©
Luc Selleslagh 2007 - 2021 Trekkings.be
Overnachten langs E4
Vliegtuig
> Het aanbod van pensions
en goedkope hotels langs grote delen van
de route is zeer beperkt. Hier en daar zijn huisjes te huur, maar het vraagt
wat tijd om uit te pluizen waar wat te vinden is. In dit soort verblijven
ontvangt men ook liever gasten die voor een weekje huren. Het probleem is
dat je door de E4 te volgen meestal maar één nacht verblijft.
Verhuurders spiegelen zich blijkbaar aan het verblijfstoerisme
aan de kust wat betreft duur van het verblijf.

> Uiteraard moet bij
vrij kamperen rekening worden gehouden met enkele zaken. Vuurtje maken is
meestal uit den boze. Soms is dat zelfs om problemen vragen, voornamelijk
in bosgebieden die erg droog zijn en waar de kans op bosbrand reëel
is. Er wordt niet gelachen op Cyprus met het verbod op vuur maken dat in
de meeste bossen geldt. Vermijd het maken van vuur gewoon overal. Het is
onverantwoord tijdens de warme maanden, droge grassen en struikgewas kunnen
zo in brand vliegen. Ik heb met eigen ogen gezien hoe een man die wat takken
aan het opstoken was plots de controle over zijn vuur verloor door een opstekende
wind. In een tijdspanne van 5 minuten was een oppervlakte van ongeveer 100
X 50 meter aan het branden. Gelukkig was de brandweer snel ter plaatse.
Vrij kamperen houdt ook in dat je jezelf nog een paar andere regels oplegt.
Het komt er in feite vooral op neer dat je de omgeving niet stoort en dat
de plek waar je kampeert onvervuild wordt achtergelaten. Ik heb nooit last
gehad met de overheid of bewoners.
> Bij het zoeken naar overnachting
in een dorp kan je vaak iets vinden door het lokale café (kafeneion)
Gastenkamers
zijn vaak niet herkenbaar aan de gevel, er wordt weinig geadverteerd omdat
het toerisme niet echt is georiënteerd op toevallige passanten.
> Er zijn enkele jeugdherbergen
op Cyprus. Reserveer best op voorhand, zeker indien je in de zomermaanden
door Cyprus trekt. Larnaka en Pafos zijn het hele jaar open, Troodos is
open van april tot oktober (afhankelijk van de weersevolutie). In de boswachtersnederzetting
van Stavros Tis Psokas is een groot ‘resthouse’. Prijs overnachting
ongeveer 15 €. Ook hier zeker reserveren tijdens de zomermaanden. In
dit verslag is verder geen informatie opgenomen over ‘onderdak’-verblijf,
aangezien ik altijd kampeerde. Voor dit soort informatie moet je dus zelf
je huiswerk maken.
Bivakkeren
in de Akamas, vaak is de ondergrond stenig en de grond hard. Stenen aan de
tentranden helpen een stevigere plaatsing
Openbaar vervoer
> Semi-officieel
kamperen: Op enkele
picknickterreinen wordt kamperen gedoogd. Het staat soms specifiek aangegeven dat kamperen
toegelaten is. Enkele keren heb ik gekampeerd op deze ‘picknicksites’.
Tijdens zomerse weekends ontvluchten Cyprioten massaal het platteland om
in de bergen koelte te zoeken. Daarvoor zijn enkele tientallen sites ingericht,
verspreid over het land, vooral in hoger gelegen delen. Sommige sites zijn
uitgerust om duizenden picknickers aan te kunnen. Wat je vindt op zo’n
site zijn picknickbanken, water (kranen of bronnen), vuilbakken, eenvoudige
toiletten, soms barbecuestands en veel schaduw. Vuur maken is hier soms
toegelaten in welafgebakende zones. Behalve de voorzieningen voor picknickers
zijn er geen extra faciliteiten voor kampeerders, zoals douches. Langs enkele
van deze plekken passeert E4, zie hiervoor bij de etappeverslagen.
Enkele plaatsen waar vrij kamperen uitdrukkelijke is
toegestaan :
In de boswachternederzetting Stavros tis Psokas (Pafos Forest) is een officiële
(eenvoudige) kampeerplek.
Op de reusachtige site van Kampi Tou Kalogirou in het Troödosgebergte.
Nabij de boswachtersnederzetting van Platania.
>
Vrij kamperen:
Zoals al mag duidelijk zijn heb ik zowat de hele tijd vrij gekampeerd, of
beter ‘gebivakkeerd’ (= kamperen van net voor zonsondergang
tot net na zonsopgang). Voor zover ik weet is er geen regel die dat verbied
in Cyprus.



Komititzi.
Dit is hoe een 'picknicksite' er uit ziet op Cyprus: Tafels, barbecue's, water
en schaduw. Niet
op al deze sites is het officieel toegestaan te kamperen.
Kamperen
op een daarvoor voorziene plaats bij het Forest Station Platanias
Afkoelmogelijkheid
in Troödos, Kalidonia-waterval
Op
de levensgrote richtingsborden van E4 vind je ook pictogrammen voor een restaurant
of café
> Ik had vooral een
tentvakantie
gepland. Daarbij had ik wel gedacht om enkele malen in een pension of iets
gelijkaardigs te overnachten maar doordat het moeilijk vooraf te bepalen
was tot waar ik in de late namiddag kon wandelen was het erg moeilijk om
een strikt wandelschema uit te werken. Zowat dagelijks moest ik mijn planning
bijstellen doordat het traject anders liep dan gedacht of doordat onvoorziene
hoogteverschillen de wandeltijd aanzienlijk verhoogden. Uiteindelijk is
het 14 dagen vrijkamperen geworden. Voor overnachtingsmogelijkheden op het
platteland contacteer je dus best CTO vooraf.
> Cyprus is een relatief duur
eiland en dat geldt zeker voor hotels, pensions en gastenkamers. Buiten
het zomerseizoen kan je mogelijk wel wat afdingen op de prijs en iets vinden
onder 30 €.
> Kampeerinfo:
Er zijn in Cyprus 5 officieel erkende campings : Larnaca, Lemesos, Pafos
(Geroskipou), Pafos (Coral Bay), Polis. Prijs: Tussen 2 en 4 €.
Larnaca : De camping ligt 8 km oostelijk van Larnaca. Gezien de afstand
tot Larnaca enkel te overwegen als je over E4 loopt langs de kust ten zuiden
van Xylotymvou. Nadeel is dat de camping enkel open is tussen juni en oktober.
Niet getest.
Lemesos : Ligt niet in de buurt van E4.
Pafos (Geroskipou) : De camping is gelegen
op 50 meter van het strand. Sanitair is eenvoudig, maar de douche heeft
wel warm water. Voor de rest is er qua comfort weinig verschil met vrij
kamperen. Het hoofdgebouw wordt omgebouwd tot bar (en hotel?). De zee is
vlakbij. De camping is gelegen tegenover het beste strand ten zuiden van
Pafos, Geroskipou-beach. Geen winkels in de buurt. Open april – oktober.
Als je van de luchthaven komt volg E4 en daar waar E4 de kust verlaat om
landinwaarts te lopen blijf je de kustlijn gewoon volgen. Het is 2 kilometer
van het punt waarop je E4 verliet. De camping staat niet aangeduid, ze ligt
gewoon achter het eerste gebouw dat je tegenkomt. Vanuit Pafos-centrum neem
je een bus langs de kustlijn oostelijk. Verlaat de bus aan de laatste hotels
en wandel 1,5 km door langs de kust tot het einde van Geroskipou-beach waar
je de camping vindt. Vanuit Geroskipou-dorp (kerk) volg de bruine borden
(Tourist-facilities) naar de kust en dan oostelijk langs Geroskipou Beach
Pafos (Coral Bay) : Niet in de buurt van
E4. enkel te overwegen als je een paar dagen in de Pafosregio blijft overnachten.
Ligt op 10 km van Pafos maar is wel goed gelinkt met bustransport naar Pafos.
Open hele jaar, niet getest.
Polis : Dit stadje ligt niet langs E4, maar
de camping schijnt de beste te zijn uit het lot van 5. E4 komt wel enkele
malen in de buurt van Polis. Het is dus best te overwegen om de camping
te gebruiken voor een paar dagen uitblazen van de wandelinspanningen. Ligt
op ongeveer 7 km van E4. Open maart - oktober. Op 500 meter van Polis, kort
bij het strand.
Andere campings:
In Loutra tis Afroditis passeert E4 een
camping. De toekomst van deze plek is wat onduidelijk. Het is geen officiële
camping. Voor een douche moet je mogelijk uitwijken naar het Bad van Afrodite
…
In Troödos Resort passeert E4 een
camping, 1,5 km ten noordoosten van het centrum. Het ziet er een troosteloze
plek uit van lelijke plastieken woonconstructies. Niet getest maar ook niet
uitnodigend.
Peristerona??
Een
oude Bedfordbus. In de 21ste eeuw wordt met modernere bussen gereisd in Cyprus,
maar de stevige Bedfords doen soms nog dienst, vooral voor het vervoer van
scholieren uit de dorpen.
>
Buiten de picknicksites kampeerde ik meestal ook op afgelegen gebieden waar
mijn verblijf onopgemerkt voorbij ging. De beste plaatsen om vrij te kamperen
zijn rustige plaatsen met de aanwezigheid van water (bron). Bij het vrijkamperen
op andere plaatsen is het soms even zoeken om een geschikte bodem te vinden
voor je tent. Die bodem is nogal vaak stenig of begroeid met stekelige gewassen
die een dun grondzeil kunnen doorprikken. Als de bodem zo hard is dat je er
geen piketten doorkrijgt kunnen dikke stenen soms helpen als versteviging.
> Het E4-pad linkt de 2 belangrijkste luchthavens van
het eiland, Pafos en Larnaca.
> De luchthaven van
Pafos
is een typische charterluchthaven, het verkeer bestaat hier vooral uit vliegtuigen
vol toeristen die via westerse touroperatoren een all-in reis hebben geboekt.
Vanuit deze luchthaven worden vooral de hotels in de regio Pafos en Coral
Bay gevoed. Het is een relatief kleine luchthaven. Bij aankomst in de luchthaven
is er gewoonlijk een vertegenwoordiging van de Toeristische Dienst open,
gelegen in de bagagehal. Hier ook kan je geld pinnen. E4 begint aan een
hoek van de autoparking tussen de luchthaven en de zee, op 50 meter van
het luchthavengebouw.
> De luchthaven van Larnaca is de belangrijkste van Cyprus. Behalve chartervluchten is het ook de basis
van Cyprus Airways en de bestemming van een aantal buitenlandse lijnmaatschappijen.
Deze luchthaven is dan ook aanzienlijk groter dan die van Pafos. Ook hier
alle faciliteiten, zoals een toeristische dienst bij aankomst en bankfaciliteiten.
De E4-aanduidingen zijn wat moeilijker te vinden vanuit Larnaca. Wandel
uit de luchthaven naar een groot rond punt hier. Ga daar links over een
weg die een dam vormt over een zoutmeer. Aan de andere kant van het meer,
na zowat 2 km van de luchthaventerminal, dagen E4-wegwijzers op die je (rechts)
naar de moskee van Sultan Hassan Tekke brengen.
> Vanuit Vlaanderen:
Lijn- en chartervluchten: Cyprus Airways,
TUIFly en Brussels Airlines.: Prijzen voor tickets van 200 tot 500 € voor H/T. Echte
bodemprijzen zal je niet zo gemakkelijk vinden.
> Er bestaat geen treinnet. Busverbindingen zijn eerder
schaars.
> Vermijd reizen per
bus op zaterdag vanaf de middag en op zondag, er rijden dan zo goed als
geen bussen. In de meeste dorpen die langs E4 liggen komen geen bussen langs.
Ook Larnaca en Pafos zijn niet rechtstreeks verbonden per bus. Reis via
Limassol.
> Larnaca
: De luchthaven ligt 6 km van het stadscentrum. Voor Limassol - Larnaca
- Nicosia - Ayia Napa zijn er verbindingen met InterCitybuses
. Al hun bussen passeren ook langs de luchthaven. Van Larnaca-luchthaven
kan je ook een stadsbus nemen om het centrum van Larnaca te bereiken. Tussen
Larnaca en Ayia Napia rijdt ook EMAN.
> Pafos
: De luchthaven ligt 11 km van het stadscentrum. Vanuit de luchthaven van
Pafos is geen regelmatig bustransport. Misschien kan je bij de hostessen
van Jetair of Thomas Cook een busrit met één van de charterbussen
versieren. Er rijden wel zeer regelmatig lokale bussen langs de toeristenhotels
en kustlijn van Pafos. Er zijn zowel in Larnaca als Pafos taxi’s beschikbaar.
Voor verbindingen tussen de belangrijkste steden kan ook worden gebruik
gemaakt van een minibus-taxisservice. “
Travel
& Express” is de naam van de maatschappij die op onregelmatige
uren tussen de steden shuttelt. Om van Larnaca naar Pafos te reizen nam
ik in Larnaca-luchthaven de bus van InterCitybuses (7 €). De chauffeur
regelde een minibus van Travel & Express voor zij die door reisden naar
Pafos (8,5 €). De chauffeurs van Travel & Express zetten je af
op je adres zolang dat maar binnen redelijke afstand van het stadscentrum
is of op de route ligt.
> Andere
bestemmingen : Er zijn ook andere bussen die in de buurt van plaatsen
op het E4-traject passeren, zoals naar Platres, Troödhos of Kakopetria
(voor Platania), maar het vraagt een uitgekiende planning en het is niet
eenvoudig om het zo uit te stippelen dat je 's morgens en 's avonds gebruik
maakt van de bus. Voor een overzicht van
de buslijnen zie ook op Cyprus.com.
Eten
en bevoorrading
> Openingsuren van
winkels variëren nogal. Algemeen gezien zou je een winkel moeten open
vinden tussen 8 u en 19u, met een lange sluiting in de namiddag (13 -16u).
Woensdag- en zaterdagnamiddag wordt mogelijk al om 14 u gesloten voor de
rest van de dag. De uitzonderingen zijn echter talrijk. In gebieden met
veel aanwezigheid van toeristen zijn de openingsuren ruimer en in bergdorpen
openen de winkeliers naar eigen believen (vaak lange uren).
> Op de volgende plaatsen langs E4 vind je minstens
één winkel: Koili, Pegeia,
Drouseia, Lysos, Kaminaria, Lagoudera, Agios Epifanios, Kornos en Klavdia.
Er zijn ook een aantal plaatsen die niet direkt langs E4 liggen, maar op
wandelafstand (500 m à 2 km) en waar je een winkel kan vinden, zoals
Koili, Tsada, Pano Platres, Spilia, Lythrodontas,… .
> E4 passeert ook een aantal plaatsen waar genoeg
toeristische passage is om er souvenirstalletjes en dergelijke tegen te
komen. Je kan hier met wat zoeken ook wel het één en ander
bij elkaar sprokkelen. Zo bijvoorbeeld in Loutro tis Afroditis, Kykkos en
Troödhos Resort. In dit soort plaatsen vind je meestal ook restaurants
en tavernes, zodat je hier zeker niet met een hongerige maag zal vertrekken.
Doe je inkopen, controleer dan op de kaart waar je mogelijk een volgend
bevoorradingspunt vindt en vemijd zo te veel extra kilo’s mee te sleuren.
Hou iets achter de hand voor het geval je toch langer dan voorzien bevoorrading
vindt.
> Ook in de kleinere dorpen vind je meestal
kafeneions.
Hier kan je thee, koffie, bier of een frisdrank verkrijgen. De prijzen van
dranken in de kafeneions van de bergdorpen liggen iets lager dan het Vlaams
prijsniveau. Soms kan je er ook een eenvoudige maaltijd krijgen. Het typisch
kliënteel in een kafeneions bestaat uit de wat oudere mannelijke bevolking
van het dorp. Het is geen probleem om hier als vrouw ook iets te komen drinken.
Deze Cypriotische café’s zijn de ontmoetingsplaatsen bij uitstek.
Er is meestal wel iemand die engels verstaat en je wandelt er bijna steevast
buiten zonder dat je de rekening hoeft te betalen. In de wat afgelegen bergdorpen
is gastvrijheid nog levendig. Cyprioten zijn eerder wat gesloten naar toeristen
toe maar ze zullen je zeker helpen en adviseren. Dat is enigszins anders
op plaatsen waar veel toeristen komen, daar krijg je al eens meer te maken
met norse of onverschillige Cyprioten.
> Zeer belangrijk in een warm land als Cyprus zijn
de bronnen onderweg langs het pad. In de
etappeverslagen heb ik zoveel mogelijk melding gemaakt van de aanwezigheid
van drinkbaar water. Aangezien water op Cyprus een kostbaar goed is stroomt
het water vaak niet zomaar à volonté. Een bron of drinkwatervoorziening
is vaak met een kraantje gecontroleerd. Mogelijk stromen sommige bronnen
niet het hele jaar. Uiteraard zijn winter en lente de beste periodes in
het jaar om met meer zekerheid water te vinden. Op de meeste etappes heb
je toch 2 of 3 mogelijkheden om onderweg je watervoorraad bij te vullen.


Drinken
>
Op 1 januari 2008 adopteerde Cyprus de euro.
Tot dan bleef de Cypriotische pond het officiële
betaalmiddel. De plaatsen onderweg langs E4 waar je geld kan pinnen zijn zeer
beperkt. Zorg gewoon van bij de start van je trekking dat je genoeg geld bij
hebt voor de rest van je tocht. Cyprus is niet gekend als een goedkoop vakantieland.
Het prijsniveau is in feite vergelijkbaar
met het niveau hier, maar het land is wel omringd door andere landen met een
lager prijsniveau, met name Turkije. In plaatsen met toeristische drukte,
zoals Pafos of de toeristenwinkeltjes in Kykkos of Troödhos zal je te
maken krijgen met prijzen die iets boven het prijsniveau van Vlaanderen of
Nederland liggen. In de meer afgelegen dorpen zal je alles misschien lichtjes
goedkoper vinden dan hier.
Geld
> Door de aanzienlijke hoogteverschillen (variërend
van 0 tot 1700 meter) zijn er ook klimatologisch nogal verschillen. In de
kustregio en de lagere delen van het binnenland (zoals Akamas) is vooral
de periode oktober – april geschikt, met een voorkeur voor februari
-april omwille van de lentekleuren..
> Iets waar je als wandelaar moet rekening mee houden
is de jachtperiode. Die valt van 15 augustus
tot einde februari, op welbepaalde dagen. Het Cypriotische jagerskorps is
een wilde bende knallers die op alles schieten wat beweegt. Jaarlijks worden
meer dan een half miljoen patrijzen en enkele honderdduizenden hazen afgeschoten.
Uit gebrek daaraan wordt ook op reptielen en vogels geschoten of op de bordjes
die paden markeren. De grond ligt bezaaid met lege cartouches van deze milieuterroristen.
Ook illegale vangmethodes zoals netten worden gebruikt en honderdduizenden
vogels (waaronder vele migrerende vogels) moeten er ieder jaar aan. Als
wandelaar vermijd je best de dagen waarop deze moordpartijen plaats vinden.
Check met de toeristische diensten of boswachters voor jachtdata.
Weer
en wandelperiode
> Van eind oktober tot
eind april kan je af en toe wel te maken krijgen met regendagen.
De dagtemperatuur schommelt tussen 10 en 20° in de lagere
delen, 5 à 10° lager in
het binnenland. Begin mei beginnen de temperaturen snel op te lopen naar
30° en meer. Van mei tot half oktober kreunt de regio onder de hitte
en is regen uitzonderlijk. Vlak bij de kust kan je bij wind nog wat genieten
van een iets temperende zeebries. Vanaf 1 km landinwaarts valt die invloed
echter grotendeels weg en dit zijn dan ook de heetste wandelstroken op het
pad. Hoogzomermaanden worden best vermeden tenzij je goed tegen temperaturen
kan die oplopen tussen 30 en 40°.
> Op de hogere
delen van het pad (vooral Troodos) gaat de nachttemperatuur vaak
onder 0° tijdens de winter. Er kan sneeuw vallen. Tot eind april kan
het vriezen ’s nachts waarna vanaf mei ook in het Troödosgebergte
de temperaturen snel beginnen oplopen naar 20° tot 30° overdag.
De zuivere berglucht zorgt er ook voor dat de zon krachtig kan doorstralen.
In het Troodosgebergte is de temperatuur ruwweg 10° lager dan aan de
kust. Het weer is een stuk onstabieler in de bergen. Vaak vormen zich tegen
de middag aan wolken die voor wat afkoeling zorgen. Soms pakken die wolken
snel samen in cumulonimbussen en 1 X werd ik zo verrast door een plots onweer,
onaangenaam en onveilig als je net aan het wandelen bent op een hoog kaal
pad.
> Zelf heb ik dus de tocht
afgelegd in
mei, de maand die het definitieve
begin van de Cypriotische zomer in luidt. Ik vond het een goeie wandelperiode,
hoewel het soms al wel net iets te warm was in de lagere delen. Het voordeel
van wandelen in deze periode is ook dat er lang daglicht is ( in mei van
pakweg 5u45 tot 20 u), interessant vooral als je vrij kampeert. April is
wellicht ook een goeie maand, hoewel je nog moet rekening houden met af
en toe een bui en een koude dag in het gebergte.
> Als je in het volle
zomerseizoen in Cyprus bent zou ik overwegen om enkel in het Troödosgebergte
te wandelen (E4 in combinatie met lokale paden) en wandelen op lagere hoogte
te beperken tot korte stukken of helemaal te vermijden. Samengevat kan je
stellen dat E4-wandelen aan de kust en in het lagere binnenland (tot ongeveer
600 meter hoogte) het best gebeurt in herfst, winter en vooral vroege lente,
terwijl voor de hoogste delen vooral late lente, vroege herfst en in mindere
mate volle zomer (toeristendrukte) het best geschikt zijn. Behalve de temperatuur
en de daglichturen is er nog een andere reden waarom april en mei goede
wandelmaanden zijn: De natuur. Zie de volgende pagina!
Naderend
onweer op E4 in het gebergte van Machairas