> De Noordzeekust in Vlaanderen heeft een bijna ononderbroken zandstrand van meer dan 60 kilometer. De stranden behoren tot de mooiste van Europa. De als een Grote Routepad bewegwijzerde Kustroute volgt een flink deel van de kustlijn, van Wenduine tot De Panne. Een 65 kilometer lange tocht waarbij duinen, bossen, struweel, stranden, wandeldijken en net wat te veel verkaveling snel wisselen.
> Minder fraai is de sterke verkaveling onmiddellijk achter de kustlijn, waardoor de voorbije 150 jaar een groot deel van het duinenlandschap werd verkwanseld. Deze kustwandelroute roept dan ook sterk contrasterende gevoelens op wat respect voor het landschap betreft.
> De kusttram die over de hele kustlengte regelmatig rijdt en de vele overnachtingsmogelijkheden, vergemakkelijken dan weer een vlotte meerdaagse wandelplanning op de Kustroute.
Startpagina > Wandelen > Kustwandelroute
Voorstelling
Padgeschiedenis
> In 1984 verscheen de eerste volwaardige topografische wandelgids over GR 5A-West. Hier ligt dus de kiem van de huidige Kustroute, bij GR 5A. Het routedeel tussen Wenduine en Oostende werd eveneens in het kader van GR 5A gerealiseerd halfweg de jaren '80. De verklaring voor het nummer '5A' heeft te maken met de afleiding van de beroemde wandelroute GR 5 naar de Middellandse Zee. Die werd in België doorgetrokken naar Nederland. Door Vlaanderen werd een secundair afgeleide 5A dan afgetakt. Een groot deel van GR 5A is ook onderdeel van de Europese wandelweg E2 (Schotland - Côte d'Azur) en de Kustroute wordt ook gevolgd door E9 (Cabo São Vicente - Estland). Oorspronkelijk werd GR 5A opgedeeld in een westelijk, oostelijk en noordelijk deel. Na 2000 veranderde dat in een noordelijk en zuidelijk deel en sinds 2018 is er gewoon nog één grote Wandelronde van Vlaanderen (570 km), waarover in 2018 ook een update GR-wandelgids verscheen.
> Het Kustroutedeel van GR 5A onderging over al die jaren ook aanzienlijke trajectwijzigingen omwille van toegenomen verkaveling of wegenverharding. Er boden zich anderzijds ook nieuwe opportuniteiten aan, zoals openstelling van duingebied. Extra focus op het GR 5A-deel langs de Kust kwam er in 2015 met de uitgifte van een wandelkaart voor de 'Kustroute'.
> De eerste recreatieve langeafstandswandelroutes langs de kuststrook zijn op conto van de Vlaamse Toeristenbond en zijn dynamische wandelpromotor Jozef van Overstraete te schrijven. In 1939 werden zowel het Friezenpad (Oostende - Het Zoute) als het Saksenpad (Oostende - De Panne) opengesteld. Ongetwijfeld gooiden de kort daarop volgende oorlogsomstandigheden roet in het eten. Er is geen indicatie dat na WO II deze recreatieve wandelpaden van de VTB verder werden geprofileerd, laat staan populair werden.
> Voor een nieuw project rond langeafstandswandelen langs de kustlijn is het wachten tot eind jaren '70 met Grote Routepad 5A. Dit langeafstandspad loopt in een enorme lus van 560 km door de provincies West- en Oost-Vlaanderen en Antwerpen. Het werd ontwikkeld kort na de oprichting van vzw Grote Routepaden in 1977. Het deel tussen Oostende en Avelgem (inclusief Oostende - De Panne) werd eerst open gesteld, met een inwandeling te Kemmel op een barkoude 18 februari 1979. Het was een realisatie van de West-Vlaamse GR-ploeg, gecoördineerd door Piet Hardeman.
>Wandelen langs de kust over strand en duinen is uiteraard niet nieuw. Kort na de ontwikkeling van de badplaatsen eind 19de eeuw ontstonden er al wandelpaden, waarlangs de welgestelde toerist de jodiumrijke zeelucht kon opsnuiven in het kader van kuurtoerisme. Door verkaveling van de duinen en verdere democratisering van het kusttoerisme begin 20ste eeuw werden door de kustgemeenten recreatieve verbindingspaden aangelegd, ook midden in de duinen.
> Op het meest westelijke deel van de Kustroute wandelen we echter niet over GR 5A maar over GR 120, ook bekend als "Le GR du Littoral". Dit is eigenlijk een route van de Franse GR-zusterorganisatie FFRP. Die langeafstandswandeling volgt vrij nauwgezet de noordelijke Franse kustlijn. In het kader van Europese samenwerking werd ook een verbinding gerealiseerd tussen de Franse grens en het Vlaamse GR-netwerk te De Panne. Daar maakt vandaag ook de Kustroute gebruik van. Het nummer 120 behoorde vroeger toe aan de rondwandeling "Tour de Boulonnais" maar wordt sinds de jaren '00 gebruikt voor deze GR du Littoral.
Hoe is dit verslag opgebouwd?

> Op deze pagina stellen we je het algemene routeverloop en de ontstaangeschiedenis van de Kustroute voor. Op de pagina met wandelinfo vind je praktische tips die je helpen voor een eigen tochtplanning en vervolgens wandelen we in 3 etappes en evenveel pagina's de hele route helemaal af met de bedoeling hier een beeld te schetsen van 'life on the road' en wat er allemaal te zien is.
> Dit is enkel maar een persoonlijk wandelverslag over GR 5A Kustroute. Wil je officiële informatie, raadpleeg dan de website van de initiatiefnemer, Grote Routepaden en naar de toeristische websites van de kustgemeenten.
> Vooraleer we de Kustroute helemaal afstruinen over 65 km of 3 pagina's, zetten we je aan de hand van heel wat praktische tips zelf op weg om deze tocht te ondernemen.

(postkaart)
Eerste gids van GR 5A
Kustwandelen in het begin van de 20ste eeuw
Februari 1979: Piet Hardeman, GR-coördinator voor West-Vlaanderen zal het GR 5A-lintje knippen te Kemmel, bij de eerste GR-wandelwijzer.
Ook het BRT-Nieuws besteedde aandacht aan de openstelling van het eerste deel van de Ronde van Vlaanderen voor wandelaars (foto's Piet Hardeman).
Kustwandelroute - 65 km