Startpagina
> Wandelen > GR 573 Hoge Venen & Vesdervallei
> Het eerder lelijke Weserdorp Pepinster vormt een scharnierpunt in het trajectverloop van GR 573. Eigenlijk kan je hier drie kanten op. Even opletten dus. Zelf vervolgen we richting Eupen, eerst maken we de grote cirkel van GR 573 rond, daarna de kleine. Dalen dus naar Pepinster om in de vallei de spoorlijn te volgen waar die uit een tunnel komt. Moet je nu al bevoorraden dan vind je in Pepinster alle winkels. Verder is er eigenlijk weinig reden om lang in Pepinster rond te hangen. De wat vuile industriële look die het dorp heeft maken het niet meteen de meest aantrekkelijke plaats langs onze wandelroute.
Pepinster
Waterpijp Gileppe - Verviers
Limbourg
Pad boven de vallei van de Vesder
Bruine kikker
> GR 573 volgt verderop een gezondheidsparcours, over en langs een beekvallei. Er staan hier ook borden over de natuur. In de verte is al het lawaai van de E42 (Verviers - Eifel) duidelijk hoorbaar. GR573 steekt deze snelweg over door een stijgende asfaltweg te volgen, die over de snelweg draait. Je loopt hier eigenlijk vlak bij buitenwijken van de industriële stad Verviers.
> Het pad passeert de voetbalterreinen en een woonwijk van Heusy en zet via een veldweg koers naar Mangombroux. Onderweg staan hier en daar indrukwekkende eiken en essen langs het pad.
> Het pad passeert de voetbalterreinen en een woonwijk van Heusy en zet via een veldweg koers naar Mangombroux. Onderweg staan hier en daar indrukwekkende eiken en essen langs het pad.
Pad naar Limbourg
Goé
> De tocht naar Ensival toe loopt grotendeel op hoogte boven de vallei van de Vesder. Het is aangenaam wandelen met weinig hoogteverschil. Bij Hameau du Bois is het weer even opletten. Het bospad bereikt asfalt en op het volgende kruispunt moet je rechts, de GR-markering die hier recht door loopt is een verbindingstuk dat dwars door Verviers GR 573 met GR 563 linkt.
> Ondanks de middaghitte ging het wandelen plots veel vlotter. Ik was ondertussen al zonder water gevallen, het is wachten op de eerste winkel of horecagelegenheid om ‘bij te tanken’, want het moet gezegd dat watervoorziening in de vorm van bronnen eerder schaars is langs het traject van GR573, zo zijn 'lavoirs' hier niet meteen een onderdeel
> Het pad daalt door het Bois de Hèvremont, stijgt weer even uit een beekvallei en daalt verder naar de bosrand. Even opletten als de GR het bos uitkomt. Rechtdoor hier over een weide via een wat verborgen hekje in de haag. In de eerste weide licht rechts houden, in de volgende weide licht links om daar een zeer smal paadje te vinden langs een haag.
> Het pad daalt door het Bois de Hèvremont, stijgt weer even uit een beekvallei en daalt verder naar de bosrand. Even opletten als de GR het bos uitkomt. Rechtdoor hier over een weide via een wat verborgen hekje in de haag. In de eerste weide licht rechts houden, in de volgende weide licht links om daar een zeer smal paadje te vinden langs een haag.
Aquaduct Gileppe
> Het beroemde stuwmeer op de Gileppe ligt op slechts een kilometer of 3 van ons wandelpad. Deze afdamming werd rond 1870 aangelegd, in de eerste plaats om Verviers te voorzien van zuiver drinkwater en kalkarm water voor de bloeiende textielindustrie in de vallei van de Vesder. Het rivierwater van de Vesder was immers sterk vervuild door de nieuwe industrieën.
> Om het Gileppewater tot in Verviers te krijgen werd een pijp gelegd. Hier loopt ze in een opgehoogd talud, mooi te zien links en rechts van het pad, maar afgesloten met een hek. Op zijn leukst is deze pijplijn 300 meter oostelijk, nabij Goé, waar de waterlijn zowaar over een stenen aquaduct loopt. Je kan het viaduct zien vanop de asfaltweg tussen Hèvremont en Goé.
> Het beroemde stuwmeer op de Gileppe ligt op slechts een kilometer of 3 van ons wandelpad. Deze afdamming werd rond 1870 aangelegd, in de eerste plaats om Verviers te voorzien van zuiver drinkwater en kalkarm water voor de bloeiende textielindustrie in de vallei van de Vesder. Het rivierwater van de Vesder was immers sterk vervuild door de nieuwe industrieën.
> Om het Gileppewater tot in Verviers te krijgen werd een pijp gelegd. Hier loopt ze in een opgehoogd talud, mooi te zien links en rechts van het pad, maar afgesloten met een hek. Op zijn leukst is deze pijplijn 300 meter oostelijk, nabij Goé, waar de waterlijn zowaar over een stenen aquaduct loopt. Je kan het viaduct zien vanop de asfaltweg tussen Hèvremont en Goé.
Koningskaars
Agolina Moraifosse
> Rechts, net voorbij Heusy, een merkwaardig geologisch verschijnsel. Een beekje lost op in een verdwijngat. Door de vallei van Mangombroux loopt een smalle band van kalksteen. Door inslijting van het water op deze kalksteen verdwijnt het water hier de diepte in. Ondergronds vormt het een grillig waterloopje. In de regio Remouchamps (GRP 575), die bekend staat voor dit soort verdwijngaten, noemt men dit een 'chantoir'. De lokale naam hiervoor in de streek van Verviers is 'agolina'. Die ondergrondse wateruitslijting zorgt ook voor depressies in het landschap, zgn dolines. Het water komt op een onbekende plek weer bovengronds.
> Rechts, net voorbij Heusy, een merkwaardig geologisch verschijnsel. Een beekje lost op in een verdwijngat. Door de vallei van Mangombroux loopt een smalle band van kalksteen. Door inslijting van het water op deze kalksteen verdwijnt het water hier de diepte in. Ondergronds vormt het een grillig waterloopje. In de regio Remouchamps (GRP 575), die bekend staat voor dit soort verdwijngaten, noemt men dit een 'chantoir'. De lokale naam hiervoor in de streek van Verviers is 'agolina'. Die ondergrondse wateruitslijting zorgt ook voor depressies in het landschap, zgn dolines. Het water komt op een onbekende plek weer bovengronds.
> Als je bij het treinstation van Pepinster komt, draai je rechts weg en dan links over een spoorbrug. Dadelijk word je geconfronteerd met de tweede splitsing van GR573. Als alles mee gaat passeer ik hier over een paar dagen weer. Het zuidelijke deel gaat rechts de trappen op. Het noordelijke deel, dat ik eerst ga volgen, loopt
recht door, richting Eupen dus.
> Door een woonwijk naar Sècheval, de N672 over, even dalen naar de Ruisseau des Paires en kort stijgen naar een asfaltweg. Rechts hier en volgende weg weer rechts . GR 573 stijgt naar een bosrand tot 350 meter hoogte. Een korte tocht door het bos over mooie en soms smalle paadjes tot je de andere bosrand bereikt. Links nu, tussen bos en veld, tot de weg Limbourg-Jalhay. Rechts in de verte, bij een hoge antennemast, ligt Vervierfontaine.
> Even over de weg Limbourg – Jalhay naar rechts en links via een door mountainbikers kapot gereden modderpad kom je op een goede onverharde bosweg. Nog even licht doorstijgen tot 380 meter hoogte, daarna wordt het traject een tijdje vlak. Bij een kruispunt van bospaden links. Hier begon een hond mij te volgen, een prachtig beest. Geen idee welk ras het was, maar ik heb het later opgezocht: Het was een Weimaraner. Ik kende zijn echte naam niet, hij werd dus Paprika gedoopt, naar de naam van een hond die mij vroeger eens vergezelde. OK, een onverwachte medereiziger dus en hij geniet er blijkbaar van, wild op en af scheurend door de Luikse bossen en plassen.
> Even over de weg Limbourg – Jalhay naar rechts en links via een door mountainbikers kapot gereden modderpad kom je op een goede onverharde bosweg. Nog even licht doorstijgen tot 380 meter hoogte, daarna wordt het traject een tijdje vlak. Bij een kruispunt van bospaden links. Hier begon een hond mij te volgen, een prachtig beest. Geen idee welk ras het was, maar ik heb het later opgezocht: Het was een Weimaraner. Ik kende zijn echte naam niet, hij werd dus Paprika gedoopt, naar de naam van een hond die mij vroeger eens vergezelde. OK, een onverwachte medereiziger dus en hij geniet er blijkbaar van, wild op en af scheurend door de Luikse bossen en plassen.
Hekjes onderweg naar en voorbij Hèvremont
Liège
(Angleur) - Pepinster / Pepinster - Eupen / Eupen
- Mont-Rigi / Mont-Rigi - Polleur
/ Polleur - Spa / Spa
- Belleheid
> GR 573 komt boven bij een asfaltweg, kruist deze en loopt langs enkele huizen naar een lange muur (rechts). Wil je Limbourg bezoeken dan kan je bij deze muur een pad links nemen dat je snel tot in het oude centrum van het dorp brengt. Op dit punt was Paprika plots verdwenen. In zijn enthousiasme steeds vooruitlopend mist hij het moment waarop zijn tijdelijke baas plots links om het hoekje is gedraaid. Bye Paprika! Hmm, eigenlijk wat smerig van mij.
> De korte omweg van enkele honderden meters om Limbourg te bezoeken is zeer de moeite. Hoewel ik hier ooit nog gepasseerd ben met de fiets en het dus niet echt een verrassing meer was is Limbourg toch het hoogtepunt van de dag.
> De korte omweg van enkele honderden meters om Limbourg te bezoeken is zeer de moeite. Hoewel ik hier ooit nog gepasseerd ben met de fiets en het dus niet echt een verrassing meer was is Limbourg toch het hoogtepunt van de dag.
> Limbourg beleeft zijn glorietijd in de 12de en 13de eeuw, waarna het aan macht inboet als deel van het hertogdom Brabant. De volgende eeuwen ondergaat het stadje talloze malen tegenspoed in de vorm van belegeringen, plunderingen, en al dan niet moedwillige brandhaarden. Al die belegeringen zijn niet zo verwonderlijk gezien de strategische ligging langs de Vesder. Het vormt ook een toegangspoort in een overgangsgebied tussen het Land van Herve met zijn groene weiden en het enorme Hertogenwoud en onherbergzame landschap van de Venen. Bovendien verschoven landsgrenzen hier zelfs tot in de 20ste eeuw talloze malen.
> Zoals veel middeleeuwse burchten in de Ardennen wordt ook de versterking van Limbourg afgebroken tijdens de verwoestende bezettingen van de legers van Lodewijk XIV eind 17de eeuw. Eigenlijk het einde van een periode. Limbourg is niet langer strategisch waardevol. In de 18de eeuw komen er herenhuizen in de plaats, het is de architecturale afspiegeling uit die periode die je vandaag te zien krijgt.
> Zoals veel middeleeuwse burchten in de Ardennen wordt ook de versterking van Limbourg afgebroken tijdens de verwoestende bezettingen van de legers van Lodewijk XIV eind 17de eeuw. Eigenlijk het einde van een periode. Limbourg is niet langer strategisch waardevol. In de 18de eeuw komen er herenhuizen in de plaats, het is de architecturale afspiegeling uit die periode die je vandaag te zien krijgt.
> De langgerekte Place St-Georges had uiteraard eeuwenlang een marktfunctie. Limbourg boet nog meer aan belang in met de opkomst van de textielindustrie en de industriële revolutie in de Vesdervallei. Dolhain, gelegen aan de voet van Limbourg en aan de Vesder, neemt de rol van handelskern en verkeersknooppunt over. De ooit zo belangrijke rol van hooggelegen Limbourg is dan volledig uitgeteld.
> Neem een uurtje de tijd om rond te kuieren over het mooie plein met zijn schitterende bestrating en rijke schakering aan burgerhuizen. Lindebomen, bebloeming van de gevels en fonteinen verzachten de aanblik. Op het plein zijn een paar cafeetjes en een bakkerij.
> Neem een uurtje de tijd om rond te kuieren over het mooie plein met zijn schitterende bestrating en rijke schakering aan burgerhuizen. Lindebomen, bebloeming van de gevels en fonteinen verzachten de aanblik. Op het plein zijn een paar cafeetjes en een bakkerij.
> Zo kom je in Hèvremont. Aktie in Hèvremont als mijn loslopende Paprika het opneemt tegen de vreselijk blaffende honden in het dorp. Boze blikken van voorbijgangers als mijn hond loslopend aan alles en iedereen snuffelt en er zich niet voor geneert om achterkoertjes op te lopen!
> Voorbij het dorp ga je weer door een paar weidehekjes om op een rotsig pad te komen dat bij regen behoorlijk nat en glad kan zijn. Stijgend over dit pad kruis je de loop van een ondergrondse waterpijp van het stuwmeer op de rivier Gileppe naar Verviers.
> Voorbij het dorp ga je weer door een paar weidehekjes om op een rotsig pad te komen dat bij regen behoorlijk nat en glad kan zijn. Stijgend over dit pad kruis je de loop van een ondergrondse waterpijp van het stuwmeer op de rivier Gileppe naar Verviers.
Limbourg
> Het lange marktplein met mooie gevels en een schitterende kasseibestrating is werkelijk prachtig. Het stadje Limbourg is zo één van die ondergewaardeerde architecturale pareltjes van België.
> Limbourg biedt de aanblik van een vrij ongeschonden woonkern van aaneengesloten bebouwing langs een erg langgerekt gekasseid plein. Het is duidelijk dat Limbourg, ondanks de rust die het plein nu uitstraalt, ooit een belangrijke woonkern vormde.
> Het stadje is gegroeid rond een strategisch gebouwde burcht door de graaf van Limburg rond 1033. Een uitstekende langgerekte rots vormde de ideale site om van hieruit de streek te controleren. Aan de voet van de rotsen stroomt de Vesder, een natuurlijke slotgracht vormend. Zwakke punt in de verdediging is de zuidelijke zijde waarlangs we Limbourg vanaf GR 573 zijn binnen gewandeld. Hier is haast geen niveauverschil met de omgeving. Het stadje is in de middeleeuwen omwald met dikke muren die tot vandaag gedeeltelijk zijn bewaard gebleven. Eind 11de eeuw wordt Limbourg zelfs de hoofdstad van een hertogdom dat zich uitstrekt van Luxemburg tot diep in de huidige Vlaamse provincie Limburg.
> Het lange marktplein met mooie gevels en een schitterende kasseibestrating is werkelijk prachtig. Het stadje Limbourg is zo één van die ondergewaardeerde architecturale pareltjes van België.
> Limbourg biedt de aanblik van een vrij ongeschonden woonkern van aaneengesloten bebouwing langs een erg langgerekt gekasseid plein. Het is duidelijk dat Limbourg, ondanks de rust die het plein nu uitstraalt, ooit een belangrijke woonkern vormde.
> Het stadje is gegroeid rond een strategisch gebouwde burcht door de graaf van Limburg rond 1033. Een uitstekende langgerekte rots vormde de ideale site om van hieruit de streek te controleren. Aan de voet van de rotsen stroomt de Vesder, een natuurlijke slotgracht vormend. Zwakke punt in de verdediging is de zuidelijke zijde waarlangs we Limbourg vanaf GR 573 zijn binnen gewandeld. Hier is haast geen niveauverschil met de omgeving. Het stadje is in de middeleeuwen omwald met dikke muren die tot vandaag gedeeltelijk zijn bewaard gebleven. Eind 11de eeuw wordt Limbourg zelfs de hoofdstad van een hertogdom dat zich uitstrekt van Luxemburg tot diep in de huidige Vlaamse provincie Limburg.
> GR 573 loopt qua hoogteverschillen een stuk vlotter dan gisteren. Een goede rechte veldweg loopt lange tijd rechtdoor en langs Membach. Halverwege kruis je een andere weg bij een kruisbeeld, de plaats heet Blanc Baudet. Iets verderop kom je langs het Croix Bastin waarvan de tekst moeilijk leesbaar is. Het lijkt erop of hier midden 17de eeuw iemand werd vermoord.
Chemin des échaliers
> Een 'échalier' is volgens het woordenboek 'een hulpmiddel om over een heg te komen'. Hier in het land van Verviers is 'chemin des échaliers' vertaald als 'Hagenpad', correcter zou dus zijn 'Hekjespad'. Het project bestaat uit 2 wandelpaden , één vormt een ZW-NO-as (8 km), een ander ligt op een NW-ZO-as (13 km). We liepen in de buurt van Hèvremont al even over het 13 km lange pad, hier lopen we op het andere. Het is een biezonder fijn initiatief, paden die maximaal gebruik maken van publiek doorgangsrecht in door hagen omzoomde weiden. Soms is het een beetje een sport om het volgende hekje in de weide te vinden, maar door dit initiatief blijven deze oude paadjes toegankelijk vandaag. Info en gratis kaart bij de toeristische diensten van de streek.
> Een 'échalier' is volgens het woordenboek 'een hulpmiddel om over een heg te komen'. Hier in het land van Verviers is 'chemin des échaliers' vertaald als 'Hagenpad', correcter zou dus zijn 'Hekjespad'. Het project bestaat uit 2 wandelpaden , één vormt een ZW-NO-as (8 km), een ander ligt op een NW-ZO-as (13 km). We liepen in de buurt van Hèvremont al even over het 13 km lange pad, hier lopen we op het andere. Het is een biezonder fijn initiatief, paden die maximaal gebruik maken van publiek doorgangsrecht in door hagen omzoomde weiden. Soms is het een beetje een sport om het volgende hekje in de weide te vinden, maar door dit initiatief blijven deze oude paadjes toegankelijk vandaag. Info en gratis kaart bij de toeristische diensten van de streek.
>
Na een korte verkenning en even genieten van de zon, drank en een pannenkoek op een terras ben ik net klaar om weer uit de startblokken te schieten.... Wie komt daar net dan op het plein van Limbourg aan geparadeerd? Paprika! Ik kon het amper geloven. Hij moet mijn spoor hebben opgepikt en zo hier zijn gearriveerd. Dit maal ga ik hem niet weer meenemen. Op zijn halsband vind ik een telefoonnummer. De Waalse eigenaar, die alles behalve beleefd klinkt, kan er zijn over drie kwartier. De eigenares van de bakkerij op het plein is zo vriendelijk om ondertussen Paprika onder haar toezicht te nemen.
>
Voilà weer nieuwe energie want ik was eerder zowel zonder eten als zonder water gevallen. Tussen Limbourg en het volgende dorp Goé, volgt GR 573 een vlotte veldweg. Goé is mooi gelegen, omringd door groene weiden. Even langs gelopen in een zaaltje waar een lokale wandelclub een wandeltocht van de FFBMP organiseerde. Snel even een kriek achterover gekapt want ik had alweer dorst.
Croix Bastin
Recht pad naar Membach
Bosrank
Agressieve zwammen op levende beuk
Hekje door weide, stijgend na Goé
>
Klimmend uit de vallei van de Vesder komen er nog enkele passages door hekjes en weides aan. We zijn hier in dit 'Herve-achtig' landschap midden in hekjescountry.
Grenspaal 178
Membach
> In Membach links op een asfaltweg en dadelijk rechts. Bij de ingang van een kerkhof neem je links weer een onopvallende hekje. In de weide richting rechts-voor wandelen. In de tweede weide volg je de haag tot in een hoek. In de derde weide dezelfde richting aanhouden tot een huis. Rond dit huis draaien en een veldweg links nemen. Zowat 100 meter verder komt GR 563 (Herve) van links. Beide paden zullen tesamen lopen tot in Eupen. Vlak na de kruising kom je bij een grenspaal van het oude België, op enkele meters ontdek je merkwaardig genoeg nog een paal.
>
Het landschap hier is erg ‘Herve-achtig’ met door hagen afgezoomde golvende weiden en kleine bosjes. GR573 blijft de veldweg verder volgen. In de verte zie je links voor al de groene torens van de kerk van Eupen, GR 573 zal er niet langs lopen.
B - P grenspalen
> Deze arduinen palen zijn hier geplaatst half de 19de eeuw. Ze vervingen toen houten grenspalen die dienden om de grens te markeren tussen de Nederlanden (= Nederland + België + Luxemburg) en Pruisen na de val van Napoleon in 1815 te Waterloo. Nr 1 staat in Schengen, nr 862 staat in de buurt van het Nederlandse Enschede op de grens met het voormalige koninkrijkje Hannover. We staan hier bij nr 178. Merkwaardig genoeg staan er hier dus 2 palen, allebei met nummer 178. Op de éne staat een B van België, op de andere een P van Pruisen. Na WO I kreeg België er de Oostkantons bij. Meteen verloren deze palen hier hun grensfunctie! Ze markeren nu nog de grens van het oude België voor 1918 en het Nieuwe België van na WO I. Eén van de twee palen heeft een meer scherpe top, nog een vraagteken erbij, want de paal met de meer stompe kop is eerder standaard. Tijdens de 2 volgende etappes zullen we nog zulke palen tegenkomen. Het zijn bij wet beschermde monumenten.
> Deze arduinen palen zijn hier geplaatst half de 19de eeuw. Ze vervingen toen houten grenspalen die dienden om de grens te markeren tussen de Nederlanden (= Nederland + België + Luxemburg) en Pruisen na de val van Napoleon in 1815 te Waterloo. Nr 1 staat in Schengen, nr 862 staat in de buurt van het Nederlandse Enschede op de grens met het voormalige koninkrijkje Hannover. We staan hier bij nr 178. Merkwaardig genoeg staan er hier dus 2 palen, allebei met nummer 178. Op de éne staat een B van België, op de andere een P van Pruisen. Na WO I kreeg België er de Oostkantons bij. Meteen verloren deze palen hier hun grensfunctie! Ze markeren nu nog de grens van het oude België voor 1918 en het Nieuwe België van na WO I. Eén van de twee palen heeft een meer scherpe top, nog een vraagteken erbij, want de paal met de meer stompe kop is eerder standaard. Tijdens de 2 volgende etappes zullen we nog zulke palen tegenkomen. Het zijn bij wet beschermde monumenten.
Aankomst via een steegje
Jakob Hennen - Kreuz. Smokkelaar door de Duitse grenswacht doodgeschoten in 1918
Eupen - Haas
> Het pad bereikt een buitenwijk van Eupen. We komen aan in de onofficiële hoofdstad van de Duitssprekende gemeenschap van België. Padmarkering is goed door de stad, er volgen enkele snelle padwissels. Wil je in het centrum van Eupen zijn of wil je het trein- of busstation bereiken, dan moet je in Eupen tijdig van GR 573 afwijken. De topografische gids legt je perfect uit hoe je dan best door de stad laveert.
>
GR 573 loopt nog even langs een uitzichtpunt over het lagere stadsdeel van
Eupen. Langs de gîte d'étape en daarna afdalen naar Eupen-Haas.
> Als GR573 de drukke ringweg even raakt kom je bij een belangrijke padenspitsing. GR563 verlaat hier GR573 en GR15 komt er bij voor korte tijd. Langs de Maasgaeschen (een steeg) daal je nu snel verder tot Eupen-Haas. Hier vind je winkels en een bushalte. Voor vandaag zit de tocht er op.
> Als GR573 de drukke ringweg even raakt kom je bij een belangrijke padenspitsing. GR563 verlaat hier GR573 en GR15 komt er bij voor korte tijd. Langs de Maasgaeschen (een steeg) daal je nu snel verder tot Eupen-Haas. Hier vind je winkels en een bushalte. Voor vandaag zit de tocht er op.
