Startpagina
> Wandelen > De Groene Wandeling
> Het meest zuidelijke deel van De Groene Wandeling staat op het programma, we wandelen door nog een stukje groen Bosvoorde en lopen dan in lijn door het Zoniënwoud. De rest van de etappe zullen we doorbrengen in de uitgestrekte gemeente Ukkel waarvan we verscheidene facetten zien. Een eerder trieste straat van rijke villa's in een verkaveld stukje Zoniënwoud. Die verkavelingsdruk is nooit veraf maar De Groene Wandeling zoekt enkele mooie groene restanten op die alsnog de kaalslag hebben overleefd. Ukkel heeft nog mooie oude kasseiwegen en het Plateau van Engeland is een verrassend maar bedreigd stukje groen. De natuurreservaten Kinsendaal en Kriekenput zijn een aangename verademing.
> Zowel start- als eindpunt liggen op een paar honderd meter van een treinstation, ze liggen wel niet op dezelfde lijn maar de grote stations van centraal Brussel zijn vlot bereikbaar. Geen cafés en restaurants onderweg, enkel in de omgeving van de treinstations.
> Zowel start- als eindpunt liggen op een paar honderd meter van een treinstation, ze liggen wel niet op dezelfde lijn maar de grote stations van centraal Brussel zijn vlot bereikbaar. Geen cafés en restaurants onderweg, enkel in de omgeving van de treinstations.
> We kruisen de drukke Lorrainedreef en lopen linksvoor over de geasfalteerde Berckmansweg een eind verder tot aan de rand van het Zoniënwoud bij de drukke N5 (Waterloosesteenweg). Aan de N5 stond een omleidingbord maar toch het definitieve traject gevolgd, rechtdoor dus, de Lijsterbessebomenlaan in. Dit is een groene, verkavelde wijk voor mensen met poen waarvoor het Zoniënwoud moest wijken. Dure domeinen en huizen, langs waarschuwingsbordjes van beveiligingsbedrijven, een resem veiligheidscamera's en hoge afrasteringen die eerder bij gevangenissen horen. Hier hangt een vijandige, ongastvrije sfeer.
> De schandelijke verkaveling van het Zoniënwoud dateert vooral uit de tijd van het jonge België. In de jaren 1830 verkocht de Generale Maatschappij, die tot 1843 eigenaar was, zowat 60 % van het woud voor verkaveling! Ze waren ook verantwoordelijk voor enkele verkeerswegen die nu door het Zoniënwoud lopen.
> De schandelijke verkaveling van het Zoniënwoud dateert vooral uit de tijd van het jonge België. In de jaren 1830 verkocht de Generale Maatschappij, die tot 1843 eigenaar was, zowat 60 % van het woud voor verkaveling! Ze waren ook verantwoordelijk voor enkele verkeerswegen die nu door het Zoniënwoud lopen.
> We volgen deze laan over één kilometer en gaan dan op het eerste kruispunt rechts de Schilderachtige Dreef in. Op dat kruispunt zijn we ook op het meest zuidelijke puntje van De Groene Wandeling en zowat halfweg de hele wandelroute. De Schilderachtige Dreef loopt krak op de grens tussen het Gewest Brussel en Vlaanderen. De straat ligt eigenlijk op Vlaams grondgebied. Vandaar dat je hier dus bordjes ziet conform de bewegwijzering van de wandelroutes in Vlaams-Brabant. De gemeente aan Vlaamse kant is Sint-Genesius-Rode.
> De Groene Wandeling loopt langs een ingang van het domein Tournay-Solvay, waar je de moestuin, boomgaard en vijvers kan bekijken. (toegankelijk, zie vorige etappe)
> Daarna kruisen we via een betonnen tunnel spoorlijn 161 (Brussel - Namen). We lopen dan recht het Zoniënwoud in. In het onthaalgebied is een speelzone gelegen. Op dit punt loopt De Groene Wandeling rechtdoor. Het is als wandelaar interessanter om vanuit dit punt één van de vele parallelle paden door het Zoniënwoud te volgen ipv de rechte dreef. Twee leuke alternatieven:
1/ Links het pad door de vallei van de Vuylbeek volgen tot de Lorrainedreef.
2/ Rechts dalen naar de Vijvers van De Verdronken Kinderen om vanaf de Hoefijzervijver het Wollenborrepad zuidwestelijk af te wandelen tot de Lorrainedreef.
> Daarna kruisen we via een betonnen tunnel spoorlijn 161 (Brussel - Namen). We lopen dan recht het Zoniënwoud in. In het onthaalgebied is een speelzone gelegen. Op dit punt loopt De Groene Wandeling rechtdoor. Het is als wandelaar interessanter om vanuit dit punt één van de vele parallelle paden door het Zoniënwoud te volgen ipv de rechte dreef. Twee leuke alternatieven:
1/ Links het pad door de vallei van de Vuylbeek volgen tot de Lorrainedreef.
2/ Rechts dalen naar de Vijvers van De Verdronken Kinderen om vanaf de Hoefijzervijver het Wollenborrepad zuidwestelijk af te wandelen tot de Lorrainedreef.
> De Groene wandeling loopt dus over de brede, rechte Tweebergenweg. Op de kruising met de Tumulidreef passeer je op de rechterkant een bergachtige verhoging van een paar meters, één van twee tumuli die zich hier bevinden.
> Helaas is er geen voetpad op deze laan. Gaandeweg langs de verkavelde Schilderachtige Dreef krijgen we minder pompeuze huizen, de prijzen van de huizen dalen wellicht evenredig met de daling in de weg die nu ook weer niet zo schilderachtig is. Dat was ze misschien lang geleden wel, toen de Brusselaars langs hier 's zondags naar het Zoniënwoud kwamen tot bij het instappunt Kleine Hut.
> We flirten wat met de gewestgrenzen. Het rond punt met de Perckestraat, waar we ongeveer rechtdoor vervolgen, ligt weer op Brusselse grond maar de Vlaamse grens (gemeente Linkebeek) blijft links van ons. De straat is ongetwijfeld genoemd naar de familie Percke, die hier heel wat landbouwareaal bezat in de 13de-14de eeuw. De hoeve bestaat nog te Linkebeek als bewaard gebleven vierkantshoeve uit de 18de eeuw. Ze wordt echter aan ons zicht onttrokken door de heuvels rond de Verrewinkelbeekvallei.
> We flirten wat met de gewestgrenzen. Het rond punt met de Perckestraat, waar we ongeveer rechtdoor vervolgen, ligt weer op Brusselse grond maar de Vlaamse grens (gemeente Linkebeek) blijft links van ons. De straat is ongetwijfeld genoemd naar de familie Percke, die hier heel wat landbouwareaal bezat in de 13de-14de eeuw. De hoeve bestaat nog te Linkebeek als bewaard gebleven vierkantshoeve uit de 18de eeuw. Ze wordt echter aan ons zicht onttrokken door de heuvels rond de Verrewinkelbeekvallei.
> Langs de Perckestraat vonden tijdens onze wandeling aanzienlijke werken plaats om een gescheiden leiding voor afvalwater aan te leggen + een collector om het water op te vangen. De Verrewinkelbeek werd bovendien in een betonnen bedding gelegd. Tot 2010 moest de Verrewinkelbeek, die aan onze linkerzijde loopt, afvalwater slikken van zowat 17.000 inwoners. Een echte riool dus. Een zwart punt in het Blauwe Netwerk van Brussel. Daar wil het Brussels Gewest nu komaf mee maken in het kader van het Blauwe Netwerk. Het heeft jaren geduurd voor deze ingrijpende werken konden aanvangen maar ze zijn echt noodzakelijk voor een beter leefmilieu. Inmiddels zouden deze werken achter de rug moeten zijn.
> Helaas verloor de Perckestraat hierdoor heel wat van haar charme verloren. De kassei werd opgebroken en de hoge seminatuurlijke hagen die het weggetje afzoomden, moesten hiervoor ook wijken. Er werd (tijdelijk?) asfalt gelegd, maar na de werken zou de weg weer hersteld worden met kassei.
! Na 350 meter over de Perckestraat splitst het voetgangerstraject weer af van het fietstraject. Tot 2014 liepen de twee nog te samen, maar nadien werd voor wie te voet onderweg is een verbeterd traject opengesteld via het Verrewinkelbos. Het huidige traject voor wandelaars op De Groene Wandeling gaat hier dus rechts om door het Verrewinkelbos en door de beboste delen van het Engelandplateau naar de spoortunnel bij Kriekeput te lopen. Het traject voor fietsers loopt echter rechtdoor, grotendeels over verharde wegen tot de spoortunnel bij Kriekeput. We liepen beide trajecten. Het voor wandelaars voorziene traject is zonder twijfel boeiender.
> Helaas verloor de Perckestraat hierdoor heel wat van haar charme verloren. De kassei werd opgebroken en de hoge seminatuurlijke hagen die het weggetje afzoomden, moesten hiervoor ook wijken. Er werd (tijdelijk?) asfalt gelegd, maar na de werken zou de weg weer hersteld worden met kassei.
! Na 350 meter over de Perckestraat splitst het voetgangerstraject weer af van het fietstraject. Tot 2014 liepen de twee nog te samen, maar nadien werd voor wie te voet onderweg is een verbeterd traject opengesteld via het Verrewinkelbos. Het huidige traject voor wandelaars op De Groene Wandeling gaat hier dus rechts om door het Verrewinkelbos en door de beboste delen van het Engelandplateau naar de spoortunnel bij Kriekeput te lopen. Het traject voor fietsers loopt echter rechtdoor, grotendeels over verharde wegen tot de spoortunnel bij Kriekeput. We liepen beide trajecten. Het voor wandelaars voorziene traject is zonder twijfel boeiender.
1. Oude traject
> We lopen door het gehucht Verrewinkel over de Perckestraat. Bij een vorksplitsing de linkse tak nemen, nog steeds Perckestraat. Een eind verder eerste straat rechts en op het kruispuntje kort daarna links de Buysdellelaan in. Eindelijk nog eens een rustbank onderweg, dat was al geleden sinds het Zoniënwoud.
> Verder tot op de T-kruising met de Godshuizenlaan. Links en een eind verder rechts een buurtpaadje op dat ons in de Homborchwijk brengt. Het project voor deze tuinwijk op het Homborchplateau startte in 1928 en tot 1950 werd er uitgebreid. Wellicht zijn de straten waar we door lopen aan de stijl te zien in de laatste fase aan het Homborch Tuinwijkproject toegevoegd.
> We lopen door het gehucht Verrewinkel over de Perckestraat. Bij een vorksplitsing de linkse tak nemen, nog steeds Perckestraat. Een eind verder eerste straat rechts en op het kruispuntje kort daarna links de Buysdellelaan in. Eindelijk nog eens een rustbank onderweg, dat was al geleden sinds het Zoniënwoud.
> Verder tot op de T-kruising met de Godshuizenlaan. Links en een eind verder rechts een buurtpaadje op dat ons in de Homborchwijk brengt. Het project voor deze tuinwijk op het Homborchplateau startte in 1928 en tot 1950 werd er uitgebreid. Wellicht zijn de straten waar we door lopen aan de stijl te zien in de laatste fase aan het Homborch Tuinwijkproject toegevoegd.
Neolithische versterking / 'tumuli'
> De Tweebergenlaan / Tweebergenweg die we al volgden voor we de spoorwegbrug onderliepen, loopt dwars door een oude neolithische vesting die ergens tussen 4300 en 3000 v/C tot ontwikkeling moet zijn gekomen, in een periode die ook wel eens 'de Michelsbergcultuur' wordt genoemd.
> Het is een vrij grote site, gelegen op een lange heuvel, waarop de huidige Tweebergenweg zowat de ruggengraat kenmerkt. In het landschap zijn nog tal van versterkingen in de vorm van greppels en wallen op te merken, maar je moet al over enige archeologische basiskennis beschikken om er structuren in te kunnen ontwaren. Bovendien werd het patroon grondig verstoord in de 19de eeuw door de aanleg van het Tournay-Solvaydomein en het doortrekken van de spoorlijn Brussel-Namen (1854).
> De Tweebergenlaan / Tweebergenweg die we al volgden voor we de spoorwegbrug onderliepen, loopt dwars door een oude neolithische vesting die ergens tussen 4300 en 3000 v/C tot ontwikkeling moet zijn gekomen, in een periode die ook wel eens 'de Michelsbergcultuur' wordt genoemd.
> Het is een vrij grote site, gelegen op een lange heuvel, waarop de huidige Tweebergenweg zowat de ruggengraat kenmerkt. In het landschap zijn nog tal van versterkingen in de vorm van greppels en wallen op te merken, maar je moet al over enige archeologische basiskennis beschikken om er structuren in te kunnen ontwaren. Bovendien werd het patroon grondig verstoord in de 19de eeuw door de aanleg van het Tournay-Solvaydomein en het doortrekken van de spoorlijn Brussel-Namen (1854).
> Hoewel het om een aanzienlijke oppervlakte gaat, zijn er geen sporen gevonden die wijzen op een aanwezigheid van permanente bewoning. De bouw in deze omgeving kan worden verklaard door de strategische ligging op een natuurlijk verhoogde heuvel die is omgeven door woud (wild), vijvers (vis) en bronnen en beken (drinkwater). Er zijn heel wat potscherven en bewerkte stenen (silex), gevonden, te bekijken in het Jubelparkmuseum. De hoefijzervormige site strekte zich uit van de Bosvoordse Vijvers tot op het punt waar we hier bij de zogenaamde tumuli zijn.
> Die tumuli van enkele meters hoog (de éne langwerpig, de andere eerder cirkelvormig) zijn dan wel jonger dan de versterking, toch worden ze eerder in de pre-Romeinse periode gesitueerd. Er zijn geen grondige opgravingen gebeurd en dat is men ook niet van plan om de structuur niet te verstoren. Het is zelfs niet helemaal zeker of deze aardophopingen wel begraafplaatsen zijn. Ook deze tumuli zijn beschermd als reservaat, blijf op de wandelpaden.
Tournay-Solvaypark
> Dit kasteeltje met 7,5 ha groot park werd in 1878 gebouwd in opdracht van Alfred Solvay, broer van de beroemde Ernest Solvay waarmee hij samen het inmiddels tot multinational uitgegroeide familiebedrijf Solvay oprichtte. Het kasteeltje werd in Vlaamse renaissance gebouwd, met speklagen van wisselende steenkleuren. Zoals je nu nog kan zien is het reliëf rond het kasteel erg geaccidenteerd, dit is ontgonnen Zoniënwoud. Solvay liet dat reliëf zo en nivelleerde het terrein niet. Deze plek met de naam 'Kaeregat' was een moerassig gebied en Solvay integreerde dat als vijvers. Ze vormen ook een brongebied voor de Woluwe stroomafwaarts. Hij noemde zijn domein 'Vijverberg'. Ook een stukje van het beukenwoud bleef behouden.
> Dit kasteeltje met 7,5 ha groot park werd in 1878 gebouwd in opdracht van Alfred Solvay, broer van de beroemde Ernest Solvay waarmee hij samen het inmiddels tot multinational uitgegroeide familiebedrijf Solvay oprichtte. Het kasteeltje werd in Vlaamse renaissance gebouwd, met speklagen van wisselende steenkleuren. Zoals je nu nog kan zien is het reliëf rond het kasteel erg geaccidenteerd, dit is ontgonnen Zoniënwoud. Solvay liet dat reliëf zo en nivelleerde het terrein niet. Deze plek met de naam 'Kaeregat' was een moerassig gebied en Solvay integreerde dat als vijvers. Ze vormen ook een brongebied voor de Woluwe stroomafwaarts. Hij noemde zijn domein 'Vijverberg'. Ook een stukje van het beukenwoud bleef behouden.
> Alfred Solvay was slechts 53 toen hij stierf. Zijn weduwe Marie Masson bouwde het park met aangekochte percelen verder uit eind 19de eeuw en het landhuis kreeg met de toevoeging van torens rond 1905 eerder het uitzicht van een kasteel. Zoals het er nu uitziet is de lay-out van het park vooral het resultaat van de aanpak door landschapsarchitect Jules Buyssens in 1911. Rond 1924 voegde hij er ook nog de rozentuin aan toe.
> Na de dood van Alfred Solvay's dochter Thérèse Tournay-Solvay, kwam het landgoed in 1973 in handen van twee vastgoedmaatschappijen, helaas was snelle verwaarlozing het gevolg. Wellicht opzettelijk de bedoeling want ze wilden hier duizenden vierkante meter aan kantooroppervlakte en woningen creëren. Dat stootte op sterke weerstand.
> Na de dood van Alfred Solvay's dochter Thérèse Tournay-Solvay, kwam het landgoed in 1973 in handen van twee vastgoedmaatschappijen, helaas was snelle verwaarlozing het gevolg. Wellicht opzettelijk de bedoeling want ze wilden hier duizenden vierkante meter aan kantooroppervlakte en woningen creëren. Dat stootte op sterke weerstand.
Het toenmalige Ministerie voor Brusselse Aangelegenheden kocht het verwaarloosde kasteeldomein op rond 1980 voor de hoge prijs van 88 miljoen frank.
> In 1982 brandde het kasteel af als gevolg van onverantwoord vuurtje stoken door krakers. De brandweer kon door de smalle weggetjes niet tijdig op het domein geraken. In 1985 nam landschapsarchitect Jacques Boulanger-Français de rozen-, fruit- en moestuin onder handen en sindsdien is het voor het publiek opengestelde parkje weer een niet te missen groen juweeltje geworden. Voor het geruïneerde kasteel werden al allerlei ideeën en plannen gelanceerd de voorbije 30 jaren maar niks dat tot iets concreet leidde.
> In 1982 brandde het kasteel af als gevolg van onverantwoord vuurtje stoken door krakers. De brandweer kon door de smalle weggetjes niet tijdig op het domein geraken. In 1985 nam landschapsarchitect Jacques Boulanger-Français de rozen-, fruit- en moestuin onder handen en sindsdien is het voor het publiek opengestelde parkje weer een niet te missen groen juweeltje geworden. Voor het geruïneerde kasteel werden al allerlei ideeën en plannen gelanceerd de voorbije 30 jaren maar niks dat tot iets concreet leidde.
> Het beste moment voor een bezoek is de tijd waarin de rozen bloeien. Tussen de buxushagen kan je zowat 150 rozenvariëteiten ontwaren, wilde en gekweekte soorten. In het park zijn verder een paar prachtig ontwikkelde en inmiddels oude bomen te zien, zoals een paar rode beuken. Naast het kasteel kon je in een groepje beuken tot voor een paar jaren nog een gegraveerd hert herkennen. De beuken zijn inmiddels zodanig uitgegroeid dat dit stukje landart niet echt meer tot zijn recht komt. Rond de vijvers ontwikkelt zich een grote variatie van meer wilde flora en fauna, zowel in als rond het water. De voormalige ijskelders zijn nu het habitat voor vele soorten vleermuizen. In het meest oostelijke deel van het park bevinden zich nog een boomgaard op een helling (waar het bij mooi weer leuk picknicken is op het gras) en een moestuin.
> Het park is toegankelijk vanaf 8u15 tot ongeveer een uur voor zonsondergang.
Tweebergenweg
> Deze weg die bij het parkdomein begint als Tweebergenlaan, wordt in het Zoniënwoud de Tweebergenweg en eens op het Ukkels grondgebied wordt het de Tweebergendreef. Tussen 1900 en 1918 liep er een smalspoorlijn over de dreef, waarover gekapte boomstammen en materiaal om boswegen te verharden werden vervoerd.
> De twee bergen verwijzen naar de tumuli waar we langs lopen over De Groene Wandeling, (zie lager). Het is een aangename wandelweg door het Zoniënwoud maar eigenlijk zijn er interessantere paden links en rechts van de Tweebergenweg te ontdekken.
> Deze weg die bij het parkdomein begint als Tweebergenlaan, wordt in het Zoniënwoud de Tweebergenweg en eens op het Ukkels grondgebied wordt het de Tweebergendreef. Tussen 1900 en 1918 liep er een smalspoorlijn over de dreef, waarover gekapte boomstammen en materiaal om boswegen te verharden werden vervoerd.
> De twee bergen verwijzen naar de tumuli waar we langs lopen over De Groene Wandeling, (zie lager). Het is een aangename wandelweg door het Zoniënwoud maar eigenlijk zijn er interessantere paden links en rechts van de Tweebergenweg te ontdekken.
Vallei van de Vuilbeek
> Links van de Tweebergenweg ligt de vallei van de Vuylbeek, een natuurreservaat waardoor kronkelende paden lopen. Het water van de beek is ook helemaal niet 'vuyl' maar zorgt daarentegen voor een aanwezigheid van boeiende fauna en flora die net van proper water houden. Zo vinden verscheidene soorten libellen en salamanders hier een stek. Talrijke bronnetjes uit het hellingbos ontspringen er.
Vallei Verdronken Kinderen
> Rechts van de Tweebergenweg ligt de vallei van De Verdronken Kinderen met verschillende vijvers die in elkaar overlopen. Die vijvers zijn wellicht aangelegd tijdens de middeleeuwen. In de vochtige vallei van De Verdronken Kinderen vind je naast vijvers ook maaiweiden en stroken bos met bomen die van een natte ondergrond houden, zoals wilgen, essen en elzen. Aktief natuurbeheer door Leefmilieu Brussel heeft deze vijvers weer omgetoverd tot mooie brokken natuur.
> Links van de Tweebergenweg ligt de vallei van de Vuylbeek, een natuurreservaat waardoor kronkelende paden lopen. Het water van de beek is ook helemaal niet 'vuyl' maar zorgt daarentegen voor een aanwezigheid van boeiende fauna en flora die net van proper water houden. Zo vinden verscheidene soorten libellen en salamanders hier een stek. Talrijke bronnetjes uit het hellingbos ontspringen er.
Vallei Verdronken Kinderen
> Rechts van de Tweebergenweg ligt de vallei van De Verdronken Kinderen met verschillende vijvers die in elkaar overlopen. Die vijvers zijn wellicht aangelegd tijdens de middeleeuwen. In de vochtige vallei van De Verdronken Kinderen vind je naast vijvers ook maaiweiden en stroken bos met bomen die van een natte ondergrond houden, zoals wilgen, essen en elzen. Aktief natuurbeheer door Leefmilieu Brussel heeft deze vijvers weer omgetoverd tot mooie brokken natuur.
> De naam 'Verdronken Kinderen' heeft eigenlijk niks te maken met een drama maar is het gevolg van verkeerde interpretatie. Een vroegere watermolen hier zou hebben toebehoord aan een zekere 'Verdonck' of 'Verdoncken'. Zijn kinderen namen later de watermolen over, waaruit de oorspronkelijke verwijzing ontstond naar 'de vijver van de kinderen Verdoncken' wat later als 'verdronken' naar het Frans werd vertaald, 'les enfants noyés' dus, wat dan weer naar het Vlaams werd omgezet als 'de verdronken kinderen'....
> En zo worden we wel meer beetgenomen in Bosvoorde. Ondanks het vele bos zou de dorpsnaam Bosvoorde ook niks met bos hebben te maken maar te verklaren zijn als een 'furda' (= een doorwaadbare plaats) waar Baldo woonde of waarvan Baldo de eigenaar was. Baldofurda werd Boutsfort en nog later Boitsfort, wat naar het Vlaams werd hervertaald als Bosvoorde...
Engelandplateau
> De naam 'Engeland' zou verwijzen naar de naam van een beweidingsgebied zoals vermeld al in de 13de eeuw onder de latijnse naam 'anglia'. De naam werd niet verfranst, zowel in het Frans als het Nederlands wordt dus gesproken van het Engelandpateau. Een deel van het gebied werd ingenomen door de gedeeltelijk leegstaande gebouwen van het vroegere Pasteurinstuut, nu onderdeel van het federale Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. Ten noorden ligt het kerkhof van Ukkel.
> De naam 'Engeland' zou verwijzen naar de naam van een beweidingsgebied zoals vermeld al in de 13de eeuw onder de latijnse naam 'anglia'. De naam werd niet verfranst, zowel in het Frans als het Nederlands wordt dus gesproken van het Engelandpateau. Een deel van het gebied werd ingenomen door de gedeeltelijk leegstaande gebouwen van het vroegere Pasteurinstuut, nu onderdeel van het federale Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid. Ten noorden ligt het kerkhof van Ukkel.
> Het groengebied van het Engelandplateau staat onder hoge druk van verkavelaars, een echt probleem in het Brusselse door de druk van bevolkingsaangroei. Al meer dan 10 jaar voert een lokaal aktiecomité met wisselend succes aktie tegen de megalomane plannen van bouwpromotoren. Zo wil een bedrijf als Besix Red dat enkel financieel rendement najaagt, hier bijna 300 wooneenheden optrekken met bijhorende wegen etc. Hierdoor zou de natuur worden terug gedrongen tot een haast symbolische smalle strook groen die bovendien extra druk zou te verduren krijgen. Van de 11 hectaren natuur zou uiteindelijk nog slechts een goeie 4 hectaren overblijven. Het zal Besix Red worst wezen. Het ziet er naar uit dat het aktiecomité 'Engelandplateau' na meer dan 10 oude strijd zal verliezen. In 2013 vond de eerste kaalslag van bomen plaats.
Bos van Verrewinkel
> Op de 18de eeuwse kaarten van Graaf Ferraris staat het huidige Verrewinkelbos (15 ha) nog ingekleurd als één geheel vormend met het Zoniënwoud. Dat dit van het Zoniënwoud nu afgesneden bos niet werd verkaveld voor land- of huizenbouw is simpel te verklaren als je er door wandelt: het reliëf is hier behoorlijk geaccidenteerd.
> Het Verrewinkelbos is oorspronkelijk een restant van het oude kolenbranderswoud. Het bos werd eeuwenlang beheerd door kunstmatige aanplanting en tijdige uitdunning van beuken. De oudste exemplaren zijn vandaag meer dan 200 jaar oud, aangeplant in de Oostenrijkse tijd.
> Op de 18de eeuwse kaarten van Graaf Ferraris staat het huidige Verrewinkelbos (15 ha) nog ingekleurd als één geheel vormend met het Zoniënwoud. Dat dit van het Zoniënwoud nu afgesneden bos niet werd verkaveld voor land- of huizenbouw is simpel te verklaren als je er door wandelt: het reliëf is hier behoorlijk geaccidenteerd.
> Het Verrewinkelbos is oorspronkelijk een restant van het oude kolenbranderswoud. Het bos werd eeuwenlang beheerd door kunstmatige aanplanting en tijdige uitdunning van beuken. De oudste exemplaren zijn vandaag meer dan 200 jaar oud, aangeplant in de Oostenrijkse tijd.
> Sinds 1990 is het Bos van Verrewinkel beschermd groen, grotendeels in het bezit van de gemeente Ukkel die het in 2003 kocht van het Brusselse OCMW. Er zijn de voorbije jaren nogal wat noodzakelijke kappingen geweest, kaderend in de regeneratie van het bos. Tijdens de lente (eind april) heeft het bos een mooi tapijt van bosanemonen en boshyacinten.
> Een vredevolle omgeving lijkt het, anders was het op een avond putje winter 1986. Bandieten wachtten er langs de Perckestraat bij het bos de gefortuneerde zakenman Freddy Vlassenroot op, onderweg naar huis met zijn Mercedes. Hij werd op die avond in januari 1986 tegengehouden ter hoogte van het bos en koelbloedig afgemaakt met een riotgun. De moord bleek achteraf in opdracht te zijn gebeurd van zijn jaloerse echtgenote (71) die niet van hem wilde scheiden.
> Een vredevolle omgeving lijkt het, anders was het op een avond putje winter 1986. Bandieten wachtten er langs de Perckestraat bij het bos de gefortuneerde zakenman Freddy Vlassenroot op, onderweg naar huis met zijn Mercedes. Hij werd op die avond in januari 1986 tegengehouden ter hoogte van het bos en koelbloedig afgemaakt met een riotgun. De moord bleek achteraf in opdracht te zijn gebeurd van zijn jaloerse echtgenote (71) die niet van hem wilde scheiden.
> In de tweede helft van de 19de eeuw breidt het domein nog verder uit met het gebied dat nu bekend staat als de Kriekeput (genoemd naar de laagte bij de kriekenbomen langs de Engelandstraat). Rond 1890 werd de controversiële katholieke politicus Charles Woeste eigenaar van het domein.
Kinsendaal - Kriekenputreservaat
> Dat dit natuurgebied niet is bedolven onder beton of verkavelingen mag een klein wonder heten. Hoe klein het ook is (niet eens 10 ha), het is een groen pareltje in het Brussels Gewest en langs De Groene Wandeling. Een oud Brussels biotoop van moeras en bronnen.
> In de middeleeuwen, stond dit landgoed bekend als het Hof te Glatbeke, gelegen bij het dorpje Kinsendaal en in het bezit van herenboeren. Na de Franse Revolutie wordt het een domein met een kasteeltje in neoklassieke stijl. Daartoe behoren ook ondermeer een park, moestuin, serres, boomgaard enz.
> Dat dit natuurgebied niet is bedolven onder beton of verkavelingen mag een klein wonder heten. Hoe klein het ook is (niet eens 10 ha), het is een groen pareltje in het Brussels Gewest en langs De Groene Wandeling. Een oud Brussels biotoop van moeras en bronnen.
> In de middeleeuwen, stond dit landgoed bekend als het Hof te Glatbeke, gelegen bij het dorpje Kinsendaal en in het bezit van herenboeren. Na de Franse Revolutie wordt het een domein met een kasteeltje in neoklassieke stijl. Daartoe behoren ook ondermeer een park, moestuin, serres, boomgaard enz.
> Wandelend in 2013 over dit nieuwe stukje Groene Wandeling (ingehuldigd eind mei 2013 met deels nieuw aangelegde paden en bewegwijzering) is toch wel verrassend. Sterk golvend plateau met mooie bomen, waaronder nogal wat alleenstaande zomereiken. Tegen het talud van de spoorweg aan ligt nog een wilde vijver. Hopen maar dat deze stille groene corridor maximaal kan behouden blijven en dat het gemeentebestuur van Ukkel net zoals dat voor het nabijgelegen Kauwbergplateau is gebeurd, het nodige respect kan opbrengen voor het weinig overgebleven groen.
> Na WO I kwam het kasteel met zijn mooie park in eigendom van verschillende opeenvolgende eigenaars, wat ook het verval inzette. Tijdens WO II liep het kasteel bovendien zware schade op door brand, het werd afgebroken rond 1960 en ook de vijver werd gedempt om plaats te maken voor verkavelingsprojecten. Zo ver kwam het echter niet.
> Begin jaren '70 vond men in deze groene long een ideale zone om de Ring rond Brussel door te trekken. De gemeente Ukkel zag dat duidelijk niet zitten en wellicht eerder uit eigenbelang dan interesses voor de wild ontwikkelende natuur, liet men dit gebied op de kaart beschermen als groenzone. In de jaren '80 had zich na decennia verwildering inmiddels een interessante flora ontwikkeld te Kinsendaal. Het hoofdstedelijk gewest Brussel kocht Kinsendaal dan ook op in 1988 om het te beschermen als natuurreservaat.
> Begin jaren '70 vond men in deze groene long een ideale zone om de Ring rond Brussel door te trekken. De gemeente Ukkel zag dat duidelijk niet zitten en wellicht eerder uit eigenbelang dan interesses voor de wild ontwikkelende natuur, liet men dit gebied op de kaart beschermen als groenzone. In de jaren '80 had zich na decennia verwildering inmiddels een interessante flora ontwikkeld te Kinsendaal. Het hoofdstedelijk gewest Brussel kocht Kinsendaal dan ook op in 1988 om het te beschermen als natuurreservaat.
> Leefmilieu Brussel liet er rond 2005 paden aanleggen maar deed nog veel meer: de Geleitsbeek krijgt er weer ruimte om open te vloeien, een ponton en knuppelpad werden aangelegd, natte graslanden werden geklaard en worden terug gemaaid, moerassen hersteld,... Alles om de plantendiversiteit te verhogen. Dit groengebiedje staat onder recreatieve druk en de leefmilieudiensten hebben er dan ook werk mee om regelmatig schade te herstellen of graffiti te verwijderen.
> Tussen de Engelandstraat en het Kinsendaalreservaat werd een breed, verhard pad voor voetgangers en fietsers aangelegd, speciaal voor De Groene Wandeling dus. De aktieve groenpolitiek loont: In Kinsendaal huist een aanzienlijke variatie aan vogels en vleermuizen en de planten- en insektensoorten zijn er ook talrijk. Een mooi pad voor wandelaars werd ook aangelegd dwars door zowel de Kriekenput als Kinsendaal. Neem even de tijd om ook de andere stukjes van Kinsendaal te ontdekken over de knuppelpaden langs de Groelstbeek. Zo zal je er ondermeer een gigantisch dikke oosterse plataan ontdekken en andere oude bomen die nog zijn overgebleven van het oude park. Of bittere veldkers en goudveil langs de zuivere loop van de beekjes en waterpartijen en niet te vergeten: de gele lis, symbool van het Gewest Brussel.
> Tussen de Engelandstraat en het Kinsendaalreservaat werd een breed, verhard pad voor voetgangers en fietsers aangelegd, speciaal voor De Groene Wandeling dus. De aktieve groenpolitiek loont: In Kinsendaal huist een aanzienlijke variatie aan vogels en vleermuizen en de planten- en insektensoorten zijn er ook talrijk. Een mooi pad voor wandelaars werd ook aangelegd dwars door zowel de Kriekenput als Kinsendaal. Neem even de tijd om ook de andere stukjes van Kinsendaal te ontdekken over de knuppelpaden langs de Groelstbeek. Zo zal je er ondermeer een gigantisch dikke oosterse plataan ontdekken en andere oude bomen die nog zijn overgebleven van het oude park. Of bittere veldkers en goudveil langs de zuivere loop van de beekjes en waterpartijen en niet te vergeten: de gele lis, symbool van het Gewest Brussel.
> Terug op de Engelandstraat. We vervolgen over het brede verharde pad tot bij het spoorviaduct van de lijn Brussel - Charleroi. Vlak daarvoor ontdek je nog een herstelde poel van het Kinsendaalreservaat.
> In de buurt staan ook het bord en de wegwijzers van De Groene Wandeling, die aankondigen dat er alweer een etappetraject op zit. Hier te Ukkel Kalevoet houden we het ook voor bekeken nu. Ik verlaat het traject door op dit druk verkeerskruispunt rechts een 250 meter te wandelen tot bij het treinstation Ukkel Kalevoet.
> In de buurt staan ook het bord en de wegwijzers van De Groene Wandeling, die aankondigen dat er alweer een etappetraject op zit. Hier te Ukkel Kalevoet houden we het ook voor bekeken nu. Ik verlaat het traject door op dit druk verkeerskruispunt rechts een 250 meter te wandelen tot bij het treinstation Ukkel Kalevoet.
> Wat verder nemen de wandelaars links weer een gescheiden traject van de fietsers. We steken dus het bruggetje over de Kinsenbeek over en lopen over een pad met grote stenen blokken door het natuurgebied Kriekenput. Op de Engelandstraat gekomen heb je weer een keuze:
1° De Groene Wandeling leidt ons naar rechts over het speciaal voor de Groene Wandeling aangelegde verharde pad om dan bij een kruispunt met picknickbanken en restaurant naar links weer het fietstraject vervoegen. Eigenlijk loopt De Groene Wandeling dus langs maar niet door het natuurreservaat Kinsendaal.
2° Een beter idee voor wandelaars is om rechtdoor te wandelen in plaats van rechts als je vanuit de Kriekenput op de Engelandstraat komt. Je kan dan rustig het natuurreservaat Kinsendaal verkennen over prettige paden.
1° De Groene Wandeling leidt ons naar rechts over het speciaal voor de Groene Wandeling aangelegde verharde pad om dan bij een kruispunt met picknickbanken en restaurant naar links weer het fietstraject vervoegen. Eigenlijk loopt De Groene Wandeling dus langs maar niet door het natuurreservaat Kinsendaal.
2° Een beter idee voor wandelaars is om rechtdoor te wandelen in plaats van rechts als je vanuit de Kriekenput op de Engelandstraat komt. Je kan dan rustig het natuurreservaat Kinsendaal verkennen over prettige paden.
> We pikken weer aan op De Groene Wandeling vanuit het Station van Bosvoorde en komen zo langs de hoofdingang van het Tournay-Solvaypark, zeker een kort bezoekje waard. Het Tournay-Solvaypark is ook toegankelijk via de moestuin waarlangs De Groene Wandeling loopt.
> Zo, we lopen bij de bakstenen spoortunnel weer te samen met het traject van De Groene Wandeling voor fietsers. Onder de tunnel en we volgen de Borreweg mee als hij eerst naar links en kort daarna naar rechts draait. De weg heeft zijn naam niet gestolen, er ontspringen verscheidene bronnen. Let even op aan je rechterzijde. Daar ligt de Rinsenborre, een van de bronnen die de Kinsenbeek voedt.
> Steeds rechtdoor. De wandelpaden in de zijvalleien zijn misschien interessanter maar De Groene Wandeling is ook een traject voor fietsers en pendelende Brusselaars, dus het moet ook wat vlot vooruitgaan. Onderweg nam ik wat te tijd om paddenstoelen te fotograferen. Ook hier was de spechtinktzwam vrij talrijk aanwezig, eigenlijk niet zo algemeen maar op de kale grond van de schaduwrijke beuken van het Zoniënwoud voelt hij zich blijkbaar erg thuis.
> We lopen ongemerkt de gemeentegrens met Ukkel over en de Tweebergenweg wordt nu de Tweebergendreef.
> We lopen ongemerkt de gemeentegrens met Ukkel over en de Tweebergenweg wordt nu de Tweebergendreef.
Hoefijzervijver vallei Verdronken Kinderen
Hauwaartkapel
Varen
Borreweg
De Rinsenborre
Kinsendaal met het 19de eeuws kasteeltje van Charles Woeste
Paadje door Kriekeput
Pad door het Kinsendaalreservaat
Spoorviaduct Ukkel - Kalevoet
Over de Kinsenbeek de Kriekeput in
Tunnel onder de spoorlijn Brussel - Halle
Rozen- en buxuspark
Vijverpark Tournay-Solvay
Pad langs de rand van het Engelandplateau
Grote bloedsteelmycena
Omgeving Perckestraat / Buysdellelaan: eeuwenoude wegjes
Bundelzwammen
Witte kluifzwam + geweizwammetje
Pad door het Verrewinkelbos
Spechtinktzwammen
Tunnel onder de spoorlijn Brussel - Halle. Hier komen oude en huidige traject voor wandelaars van De Groene Wandeling tesamen.
Groot springzaad
Pad door de vallei van de Vuilbeek
Over de Tweebergenweg
Tumulus
De Groene Wandeling op Vlaams grondgebied
Onder de spoorlijn Brussel - Namen
Neolitische voorwerpen gevonden langs de Tweebergenweg
Afgebrande kasteeltje
Kunstwerk van Pérez Solorzano, een replica naar een gebeeldhouwd hoofd dat in het Mexicaanse dorp San Lorenzo werd gevonden.
Lijsterbessebomenlaan
> In de omgeving van 'La Petite laiterie de la Forêt de Soignes' zijn we weer echt op De Groene Wandeling. Zo'n 'laiteries' (melksalons) kon je begin 20ste eeuw op vele plekken net buiten het Brusselse stadscentrum en vaak aan de rand van natuur terug vinden. Stadsbewoners kwamen er graag wandelen en verse melkprodukten inkopen en meestal werd zo'n laiterie gecombineerd met café. Er waren trouwens rond de vijvers van Bosvoorde heel wat cafés en gelijkaardige etablissementen gelegen. Het groene en landelijke Bosvoorde was tijdens het eerste deel van de 20ste eeuw bijzonder populair voor de Brusselse bevolking als zondags uitje. Ook het Zoniënwoud en de hippodroom lokte heel wat zondags volk naar Bosvoorde, dat vlot bereikbaar was met tram en trein.
> Anders toch wel vrij mooi wonen in Homborch tussen het vele groen. De straten hebben er dierennamen gekregen. De Reebokjeslaan en Fretlaan brengen ons in de Gazellelaan waar we links gaan. De Engelandstraat in naar rechts, we verlaten ze even later om rechtdoor de Borreweg in te wandelen. Deze loopt in het groen naar een bakstenen tunnel onder een spoorlijn.
2. Huidig traject
> het huidig traject van De Groene Wandeling volgt een 'veel groener' parcours. Vanop de Perckestraat rechts het Verrewinkelbos in.
> het huidig traject van De Groene Wandeling volgt een 'veel groener' parcours. Vanop de Perckestraat rechts het Verrewinkelbos in.
> De paden in het Verrewinkelbos zijn niet altijd zo duidelijk. Je kruist een wegje na zowat 100 meter, gevolgd door een natte zone met een beekje. Dadelijk daarna hou je links aan, stevig stijgend. Je volgt dus NIET het pad dat langs een afrastering gaat lopen maar houdt NW aan. Een eind hoger kruis je een ander pad bij een bareel.
> Vervolg achter de bareel en je loop tussen enkele huizen 200 meter rechtdoor over een half verharde weg tot op de Dolezlaan, een verkeersweg met voetgangerspaden. Daar rechts over 250 meter. Aan de linkerzijde zie je oprukkende verkaveling, opgetrokken in 2012-'13.
> Tegenover de Hauwaertkapel (uit 1760) ga je links een asfaltwegje op langs de rand van het Engelandplateau.
> Vervolg achter de bareel en je loop tussen enkele huizen 200 meter rechtdoor over een half verharde weg tot op de Dolezlaan, een verkeersweg met voetgangerspaden. Daar rechts over 250 meter. Aan de linkerzijde zie je oprukkende verkaveling, opgetrokken in 2012-'13.
> Tegenover de Hauwaertkapel (uit 1760) ga je links een asfaltwegje op langs de rand van het Engelandplateau.
> De Groene Wandeling loopt tot bij een hoge afsluiting waar je rechts gaat om door mooie stroken bos een golvende parcours te volgen (hopelijk is de rust er nog niet verstoord door de geplande verkaveling). We arriveren bij een weideland, op de top van het Engelandplateau en omcirkelen de weide in tegenwijzerzin. Bij een poortje scherp rechts en vervolgen door een bos met oa zomereiken. Verder langs een vijver en dan dalen tot bij de spoortunnel onder de spoorlijn Brussel - Halle.
> Bij de bakstenen spoortunnel vervoegen we weer het oude traject voor wandelaars en het traject voor de fietsers.
> Bij de bakstenen spoortunnel vervoegen we weer het oude traject voor wandelaars en het traject voor de fietsers.
