> Via Arduinna verbindt als Compostelaroute historische pelgrimssporen vanuit Malmedy, Luik en Aken naar het 350 kilometers zuidelijker gelegen Vitry-le-François of Châlons-en- Champagne waar op de moderne Santiagoroute 'GR 654' wordt aangesloten naar Vézelay en verder naar Santiago de Compostela. Met de realisatie van dit project wordt een erg aantrekkelijke aanlooproute naar het verre Santiago de Compostela tot stand gebracht. Een pelgrimsweg die zich richt tot stappers uit België en zijn buurlanden Nederland en Duitsland en eventueel ook op Polen, het Balticum en Scandinavië.

> Meer dan 10 jaren lang was echter enkel een traject van een schamele 20 kilometer van deze doorlopende route gemarkeerd en voorzien van een topografische kaart. Daarbij werd ook al meteen een variant traject van 25 km uitgewerkt. Gegidst door markering en padbeschrijving helemaal over Via Arduinna naar Santiago de Compostela stappen was tot 2018 enkel toekomstmuziek: het gerealiseerde deel vormde immers een geïsoleerd parcours, tenzij je via GR-paden of een eigen uitgewerkte wandelroute dit deel integreert in je tocht naar Santiago. Niet echt bruikbaar dus voor pelgrims op doortocht. Sinds 2019 is Via Arduinna echter volledig bewegwijzerd, al ontbreekt het nog aan een volledige padbeschrijving en degelijke kaarten. Eind 2019 waren er slechts een 100-tal kilometers beschreven maar het is dus eigenlijk mogelijk om van deze route gebruikt te maken voor je Compostela-tocht.

> Dit wandelverslag bevat momenteel geen volledige beschrijving van Via Arduinna, enkel de etappe Malmedy - Saint-Jacques en het meest zuidelijke Belgische traject (Suxy - Orval) zijn beschreven. Daarnaast zetten we je wel op weg met een pak praktische informatie en met de uitgebreide ontwikkelingsgeschiedenis van Via Arduinna.

> Het ontwerp van dit langeafstandspad is een mooi initiatief. Vanuit België zijn hedendaagse pelgrimsroutes richting Compostela een versmelting tussen historische aanknopingspunten en een vlotte doortocht over rustige, aantrekkelijke paden en wegen. Dat is niet anders voor Via Arduinna. De middeleeuwse pelgrim naar Santiago de Compostela koos bij voorkeur in voor hem onbekend terrein voor grote, veilige wegen tussen onderdakplaatsen zoals in grotere steden, kloosters en bedevaartsoorden. Vandaag kun je als 'moderne pelgrim-wandelaar' beroep doen op uitstekende cartografie, je zelfs laten begeleiden door satellieten en tot in detail vooruit plannen zo je wil. Anderzijds moest de middeleeuwse pelgrim nog niet concurreren met druk en snel autoverkeer en waren alle wegen op de eerste plaats ontwikkeld voor en door voetverkeer. In die zin vormt een 21ste eeuwse wandelroute zoals Via Arduinna dus 'een compromis' tussen historische paden en plaatsen enerzijds en een hedendaagse wandelroute in lijn over zo rustig mogelijke paden en wegen anderzijds.

> Van een in de middeleeuwen druk gebruikt pelgrimspad naar Compostela kun je eigenlijk niet spreken, nergens in de Ardennen en ook nergens in België trouwens. Daarvoor lag het Galicische bedevaartsoord te ver weg. Hoe verder weg, hoe meer uitwaaiering van aanlooproutes. Wat de Ardennen betreft, kozen nogal wat pelgrims richting zuiden wellicht voor een passage door de Maasvallei (Luik - Hoei - Andenne - Namur - Givet). Dat gegeven leverde vanaf 1990 in het kader van de heropleving van de Compostela-routes inspiratiestof voor de uittekening van de Via Mosana (Maasweg). Als volledig daarvan losstaand project kwam tijdens de eerste jaren van het nieuwe millennium Via Arduinna tot ontwikkeling.

> Deze Compostelaroute werd geïnspireerd op de publicaties van Henri Gratia over Keltische wegen en godin Arduinna en op het onderzoekswerk van Léon Marquet over oude Ardense Compostela- en bedevaartswegen. De medewerkers van de vereniging 'Défense de la Semois' ontwikkelden Via Arduinna volledig los van de overkoepelende Waalse Santiago-vereniging 'Les amis de Saint-Jacques de Compostelle', die wel betrokken is bij alle andere Compostela-routes door Wallonië. Landschappelijk is Via Arduinna wellicht de mooiste van de zowat 10 Compostelaroutes door België en er worden heel wat interessante, historische plekken gepasseerd.

> Jammer dat het project om de hele wandelroute echt tot ontwikkeling te brengen zo traag liep. Jarenlang was enkel het subdeel van Suxy naar Orval bewegwijzerd en beschreven (een verbinding van amper 25 km). Hierdoor werd de trein van de Compostela-revival wat gemist. Enkele oorzaken daarvan zijn de aanwending van eenmalige, kortlopende subsidies en donaties, het ontbreken van een doorgedreven realisatieteam en de aanvankelijk moeilijke departementele contacten aan Franse zijde van de grens.

> Het had natuurlijk weinig zin om zo'n beperkt deel van 25 km te profileren als een internationale verbinding naar Compostela. Pas sinds 2019, bijna 20 jaren na de start van het project, is Via Arduinna nu helemaal bewegwijzerd. Aan de initiatoren om Via Arduinna dan ook eindelijk internationaal op de kaart te zetten met een meertalige degelijke routebeschrijving en cartografie. Last but not least: Via Arduinna is een mooi en doordacht project van een beperkt aantal vrijwilligers die er hun vrije tijd aan besteedden. Waarvoor respect natuurlijk.

> Een voorsmaakje van plaatsen die langs je voettocht over Via Arduinna en zijn diverticula liggen tussen Malmedy, Luik, Aken of Maastricht in het noorden en Vitry-le-François of Châlons-en-Champagne een 350 à 400 km meer zuidelijk.