De Wijers wandelen Bokrijk - Kiewit

> Deze centrale lus is wat langer dan de andere lussen, 28 km. Via alle verkortingsstukjes maken we een ronde door het kerngebied van De Wijers. We maken kennis met zowat alle landschapstypes die de Wijers rijk is: veel heide, bosgebied en natuurlijk ook de vele vijvers die zo typisch zijn voor De Wijers. Ook het centrum van de gemeente Zonhoven ligt langs ons traject. Verder is het bijzonder aangenaam wandelen in de wijde omgeving rond natuur- en recreatiedomein Kiewit en behalve het openluchtmuseum komen we ook langs het plantenrijke arboretum van Bokrijk.

> Heb je de andere lussen al gewandeld dan vallen we voor een deel in herhaling met deze centrale lus, die we ook dit keer in tegenwijzerzin afwandelen. We maken immers volop gebruik van de drie (interessante) verkortingsroutes van de langeafstandsroute De Wijers om de cirkel rond te maken. Deze keer wandelen we er in omgekeerde richting over. Ondanks de afwisseling en vele bezienswaardigheden onderweg zitten er op deze centrale lus meer verharde delen tussen dan we gewoon zijn. Vooral voor en na Zonhoven wordt verscheidene kilometers over asfalt gewandeld, dat is ook het geval voor en na het dorp Kiewit.
> Op de wandelkaart staat een storende fout: ter hoogte van de Platwijers kruis je volgens het ingetekend tracé een in gebruik zijnde spoorlijn waar geen overweg is. Je moet dus bij de spoorlijn zuidelijk wandelen om daar een overweg te vinden en zo terug noordelijk wandelen om weer aan te sluiten.
> Wil je het openluchtmuseum van Bokrijk bezoeken reken dan op een drie uren extra, hou rekening met de openingsuren. Het arboretum van Bokrijk is altijd vrij toegankelijk. Onderweg kom je langs camping Holsteenbron, op 1 km ligt camping Heidestrand en je wandelt ook langs de jeugdherberg van Bokrijk. Inkopen onderweg te Zonhoven (supermarkt Alvo en alle winkels in het centrum). In domein Kiewit kan je iets drinken en een hapje eten, idem voor Bokrijk op de terreinen van het openluchtmuseum of bij de ingang ervan, de Holsteenhoeve (bij de gelijknamige stenen) en wat verder de cafetaria van camping Holsteenbron.

> Met openbaar vervoer kan je onmiddellijk aanpikken op de langeafstandswandeling De Wijers vanuit de treinhalte Zonhoven. De stations van Kiewit en Bokrijk liggen op twee en één kilometer van de langefstandsroute. Voor ons etappeverslag nemen we het station van Zonhoven als uitvalsbasis en eindpunt.
> Heb je nog iets van outdoormateriaal nodig bij de start van deze lus, volg de langeafstandswandeling dan vanuit het treinstation van Zonhoven even richting centrum Zonhoven. Na zowat 200 meter heb je op je rechterkant Outdoorwinkel Verreweg.

> Geen markering van de langeafstandswandeling voor een tijdje. Voorbij jeugdherberg De Roerdomp links een asfaltwegje op. 100 meter verder links een paadje tussen het naaldhout en verderop rechtuit (met de GR) langs de afsluiting van de jeugdherberg. Op een volgende hoek met de GR rechts over een paadje. Rechtuit langs de omheining van een bedrijf in bouwmaterialen en verderop kruisen we de drukke Moleneindeweg. Rechtdoor daar, even stijgen over een breed zanderig pad. Verder rechtdoor komen we uiteindelijk op wandelwissel 5, waar weer moet worden gekozen.

> We wandelen nu door een gebied van vennen en vijvers. Door middel van de aanleg van rabatten heeft men hier ook geprobeerd het moerassig gebied droger te maken voor bebossing. Ons wandelpad loopt wat verhoogd in deze natte omgeving, zodat de voeten lekker droog blijven. Een afslag verderop naar rechts negeren we, we lopen intussen weer op een verhard wandelpad en passeren enkele grotere vijvers. Dit moeten volgens mijn wandelkaart de Herkenrodevijvers zijn.

> Op de Kiewitdreef gaan we rechts. De dreef is afgelijnd met Amerikaanse en gewone eik. We kruisen weer de Paalvennestraat en wandelen rechtdoor verder op de Kiewitdreef. Rechts een begrazingsgebied van galloways. De asfaltweg maakt een bocht naar rechts en een kleine 100 meter verder nemen we links een met houtsnippers bedekt wandelpad. Een deel van het pad dat nu volgt loopt over knuppelpaden.

> We nemen de nogal saaie straat recht tegenover de kerk (Tulpinstraat). Rechts liggen de weiden waar ieder jaar sinds 1985 rond eind augustus het Pukkelpop-muziekfestival plaats vindt. We volgen nu een tijdje de fietsborden naar knooppunt 91. Voorbij een overdekte picknickbank en na 600 meter gaan we links over het fietspad van dolomietbedekking tussen de bomen.

> Bijzonder prettig wandelen hier. We komen op een kruispunt met een geasfalteerd fietspad en lopen er rechtdoor. Het moet hier ook zeer mooi zijn in volle herfst als berken en Amerikaanse eik volop verkleuren. We bereiken fietsknooppunt 91 ter hoogte van de fameuze aarden wal (zie hoger). Op dat knooppunt gaan we naar rechts.

> We wandelen rechtdoor met het kasteel aan onze rechterzijde, voorbij café-restaurant Het Koetshuis komen we op wandelwissel 6. Daar neem ik links de verkortingsroute naar wissel 5. Ter hoogte van een hangar wandelen we nog 20 meter rechtdoor om dan rechts te gaan over een mooi bospad dat tussen opvallend oude dennen loopt. In de herfst is het hier ook uitkijken naar de vele paddenstoelensoorten die in het bos opploppen.

> Ik was verrast om zo laat in het jaar nog zoveel interessants te zien in het arboretum, er zijn ook uitstekende plekken om te picknicken of bij regenweer kan je er schuilen in een van de kiosken. Tegenover een van de ingangen van het arboretum gaan we rechts een verhard weggetje nemen langs de rand van het openluchtmuseum. Zo bereiken we het kasteel van Bokrijk, gelegen bij de ingang naar het openluchtmuseum.

Bokrijk
> Het museum van Bokrijk werd gerealiseerd vanaf 1953, op een terrein dat deel uitmaakte van een kasteeldomein, dat de provincie Limburg in 1938 al had aangekocht. Inspiratie voor een 'openluchtmuseum over het Vlaamse volksleven' werd gevonden in Scandinavië, waar dit soort projecten al langer bestond.

> Interessante of typische streekgebouwen werden steen voor steen genummerd en afgebroken om te Bokrijk weer geduldig en met oog voor authenticiteit weer te worden heropgebouwd. Daarbij ging het niet enkel om het behoud en tentoonstelling van traditionele streekarchitectuur maar ook om het verzamelen en tonen van oude gebruiksvoorwerpen, kamerinrichting, werktuigen, enz. Oude hoevegebouwen, burgerwoningen enz. werden aldus ook functioneel en bewoonbaar ingericht volgens oude leefwijze.
> Op het domein zijn de gebouwen gegroepeerd naar hun streekeigenheid: de Antwerpse en Limburgse Kempen, Oost- en West-Vlaanderen, Haspengouw en later kwam er ook een oude stad bij met burgerhuizen. Typisch aan Bokrijk is ook dat het openluchtmuseum tot leven wordt gebracht door de aanwezigheid in de huizen van vrijwilligers die in traditionele klederdracht techniekdemonstraties of korte rondleidingen geven. Acteurs spelen er ook korte scènes uit het dorpsleven van vroeger. Zo kan je er de donderpreek van een pastoor of een les van de dorpsonderwijzer bijwonen.
> De grote groep medewerkers die nodig is om Bokrijk levend te maken, verklaart ook waarom het openluchtmuseum niet het hele jaar open is, vanaf de Paasvakantie tot eind september kun je er een bezoek brengen. Voorzie toch zeker 3 uren voor een bezoek. Een plannetje met legende krijg je bij je ingangsticket.

Startpagina > Wandelen > L A W De Wijers

> Op een padenkruispunt links het fietspad op. Natuurgebied Het Wik is slechts voor een klein deel toegankelijk om bescherming te bieden aan de vele broedende vogels. Het Wik bestaat vooral uit vijvers en moeras. Voor de kruising met de Zusterkloosterbeek rechts, door een met beken doorsneden bosje van Amerikaanse eik en dennen. Op een T-kruising ter hoogte van een mooie dreef links en dadelijk in de buurt van een poort weer links, langs een gracht. 200 meter verder rechts en op een breder pad rechts, tesamen met het GR-pad. Daarna langs een straat met breed fietspad en verder rechtuit over het fietspad langs de wat saaie Boekrakelaan.

Stedelijk Domein Kiewit
> In 1953 werd de stad Hasselt eigenaar van dit 130 hectaren grote groendomein waarin ook een 19de eeuws landhuis en een voormalige boerderij zijn gelegen. Kloosterzusters namen er nadien nog een tijd hun intrek maar na 1975 liet Hasselt er een kinderboerderij van maken. In 2000 nam Natuurpunt het beheer van het domein en de omliggende natuur over.

> Er werd hier hard aan biodiversiteit gewerkt, zoals je zelf onderweg kan merken. Daarbij is de zachte recreant ook zeker welkom om op een aangename manier met deze groene, rustige omgeving kennis te maken. Galloway-runderen zorgen er voor dat niet alles dicht groeit maar domein Kiewit een gevarieerde lappendeken blijft van wei- en hooilanden, naald- en loofbossen en natte natuur van poelen en vijvers. Er is een natuurpunt- bezoekerscentrum, toeristische dienst, kinderboerderij, speeltuin, 'natuurcafé', bijenhal, vlindertuin en kruidentuin. Ook oog voor het historisch landschap: rond het landhuis wordt de oude Engelse tuin onderhouden. Het domein is doorsneden met aangename wandel- en fietspaden.

Herkenrodevijvers en de aarden wal.
> Zoals de naam al doet vermoeden was dit vijver- en omliggende heidegebied eigendom van de zusters van abij Herkenrode. Via de langeafstandswandeling kom je ook langs een aarden wal. Daaraan is een merkwaardige historie verbonden:

Omwonenden uit Hasselt gebruikten de gronden om hun vee te laten grazen, zonder toestemming van abdij Herkenrode. Dat leidde tot een conflict met de abdij. De abdis besliste uiteindelijk in 1550 om de bestaande 13de eeuwse aarden wal te verhogen om de Hasseltse veeboeren weg te houden van de Bouckrakheide (Bouckrack > Bokrijk). De wachters van Bokrijk sloegen in opdracht van Herkenrode het vee aan. Olie op het vuur voor de de Hasselaren. Ze vernietigden een groot deel van de wal, roofden de vis uit de vijvers en verwoestten het Hasseltse refugiehuis van de abdij. Het gevolg waren processen die uiteindelijk leidden tot de veroordeling van de Hasselaren. De wal zelf werd nog verder uitgebreid rond Bokrijk.

Natuurgebied Molenheide
> De gemeente Zonhoven werd in de jaren '50 van vorige eeuw door het Ministerie van Landsverdediging onteigend van dit heidegebied van zowat 200 hectaren. Er kwam een logistiek depot voor legervoertuigen en de heide werd een oefenterrein voor militaire doeleinden. In dit gebied ontdekten archeologen ook een restanten van een prehistorische jagerskamp. Er werd hier 12.000 jaar geleden op rendieren gejaagd. Een unieke vondst voor Vlaanderen. Er werden ook heel wat archeologische vondsten uit de steentijd gedaan. De Molenheide is over de eeuwen gevrijwaard van verkaveling, het vormt heden ten dagen als heidegebied dan ook een bijzonder interessant historisch landschap.

> We bereiken wat verder een plek waar een zevental paden bij elkaar komen en lopen ongeveer in dezelfde richting verder, aanvankelijk tesamen met een MTB-pad en een ruiterspad. Nog 100 meter verder draaien we lichtjes naar rechts over een breed zandpad. Die brede zandpiste volgen we nu vrij lang en op een kruispunt van paden gaat het iets meer naar rechts verder. In het heidelandschap ontdek je hier en daar recent geplagde percelen, waaruit alweer jonge heidestruikjes opschieten.

> Ook langs een grote grasvlakte blijven we dezelfde richting aanhouden. Al snel weer lopen we we weer over zand de heide in, we houden nu licht links aan. Ter hoogte van een oude zandgroeve gaan we rechts. Goed op de bewegwijzering letten nu, er volgen snel op elkaar volgende padveranderingen, het gaat op en af over kronkelende paden tussen berken en eiken. Een tiental minuten later bereiken we na een passage langs een afrastering een rustbank onder een Amerikaanse eik.
> Even later wandelen we weer door heidegebied en gaan daar links en dan rechtdoor bij een hekje. Hier komen we in een hondenlosloopzone. Wat verder gaan we binnen deze zone rechts, in de richting van een huis. Via een volgend hek komen we weer uit de hondenlosloopzone.
> De padmarkering is nu even verwarrend. Wandel gewoon naar het infopunt met wandelborden en ga daar het paadje op dat je na minder dan 100 meter bij de beroemde 'Holsteen' van Zonhoven brengt. Er hangt een interessant verhaal aan vast, beslist een korte stop waard.

De Holsteen
> De merkwaardige formatie van holstenen hebben onze voorouders tot allerlei fantastische veklaringen geïnspireerd. Gevallen meteorietstenen? Oude offerstenen? Menhirs? In 1987 vond eindelijk grondig onderzoek plaats, gebaseerd op moderne wetenschappelijke kennis.

> De stenen zijn ter plaatse op natuurlijke wijze ontstaan uit het aaneenklitten van kwartsrijke zandsteen zo'n 15 miljoen jaren geleden. Nieuwe afzettingslagen zorgden voor verhardingsdruk. Door een niet echt ontdekt proces ergens tussen 10.000 en 130.000 jaar geleden ontstond op deze zandstenen een harde korst. De gaten in de stenen zijn wellicht het gevolg van oude gangen gecreëerd door zeedieren of door plantenwortels, lang voor het versteningsproces voltooid was. De afgeplatte en afgeronde vormen dan weer zijn het gevolg van erosie door water, wind, ijs en zandschuring.
> Vermoedelijk dagzomen de holstenen sinds zowat 10.000 jaar, waarbij ze soms weer voor langere tijd onder stuifduinen verdwenen. Archeologen troffen rond de stenen al in 1922 duizenden jaren oude sporen aan van menselijke aanwezigheid en bewoning: hier verbleven jagers zo'n 7 à 10.000 jaar geleden! Ook sporen op een van de stenen zelf wijzen hierop: er werden polijstgroeven gevonden en een vlak gepolijst oppervlak. Je kan proberen om die sporen zelf te ontdekken. Wellicht werden op de stenen werktuigen geslepen of glad gemaakt, de sporen dateren mogelijk uit de 5de tot 1ste eeuw v/C. Voor meer info hierover kan je ook terecht in het bezoekerscentrum van Zonhoven in het oude gemeentehuis daar.

> Vlakbij ligt ook de Holsteenhoeve (café - restaurant). Net voor De Holsteen gaan we rechts over een bospaadje dat aanvankelijk nog wat parallel loopt met een verharde weg. We lopen even dieper het bos in om dan op bij wandelwissel 4 te komen, in de buurt van camping Holsteenbron.

> Aan wandelwissel 4 ga ik links om de verkortingsroute te volgen. We komen al snel op een geasfalteerde straat. Links en na 250 meter rechts de Hengelsbroekweg in. Deze wijkstraat loopt al snel uit in een pad langs een afsluiting en we kruisen de Roosterbeek. Op een T-kruising rechts de brede steenslagweg op. Onder de brug van een voormalige spoorlijn (nu fietspad) en zo wandelen we het prachtige natuurgebied De Teut in.

> Bij de vijver met picknickbanken links en dan lange tijd rechtdoor over het aangename wandelpad voor zowat 2 kilometer genieten in dit mooie en uitgestrekte heidegebied De Teut (er kan helaas wat lawaai zijn van de autostrade). Na een scherpe afdaling arriveren we bij wandelwissel 3.

> Bij wandelwissel 3 ga ik ditmaal links verder op de hoofdroute. Bij een kruising van paden volgen we rechts het hoofdpad, we lopen langs een begrazingszone (aan onze linkerkant) en begeven ons via wat kronkels naar een verkeersweg (Teutseweg). We steken de weg over om vanaf nu de geasfalteerde spoorbedding te volgen (fiets- en wandelpad) over zowat 2,5 km richting Zonhoven.

> De bomen rond het spoortraject schermen de fietser of wandelaar af van de industriële gebouwen en aktiviteiten die langs beide zijden van de oude spoorbedding zijn ingeplant. Dit deel van de voormalige spoorlijn 18 werd geopend in 1925, vooral ten behoeve van kolentransport vanuit de steenkoolmijn van Winterslag. De sporen op het grondgebied van de gemeente Zonhoven werden in 1994 opgebroken om plaats te maken voor een fiets- en wandelpad. Misschien wordt onderweg je neus wel geprikkeld door een opvallende bakgeur, afkomstig uit de Narda (Avieta)-fabriek die vooral wafels bakt voor de supermarkthuismerken.

> Het ex-spoortraject loopt kaarsrecht door, kruist de Waardstraat en verderop de Houthalenseweg. Bij de verkeersbrug van de N74 gaan we links een pad op dat al snel overgaat in een wijkstraat van Zonhoven. Bij café Eikenhof gaan we voor even rechts en dan links (Eikenenpad).
> We arriveren op een rotonde met een kunstwerk dat een 'zwevende gouden bol' moet voorstellen. Nu even opletten, mogelijk vind je door de vele straten en het straatmeubilair het juiste pad niet. Wandel in tegenwijzerzin naar de overkant van de rotonde, met als richtpunt het bushokje van halte Dorpsplein. 10 meter voorbij het bushokje ga je rechts een beklinkerde straat in en na 50 meter ga je links een onopvallend paadje op. Je loopt achter de Alvo-supermarkt en vervolgt rechtdoor tot bij het kerkplein van Zonhoven.

De Teut
> Dit natuurreservaat vormde met Tenhaagdoornheide één groot heidegebied, tot in de jaren '70 de autsnelweg E314 er dwars doorheen werd getrokken. De Teut is zondermeer een van de mooiste en meest uitgestrekte heidegebieden van Limburg en bij uitbreiding van Vlaanderen. De wat rare naam verwijst mogelijk naar een lokaal dialectwoord voor een in het landschap uitstekend iets, 'toot'. Een andere verklaring verwijst naar een oud woord voor reizende kooplieden, 'teuten'. Voor meer info: zie ook lus 1 bij 'Haagdoornheide'.

Zonhoven
> Hoewel de gemeente Zonhoven in haar vlag een zon met een gezicht heeft, heeft de gemeentenaam niks met de zon te maken. Wel met de Son en dat is de vroegmiddeleeuwse naam voor de Roosterbeek, die het centrum doorkruist. Met bijna 12.000 inwoners kan Zonhoven een verstedelijkte gemeente worden genoemd. De mooiste natuurlijke bezienswaardigheden van Zonhoven hebben we via de langeafstandswandeling allemaal gezien.

> In het centrum valt de merkwaardige kerktoren op, die er bijstaat alsof hij van het kerkgebouw is gevallen. Dit is trouwens het oudste deel van de kerk (14de-15de eeuw), het huidige kerkgebouw dateert uit eind 18de eeuw. Het mooie wapenschild boven de ingang van de Sint-Quintinuskerk is dat van de toenmalige abdis van Herkenrode, die mee het kerkgebouw financierde.

> Op wandelwissel 5 pik ik weer aan op de hoofdroute van Langeafstandswandeling De Wijers. Scherplinks dus om over 3,5 km richting camping Holsteenbron te wandelen. Overigens is het traject van de GR 5 variant hier ook zeer mooi om te volgen. Maar scherplinks dus. Het paadje kronkelt even tussen lage bomen en gaat al snel naar links. We lopen het mooie heidegebied Molenheide binnen en de paden worden zanderig.

Arboretum Bokrijk
> Het arboretum van Bokrijk werd aangelegd in de jaren '50 en '60 van vorige eeuw. Oorspronkelijk werd hier een bomenpark uitgebouwd naar wetenschappelijke systematiek: bomen groeperen per soortengroepen en afkomst. Strakke opvatting dus, vooral interessant voor dendrologen, minder voor de gewone man.

> Vanaf de jaren '80 wordt het roer vrij radicaal omgegooid, vooral om het arboretum ook aantrekkelijker te maken voor een veel groter publiek. Het uitgangspunt was niet langer om wetenschappelijke collecties samen te stellen maar om de tuinliefhebber te bekoren en te inspireren door te tonen wat allemaal mogelijk is met een gemengde tuin van bomen, heesters en aantrekkelijke planten. Bovendien werd met de inrichting als Engelse tuin beter aansluiting gezocht op de rest van het historische Bokrijk. De grote inspiratiebron was ook de planten- en bomentuin van Kalmthout. De plantenvariëteit verdriedubbelde en ondermeer azalea's, rododendrons en magnolia's fleuren nu het arboretum kleurrijk op. Elk seizoen heeft wel iets kleurrijks te bieden hier.
> Het arboretum is vrij toegankelijk. Voorzie een half uur tot een uur voor een bezoek, afhankelijk van je interesse. De tuinen zijn ook een goeie plek voor een korte picknick tijdens je tocht.

Viskwekerij Vandeput
> Familie Vandeput beheert heel wat van de visvijvers waarlangs we straks zullen wandelen op de verkortingsroute 2 -1. Sinds eind 19de eeuw hebben ze hun visbedrijf uitgebouwd in De Wijers. Vandaag zijn ze samen met de firma Bijnens nog de enige professionele viskwekers van Zonhoven. Er wordt vooral vis gekweekt die daarna op bestelling wordt uitgezet in hengelvijvers, beken en rivieren her en der in Vlaanderen. Daarnaast is het bedrijf ook gespecialeerd in de kweek van aasvisjes voor hengelaars en siervissen voor tuinvijvers.

> We wandelen over Langeafstandsroute De Wijers rechtdoor door de poort van de Kiewitse domeingebouwen tot bij een kruispunt aan een hangar. Daar rechtdoor in de Grootboomweg maar we kiezen dadelijk voor het wandelpad links van de weg! Dat draait al snel links, dieper het bos in. We vervoegen even later een breder bospad dat rechtuit loopt. Op het volgende padenkruispunt gaan we links door dennenbos en we bereiken verderop weer een padenknooppunt. Hier wijken we even naar rechts uit om kort een asfaltweg links te nemen. Dadelijk weer rechts een bospad op.

> We kruisen verderop een ander wandelpad, aan onze linkerzijde ligt een grote vijver met vogelkijkhut. Daar gaan we rechts over meer knuppelpaden en wat verder laten we het Natuurpuntpad aftakken, we lopen rechtdoor verder door het natuurdomein Kiewit. Door een hekje gaan we rechts een geasfalteerde dreef op en 150 meter verder gaan we links naar het centrum van het Kiewitdomein.

> We arriveren bij een voetbalveld en gaan ongeveer in dezelfde richting verder. Kruising met de Putvennestraat en rechtdoor in de Paalvennestraat. Na 120 meter even uitkijken want we gaan links via een poortje een deel van het natuurgebied Stedelijk Domein Kiewit binnen (staat slordig ingetekend op de wandelkaart). Een bijzonder aangenaam wandelpad slingert er tussen bos, weiden en moerassig gebied tot bij een volgend hekje waar we het natuurgebied alweer uitlopen.

> Bij de kerk wandel je langs een paar oude kruisen van het vroegere kerkhof tot aan de toeristische dienst (bij een muziekkiosk) om daar voor een muur rechts te gaan. Je steekt een parking over en loopt langs het politiegebouw verder tussen enkele blokken sociale woningen die zijn verbonden door een wandelbrug, waar je onderdoor loopt. In dezelfde richting verder langs een sporthal, achter de cafetaria loop je een heringericht parkje binnen en wandel je over een pad dat langs de Roosterbeek loopt. We steken niet het brugje over maar wandelen verder over een plankenpad. Voor een vijver en een volgend brugje gaan we rechts naar een wijkstraat en daar links tot bij de N74 (Hasselt - Hechtel). Voor de geluidswerende panelen gaan we rechts over een graspad dat naar de Engstegenweg loopt (de straat die Zonhoven-centrum verbindt met het treinstation van Zonhoven).

> We gaan er links onder de N74 en vervolgen nu over de Engstegenseweg helemaal tot het straateinde (1 km), bij het station van Zonhoven. Onderweg komen we nog langs outdoorshop Verreweg. Bij het station van Zonhoven is de cirkel weer rond, meteen ook het laatste rondje van Langeafstandswandeling De Wijers.
> Of toch nog tijd voor een laatste rondje....Wijersbier. Einde.

> Helemaal op het einde van de Boomsteeg wandelen we rechtdoor het natuurgebied van wijers in. Al na minder dan 100 meter komen we bij wandelwissel 2. Naar links over de verkortingsroute richting wandelwissel 1.

De Platwijers - Wijvenheide
> Het centrale gebied van plassen en vijvers waarrond het 21ste landschapsproject De Wijers is opgebouwd, de 'wetlands'. Dit unieke vijvergebied heeft geen natuurlijke geschiedenis, het is vooral man-made-landschap maar wel met een evolutie van vele eeuwen. De eerste waterplassen ontstonden na het steken van turf of het winnen van ijzer en ijzerzandsteen. In de middeleeuwen kwam het vijvergebied verder tot ontwikkeling door de aanleg van visvijvers, zeker ook onder impuls van de machtige abdijen van Herkenrode en Averbode. In de 19de en 20ste eeuw werden meer vijvers uitgebouwd om aan viskwekerij te doen op professionele schaal. Ook nu nog zijn er te Zonhoven enkele viskwekerijen in bedrijf.
> Vandaag vormt deze mozaïek van tientallen kleinere en grotere vijvers het uithangbord van landschapsbeheerproject De Wijers. Het is trouwens ook hier dat je het meest kans maakt om de zeldzame vogels te spotten die De Wijers qua habitat zo bijzonder maken, al moet je wel erg veel geluk hebben om het woudaapje of de roerdomp (reigersoorten) waar te nemen in de rietkragen. Nog hier komt ook de boomkikker voor, een van de slechts enkele plaatsen in Vlaanderen waar dit kleine fluogroene kikkertje voorkomt. Daarnaast leven er ook een groot aantal libellen.
> Zoals je zelf onderweg kan merken zijn er verschillende soorten vijvers: plassen waar de natuur centraal staat en zijn gang mag gaan, pleziervijvers in privé-bezit, recreatieplassen en kweekvijvers die ook nu nog gebruikt worden voor professionele visvangst. Er zijn dan ook verschillende organisaties aktief in de Wijers: naast Natuurpunt en Agentschap Natuur & Bos ook privé-ondernemers. Via het overkoepelend project 3Water, waarin zowat alle betrokkenen deelnemen, probeert men een algemene visie op natuurbehoud en landschaps- en soortenbescherming te optimaliseren via concrete doelstellingen en realisaties. Bijvoorbeeld historisch landschapsherstel, ideale leefgebieden creëren voor zeldzame vogel- en diersoorten, toegankelijkheidsverbetering voor zachte recreanten, enz.
> Onderling zijn de meeste vijvers verbonden met beken, buizen en sluisjes om de watertoevoer optimaal te regelen. De draden die over een aantal commerciële vijvers zijn gespannen zijn er op gericht om de grote slokoppen onder de vogels (blauwe reigers, aalscholvers) weg te houden van de vis. Voor de visvangst was (en is) het niet ongewoon om de vijvers na een paar jaren eens te laten leeglopen.
> Ga je vroeg op pad 's morgens dan kun je zelf merken hoeveel reigers en andere vogels zich ophouden in de Wijers. Er zijn trouwens een paar vogelkijkhutten aanwezig rond de plassen. We konden er zelf ondermeer het kleurrijke ijsvogeltje spotten, naast heel wat andere water- en rietvogels. Meest bijzondere waarneming was een visarend die overvloog.

> We wandelen langs een aantal vijvers om dan de Roosterbeek te kruisen en rechts te draaien, verderop weer links, langs een pleziervijver waarop een massa waterlelies drijven en dan weer naar links. Nogmaals rechts om zo op de Rietstraat te komen. Op het einde links (Vrankenschansweg) en na 120 meter rechts een paadje op dat voorbij een weide verbreedt tot een bospad. Het loopt naar de Witvenweg, waar we links gaan tot voorbij een picknickzone. Daar rechts een wijkstraat in die schuin naar de spoorlijn loopt. We volgen nu een tijdje die spoorlijn over een onverharde dienstweg.

> Dan even opletten, want op de wandelkaart staat het traject slecht ingetekend. Je zou hier immers de spoorlijn over moeten maar er is geen overweg of tunnel. Ofwel wandel je verder door op de dienstweg tot bij de eerste overweg, ofwel volg je het leukere traject naar wandelwissel 1. We doen dat laatste. Een prettig paadje loopt tussen het struikgewas langs meer vijvers naar wandelwissel 1. Daar is het even improviseren. Ga links en neem dadelijk het eerste wandelpad links. Het loopt naar de merkwaardige Paalsteen.

De Paalsteen
> Dit is een bijzonder merkwaardige grenssteen. Een onduidelijke grensbepaling tussen Hasselt en Zonhoven in het jaar 1330, leidde tot eeuwenlange twisten tussen de omwonenden. Het ging over een stuk heidegebied, dat beide gemeenten opeisten als graasgebied. Daarbij werd meermaals geweld niet geschuwd. Pas meer dan 3 eeuwen later kwam er een duidelijke grensafbakening in opdracht van de prinsbisschop van Luik. Er werden vier zulke palen geplaatst. Het volstond niet om de diepgewortelde ruzies op te lossen. De twisten gingen gewoon verder, tot pas begin 19de eeuw beide gemeenten tot definitieve akkoorden kwamen. De enige nog bestaande paal staat op zijn oorspronkelijke plaats, de site kreeg een opknapbeurt in 2011, ter gelegenheid van 200 jaar vrede tussen beide gemeenten!

> We wandelen recht op een geïsoleerd huis af en gaan daar rechts naar het domein Bokrijk. De dreef is afgelijnd met oude Amerikaanse eiken en aan rechterkant duiken de eerste huizen op van het beroemde openluchtmuseum. We blijven het weggetje volgen en draaien verderop mee naar links. Links van ons ligt het arboretum van Bokrijk, vrij toegankelijk en beslist de moeite.

> Vanaf de treinhalte te Zonhoven vangen we deze wandellus van de Wijers aan door naar de spoorovergang te wandelen. Rechts dan en al na 50 meter de eerste straat links in (Boomsteeg). Deze wijkstraat wandelen we helemaal uit. Onderweg komen we langs viskwekerij Vandeput.

> Bij de Paalsteen rechtdoor in ongeveer dezelfde richting. De spooroverweg nemen en dadelijk links een tijd de parallelle straat met de spoorlijn volgen. Verderop zou je weer de tekens van de langeafstandswandeling moeten tegen komen. We draaien rechts de Slangebeekstraat in (staat op de kaart aangegeven als Ranonkelstraat).

> We gaan nu over wijkstraten zigzaggen. Raak je de weg kwijt, vraag dan de richting naar de kerk van Kiewit, Langeafstandswandeling De Wijers komt daar langs. We verlaten de Slangebeekstraat om rechts de Waterleliestraat in te wandelen. Verderop volgen we de Rietstraat en na nog wat bochten en splitsingen komen we in het centrum van Kiewit. Langs een lagere school en tot bij de kerk aan de Kempische Steenweg. Deze steken we via de verkeerslichten over.