GR de Pays Aux Marches de Meuse
Startpagina > Wandelen > Pad van Koning Dagobert
> Op dit padenkruispunt gaan we dus rechts een geasfalteerd pad nemen over ongeveer 700 meter. Bij de 'Baraque de l'officier', een boswachtershuis, gaan we weer rechts over ongeveer 500 meter. We komen weer op een kruispunt van paden en nu gaan we links over een mogelijk niet zo duidelijk pad.
> Midden op deze lange etappe komen we in het uitgestrekte woud van Woëvre Koning Dagobert weer tegen, of toch tenminste de vredige plaats waar hij werd vermoord in 679, bij de bron van Aphrys. Een zijtraject van het Dagobertpad voert ons verder door het woud, tot aan het afgelegen kasteel van Charmois, ook de koning werd er naar toegevoerd na de aanslag. Nu is er een trekkersgîte. Over een oude trambedding arriveren we in Lion-devant-Dun, gelegen aan een natuurlijk amfitheater. We beklimmen die beboste halfronde heuvel en worden beloond met een schitterend zicht over de Maasvallei. Over pastorale weggetjes arriveren we tot slot na 33 km bij de oude omwallingen van het stadje Dun-sur-Meuse.
> Het overgrote deel van deze tocht verloopt over rustige wegen en paden. Eventueel kan je 9 km inkorten door de afslag naar het kasteel van Charmois te negeren. De padmarkering leidt je wel naar het kasteel, maar wandel je in de buurt van de afslag gewoon rechtdoor dan kom je al snel weer de GRP-tekens tegen.
> Toch ook op deze etappe een paar verschillen met het oude traject. In het bos van Woëvre zijn een paar kleine trajectwijzigingen, volg gewoon de bewegwijzering, die is vrij goed. Als je op de Côte St Germain arriveert, dan loopt de GRP nu gewoon rechtdoor om je tot het uitzichtpunt te brengen 1 km verder. Wandel daarna gewoon die kilometer weer terug en dan op hoogte blijven (rechtdoor). Zo zijn ook de tekens geverfd. In Milly-sur-Bradon lopen de geelrode tekens wat alle kanten uit. Vergewis je ervan dat je bij het verlaten van het dorp nog regelmatig tekens ziet. De menhir te Milly-sur-Bradon staat wat verstopt in een boomgaard aan de rand van het dorp. Makkelijkst is om een inwoner te vragen waar hij staat.
> Je kunt eventueel overnachten onderweg in de eenvoudige trekkersgîte van het kasteel van Charmois (niet 's winters, reserveer). In Dun-sur-Meuse is een camping, kort bij het centrum. Je kan in Dun ook overnachten bij de familie Boerjan, die een B&B uitbaat (maaltijden mogelijk) in de hoofdstraat. www.overnachteninfrankrijk.eu.
> Je vindt enkel winkels op het eindpunt van deze etappe, in Dun-sur-Meuse. Watervoorziening onderweg: De bron van Dagobert natuurlijk. Tevens is dat een uitstekende picknickplek. Ook kort voor je het kasteel van Charmois bereikt heb je een prima picknickplek, rechts bij een vijver (bank). Er zijn geen bussen van Juvigny naar Dun-sur-Meuse. In Dun-sur-Meuse stopt enkel bus 37, die richting Stenay en Montmédy rijdt.
> Mijn eigen planning liep wat in het 100. Vanuit Montmedy ben ik terug naar Juvigny gewandeld via een rechtstreekse - 7 km lange - doorsteek. Daarna van Juvigny naar Dun-sur-Meuse. Daar heb ik de bus gemist naar Montmédy, zodat ik in Dun heb overnacht.
> We houden langere tijd weer dezelfde richting aan, wat verder wordt het pad iets duidelijker. Padmarkering is hier goed gedaan. Zijpaden negeren over een lange tijd tot je na meer dan 2 km een steenslagweg bereikt. Verder lopen in dezelfde richting. Op een T-kruispunt met een afslag links gaan we ook rechtdoor.
> We komen langs een grote vijver, een uitgelezen plek voor een zeer rustige picknick, er is een rustbank geplaatst.
> Waar de weg wegdraait vervolgen we rechtdoor een graspad op dat al snel de bosrand bereikt. Ook hier steeds westelijk verder en 500 meter verder draait het pad naar rechts. Mooie doorkijkjes op het kasteel van Haut-Charmois. Het Dagobertpad draait naar het kasteel toe en de GR stopt hier! That's it.
> Er zou recent een doorverbinding gemaakt zijn waardoor je weer aansluit op het hoofdpad maar het is wellicht interessanter om gewoon terug te wandelen. Als je hier moet zijn om te overnachten is het wel handig natuurlijk, voor de rest is er eigenlijk weinig te beleven want het kasteel is in principe niet te bezoeken, tenzij je vooraf en afspraak hebt gemaakt.
> Het pad wordt na de bron even geasfalteerd. Waar deze asfaltweg een bocht maakt en weer overgaat in steenslag, zou je eigenlijk kunnen doorsteken over een graspad, door de Sint-Jacobsschelpen te volgen. Het Dagobertpad vervolgt wel over de steenslagweg, verderop bij de kruising met een gelijkaardige weg links.
> Eenzelfde scenario herhaalt zich een paar honderd meter verder waar je eventueel kan doorsteken rechts door de schelpen te volgen of door gewoon de geelrode padmarkering te volgen over de boswegen, zoals de geelrode streepjes zijn aangebracht. Het Dagobertpad draait wat verder en bereikt weer een kruispunt van bospaden. Hier gaan we rechts over een kaarsrechte weg met harde ondergrond van een soort natuurlijk beton vermengd met steenslag (rustbank).
Mouzay
> Niet rechtstreeks gelegen langs de Koning Dagobert wandelroute maar als je van het kasteel van Charmois verder wandelt 1 km, dan kom je in het dorpje Mouzay. De kerk, meestal open voor bezoek, herbergt een 19de eeuws brandraam met Sint-Dagobert als thema.
> Terug in Juvigny-sur-Loison ben ik de brug over gestoken en links de oever van de Loison mee gevolgd. Onderweg enkele rustbanken. Het eerste wegje links nemen we niet maar we blijven nog even op de hoofdweg en passeren rechts een straat die naar het kerkgebouw leidt, een overblijfsel van een groot en oud benedictijnenklooster dat hier was gevestigd tot de Franse Revolutie. De kerk is eigenlijk wel de moeite waard om ze te bezoeken als ze geopend is. De brandramen binnenin stellen kleurrijke taferelen voor van oa de Heilige Scholastica.
> Bij een splitsing nemen we de Rue de Stenay (D142 - richting Stenay dus) en 200 meter hoger gaan we linksvoor de weg op die naar het 'cimetière' loopt. Deze asfaltweg klimt wat en arriveert kort voor een rij hoogspanningslijnen op een splitsing van paden. Op deze vijfsprong van paden nemen we het meest rechtse pad (in feite ongeveer rechtdoor) dat naar het uitgestrekte woud van Woëvre toe loopt.
> Verderop kruisen we de snelle D 169 en vervolgen verder tot de bosrand. Daar vervoegt een asfaltweg ons pad en we gaan nog steeds in dezelfde richting verder. Een ingangspad tot het 'Forêt domaniale de Juvigny' negeren we. De asfaltweg maakt een bocht, passeert langs een boswachtershuis en een open plek. Ook hier blijven we nog het asfaltwegje volgen langs de bosrand en gaan we (nog) niet het bos in. Rechtdoor en zowat 1 km verder, waar de weg een bocht maakt verlaten we eindelijk de asfaltweg door rechtdoor een breed graspad op te lopen. Dit kan nogal modderig zijn.
> Heel de tijd rechtdoor over dit eenzaam stuk. Onderweg alle zijpaden negeren tot we op een met steenslag verhard pad komen. 100 meter verder komen we op een splitsing van boswegen. De padmarkering van De Koning Dagobert wandelroute stuurt ons duidelijk naar rechts, de hoofdroute loopt namelijk van hier richting het kasteel van Charmois.
> Wil je niet langs daar passeren maar dadelijk vervolgen naar de bron van St Dagobert (= 2 X 4,5 km minder), loop dan toch rechtdoor en na 100 meer zal je weer padmarkering op de bomen vinden. Maar in deze beschrijving gaan we dus toch naar Charmois.
Kasteel Haut-Charmois
> Met het kasteel van Haut-Charmois sluiten we niet enkel weer aan bij de legendes rond Koning Dagobert II (hij zou na de de moord bij de bron naar hier zijn vervoerd), hier ontmoeten we ook weer de familie Bonnefoy.
> Mijnheer Bonnefoy gaf ons in Stenay reeds een introductie tot de geschiedenis van Dagobert en de Merovingers, de familie is ook eigenaar van dit kasteel. Zoon Alain Bonnefoy brouwt hier trouwens ook een artisanaal biertje met de naam 'Charmois'.
> Toen Dagobert werd vermoord in 679 stond dit kasteel er natuurlijk nog niet maar alles wijst er op dat er hier toen al een nederzetting of versterking moet zijn geweest. In de volgende eeuwen was Charmois een wat vooruit geschoven verdedigingspost van de Lotharingse machthebbers tegen het Franse rijk, eigenlijk eerder een versterkte boerderij.
> Rond 1615 waren 2 broers eigenaar van het domein, wat verklaart dat je vandaag een tweede kasteel ziet, een paar 100 meter verder langs de toegangsweg gelegen. De huidige kern van het kasteel dateert uit de 16de-17de eeuw, de zijvleugels kwamen er de eeuwen daarna bij. Boven de centrale ingang zie je nog het jaartal 1615 gebeiteld.
> Eind 19de eeuw degradeerde Haut-Charmois tot een ordinaire boerderij. De gebouwen dienden voornamelijk als schuren. Tegen 1980 was Haut-Charmois helemaal vervallen. Sinds het kasteel eigendom is van de familie Bonnefoy wordt er geduldig gewerkt aan restauratie. Daarbij wordt met veel respect voor het oorspronkelijke gebouw te werk gegaan. In lange fases werden houten gebinten vernieuwd, vloeren en plafonds, evenals het dak. De ramen werden naar hun oorspronkelijke grootte terug gebracht. Een werk van lange adem. Toen ik er passeerde was er een beeldhouwster aan het werk om natuurstenen in de juiste vormen te houwen.
> De familie Bonnefoy heeft er ook een trekkersgîte geïnstalleerd. Eigenlijk een ideale stop dus tijdens je wandeltocht, tijdens de zomer tenminste, want met respect voor het oorspronkelijke karakter van het gebouw is er ook geen centrale verwarming aangelegd. Reserveer als je hier wil overnachten.
> Van het kasteel heb ik hetzelfde traject terug gewandeld tot bij de splitsing. Onderweg nog even gepicknickt bij de vijver. Terug op het kruispunt loop ik ditmaal wel rechtdoor over de steenslagweg van dolomiet. Al na een paar 100 meter passeer je op je linkerzijde de bron van St Dagobert. Rustbankjes nodigen uit tot verpozen, ik heb er mijn drinkfles bijgevuld met water uit de bron. Er staat ook een kruis.
> Deze wat eentonige weg, eigenlijk de bedding van een voormalige tramlijn, helemaal tot het einde volgen, voorbij een bareel. Je bereikt op de duur een asfaltweg. Hier loopt je rechtdoor een aangenaam graspad op, gedeeltelijk is dat nog steeds de oude trambedding. Je loopt langs de rechterzijde van een weide en links doemt een opvallende scherpe boskam op, de Côte St.-Germain. We zullen daar later vandaag nog bovenop lopen.
> Het graspad gaat verderop over in een aarden weg. Linksvoor in de verte piekt de kerktoren van het dorpje Lion-devant-Dun, onze volgende bestemming. Steeds rechtdoor tot we op 400 meter van het dorpscentrum resoluut linksvoor kiezen, recht op de kerk af.
> Het dorpje Lion-devant-Dun ligt aan de voet van de Côte St Germain, die als een natuurlijk amfitheater het dorp omarmt. We passeren eerst nog langs het kerkhof (rustbank), met zijn 'Porta Vitae' (poort van het leven).
> Als je bij de kerk komt neem dan even de eerste straat links, na 30 meter zie je op de rechterkant een 'relais St Jacques'. Langs de kerk en voorbij de kerk links en rechts afslaan. Net voor het laatste huis gaan we links een aarden weg op. Deze gaat na een tijdje behoorlijk stijgen, we klimmen naar de kam van de Côte St Germain. Je klimt zowat 150 meter tot 330 meter boven de zeespiegel.
> Boven op de kam kom je op een scherpe splitsing. Eigenlijk had ik door tijdgebrek nu dadelijk rechts moeten gaan maar de bewegwijzering leidt mij links de kam op. Vlakbij lag ook een kalkgrashelling en er stond een prachtige purperorchis in bloei.
> Na iets meer dan 1 km bereikt het pad, dat nog lichtjes verder stijgt, het noordelijke uiteinde van de Cote St Germain waar je werkelijk een schitterend uitzicht hebt. Er staat een oorlogsmonument en de site wordt ook voor parapente gebruikt.
> Terug wandelend voorbij de plek waar we op de Côte St Germain kwamen houden we bij een volgende V-splitsing rechts aan. Aan een L/M grenspaal rechts, nog wat zigzaggen door het bos en dan snel dalen en draaien naar beneden. Je komt uit op een veldweg, die je volgt door de velden om op een kleine asfaltweg te komen. Deze volg je naar links, in de richting van het dorp Milly-sur-Bradon.
> In Miilly-sur-Bradon loopt de padmarkering van de Dagobert wandelroute zowat alle kanten uit. Langs de kerk passeren we niet. Santiagogangers kunnen op de deurlijst van de gesloten kerk schelpenmotieven zien.
> Voorbij het calvariekruis aan de ingang van het dorp dus links en langs een huis een weg nemen. Op het einde daarvan over een eenvoudig voetgangersbrugje de Bradon oversteken om dan niet links maar rechtdoor te vervolgen, wat verder de Rue de Fontaine te kruisen en rechtdoor te vervolgen over een veldweg.
> Voor je de veldweg in loopt kan je echter nog 100 meter links gaan. In een boomgaard op de rechterkant kan je dan de menhir van Milly zien, hij staat wat verborgen in een boomgaard die eigenlijk privé-domein is.
> De grassige veldweg komt op een T, hier draai je naar rechts mee om op de D102c, Rue de Dun, te komen. Er is ook markering die je echter niet over deze veldweg laat komen maar waarbij je langer de D102c volgt. Dus op de D102c deze even naar links volgen, voorbij een calvariekruis en kort daarna de eerste veldweg links nemen. Deze loopt licht omhoog om na 350 meter rechts af te buigen. Zo lopen we om een grote weide en landbouwbedrijf heen. Langs een bosrand om kort daarna bij een bron (Fontaine de Proie) weer rechts af te slaan over een grassig pad. Als dit pad een bocht naar links wil maken moeten we even 2 smalle hekjes door om een verbinding tussen 2 weiden te passeren. Kijk je rechts dan zie je dat hier een oude weg liep dwars door de huidige weide. Die doorgang kan bij regenweer diep modderig zijn.
> We lopen niet het hooggelegen deel van Dun binnen maar houden de wallen rechts van ons. Zo komt ons pad langs (maar niet door) de oude Porte aux Chevaux. De kerk in de bovenstad is meestal gesloten en lijkt minder interessant dan die van Mont-devant-Sassey, die we tijdens de volgende etappe zullen passeren. Verder rechtdoor om de afdaling in te zetten. Onderweg draaien we mee naar rechts om over enkele trappen meteen in de hoofdstraat door Dun-sur-Meuse terecht te komen.
> Winkels, cafés' en resto's zijn vlakbij. Ondanks het feit dat ik me op het einde nog wat heb gehaast heb ik toch maar mooi de bus naar Montmédy gemist. Ik overnacht dan maar in Dun, bij de familie Boersma.
> Vanaf nu wandelen we zowat in lijn tot Dun-sur-Meuse, dat niet meer veraf ligt. Het mooi graspad loopt wat onder overhangend struiken en bomen en bereikt asfalt ter hoogte van een woonwijk. Verder rechtdoor tot bij de oude omwallingen van Dun-Haut. Op de linkerkant staat nog een calvarie, Croix de la Mission (1819), die herinnert aan de verdwenen middeleeuwse priorij die hier stond.
Bron van Sint-Dagobert / Arphays
> Hier zou Koning Dagobert dus zijn vermoord op 23 december 679, toen hij pauzeerde tijdens een jachtpartij. Over de omstandigheden van zijn dood bestaan zeer uiteenlopende versies: Van een ongeluk waarbij zijn zoon een speer wierp die in zijn oogkas terecht kwam, tot een moordcomplot waarachter het Vaticaan schuilt. Hij zou net zijn ingedut voor een middagslaapje. Volgens een andere versie was hij net aan het bidden (mogelijk een interpretatie die werd toegevoegd om het christelijk karakter van Dagobert als martelaar te accentueren bij pelgrims).
> De meest aannemelijke verklaring is dat hij werd vermoord door een schildwacht-intrigant, mogelijk handelde die in opdracht van hofmeier Ebroin. Deze wou immers zijn macht uitbreiden van het Merovingische rijk Neustria naar dat van Koning Dagobert, Austrasië.
> Nadat Dagobert een eeuw later heilig werd verklaard, werd de locatie van de moord het doel van een jaarlijkse bedevaart die eeuwenlang plaats vond. Met de Franse Revolutie kwam een eind aan die traditie maar tegenwoordig richt de Cercle Saint-Dagobert nog jaarlijks in augustus een pelgrimstreffen in, een evenement met zowel een religieuze als een cultuurhistorische inslag. De site werd heringericht met banken door het Franse bosbeheer.
Côte St-Germain
> Deze versteende koraalbank vormt een bijzonder boeiend landschapselement, zowel historisch, geologische als natuurkundig. Niet verwonderlijk dat legers in het verleden hier een uitstekende strategisch verdedigingspunt hadden. De Romeinen hadden hier al een militair kamp gevestigd. Er was tot in de 18de eeuw ook eeuwenlang een kluizenaarskerk. In de omgeving van het uitzichtpunt zijn een pak oude menselijke resten, ornamenten en fundamenten gevonden, bewijs dat hier eeuwenlang menselijke aanwezigheid was.
> De flanken van de Côte St Germain werden aangeplant met wijnstokken. Dat leverde de inwoners van Lion-devant-Dun een zekere welvaart op, tot rond 1860 de hele wijngaard werd vernield door een insektenplaag.
> De kalkbodem van deze oude koraalbank herbergt interessante fossielen. Die kalksamenstelling zorgt er ook voor dat op de schrale graslanden ook hier speciale plantensoorten opduiken, zoals nogal wat orchideeënsoorten. De warme helling trekt ook een groot aantal insekten aan waaronder vele vlindersoorten.
Kasteel van Haut-Charmois
Juvigny-sur-Loison
Padmarkering naar het kasteel van Charmois, met extra markering in de vorm van en bijtje, Merovingisch symbool.
Pad naar het kasteel van Charmois
Dagobertpad door het woud van Woëvre
De kerk van Lion-devant-Dun heeft een brandraam van Sint-Dagobert
maar ze is meestal gesloten
Water tappen aan de Sint-Dagobertbron
Wat monotoon pad over een oude spoorbedding.
Côte St-Germain
Top van de Côte St Germain met een kruis en een oorlogsmonument
Milly-sur-Bradon, menhir
Witte kluifzwam
Onderweg naar Dun-sur-Meuse
Pad naar Dun-sur-Meuse
Omwalling van de bovenstad van Dun
Hoogste punt op het Dagobertpad: Weids uitzicht over de Maasvlakte en een flink deel van onze wandelroute
Ingangsdeur van het kasteel
Mouzay, brandglasraam van Sint-Dagobert (1821)
What's in a name? Porta Vitae (levenspoort)
van het kerkhof.
Etappe 3 / Klik op de uitsnede
voor de hele kaart.

Chemin de St-Dagobert - 113 km