> De eerste route loopt het makkelijkst, de verschillen in hoogte zijn niet zo groot, je loopt langere tijd door licht golvend landschap. De afstand is echter behoorlijk groot, met 40 km de langste lus. Het is een aangename, afwisselende tocht en een aanrader voor wie in de lente de Luxemburgse flora wil ontdekken, ihb orchideeën. Tussen Echternach en Rosport maak je kennis met een eerste zandsteenrotsmassief. Voorbij Rosport loop je door wisselend landschap en kijk je af en toe uit uit over de brede Sûrevallei.
> Zuidelijk loop je door open landschap van akkers maar weer richting Echternach duik je voor langere tijd de bossen in. Onderweg een paar dorpen om even te verpozen, zoals Rosport, Herborn of het idyllisch gelegen gehuchtje Girsterklaus. En natuurlijk is de oudste stad van Luxemburg, Echternach, zeker een bezoek waard.
> Echternach (Iechternach) is de oudste stad van Luxemburg. Er stond een groot Romeins paleis in de eerste eeuw van onze tijdrekening. Elders in de stad zijn resten van oude stadsomwallingen terug te vinden. De Frankische periode liet ook haar stempel. De van oorsprong Engelse Willibrordus, richtte in 698 een Benedictijnenabdij op, op grond geschonken door Pepijn II. Willibrodus organiseerde van hieruit zijn kersteningreizen naar het heidense Friesland en verder noordelijk. Op 81-jarige leeftijd stierf hij en werd in Echternach begraven. Na zijn dood werd Echternach een bedevaartsoord. De crypte met sarcofaag en relikwieėn zijn te bezoeken. De abdij bleef lang een centrum voor miniatuurkunsten.
> Uit de middeleeuwse periode zijn nog enkele mooie gebouwen en stegen bewaard of gerestaureerd. Op het oude marktplein van Echternach valt zeker de gotische Denzelt op (het gebouw met de standbeelden en zijtorentjes), oorspronkelijk een gerechtsgebouw, nu zetel van de stadsraad. Echternach ging echter in zijn geschiedenis ook door erg woelige periodes. Een stadsbrand, plunderaars en de Franse Revolutie waren verwoestend voor de stad.
> De zwartste periode in de geschiedenis van Echternach was echter het Ardennenoffensief, waarbij de stad grondig platgelegd werd. De meeste historische gebouwen van Echternach werden na de Tweede Wereldoorlog weer heropgebouwd.
> Henri Tudor (1859 -1925) ontwikkelde rond 1886 een praktische toepassing op het gebruik van de loodaccu. Het principe van de oplaadbare loodbatterij was in 1859 al uitgevonden, door de Fransman Gaston Planté, Tudor verfijnde de uitvinding en wist deze te commercialiseren voor produktie. Een eerste fabriek in Rosport zelf bleek echter niet rendabel, te ver van de industriële centra van die tijd en van de grondstoffen. Hij richtte fabrieken op in België, Frankrijk, Engeland en Duitsland en op het einde had zijn industrieel imperium zo'n 25.000 man in dienst. Bizar genoeg stierf Tudor aan... loodvergiftiging. Zijn kasteel werd na zijn dood gebruikt voor allerlei functies. Momenteel zijn hier gemeentediensten van Rosport gevestigd, heeft het gedeeltelijk een woonfunctie en in 2009 opende hier het Tudor-museum, ter ere van de Luxemburgse uitvinder-industrieel.
> Girsterklaus. De mooi gelegen kerk van Girsterklaus is eeuwenlang een pelgrimsoord voor Maria geweest. De kerk is deels 13de eeuw maar wellicht stond er tevoren al een gebouw. Het is niet uitgesloten dat hier een Romeinse tempel heeft gestaan, die later werd gekerstend. Girsterklaus is het oudst bekende Maria-oord van Luxemburg, de pelgrimage gaat terug tot 1328. Van de 18de tot de 20ste eeuw woonde hier bijna onafgebroken een kluizenaar, vandaar de naam van de kerk, die meestal te bezoeken is.
> Romeinse villa. Op de stadsrand van Echternach werden vanaf 1975 uitgestrekte fundamenten bloot gelegd van een luxueuze Romeinse villa, eerder en paleis. Het gebouw meet liefst 118 m op 62 m en omvatte 40 ą 70 kamers, binnenkoeren, waterpartijen, mozaļekvloeren en een soort vloerverwarmingsysteem. Waarschijnlijk zijn de gebouwen opgetrokken rond 70 n/C maar is er verscheidene eeuwen bewoning geweest.
> Om het voor de bezoeker aantrekkelijker en levendiger voor te stellen is er ook een museum aan verbonden waar je videopresentaties en maquettes kan bekijken. Reconstructies van Romeinse taferelen en een Romeinse kruidentuin vervolledigen het interpretatiecentrum. Tegen betaling te bezoeken van Pasen tot oktober van dinsdag tot zondag.
> Echternach is ook bekend voor zijn jaarlijkse springprocessie. Ze vindt plaats op Pinksterdinsdag en het is vooral het polka-achtige processiedansje van 5 stappen vooruit en 3 achteruit dat het gebeuren zo apart maakt.
> Toeristisch gezien was Echternach in de 20ste eeuw voor Vlamingen één van de allerpopulairste reisbestemmingen. Ook vandaag kan het er op een zomerse dag aardig druk zijn maar op de koppen lopen is het lang niet meer. Het aantal caféterrassen in de stad is groot. Alle verblijfsmogelijkheden zijn aanwezig hier waaronder een moderne jeugdherberg en 2 campings (1° op 1 km van het busstation, richting Bollendorf, 2° net over de Duitse grens, maar kort bij het oude centrum).
> Met het mooie Klein-Zwitserland vlakbij is Echternach attraktief genoeg om de meest toeristische stad van Luxemburg te zijn. Van hieruit trekt men al meer dan een eeuw Klein-Zwitserland in. Daarvoor koos men massaal wandeling B, die langs een pak merkwaardige rotsformaties liep. Wandeling B werd sinds 1880 wellicht door meer dan 1 miljoen wandelaars afgelegd.
> In 2007, bij de planning voor het Mullerthal Trail, werd echter ook het lokale wandelnetwerk herbekeken. Wandeling B vanuit Echternach bestaat sindsdien niet meer onder die naam, de route werd hertekend, is nu 11,7 km lang (4 wandeluren) en kreeg de naam E1. De helft van het traject is ook opgenomen in Route 2 van het Müllerthal Trail. Wandeling E1 geeft een mooie staalkaart van de grillige rotsformaties voor wie weinig tijd heeft maar vanuit Echternach toch even kennis wil maken met Klein-Zwitserland. In de toeristische diensten kan je een folder met kaartje vinden onder de titel 'Müllerthal Tour 1 - E2' (niet te verwarren dus met de hoofdroutes van het Müllerthal Trail!).
Startpagina > Wandelen > Müllerthal Trail
Willibrordus van Echternach
Echternach, links de Dënzelt
Onder de Sûrebrug door
Geasfalteerd oeverpad langs de Sūre
Wilde akelei langs de weg
Lustpaviljoen bij de abdij van Echternach
Girsterklaus
Wit bosvogeltje
Pad voorbij Born
Born
Mannetjesorchis
Purperorchis
Bergnachtorchis
Plateau boven Deiwelskopp
Omgeving Mompach
Gereconstrueeerde Romeinse villa bij Echternach
Paadje dalend naar Echternach
Kruipend zenegroen langs het pad tussen Herborn en Frombuerg
Omgeving Boursdorf
Rosport
Langs zandsteenrotsformaties tussen Echternach en Rosport
Grote keverorchissen
Bedevaartskerk Girsterklaus
> OK, we zijn er helemaal klaar voor. De eerste grote ronde van het Müllerthal Trail. 38 kilometer lang, dus een vroege start vanuit Echternach op een nogal donkere meidag. Ik pik Tour 1 op achter het busstation aan de oever van de Sûre. Over het jaag- en wandelpad langs de Sūre, dat ook wordt gevolgd door het Ardennen-Eifelpad. Langs het parkje bij de abdij want ik ga Tour 1 in wijzerzin lopen.
> Nog voor de brug over de Sûre kom ik langs het 'pavillon', een gebouwtje in rococo-achtige stijl. Het is een lustpaviljoen, gebouwd in 1765 en toen onderdeel van het abdijcomplex. Een voorbeeld van de rijkdom waarin de geestelijke wereld zich wentelde in de tweede helft van de 18de eeuw. Hier door het parkje en dan tot bij de oude brug over de Sūre. We steken ze niet over, het Ardennen-Eifelpad (groen driehoekje) doet dat wel en gaat hier Duitsland in, de grens ligt onmiddellijk aan de overkant.
> We verlaten dus het AE-pad hier maar blijven nog vele kilometers de beroemde GR 5 (Noordzee - Middellandse Zee) volgen in het spoor van het pad van de Beneden-Sūre (gele rechthoek). Sinds vele, vele eeuwen ligt hier al een brug over de Sūre, misschien al sinds de Romeinse tijd. De huidige brug is van 1949, nadat de vorige werd verwoest (zoals zoveel in Echternach) tijdens het Von Rundstedt-offensief. Onder de brug verder langs dezelfde oeverzijde.
> Meer wilde akelei langs het pad als je het bos uitkomt. Over een veldweg daal je door een open landschap. Je bocht naar een volgende bosrand waar je lichtjes verder daalt om iets later weer wat te stijgen en langs de bosrand te lopen. Kwartdraai rechts en flink dalen nu naar de vallei waarin Rosport ligt. Je bereikt een weg door het dorp. Rechts naar het centrum.
> Beneden in Rosport vind je enkele horecazaken en een winkel bij een tankstation. Tot daar loopt Tour 1 niet. Je gaat immers de Rue de Cimétičre (Kerkhofstraat) rechts op. Deze stijgende weg vervolg je over een trappenpad dat je tot bij de kerk brengt (bron, rustbanken). Hier staat ook een infobord over het Sentier de la Basse Sūre. We zullen dit pad, dat met gele rechthoeken is bewegwijzerd, nog een tijd blijven volgen, tot in de buurt van Moersdorf.
> Bij de kerk van Rosport gaan we via een hek dwars door het kasteelpark Tudor (met gemeentehuis) van Rosport.
> Tour 1 loopt omhoog tot bij een bron - lavoir en gaat daar links. Je komt zowaar langs een café in dit piepkleine gehucht. Links een biezonder mooi uitzicht over de kerk van Girsterklaus en achterliggend landschap. Nog even rechtdoor over de asfaltweg en waar deze naar rechts bocht, vervolg je rechtdoor over een grasweg. Ongeveer 500 meter verder zag ik op de rechterkant van het wandelpad 3 wel erg zeldzame orchideeėn staan: Wit bosvogeltje, net in bloei op dat moment. Echt een ontdekking!
> Een heel stuk verder de asfaltweg CR 370 kruisen. Dalen naar een beekvallei en voor de Girsterbaach links. Opletten even, niet helemaal tot een stenen brug lopen maar 400 meter eerder een afslag rechts nemen om de beek over te steken. Kort klimmen uit de beekvallei, asfaltwegje over en vervolgen langs een bosrand in de buurt van het dorp Girst. Bij een V-splitsing de bosrand blijven volgen. We dalen naar de vallei van een volgende beek, de Boursdorferbach, kruisen deze een drietal malen kort na elkaar om dan in zigzag kort omhoog te klimmen en op een graspad te komen. Dit leidt naar een asfaltwegje dat we naar rechts nemen. Door open landschap van wei en hooiland passeren we, licht dalend, een paar picknickbanken.
> Het wordt wat bewolkt en zelfs licht onweerachtig. Het asfaltwegje gaat sterker dalen en bocht naar rechts. Wat lager gelegen zien we Born liggen, zoals de dorpsnaam al aangeeft in een lang verleden beroemd voor zijn bronnen. Bij een V-splitsing rechts en flink stijgen. Weer bij bos een graspad op met een rijke begroeiing in de padrand. In wijzerzin rond een weide en in dezelfde richting verder tot een dennenbosje. Opletten: Bij het dennenbosje rechts en flink stijgen.
> Let hier ook op de flora! Je loopt hier door één van de boeiendste natuurgebieden van Luxemburg: Deiwelskopp (= 'Duivelskop'). De bodem is kalkhoudend, je vindt hier merkwaardige en zeldzame planten.
> Vlakbij ligt een kalkhelling met schraal grasland. Nog veel meer orchideeėn hier. Route 1 is echt wel de beste route van het Müllerthal Trail voor wie zeldzame planten wil ontdekken. Nooit gedacht dat ik hier 5 verschillende soorten orchideeėn zou vinden. Ook het groentje waargenomen op de kalkhelling, een klein vlindertje met groene vleugels langs één zijde. Ietsje verder vond ik nog een vogelnestje bij beuken (= een soort parasietplant, geklasseerd bij de orchisachtigen). Verderop langs het pad nog meer purperorchis en mannetjesorchis. Je klimt over een graspad dat wat overgroeid zijn kan en dan loop je naar een asfaltweg. Bij een driesprong met rustbank nog steeds rechtdoor.
> We lopen nu door weids open veld. Boven, kort bij de windmolens, nog even rechtdoor en pas bij een stenen veldkruis rechtsaf. 200 meter verder kort links-rechts. Je wandelt wat op niveau en gaat dan verderop links om af te dalen naar de vallei van alweer de Boursdorfbach.
> Niet tot helemaal beneden in de vallei wandelen, de weg draait links naar de hoofdweg door Boursdorf en gaat daar rechts door dit boerengehucht. In het centrum, bij de bushalte, links en kort daarna kies je voor een met steenslag verharde weg die stijgend het bos inloopt. De bosweg vlakt uit en zowat een kilometer verder draai je naar links, je kruist de asfaltweg weer en klimt licht door naar een prachtig uitzicht (picknickbank). Kort na de picknickbank rechts en even later dalen naar het dorp Mompach. Op de hoofdweg bij Mompach even rechts en links tot bij de kerk (bushalte, rustbank, geen andere voorzieningen).
> In wijzerzin rond de kerk van Mompach en bij het einde van de dorpskom links een pad op dat de bosrand volgt. Je loopt een heel tijdje langs die bosrand om dan link-links-rechts-rechts op een voor de hand liggend traject opnieuw over een asfaltweg naar bos toe te lopen. Zowat 300 meter voor ik dat bos bereikte begonnen uit donkere wolken aarzelend de eerste dikke regendruppels te vallen.
> Meer lopend dan wandelend mij gehaast naar het bos om zo snel mogelijk uit open veld weg te geraken, uit de hemel klinkt inmiddels immers ook licht gerommel. Na 200 meter in het bos rechts. Snel pakken de wolken nu samen boven mijn hoofd, de onweersdreiging nadert ongelooflijk snel. Ik kan mijn geluk niet geloven als ik dan plots een soort schuilhokje zie staan midden in het bos, tijdelijk geplaatst hier voor een soort feest over enkele dagen. Ik duik in het schuilhutje en op hetzelfde moment stort één gordijn van regen neer.
> Vreselijke bliksemschichten vlammen uit de hemel en slaan vlakbij in, wat een enorm lawaai aan donder als gevolg heeft. 15 minuten duurt die hel en dan trekt alles weer door. Ik kan me niet voorstellen dat dit zou zijn gebeurd als ik nog in open veld was, levensgevaarlijk!
> Onder druipende bomen wandel ik verder met open paraplu. Dadelijk links over een brede bosdreef. Weer in open veld ligt Herborn in het landschap, het volgende dorpje. In Herborn rechts (café) en bij de kerk links. Voorbij enkele boerderijen tot je de bosrand bereikt van het grote Hierberbėsch.
> Over een brede bosweg die licht is verhard, gaat het nu snel vooruit. Zijpaden negeren en pas bij een open plek rechts afslaan. Een pad naar Santiago de Compostela (Echternach - Trier) vervoegt ons traject hier in omgekeerde richting. Na zowat 1 km splitst het Santiagopad weer af. Op een kruising met een nog bredere bosweg rechts. We lopen hier door een mooi beukenwoud. Je passeert in de buurt van Frombuerg (op 300 meter).
> Verder over het brede bospad dat is geflankeerd met hoge beuken. In een zink rechtsaf draaien en 200 meter verder weer rechts. Je loopt nog even licht omhoog tussen de beuken tot je links afdraait en de lange afdaling inzet naar Echternach. Het pad versmalt wat tot een graspaadje. Uiteindelijk bereik je een fietspad en het meer van Echternach. Café-restaurant, rustbanken.
> Je kunt hier in de buurt eventueel ook de grondvesten van een 'villa romaine' bezoeken. Als je enkel een snelle blik over de site wil werpen vervolg je gewoon over het Müllerthal Trail tot je bij een bord 'Villa Romaine' komt, wandel dan even dat straatje in en bij de omrastering zie je dan het hele complex liggen.
> Over het voetpad langs huizen loop je onder lindebomen. Voorbij de grote 17de eeuwse kapel voor OLV over nog meer met linden afgezoomde voetpaden. Pas bij het plein van de basiliek links afslaan om door de verkeersvrije winkelstraat van Echternach te lopen en zo het busstation van Echternach weer te bereiken.
> Over een kiezelpad langs het gemeentehuis en 50 meter verder rechts over een pad dat al snel een veldweg wordt. Vlak voor je een asfaltweg bereikt, neem je een paadje links in het struweel. Je loopt langs een helling over dit pad dat wat licht op en af gaat maar voor de rest vlot wandelt. We blijven een hele tijd op dit pad. Verrassing onderweg als ik in de zoom over een lengte van 10 meter verscheidene grote keverorchissen zie groeien. Uiteindelijk klim je iets hoger om de bosrand te bereiken en daar rechts te lopen. In dezelfde richting vervolgen dwars door een weide naar een groot wit gebouw te Girsterklaus. Bij de dorpsweg gekomen ga je kort rechts. Wandel even tot de kerk van Girsterklaus (picknickbank). De kerk is biezonder schilderachtig gelegen en zeker een bezoek waard. Dit Mariaoord herinner ik me ook nog van mijn tocht langs de GR5, alweer 10 jaren eerder.
> Links, aan de overkant van de Sūre, ligt de camping van Echternacherbrück. Rechtdoor over het oeverpad, onder de autobrug, een meander afsnijden van de Sūre en we bereiken de N10. Oversteken en een stijgend pad oplopen langs rotsformaties. Mooie uitzichten over de Duitse kant van de Sūrevallei. Veel bosjes wilde akelei die de padzoom een blauwe tint geven in mei (rustbanken). Langere tijd het bos door langs rotsformaties en over trappenpaadjes, een wat donkere passage.
Müllerthal Trail - 112 km