> GrensPark Kempen~Broek bestaat uit een Nederlands - Belgische lappendeken van versnipperde natuurgebieden in de grensstreek tussen beide Limburgen. Het gebied ligt grotendeels binnen de driehoek Weert - Maaseik - Bocholt /Bree.
> Er is hier de voorbije 20 jaren grensoverschrijdend hard gewerkt en geïnvesteerd om aantrekkelijke natuur in te richten of te herstellen: Vennen, moeras, duinen, inheems bos, waterplassen, heidevelden, meanderende beken... Allemaal ter verhoging van de natuur- en biodiversiteitswaarde en met respect voor het historische uitzicht van het Limburgs landschap op deze laag gelegen en aldus vaak natte gronden. De resultaten zijn verbluffend.
> Ook de mens staat centraal in GrensPark Kempen~Broek, als duurzame 'gebruiker' van dit landschap. Een pak recreatieve belevingsmogelijkheden werden gerealiseerd, waaronder heel wat clusters van lokale wandelroutes.
> De enige alomvattende wandelroute om zowat het hele GrensPark Kempen~Broek te ontdekken is de bewegwijzerde Lange AfstandsWandeling door Grenspark Kempen~Broek, kortweg LAW Kempen~Broek. In dit verslag nemen we je via die langeafstandsroute over 104 km mee langs alle boeiende hoeken waarlangs deze Limburgse wandelroute loopt.
> Er is hier de voorbije 20 jaren grensoverschrijdend hard gewerkt en geïnvesteerd om aantrekkelijke natuur in te richten of te herstellen: Vennen, moeras, duinen, inheems bos, waterplassen, heidevelden, meanderende beken... Allemaal ter verhoging van de natuur- en biodiversiteitswaarde en met respect voor het historische uitzicht van het Limburgs landschap op deze laag gelegen en aldus vaak natte gronden. De resultaten zijn verbluffend.
> Ook de mens staat centraal in GrensPark Kempen~Broek, als duurzame 'gebruiker' van dit landschap. Een pak recreatieve belevingsmogelijkheden werden gerealiseerd, waaronder heel wat clusters van lokale wandelroutes.
> De enige alomvattende wandelroute om zowat het hele GrensPark Kempen~Broek te ontdekken is de bewegwijzerde Lange AfstandsWandeling door Grenspark Kempen~Broek, kortweg LAW Kempen~Broek. In dit verslag nemen we je via die langeafstandsroute over 104 km mee langs alle boeiende hoeken waarlangs deze Limburgse wandelroute loopt.
Startpagina
> Wandelen > L A W Kempen~Broek
Voorstelling
Grenspark Kempen~Broek, mozaïek van landschappen
Realisatie van LAW Kempen~Broek
Hoe is dit verslag opgebouwd?
> We stellen op deze pagina kort de Lange afstandswandeling voor als visitekaartje bij uitstek van GrensPark Kempen~Broek. Op de pagina wandelinfo zetten we je aan de hand van eigen ervaringen op weg om zelf op stap te gaan met een pak praktische planningtips. Daarna verkennen we in 3 etappes de hele LAW Kempen~Broek meer in detail.
> Dit is enkel een persoonlijk wandelverslag, voor officiële informatie over GrensPark Kempen~Broek en zijn lange afstandswandeling kan je terecht op bij Regionaal Landschap Kempen- en Maasvallei (RLKM), ook voor bestelling van de wandelkaart of indien je een gegidste wandeling wenst. Ter plaatse zijn er Kempen~Broek-onthaalcentra te Bree (Pollismolen), Bocholt (Voorste Luysmolen) en IJzeren Man (Weert).
> We stellen op deze pagina kort de Lange afstandswandeling voor als visitekaartje bij uitstek van GrensPark Kempen~Broek. Op de pagina wandelinfo zetten we je aan de hand van eigen ervaringen op weg om zelf op stap te gaan met een pak praktische planningtips. Daarna verkennen we in 3 etappes de hele LAW Kempen~Broek meer in detail.
> Dit is enkel een persoonlijk wandelverslag, voor officiële informatie over GrensPark Kempen~Broek en zijn lange afstandswandeling kan je terecht op bij Regionaal Landschap Kempen- en Maasvallei (RLKM), ook voor bestelling van de wandelkaart of indien je een gegidste wandeling wenst. Ter plaatse zijn er Kempen~Broek-onthaalcentra te Bree (Pollismolen), Bocholt (Voorste Luysmolen) en IJzeren Man (Weert).
> De volgende pagina is bedoeld voor wie volop op verkenning wil trekken over de langeafstandswandeling Kempen~Broek. Een pak praktische tips...
> Rond 1990 werd 'Regionaal Landschap Kempen- en Maasland' (RLKM) opgericht (aanvankelijk RL Hoge Kempen), samenwerking van overheden en natuurverenigingen. Het eerste 'Regionaal Landschap' in Vlaanderen (inmiddels zijn er 17). Als gevolg van de economische ramp na de sluiting van Limburgse steenkoolmijnen was er ruimte én noodzaak voor radicale reconversie- ideeën. RLKM kon dan ook een financieel sterk ondersteund offensief beleid voeren, gericht op natuurbeheer en natuurvriendelijk toerisme. Er was geld en volop ruimte voor creativiteit en pionierprojecten. Aanvankelijk ging de aandacht vooral naar de natuur in de streek rond de mijnen. Grote stukken natuur waren al eigendom van de Vlaamse overheid en vormden de basis voor de uitbouw van het eerste Nationaal Park in België, NP Hoge Kempen (met een eigen lange afstandswandeling).
> Al snel werd het werkgebied van RLKM veel ruimer open getrokken. Zo kwamen er aparte projecten voor de nieuwe entiteit Kempen~Broek en voor de Maasvallei. Grote stimulus vormde naast het reconversiegeld ongetwijfeld de grote pot aan extra financiële middelen die Europa ter beschikking stelt voor grensoverschrijdende projecten, het Interreg-programma. Eenvoudig gesteld komt het er op neer dat Europa de helft betaalt van grensoverschrijdende projecten. De andere helft moet dan worden betaald door de verschillende partners aan beide kanten van de grens.
> Het project Kempen~Broek wordt gecoördineerd en gedragen door RLKM. Belangrijkste partners voor landinrichting en financiering aan Belgische zijde zijn de Vlaamse overheid (via Agentschap Natuur & Bos), Provincie Limburg, Natuurpunt, Limburgs Landschap, de Vlaamse Landmaatschappij en de gemeenten Kinrooi, Bocholt en Bree.
Van Nederlandse kant zijn dat de provincie Limburg, Waterschap Peel en Maasvallei, Ark Natuurontwikkeling, Natuurmonumenten, Bosgroep Zuid-Nederland en de gemeente Weert.
> In tegenstelling tot de Hoge Kempen gaat het in Kempen~Broek niet over een aaneengesloten brok natuur, wel is het de wens om zoveel mogelijk natuurpercelen aan elkaar te koppelen en indien nodig daarvoor cruciale percelen grond aan te kopen. Zoals je zelf zal merken tijdens de langeafstandswandeling neemt landbouw ook nog steeds een aanzienlijk deel van het bodemgebruik in en bovendien is de streek flink doorsneden met kanalen, woonkernen en wegen. Zelf omschrijft RLKM het gebied als een 'groot huis met veel kamers' (stukken natuur). Elke kamer heeft een aparte sfeer en karakter. Wel moet je tussen de onderlinge kamers in vaak de gang nemen (lees een verharde weg) ... dat is precies ook wat je tijdens de langeafstandswandeling zal ervaren. Het centrale gebied van Kempen~Broek vormt de zogenaamde Vlakte van Bocholt, grenzend aan het Kempens Plateau en bestaande uit laaggelegen land dat doorwaterd is met beken en moeras. De huidige natuurgebieden De Luysen en Stramprooierbroek vormen de kern daarvan. Dankzij de opeenvolgende Interregprogramma's is er in 20 jaren erg veel gerealiseerd qua landschapsherinrichting.
>
Vaak is het streefdoel in Kempen~Broek om landschappen te creëren zoals ze er pakweg voor het jaar 1850 uitzagen. In de periode 1850 - 1990 werden kanalen en grachten gebouwd en grote ontwateringsprojecten uitgevoerd. Gebieden met heide, duinen, moeras en vennen werden als braakland beschouwd dat nuttig moest worden gemaakt voor land- en naaldbosbouw. Meanderende beken werden kanalen voor snelle waterafvoer.
Na 1990 zien we het omgekeerde gebeuren en staat gediversifieerde natuurinrichting centraal.
> Is dit een terugkeer naar het natuurlijk landschap? Nee, eigenlijk niet helemaal. Ook voor 1850 werd het landschapsuitzicht voornamelijk bepaald door sterke menselijke inmenging. Heidegebieden en stuifduinen waren hoofdzakelijk het gevolg van begrazing of ontstonden door het afbranden of kappen van struweel. Als je de natuur zijn gang laat gaan dan zou alles veel meer dicht gegroeid zijn met bos. Wat dus nu wordt gecreëerd is natuur zoals mensen het graag zien vandaag: gevarieerd, puur van uitzicht, met een zo groot mogelijke diversiteit aan inheemse planten en dieren en vooral ook toegankelijk voor de mens. In die geest werkt ook RLKM.
> Feit is dat het landschap er zeker wel bij vaart. Soms zijn de natuurprojecten echt zeer ingrijpend. Zo maakte men in Nederland van de 30 km lange Tungelroysche Beek weer een wild slingerende beek nadat ze vele decennia lang was rechtgetrokken als kanaal en diende als fabrieksriool. Er werden vele miljoenen euro's gestopt in het project Tungeroysche Beek. Aan Belgische kant werd in Het Smeetshof de grote oppervlakte aan maïsakkers weer radicaal omgezet naar moerasgebied. En zo zijn er nog tal van voorbeelden in Kempen~Broek.
> Langeafstandswandeling Kempen~Broek wandelt dus 'van kamer naar kamer 'met telkens weer verrassende ontdekkingen. De langeafstandswandeling Kempen~Broek werd uitgetekend in 2007 en opengesteld in 2008 als sluit- en verbindingsstuk tussen de verschillende aparte wandelgebieden (of 'kamers') van Kempen~Broek. Er werden naast de bestaande infrastructuur van palen met bewegwijzering voor lokale wandelingen ook 356 extra palen voor de langeafstandswandeling geplaatst. In totaal werden er 1390 plaatjes met het LAW-logo opgeschroefd. De bewegwijzering gebeurde in de twee wandelrichtingen. Nog in 2008 werd een wandelkaart gepubliceerd over de langeafstandswandeling en werden er een tiental grote borden met routeoverzicht geplaatst langs het traject.
Nieuwe recreatieve infrastructuur
Pad door natuurgebied De Luysen
