©
Luc Selleslagh 2011 - 2024 Trekkings.be
> De eerste etappe kan je in 2 delen. Eerst volgt een tocht van een goeie 10 km door de Maasvallei. We lopen het mooie Maastricht uit langs de Maasoever, langs het futuristische gebouw van Bonnefantenmuseum en langs het Limburgse parlement. Na een eerste natuurgebiedje moet er een tijdlang een eerder oninteressant stuk van het Krijtlandpad worden afgelegd naar Oost-Maarland. Naar het mooie dorp Eijsden toe wordt het weer leuker wandelen en voorbij de passage over de E25 klimmen we de Maasvallei uit en duiken we pas echt het Heuvelland in. Veel meer reliëf, via Mheer en veel onverharde voetpaden bereiken we de schitterend gelegen dorpen Noorbeek en Slenaken. In dat laatste dorp zijn nogal wat horeca-gelegenheden om de eerste inspanningen door te spoelen.
> In de Stationsstraat passeer je ook langs het ANWB - kantoor waar je eventueel nog een extra topokaart, streekboek of iets van outdoormateriaal kan vinden. Het hoofdkantoor van de Maastrichtse VVV bevindt zich niet langs het Krijtlandpad maar in het centrum over de Sint-Servaasbrug (bij de Biekorf naar rechts). Maar het Krijtlandpad loopt dus niet over de historische Sint-Servaasbrug, we gaan vlak voor de Maas links langs de Maasoever.
> Eigenlijk is er in en om Maastricht genoeg te beleven voor minstens een vol weekend. Het is één van de oudste steden van Nederland, al ontwikkeld tot de stad Mosae Trajectum in de Romeinse periode. Reizigers en legers konden hier immers één van de weinige oversteken over de brede Maas maken, de belangrijke heerweg Tongeren - Keulen werd dus langs hier gebouwd om de Maas te kruisen. Ook na het verval van het Romeinse rijk bleef de stad haar uitstraling houden, doordat kerstenaar en bisschop Servaas zich er in de 4de eeuw vestigde en Maastricht op de kaart zette als een religieus machtscentrum. Met de Belgische opstand in 1830 tegen de Hollanders koos men in Maastricht de kant van Willem. Anders lag de stad, net zoals de rest van de westelijke Maasoever nu in Vlaanderen.
> De huidige Sint-Servaasbrug (die we niet oversteken) is 13de eeuws, met latere aanpassingen. Aan de overkant ligt dus het oude stadscentrum met pleintjes, oude straten en veel historische gebouwen.
> Aangezien het Krijtlandpad in een ronde loopt, kan je de tocht overal aanvangen. Het officieel vertrekpunt ligt echter in het treinstation van Maastricht. Voor we de Zuid-Limburgse Maaslucht opsnuiven, loont het de moeite om even de mooie glasramen in het stationsgebouw te bekijken. Eens buiten is het even zoeken naar het eerste geelrode markeringsteken van het Krijtlandpad. Dat is gekleefd op de paal van een verkeersbord. Het Krijtlandpad neemt de Stationsstraat, dat is 'de boulevard' tussen het station en de Sint-Servaasbrug. De stadswijk 'Wyck' waar we door lopen, ontwikkelde na de bouw van het treinstation zeer snel van een klein dorp naar een volwaardig stadsdeel. Vandaag heeft de buurt een redelijk hip en levendig uitzicht.
> De eerste 5 km blijft het Krijtlandpad steeds zo kort mogelijk bij de Maasoever. Het is een prettige en vrij afwisselende wandeling. Je passeert een paar heropgebouwde of gerestaureerde resten van de middeleeuwse wallenversterking rond Maastricht. Verderop komt een opvallend futuristisch gebouw in zicht, dat als een ei in een dopje de Maasvallei overschouwt. Dit is Het Bonnefantenmuseum, een constructie van de Italiaanse architect Aldo Rossi die oude en moderne kunst herbergt. Aan de kade is het hippe Ipanemacafé gelegen.
> Verderop passeer je door een nogal koele omgeving van grote bakstenen constructies. Het deel dat op het eilandje in de Maas is gelegen is het Provinciehuis, of Limburgs Gouvernement, waar het parlement van Limburg huist. Hier werd op 7 februari 1992 het Verdrag van Maastricht gesloten. Dat leidde tot de oprichting van de Europese Unie en later tot de uitgifte van de Euromunt.
> Kort na deze gebouwen ga je rechts het natuurgebied Kleine Weerd in. Via een hekje want de vegetatie in het natuurgebied wordt onder controle gehouden door begrazing met konikpaarden en herten. 's Zomers zorgt deze wilde natuur voor een kleurrijke bloemenzee. Opvallend zijn jacobskruid, zeepkruid, ijzerhard, wilde marjolein, klit en kattenstaart.
> Sommige stukken zijn nogal overgroeid door brandnetels. Je ziet hier mogelijk ook soorten als moerasspirea, wilde kaardebol, poelruit en tientallen andere bloemensoorten. Tot in de jaren '90 was dit 12 ha groot gebied nog akker- en weidegebied. De variëteit aan soms merkwaardige planten is het grootst op de plekken waar de Maas bij uitzonderlijk hoog water wel eens een stuk blank zet. De rivier zet dan zaden af die zijn meegevoerd uit haar bovenloop.
> Een prettig en gemaaid graspad loopt door de Kleine Weerd. Er is geen padmarkering van het Krijtlandpad, maar volg gewoon het pad tot de Maas, daar links tot je zowieso weer naar links wandelt, tot een fietspad.
> Het Krijtlandpad vervolgt kort bij Noorbeek echter links om bij café-resto Ste Brigida rechts een zijweg te nemen. Voorbij een wegversmalling vervolg je dan licht links verder over een onverhard wegje dat een hele tijd over het plateau golft, langs boerderij De Kwakhaag passeert, om bij een hotel-restaurant even links de weg Aubel - Margraten op te lopen. Dadelijk rechts over een ongeasfalteerde weg om al snel op een T rechts te vervolgen.
> Het mooie zonnige weer was ondertussen helemaal verdwenen. Het begon zowaar wat te regenen tijdens de laatste 3 km. Jas aangetrokken en paraplu open geklapt.
> Even links, rond een boomgaard draaien over een graspad en langs een bosrand met passage door in onbruik geraakte stiegelkes. Wat later weer rechts tot bij een kruispunt, gemarkeerd met een oude wegwijzer, gedempte waterput en St-Jozefskapel. Weer links op dit kruispunt. Afdalen over een landweggetje met zicht over het alweer mooi gelegen Slenaken. Bij een kruispunt start de afdaling (links) naar dit Heuvellanddorpje. Nog even opletten, want na een paar 100 meter neem je links een paadje langs een veldrand.
> Je loopt rond dit veld om wat lager bij een hol en donker wegje rechts te vervolgen en zo het toeristische dorpje Slenaken binnen te lopen, gelegen in de vallei van de Gulp. Rechtsaf naar het centrum, richting kerk.
> Voilà, de eerste wandeldag over het Krijtlandpad zit er op. Net op tijd, want het begon nu pas stevig te regenen. Moe en hongerig. In café-resto Berg en Dal nog een stevige maaltijd genomen.
> Uit de Kleine Weerd lopen we nu naar rechts op een druk befietst pad. Even verder een parallel pad op tussen het fietspad en de Maas. Wat later wandelen we over een paadje door gras tot bij een rustbank. Rechts heb je een zicht over de Sint-Pietersberg, die al decennia lang wordt afgeknaagd door de cementfabriek ENCI, rechts van de berg.
> De ENCI-fabriek is hier aktief sinds de eerste helft van de 20ste eeuw maar krijgt omwille van milieu-ecologische redenen sinds vele jaren sterk de wind van voren. De Sint-Pietersberg herbergt immers een bijzondere plantenrijkdom en ook nogal wat mensen in de omgeving zijn de fabriek flink beu.
> Toch is ENCI er in geslaagd om alvast tot 2019 haar aktiviteiten en afgravingen verder te zetten. Uit de sterk kalkhoudende mergel hier wordt cement gemaakt. Het bedrijf heeft een honderdtal werknemers. Het is ook de uitstoot van de verbrandingsoven bij het bedrijf die nogal eens voor overlast zorgt bij de inwoners van Maastricht maar ook in het Vlaamse Riemst.
> De Sint-Pietersberg is eigenlijk één grote gatenkaas: In de berg werden sinds de middeleeuwen galerijen uitgegraven om bouwsteen uit te halen. Naar schatting meer dan 200 kilometer gangen moeten er op een moment in de berg zijn geweest. Door de afgraving van de cementfabriek is een groot deel daarvan weer verdwenen maar toch kan je ook vandaag nog enkele gangencomplexen bezoeken als toeristische attraktie. De Sint-Pietersberg is ook het eindpunt van het 485 km lange Pieterpad.
> Links het paadje verder volgen langs een beek. Wat verder weer het fietspad op. Je komt langs een jachthaven met bijhorend kampeerterrein. Een eind verder over het fietspad ga je links de drukke weg over om kort daarna rechts te gaan. Toen ik hier passeerde was men hier volop bezig om een nieuwe weg aan te leggen. De hele omgeving was omgewoeld. Volg dus goed de kaart met het traject uit de topografische gids.
> Je moet wat verder bij een Y-splitsing de rechtse ongeasfalteerde weg nemen. Deze weg volg je over 2 km, tot bij de spoorweg Maastricht - Luik. Je loopt even langs de spoorlijn om dan rechts weg te draaien en door Oost-Maarland te zigzaggen. De oude hoeves hier verraden nog de landelijkheid van de oude dorpsstructuur. Ondertussen is Oost-Maarland vooral een residentieel dorp geworden. Bij de weg Maastricht - Eijsden loop je rechtdoor over een geasfalteerde dreef, wellicht vroeger behorende tot het kasteeldomein aan je rechterzijde.
> Op het einde van dit uitgestrekte natuurgebied bereik je Eijsden. Het dorp vormde lang de kern van de gemeente Eijsden, waartoe ook ondermeer Mariadorp en Mersch hoort, waar we straks passeren. Sinds 2011 is Eijsden gefuseerd met Margraten en is de officiële gemeentenaam Eijsden - Margraten. Daarbij horen nu dus ook de dorpen en gehuchten Mheer, Moerslag en Noorbeek. We wandelen dus eigenlijk tot bijna in Slenaken voor de rest van de dag door de gemeente Eijsden-Margraten.
> Het mooie oude centrum van dit grote dorp kan wat concurreren met Thorn als wit dorp. Eigenlijk niet zoveel landelijke vakwerkhuizen, maar meer burgerhuizen van witgekalkte baksteen. Het zal je niet
verwonderen dat nogal wat TV- en filmproducties hierin een ideaal harmonieus historisch decor zagen.
> Merkwaardig is ook dat Eijsden tussen 1830 en 1839 bij het nieuwe België kwam. Bij de definitieve vastlegging van de grens tussen België en Nederland werd Eijsden weer bij Nederland gevoegd.
> Je wandelt langs de aanlegsteiger voor de fietsferry die Eijsden verbindt met het Waalse Lanaye (Ternaaien), gelegen op een schiereilandachtige landengte tussen de Maas en het Albertkanaal. Ternaaien behoorde altijd tot de Vlaamse provincie Limburg. Bij de vastlegging van de taalgrens in 1963 werd het dorp verloren aan Wallonië.
> Langs een café en rechtdoor tot de ingang van een tweede natuurgebied: De Eijsder Beemden. Er wordt hier aan natuurbeheer gedaan op een gelijkaardige manier als in de Kleine Weerd. Begrazing gebeurt hier met konikpaarden en ook met galloway runderen. Honden zijn in principe niet toegelaten in dit natuurgebied. Ook de flora is gelijkwaardig met die in Kleine Weerd. Ongetwijfeld zie je hier ook reigers rond de plassen die het gebied rijk is, naast andere vogelsoorten. Gedeelten van de Eijsder Beemden overstromen al eens bij een hoge waterstand van de Maas 's winters.
> Aan de rand van Eijsden passeer je het mooie kasteeldomein De Borg. Je kan even door de toegangspoort lopen om de parktuin te bezoeken, bestaande uit ondermeer een rozentuin en een 'charmille' van haagbeuk. Het Krijtlandpad vervolgt echter links door de kasteeldreef die is afgelijnd met rode beuk. Bij het einde van de dreef was de padmarkering wat onduidelijk. Je moet hier de tweede weg van links nemen. Hier begint een minder interessant deel van het Krijtlandpad dat 2 km lang is. Je kruist de spoorlijn Maastricht - Luik en loopt dadelijk naar links om via enkele snelle wegwissels langs het moderne kerkgebouw van Mariadorp te komen. Rechts de drukke N592 op om even later via een brug over de snelweg E25 te lopen.
> Aan de andere kant links de Steenbergsweg op om het eerste veldwegje links te nemen. Hier zit je weer volop in de natuur. We trekken nu echt het Limburgse Heuvelland in en dat voel je ook aan de stijging van de Ezelsweg. Deze prachtige holle weg, met in de padrand dassenburchten, leidt je flink omhoog. De flora langs deze holle weg is ook erg gevarieerd, met planten die zich thuis voelen op zanderige kalkgrond. Hogerop stijg je nog even door open veld en heb je een schitterend uitzicht over de Maasvallei (en zijn cementfabrieken).
> Je daalt licht tot een T-kruispunt bij een dikke beuk. Hier vervoegt het Pelgrimpad het Krijtlandpad (wegwijzer). Links dalen en alle zijpaden rechts negeren tot je bij een paar paden passeert die van links komen. Kort daarna rechts over een smal pad dat wat klimt naar open veld. Aan een T rechts over een licht stijgend pad en verderop links door een erg groene omgeving.
> Voor jou ligt de steile helling waarop het Savelsbos groeit. Onder het bos bevindt zich een prehistorische silexmijn die soms kan worden bezocht. In mei hangt in het Savelsbos de doordringende geur van duizenden daslookplanten. Via een bocht kom je op de hoek van een camping. Het Pelgrimspad volgt hier weer een eigen traject. Het Krijtlandpad draait op deze hoek voor de camping rechts en loopt omhoog over een stenig
paadje, langs een uitgestrekte boomgaard om een stuk hogerop uit te vlakken in meer open gebied. Wat dalen en stijgen tot een boerderij om rechtdoor te vervolgen richting Libeek.
> Op het volgende kruispuntje, bij een huis met nr 1, links een veldweg op die licht golft en bij regenweer wat onder water kan staan op de lagere delen. Na de kruising met een geasfalteerde weg rechtdoor. Tijdens de volgende kilometer wandel je over paden die intensief zijn begroeid met reuzenbereklauw. Afblijven! De sappen van deze plant kunnen in combinatie met zonlicht op de huid stevige brandwonden veroorzaken. Het lijkt echt een pest hier. De grootste stengels worden blijkbaar wel afgezaagd, maar op zijstengels lijken naar hartenlust opnieuw bloemen (en zaden) te groeien. Op die manier krijg je deze exoot
natuurlijk niet uitgeroeid, er is wellicht een meer intensieve aktie nodig.
> Even een met bomen afgezoomd pad over om wat hoger rechts - links te draaien en over de Trichterweg naar Mheer toe te stijgen.
> Je komt Mheer binnen langs enkele beschermde vakwerkhuizen om in het centrum rechts naar de kerk toe te wandelen. Naast de Sint-Lambertuskerk is ook nog een mooi kasteel gelegen, je kan even de toegangspoort doorwandelen, maar ook hier is het kasteelgebouw zelf niet te bezoeken. Het werd gebouwd en herbouwd tussen de 14de en 17de eeuw en is al sinds de 17 de eeuw onafgebroken eigendom van de familie de Loë. Een deel ervan wordt verhuurd voor evenementen en feesten.
> Bij de kerk daalt het Krijtlandpad even stevig over de asfaltweg om bij een volgende café weer links over een zijweg omhoog te lopen. De Papenweg komt een kilometer verder uit op een viersprong. Padmarkering ontbrak hier, ben dan ook even verkeerd gelopen, je moet hier het pad nemen dat rechtdoor (licht naar rechts) loopt. Bij een kruis en kruising, gelegen op zowat 180 meter hoogte, heb je een prachtig uitzicht over het volgende dorp waar het Krijtlandpad naartoe loopt: Noorbeek.
> Over werkelijk schitterende paadjes en via 'stiegelkes' wandel je naar beneden tot bij de weg Noorbeek - Slenaken. Leuk om even rechts te wandelen tot het mooie centrum van Noorbeek. Onnodig te zeggen dat ook hier het dorpszicht is beschermd. Het is één van de meest zuidelijk gelegen dorpen van Nederland, grenzend aan de Voerstreek. Het was trouwens het eerste Nederlandse dorp dat bij het einde van WO II werd bevrijd door de geallieerde legers.
> Noorbeek is ook het dorpje waar eind jaren '70, begin jaren '80 Vlaamse aktievoerders verzamelden om van hieruit de beruchte Voerwandelingen (lees: betogingen) te organiseren naar Voeren. In de faciliteitengemeenten zelf waren samenscholingen immers verboden en op Nederlandse bodem kon de Belgische gendarmerie 'de wandelaars' niet vooraf onderscheppen. Vanuit Noorbeek ging het dan door de bossen naar Voeren waar het tot confrontaties kwam met de gendarmerie en de franstalige extremisten van Retour à Liège, onder leiding van een opruiende José Happart.
Stationsstraat Maastricht, start van het Krijtlandpad
Boven: De 13de eeuwse Sint-Servaasbrug, eeuwenlang de enige verbinding over de Maas. Vandaag voetgangers- en fietsersbrug.
Onder: De Hoge Brug, in 2003 geopend voor voetgangers en fietsers. Ontworpen door Luikenaar René Greisch (1929 -2000).
Bonnefantenmusueum
Fuut op de Maas
Limburgs provinciehuis
Pad door de Kleine Weerd
Wilde kaardebol
Wilde reseda
ENCI-fabriek
Zwarte toorts
Natuur in de Eijsder Beemden: Zeepkruid
Kleine stinkzwammen
Over de stijgende Ezelsweg het Heuvelland in
Vakwerkhuizen in Mheer
Kasteel Mheer
Noorbeek
Wilde kamperfoelie
Oude grenswegwijzer
Slenaken
Het mooi bewaarde 17de eeuwse kasteel De Borg is privé-eigendom
van een graaf maar het park is wel publiek toegankelijk.
Langs grenspaal 47, de eigenlijke grens ligt in de Maas
Het oude Eijsden
Door de Eijsder Beemden met
op de achtergrond de Sint-Pietersberg
Zicht op de Sint-Pietersberg van Maastricht