> Het natuurreservaat van Gerendal werd gecreëerd sinds 1951, toen de eerste stukken bos werden aangekocht door Staatsbosbeheer. Het reservaat in ondertussen uitgegroeid tot een gebied van zo'n 220 hectaren. De samenstelling van kalksteen, mergel en grind, droge zongeoriënteerde hellingen en schraal grasland zijn hier ideaal om een aparte flora aan te trekken, die moeilijk in andere biotopen kan aarden. Op zich trekken die bloemen en planten dan weer een gevarieerde groep van insekten en vlinders aan.

> Een aantal erg kwetsbare gebieden zijn in het Gerendal voor bezoekers afgesloten. Dankzij de orchideeëntuin heb je echter de mogelijkheid om een prachtige staalkaart te zien van veel bijzondere bloemen. Verwacht geen geharkte tuin met mooi geschikte bloemenperkjes. In feite gaat het niet echt om een tuin, maar om een hellingweide waar aan beperkt gecontroleerd beheer wordt gedaan. Buiten het bloeiseizoen wordt de weide begraasd met schapen of wordt er gehooid om opschietend groen onder controle te houden. De 'tuin' werd aangelegd in 1958. De eerste 15 jaar werden er een aantal orchideeënsoorten geplant, maar sindsdien zijn er geen opzettelijke toevoegingen meer geweest. Men is al lang afgestapt van het idee om hier te zaaien. Vele jaren later kan je stellen dat de soorten die er nog groeien zich hier thuis voelen en semi-natuurlijk zijn in voorkomen.
> Orchideeën verplant je trouwens zomaar niet even. Het zijn meestal erg gevoelige en kieskeurige planten, die de juiste bodemsamenstelling, symbiose met bepaalde grondschimmels en bodemdichtheid vereisen. Elke soort heeft ook zijn specifieke eisen: Sommige zijn vorstgevoelig of hangen voor bestuiving af van bepaalde insekten, andere houden van halfschaduw of hebben net veel zon nodig. Van die 'geïmporteerde soorten' zijn er dus een aantal weer verdwenen omdat ze zich niet helemaal thuis voelden. De orchideeën die je nu ziet kunnen dus worden beschouwd als soorten die zich hier op dit kalkgrasland van nature thuis voelen.
> In de orchideeëntuin kan je elk jaar met een vrij grote garantie een tiental verschillende soorten zien, een vijftal andere soorten komen sporadisch voor. Buiten de tuin kan je langs het Krijtlandpad met veel geluk nog enkele andere orchideeënsoorten vinden, die zich in een ander biotoop beter thuis voelen, bvb een meer vochtige omgeving. Orchideeën identificeren is niet zo moeilijk, omdat het aantal beperkt is. Wel hebben sommige soorten de neiging om te mixen met anderen soorten, waardoor hybride vormen bestaan.
> Ik vond een bezoek aan de orchideeëntuin zeker een hoogtepunt tijdens de wandeling over het Krijtlandpad. Tijdens de bloeiperiode van de orchideeën wordt het gebied gemonitord door vrijwilligers om vandalisme zoals pluk of uitgraven van de planten te voorkomen. Die vrijwilligers plaatsen ook naambordjes op plaatsen waar interessante soorten groeien, waardoor je als leek een prima introductie krijgt tot de orchideeënwereld. Elders langs het Krijtlandpad kom je mogelijk ook wel een paar soorten tegen. De meest algemeen voorkomende orchidee is eigenlijk ook de meest onopvallende omwille van zijn groene bloemkleur, de grote keverorchis. Er groeien in het Gerendal overigens nog andere planten die soms vrij zeldzaam zijn en eveneens van dit soort kalkgraslandbiotoop houden.

> Ter plaatse heb je ook infoborden met de belangrijkste soorten op en je kan er ook een uitstekende gids kopen van Staatsbosbeheer voor enkele euro's waarin zowat alle orchideeënoorten die voorkomen in het Gerendal zijn opgenomen. Wanneer bezoek je de tuin het best? Wel, alle soorten tegelijk in bloei kan je niet zien, voor bepaalde soorten is het altijd wel wat te vroeg of te laat op het jaar. De periode tussen 10 mei en 5 juni lijkt me ideaal, maar het hangt er natuurlijk ook van af hoe warm of koud de lente is.
> Hieronder tonen we foto's van een tiental orchideeën die we zelf in bloei aantroffen ter plaatse.