> Het officiële wandelgidsje dat bij het Krijtlandpad hoort, is werkelijk uitstekend. Het is bijeen geschreven door een vijftal auteurs, allen met ruime wandelervaring en kennis van de streek. De technische routebeschrijving is - zoals het moet - kernachtig gehouden, zonder uitgesponnen teksten. Verschil met Vlaamse of Waalse topogidsen is dat in deze streekpadgids de padbeschrijving (net zoals de padmarkering) in 2 richtingen is gebeurd. In een kleiner lettertype krijg je dan nog heel wat achtergrondinformatie mee over de streek, ideaal om te lezen als je onderweg een pauze neemt op een rustbank of caféterras. Op topografische deelkaarten is de wandelroute duidelijk ingetekend,inclusief kortsluitroute en enkele alternatieven. Verder vind je er alle praktische informatie in die je als wandelaar mogelijk interesseert, zoals de verbindingen met openbaar vervoer, overnachtingsmogelijkheden, suggesties voor etappe-indeling, enz.
> Deze uitgave van het Wandelnet is te verkrijgen via hun website. Ter plaatse vind je hem zeker in lokale toeristische diensten. De meest recente editie is al uit 2005 en is eigenlijk een herdruk van de derde editie uit 2001. Op Op de website van het Wandelnet kan je updates downloaden.

---

---

---

> Op het terrein kan soms één en ander verschillen van de algemene markering van het Wandelplatform. Mogelijk zie je ook dubbel gepijlde tekens.

> Algemeen bekeken is de padmarkering dus goed gedaan door de vrijwilligers van de ANWB maar uitstekend zou ik het nu ook weer niet noemen. Loop je verkeerd dan kan je natuurlijk nog steeds terugvallen op de tekst en de kaarten in de topogids. Problemen met padmarkering op het terrein kan je steeds melden bij het Routepunt van de VVV Zuid-Limburg.

> Het Krijtlandpad is bewegwijzerd volgens het systeem van een Streekpad van het Nederlandse platform (streek-GR) met gele en rode kleuren. Meestal wordt verf gebruikt, soms stickers of plaatjes.

Standaard: Gele en rode streep	Padwijziging: Gepijlde gele en rode streep	Verkeerd pad: Geelrood kruis

> Vaak wordt zelfs geen padwijziging aangekondigd. Het in namelijk zo dat Zuid-Limburg in landelijke gebieden een nogal apart systeem heeft van gekleurde paaltjes. Daarop is - wat LAW's en streekpaden betreft - de top geverfd in de 2 kleuren maar niet met een afsplitsingsteken. Meestal zie je pas als je op het kruispunt staat hoe je verder moet door te kijken langs welke weg de volgende gekleurde paaltjes staan.
> Bedoeling was om de padmarkering van de vele kortere en langere wandelpaden in dit populaire wandelgebied wat te stroomlijnen, zodat bomen en palen er niet gaan uitzien als behangen kerstbomen. Voor de lokale paden zijn die paaltjes in kunststof maar voor het Krijtlandpad en de LAW's Pelgrimspad en Pieterpad worden meestal houten palen gebruikt. Ze steken gemiddeld een halve meter boven de grond uit.
> Nadelen van dat paaltjessysteem: Doordat de houten palen onbeschermd in de grond steken is de levensduur nogal beperkt: Ik zag nogal wat exemplaren die door verrotting afgebroken waren. Een ander nadeel is dat ze door de vrij lage hoogte 's zomers vaak slecht zichtbaar zijn door opgeschoten bermbegroeiing.
> Bij kruising met andere LAW-paden zijn wegwijzers aangebracht en op enkele plaatsen zijn grote info- en overzichtsborden over het Krijtlandpad geplaatst.

> Het aanbod aan wandelmogelijkheden in het Limburgse Heuvelland is fenomenaal. Onderaan deze pagina vind je wat betreft lange paden al een lange lijst. Daarbij komen nog een pak lokale luspaden en ongemarkeerde maar beschreven wandeltrajecten in gidsen en op het internet.

> Uit de vele gedrukte publicaties gaat onze voorkeur naar de zeer goed onderbouwde wandelgidsen van de 'Vallekebergse Alpe Vrung' (= Limburgs voor Valkenbergse Alpenvereniging). Zowel de 'Wandelgids voor het Heuvelland' als 'Wandelgids voor het Geuldal' zijn rijkelijk gestoffeerd met streekinfo en goed uitgewerkte wandelingen. In de gids voor het Geuldal is zelfs een lange afstandspad langs de Geul van bron tot monding uitgewerkt, beter dan het traject van Via Gulia! Update april 2015: Deze gids wordt niet meer uitgegeven.
> Er is ook nog de Maastrichtse uitgeverij TIC die is gespecialiseerd in streekboeken over Zuid-Limburg en de bredere Euregio, waaronder nogal wat wandelgidsen.

> Als je ter plaatse nog kaarten, gidsen of wandelinfo nodig hebt dan kan je deze vinden in de lokale VVV's. De grootste zijn die van Maastricht en Valkenburg maar er zijn er ook te vinden in kleinere dorpen, zoals Slenaken en Epen, die eveneens zeer goede infopunten zijn. Op het drielandenpunt wandel je langs het kantoor van de Waalse VVV Drie Grenzen uit Plombières, waar ook Belgische publicaties beperkt verkrijgbaar zijn. Website van de overkoepelende VVV voor Zuid-Limburg.
> In Vijlen kom je langs A gen Kirk, een wandelcafé-pension gericht op wandelaars en fietsers . De uitbaatster, Yvonne Cox, heeft zelf al enkele Zuid-Limburgse wandelgidsen geschreven, waaronder nogal wat over de Kroegjesroutes.
> Start je vanuit Maastricht en heb je nog iets nodig aan kaarten, gidsen,kledij of outdoorspullen: In de Stationssttraat te Maastricht (tussen het station en de Maas) wandel je langs een ANWB-winkel.

> De informatie in de wandelgids over de OV-verbindingen is sterk aan verandering onderhevig. In Nederland worden gesubsidieerde concessies uitgeschreven door de provincies voor geprivatiseerde uitbating van openbaar vervoer. Zo zijn sinds eind 2006 Limex en Hermes niet meer aktief in Zuid-Limburg. Veolia transport verzorgt er nu het busvervoer én ook de treinuitbating Heuvelland: Maastricht - Heerlen.
> Makkelijkst is om gewoon de Nederlandse online vervoersplanner te gebruiken. Er zijn nogal wat mogelijkheden. Zelf had ik de pech dat er net een dagenlange staking van het openbaar vervoer was waardoor er weinig bussen uitreden en ik genoodzaakt was creatieve oplossingen uit te werken. Door een combinatie van de hoofdroute met de kortsluitroute is dat ook gelukt. Hierdoor vielen de wandelafstanden van mijn 3 wandeldagen wel lang uit (36 / 35,5 / 29,5 km). In 'normale omstandigheden' kan je de hoofdroute van 89 km bijvoorbeeld in 3 etappes indelen. Mijn oorspronkelijke plan was Maastricht - Slenaken (29,5 km), Slenaken - Gulpen (36,5 km) en Gulpen - Maastricht (23 km). Er zijn uiteraard veel meer mogelijkheden om je route in stukjes te kappen.
> De Heuvellandspoorlijn, ook uitgebaat door Veolia, is beperkt bruikbaar. Het traject loopt grotendeels ten noorden van het Krijtlandpad. Eventueel kan je sporen tussen Valkenburg en Maastricht.

> Zuid-Limburg heeft een lange toeristische traditie. Er zijn een pak kleinschalige familiehotels en campings in het gebied waar het Krijtlandpad door trekt. Sommige daarvan ontvangen al generaties lang toeristen. Niet steeds beantwoorden deze familiehotels aan de vaak veeleisende comfortnormen van het hedendaagse sterrensysteem maar meestal krijg je daarvoor wel een warme ontvangst en persoonlijke service als compensatie. Wandel je liever niet met een rugzak de hele dag, dan kan je ook overwegen om enkele dagen in hetzelfde hotel, pension of B&B te overnachten. Zelfs vanuit een dorp als Slenaken is het mogelijk om het hele Krijtlandpad te wandelen in lange dagetappes indien je met een busrit combineert.

> De regio is ook zeer goed bedeeld met campings. Geen probleem om elke avond een camping binnen te lopen. In vakantieperiodes reserveer je best op voorhand omdat het vaak over kleine campings gaat. Populair is ook het 'kamperen bij de boer'. Vaak gaat het daarbij over boerderijen waarvoor deze toeristische accommodatie eigenlijk de hoofdbron van inkomsten is geworden.

> Wens je van deze kampeerboerderijen intensief gebruik te maken dan zou je kunnen overwegen om aan te sluiten bij de Stichting Vrije Recreatie , een overkoepelende organisatie. De overheid zet bewust een rem op de groei van het kampeertoerisme, in sommige landelijke gebieden van het Heuvelland dreigen te veel en grotere campings anders de natuurlijke omgeving te sterk te verstoren.
> De lijst met kleine hotels en campings is te lang om hier te plaatsen en is bovendien onderhevig aan sterke veranderingen. In de topogids zijn de meeste overnachtingsmogelijkheden opgelijst. Controleer ook de updates op de website van het Wandelplatform. Een lange lijst van hotels, campings en andere accommodatie verschijnt ook in een jaarlijks hernieuwde brochure van de VVV Zuid-Limburg, deze brochure is ook te downloaden van hun website. Je kan er ook openingsuren, prijzen en adressen in terug vinden.

> Zelf verbleef ik langere tijd in de Euregio en had ik als 'uitvalsbasis' de afgelegen Camping Vieux Moulin. Deze ligt niet langs het Krijtlandpand maar te Sippenaken, krak op de grens tussen Wallonië en Nederland.

> Internationaal is Maastricht vanuit België ontsloten per trein via Luik-Guillemins. Tot 2007 stopte deze trein ook in Eijsden maar dat is nu niet meer het geval. Nog vanuit Maastricht zijn er enkele buslijnen naar België: Tongeren, Luik, Hasselt, Genk, Maasmechelen, Kanne en Visé zijn allen verbonden per bus. Het hoofdbusstation te Maastricht bevindt zich naast het treinstation. Info over bussen en busticketten: Veolia. Sommige buslijnen richting Vlaanderen worden door De Lijn uitgebaat.

> De oostelijke uithoek van het Krijtlandpad is vanuit Vaals-centrum gelinkt met Eupen via TEC-bus 396, de enige grensoverschrijdende bus op het zuidoostelijke deel van het Krijtlandpad.
> Hier is een etappe-indeling van een andere Vlaamse wandelaar aan de hand van mogelijkheden met openbaar vervoer (4 etappes):
1. Maastricht - Noorbeek : 24 km - Bus naar Maastricht, verder met De Lijn naar NMBS Bilzen (NMBS Tongeren is ook een mogelijkheid).
2. Noorbeek - Slenaken - Vaals : 27 km - Met de TEC naar NMBS Eupen.
3. Vaals - Gulpen : 16 km - Met de bus naar Maastricht, verder (zie hoger).
4. (Slenaken) - Gulpen - Maastricht : 31 km - Met de bus vanuit Maastricht naar Slenaken (Slenaken - Gulpen : kortsluitroute).
> Door een busstaking was mijn eigen planning wat overhoop gegooid, in de etappeverslagen volg ik mijn oorspronkelijke planning, kwestie van het wat transparant te houden.

> Er zijn haast geen lange paden in Nederland waarvoor je een markant hoogteprofiel kan maken. Niet zo bij het Krijtlandpad waar toch wel wat hoogteverschillen inzitten. De hoogte varieert van enkele tientallen meters boven zeeniveau in de Maasvallei bij Maastricht en Eijsden tot 325 meter op het drielandenpunt nabij Vaals. De tocht naar en van het drielandenpunt loopt door het stevig golvende landschap van het Limburgse Heuvelland. De grootste continue stijging heb je als in de buurt van Epen uit de Geulvallei klimt door het Vijlenerbos tot bij boscafé 't Hijgend Hert. Geen enkel ander lange afstandspad in Nederland heeft een traject met zo'n groot continue hoogteverschil (150 meter). Boscafé 't Hijgend Hert noemt zich dan ook 'de enige berghut van Nederland'! Het gecumuleerd stijgingsverschil op de hele hoofdroute ligt rond 1700 meter.
> Dit hoogteprofiel kwam mede tot stand door de gedetailleerde opmetingen van Elias van Hoeydonck (www.solosride.be) KLIK op het profiel voor een vergroting.

> De regio van Zuid-Limburg waar het Krijtlandpad door loopt wordt intensief doorkuist van andere lange wandelpaden. Het is dan ook één van de meest aantrekkelijke wandelgebieden van Nederland. Mede door de ligging in de Euregio met Wallonië, Vlaanderen en Duitsland zijn er door Europese financieringsmogelijkheden (Interreg-programma's) ook nogal wat grensoverschrijdende paden bij gekomen. Hier is het (vrij lange) lijstje

> Wil je tijdens je tocht wat meepikken (of net niet) van het uitbundig gevierde carnaval in Zuid-Limburg dan moet je eind februari of maart in het Heuvelland zijn. De data verschillen ieder jaar.
> Als meest bergachtige streek van Nederland lokt het Heuvelland ook nogal wat wielertoeristen. Het wordt 'helemaal te gek' als midden april de Amstel Gold Race plaats vindt. Hou ook rekening met de zeer populaire amateurvariante hiervan. Je ziet het mogelijk als een extra attraktie tijdens je tocht of net omgekeerd, als een stevige verstoring. Het parcours kruist talloze malen het Krijtlandpad.

> Eind april staan de hoogstamfruitbomen in bloesem. Net zoals in het nabijgelegen Herve en de Voerstreek zijn er nog heel wat hoogstambomen overgebleven in het Heuvelland.
> Voor de orchideeën van het Gerendal en een frisse lentenatuur is de periode 5 mei - 15 juni uiterst geschikt, afhankelijk van hoe warm of koud het voorjaar is. Zie ook de speciale pagina over het Gerendal. Tussen 10 en 20 mei is de beboste hellling van het Geuldal tussen Valkenburg en Geulhem één tapijt van sterkgeurende daslook.
> De beboste heuvels van het heuvelland tonen hun mooiste herfstkleuren op een zonnige dag tijdens de laatste dagen van oktober.

> Een sportieve wandelschoen is voldoende voor het Krijtlandpad, tenzij je makkelijk risico loopt op 'een omgeslagen voet' en sterkere enkelomsteuning nodig hebt. Vooral op het oostelijke deel van de route zijn er licht rotsige paden bij of kan de ondergrond keiïg zijn.

> Het meeste westelijke deel van de route (omgeving Maastricht) loopt grotendeels over verharde paden. Je loopt er door woonwijken of je moet het pad soms delen met fietsers. Het overgrote deel van het Krijtlandpad loopt echter over veel onverharde veldwegen, bospaden, weidepassages of verharde rustige landweggetjes in de buurt van dorpen. Er zijn ook een paar langere passages over bospaden bij: Het Vijlenerbos / Malensbos, het bos rond het drielandenpunt, het bos rond de mergelgroeve van Berg en het Bovenste / Onderste Bos op de grens met de Voerstreek.

> Typisch voor het Krijtlandpad zijn de vele holle veldwegen en de passages via 'stegelkes' (draaihekjes) dwars door weiden. Die paden zijn trouwens vaak de plezantste om over te wandelen.

> Op sommige plaatsen in het Heuvelland krijgt de lokale overheid de wildgroei van uitgezaaide reuzeberenklauw niet onder controle. Contact met deze plant, die zijn brede bladeren over het wandelpad spreidt, kan gevaarlijk zijn en brandwonden veroorzaken, vooral bij zonnig weer. We zagen dat de reuzenberenklauw vrij massaal aanwezig was op het traject tussen Moerslag en Mheer.

	GR 128 Vlaanderenroute Pad van de Vlaamse Grote Routepaden dat Frans-Vlaanderen via alle Vlaamse provincies verbindt tot Voeren en eindigt in Aken. GR 128 loopt sinds 2000 in Nederland vooral in het spoor van het Krijtlandpad: 14,5 km tussen Maastricht en Mesch en nogmaals 15 km ten noorden van Teuven tot het drielandenpunt.
	GR 563 Herve Grote Routepad van de Waalse GR-vereniging SGR. Loopt over 150 km circulair door de Euregio door zeer afwisselende landschappen, van het drielandenpunt, de Oostkantons tot het land van Herve en de Vesdervallei. Het pad raakt aan het Krijtlandpad ter hoogte van het drielandenpunt.
	LAW 7 Pelgrimspad ANWB-wandelroute gemonitord door het Wandelplatform en uitgebouwd volgens het GR of LAW-concept. Alternatieve route voor Santiago de Compostela. Amsterdam - 's Hertogenbosch - Visé over 466 km. Raakt het Krijtlandpad in de buurt van Gulpen en kruist het Krijtlandpad in het Gerendal.
	LAW 9 Pieterpad Meest populaire langeafstandspad van Nederland. Verticaal door Nederland van Pieterburen naar de Maastrichtse Sint-Pietersberg over 492 km. Stuk tesamen met het Krijtlandpad in de vallei van de Geul tussen Valkenburg en Geulhem en nogmaals over de weg tussen het treinstation en de Maas te Maastricht.
	NS Verbindingsroutes Wandelroutes van de Nederlandse spoorwegen die treinstations met elkaar verbinden over LAW's. Trajecten die niet deel uitmaken van een bestaande LAW worden eveneens gemarkeerd met wit-rode strepen. Daarbij is het logo van Nederlandse spoorwegen gevoegd.
	Via Gulia Pad door de Euregio, gemaakt met vnl. Europees geld. Volgt het riviertje de Geul van de bron bij Lichtenbusch tot de monding in de Maas te Voulwames. 53 km. Gemarkeerd met blauwwitte tekens voor de hoofdroute en roodwitte voor enkele zijpaden. Kruist het Krijtlandpad vele malen en loopt er mee te samen tussen Valkenburg en Geulhem. Verslag.
	Grenzrouten Pad door de Euregio, gemaakt met vnl. Europees geld. Hoofdas van 30 km tussen Raeren en Orsbach met daarvan aftakkend 9 korte rondwandelingen. Gemarkeerd met logo en donkerrode symbolen. Loopt oa te samen tussen het drielandenpunt en Vaals.
	Hertog Limburgpad Pad van het NL-Limburgse St-Catharinagilde. Lus van 135 km + 20 korte rondwandelingen. Loopt door de Euregio, klemtoon op de geschiedenis van het oude Hertogdom Limburg en het Land van Rode. Volledig beschreven in een gids maar niet systematisch gemarkeerd. Insignes, vaak op rustbanken. Kruist of loopt vaak samen met het Krijtlandpad. Verslag volgt later.
	Zuid-Limburg wandelroute Pad van de Nederlandse Wandelsportbond (NWB). 73 km door de meest zuidelijke uithoek van Nederland. Geel-blauwe strepen. Loopt zeer vaak te samen met het Krijtlandpad. Heeft niks te maken met de gelijkaardige markering van lange afstandsfietspaden in Vlaanderen.
	Via Mosana Pad van het Waalse Santiagogenootschap voor wandelaars naar Santiago de Compostela. Voor het Nederlandse deel vanuit Maastricht tot Eijsden volgde Via Mosana sinds 2002 officieel het traject van het Krijtlandpad. Datzelfde traject werd door de Nederlandse Jacobsvereniging enkele jaren later ook met eigen markering voorzien, het Europese symbool voor de Santiagotocht.
	Jakobspad Millingen - Aachen Duitse pelgrimsweg van 230 km, onderdeel van het padennet naar Santiago de Compostela. Loopt via zuidelijk Nederland, soms te samen met of kruist het Krijtlandpad.
	Jacobspad Millingen - Aachen variante Gerlachus Afsteker van 16,5 km tussen Meerssen en Gulpen. Loopt een tijd te samen met het Krijtlandpad in de Geulvallei tussen Houthem en Valkenburg.
Peerkepad 'Pelgrimstocht van een heilige naar een zalige'. Meditatieve wandelroute van 150 kilometer in lijn opgebouwd rond de heilige Peerke Donders. Wittem - Bree - Achelse Kluis - Tilburg. Niet gemarkeerd maar volledig beschreven in een gids. Loopt te samen met het Krijtlandpad (of kruist het) bij het klooster van Wittem en oostelijk richting Meerssen. Er bestaan nog meer niet-gemarkeerde maar beschreven pelgrimspaden in Zuid-Limburg.
Kroegjesroutepad Een ongemarkeerde route van 55 km, summier beschreven door Yvonne Cox van wandelcafé 'A gen kirk' te Vijlen in een dun gidsje. Loopt in lus Epen - Vijlen - drielandenpunt - Teuven - Epen.