> Geldenaken = Jodoigne / Deurne = Tourinnes-la-Grosse / Bevekom = Beauvechain. Kom je met de trein dan kun je zowel Jodoigne als Tourinnes-la-Grosse bereiken via het station van Leuven. Neem naast het treinstation van Leuven TEC Bus 18. Deze passeert door het centrum van Tourinnes-la-Grosse en rijdt via Bevekom naar Geldenaken (Haltes Jodoigne Place de la Victoire en Jodoigne Gare). In Geldenaken zelf passeren geen treinen. Geldenaken en Tourinnes-la-Grosse zijn onderling dus ook verbonden met deze TEC-bus 18.

> De toren is gebouwd met witte steen en de muren zijn tussen 1,6 en 1,8 meter dik! Het schip is ook Romaans, het koor Gotisch. Er zijn echter ook preromaanse elementen terug te vinden, die terug gaan tot de 10de, mogelijk 9de eeuw en dat maakt het gebouw wel erg interessant. Let even op de bogen van de dikke pilaren die het schip ondersteunen. Je ziet dat ze net iets ronder rond zijn dan bij een gewone Romaanse boog. Eerder wat hoefijzervormig, typisch voor de voorromaanse periode. Het is dus van origine zeker een heel oud heiligdom.

Tourinnes-la-Grosse
> Het achtervoegsel 'La Grosse' heeft Tourinnes wellicht te danken aan de stoere, dikke 13de eeuwse klokkentoren van de Sint-Maartenskerk. Die ligt dominerend op een heuvel boven de vallei van de Nethen. Het is één van de mooiste Romaanse gebouwen van Brabant.

> Sinds 1946 is de kerk een geklasseerd monument, ze is meestal wel open voor bezoek. Drie maanden voor mijn eerste bezoek zijn dieven hier nogal driest te werk gegaan. Ze sloegen 's nachts een glasraam in, drongen de kerk binnen en stolen 8 houten beelden en een schilderij.
> Naast de kerk stond tot eind 2007 een mooie oude kastanjelaar. Wellicht was hij aangeplant als onafhankelijkheidsboom rond 1830 of bij de plaatsing van de waterpomp in 1861. Hij was dus tussen 180 en 150 jaren oud. Vele inwoners van Tourinnes hadden herinneringen aan de mooie boom op het dorpspleintje voor de kerk. Zwammen hadden de boom zo ziek gemaakt dat hij om veiligheidsredenen moest worden gekapt. Op 26 oktober 2007 werd een afscheidsfeest georganiseerd voor de oude knar: schoolkinderen versierden de boom met hun tekeningen, er werden kaarsjes geplaatst. Julos Beaucarne, die vlakbij woonde, las een gedicht voor en er werd gezongen en gedanst. Op 19december 2007 ging de kastanjelaar onder de bijl. Een jonge boom nam zijn plaats in.

> Daarmee zijn we aan het einde gekomen van onze tiende etappe. Nog twee etappes tot Waver.

Mélin
> Dit is het enige Waals-Brabantse dorpje dat in het officiële lijstje van de meer dan 20 zogenaamde 'mooiste dorpen van Wallonië' voor komt. Het zijn de vele gebouwen waarbij Gobertange-steen als bouwmateriaal werd gebruikt, die Mélin in die lijst brachten. Het had naar mijn mening ook een ander buurdorp kunnen zijn. Vermeldenswaard onder de mooiste gebouwen in Mélin is zeker de straatzijde van de Ferme de la Hesserée met zijn stoere toegangstoren. Ze ligt even buiten het dorpscentrum, langs de weg van Mélin naar de N 240. Ook van heel wat andere gebouwen, de meeste mooi gerestaureerd, is het de witte Gobertange-steen die de aandacht trekt.

> Ons startpunt voor deze etappe is de officieuze hoofdstad van Waals-Brabants Haspengouw: Jodoigne of Geldenaken. Op de Grand'Place komen de geelrode streepjes van GRP 127 - Tour du Brabant Wallon even tesamen met de witrode streepjes van GR 579 (Brussel - Luik). We verlaten de Grand'Place via een onopvallend steegje, de Rue Montagne des Aveugles. Na enkele tientallen meters links, de gekasseide Impasse de la Gadale, die na een bocht uitkomt op een trappenreeks.

> Afzakken naar de weg. Indien je een TEC-bus moet nemen naar Leuven of Namen, dan kun je hier naar links uitwijken, richting Place de la Victoire. Ook het toerismekantoor ligt daar in de buurt. GR 127 volgt beneden echter rechtdoor, de Grote Gete over. Bij het eerstvolgende kruispuntje takt GRP 127 weer af van GR 579 om naar rechts over de Rue de l'Abattoir weer een eigen traject te volgen.

> We houden nu een tijd dezelfde richting aan, dus een aftakking en een bocht naar rechts negeren we om zo een onverhard stijgend pad op te lopen. Hogerop verbreedt het aanvankelijk holle pad wat in de Ruelle du Procureur. Zo arriveren we op het agrarisch plateau, we gaan er naar rechts de gekasseide Rue de Chebais volgen.

> We zijn hier op een hoogte boven 100 meter en bij helder weer zie je zeker een vijftal kerktorens uit het landschap pieken, waaronder die van de Sint-Gorgoniuskerk van Hoegaarden (rechtsvoor). Na 500 meter over deze hoge weg gaan we links een ruwer kasseiwegje op, het slingert al dalend langs de geïsoleerd gelegen Ferme de Chebais. Dit is een voormalige cijnshoeve van de abdij van Affligem, waarvan de oudste delen teruggaan tot de 17de eeuw.

> Voorbij de hoeve wordt de kasseiweg een veldweg die slingerend weer hoogte opzoekt. Op de T-kruising links over een steenslagweg. Hier was geen padmarkering, ook de volgende 20 kilometers zal af en toe blijken dat je GRP 127 best niet wandelt zonder de topografische gids of andere ondersteunende padinfo.

> We laten onderweg het dorpje Gobertange, nationaal beroemd voor zijn erg gewaardeerde bouwsteen, rechts liggen.

> Rechtdoor op het punt waar de veldweg gebetonneerd wordt en vervolgen tot we op een kruispunt van 5 wegen komen. Hier kiezen we voor de tweede veldweg rechts. We komen het mooie dorpje Mélin binnen ter hoogte van de indrukwekkende Ferme de la Hesserée, grotendeels opgetrokken in de typisch witte Gobertangesteen van de streek. Mélin behoort tot de mooiste Waalse dorpen.

> Rechts bij de voormalige hoeve, het Gobertangebeekje over en wat verder links een doorsteekje nemen via enkele trappen. Het loont de moeite om naar links even tot bij de Notre-Dame-de-la-Visitationkerk van Mélin te wandelen en onderweg zien we nog meer mooi bewaarde historische dorpsgebouwen.

> GRP 127 gaat na de trappen echter rechts verder. Het oorlogsmonument van Mélin houden we aan onze rechterzijde om zo'n 350 meter de Rue de la Maison du Bois te volgen. Links een veldweg op en na 500 meter rechts om over een andere veldweg te stijgen naar het gehucht Maison-du-Bois. We vervoegen er rechtuit een dorpsstraat en gaan op het einde daarvan links door de hoofdstraat. Daarna eerste rechts (Rue de Wahenge) en bij de eerste gelegenheid weer rechts (Rue des Hoegardiers).

> Zo trekken we weer de velden in. Het veldwegje neemt een sierlijke bocht en gaat als hol pad op een solitaire oude winterlinde (of een Hollandse linde?) af, gelegen bij een kruispunt van zeer oude veldwegen. Een wat bizarre plaats want het gaat om een gerechtsboom. Hij stond al vermeld op de Ferrariskaart die werd opgemaakt in de jaren '70 van de 18de eeuw. Vond hier rechtspraak plaats en werden hier aan de boom veroordeelden opgehangen?

> We kiezen bij de 'arbre de la justice' voor de linkse weg maar niet voor lang, al na 130 meter gaan we weer links. Een aangenaam wandeltraject, de Tour du Brabant Wallon zet koers naar een bosje. Dat is al even geleden. Bij het Bois d'En Haut gaan we links het bospad nemen, het daalt naar een T-kruising bij de bosrand, rechts hier om zo in beschermd landschap over een in 2013 heraangelegde kasseiweg koers te zetten naar een van de mooiste vierkantshoeven van Waals-Brabant, de Ferme de Wahenges.

> Links in een weide kon je tot 2021 de pagoden van kunstenaar Julos Beaucarne bewonderen. Rechts staat al eeuwenlang een indrukwekkende vierkantshoeve.

> GRP 127 draait 90° om de hoeve heen, we houden dus tweemaal rechts aan bij de hoeve en zien ze hierdoor ook van de andere zijden. Deze veldweg leidt naar een afgelegen uithoek van het Waals-Brabantse grensdorp l'Ecluse (Sluizen), dat in 1962 verschoof van het Vlaamse naar het Franstalige taalgebied. We nemen er links de Rue de Sclimpré en blijven nu langere tijd dezelfde richting aanhouden, waarbij we met wat tussentijd de Rue Longue en over een steenslagweg / kasseiweg ook de macadamweg Rue de Wavre kruisen.

> Zo bereiken we over een ingesneden graspad de rand van Beauvechain (Bevekom). We arriveren er op de Rue de Louvain en gaan ze naar rechts volgen. Kort daarna licht rechts aanhouden, de Rue de Louvain is nu gekasseid. Langs de Ferme de la Daulerie en links de Rue des Anges in, die we over 1,2 km zullen volgen langs meer oude hoeven en andere oude dorpsgebouwen. De Rue des Anges leidt ons helemaal tot Beauvechain-centrum.

> We gaan er links en dadelijk rechts, op de kerk af. Even opletten, want voor je de kerk bereikt moet je rechtsaf tussen muren, over het Sentier du Moulin d'Eau. Dit smalle kasseipad draait wat verder naar links om uit te komen op het architecturaal vrij homogene gemeenteplein van Beauvechain (rustbanken en infoborden).

> Om de hoek van de kerk is een café. GRP 127 gaat echter aan de overzijde van het gemeenteplein tussen enkele gemeentegebouwen door om daarachter rond een klein groenparkje te lopen en op het einde naar links de Nethen over te steken.

> Deze Rue de la Cure eindigt op een T-kruising. Rechts, Rue du Vénérable en die leidt naar een vijfsprong, waar GRP 127 natuurlijk voor het avontuurlijkste wegje kiest, het meest linkse. Er hangt een extra bordje hier met het verdere padverloop, een aanwijzing dat er verderop weinig padmarkering is.

> De mooie, gekasseide holle weg voert ons naar open agrarisch landschap, waar we een andere veldweg kruisen. Verderop laten we rechtsvoor nog een veldweg liggen. Ons pad (Route de Tirlemont) arriveert na een korte bocht rechts bij een veldkapel, Chapelle du Rond-Chêne, ook bekend als Notre Dame du Culot. Een voormalige kapel van een leprozenhuis, vandaar ook de afgelegen ligging. Ook deze kapel stond al vermeld op kaart van Ferraris uit de jaren '70 van de 18de eeuw. De kapelnaam doet ook vermoeden dat hier ooit een dikke eik stond. Vandaag wordt de kapel geflankeerd door twee mooie esdoorns, eerder ongebruikelijk bij een kapel. Er vindt occasioneel nog een bedevaart naar de kapel plaats.

> Het is weer kapellekentocht vandaag. We gaan op zoek naar een volgende kapel, tussenin krijgen we nog wat veldwegen te verwerken. Aan de kapel van Rond-Chêne vervolgen we dus over de veldweg die er langs loopt (rechts houden) en na 250 meter links een andere veldweg op. Onderweg negeren we een afslag naar links, pas als onze veldweg kort daalt in een diepe holle weg, gaan we naar links. Door open landschap volgen we deze veldweg langere tijd, ook voorbij een schuine kruising. Zo komen we in de Ruelle Simon en gaan we kort daarna links tot bij de Chapelle Saint-Corneille. Ik herken de plek nog van de oude Tour du Brabant Wallon. Ook vandaag gaat de huidige TBW rechts de brede Macadamweg op (Rue Jules Coisman). Eerst even een rustpauze op een bankje onder een oude monumentale linde.

> Rechts de brede Rue Jules Coisman op. In de eerste echte bocht van deze verkeersweg gaan we rechtsvoor de Rue Dewarichet in. Ter hoogte van een bosje houden we links aan. De veldweg die op dit punt naar rechts vertrekt en dus niet langs de TBW ligt, leidt naar het domein van Valduc, waar zich een hoogst merkwaardige en zeer oude taxus (of venijnboom) bevindt. De boom staat langs de veldweg maar wel achter de domeinmuur en is dus in principe niet te bezoeken. De taxus was al opgenomen in het boek 'Merkwaardige bomen van België" uit 1978. Hij werd toen al geschat op een leeftijd van mogelijk 800 jaren. Zjn takken spreiden zich uit over een diameter van 30 meter.

> Korte passage door een bosschage om meteen uit te komen in een wijk (nog steeds Rue Dewarichet). De straat maakt een bocht naar links en gaat hogerop over in een veldweg die de link vormt met de Rue des Brasseries en meteen ook met het dorp Tourinnes-la-Grosse. We kruisen schuin de Rue du Moulin en kiezen voor de stevig stijgende Ruelle Massart. Bijna boven gaan we rechts om vervolgens rechtuit af te wandelen op de kerk van Tourinnes-la-Grosse.

Julos Beaucarne
> Julos Beaucarne was een wat eigenzinnige zanger, dichter, beeldend kunstenaar, ecologist en wereldverbeteraar. Hij droeg de Waalse en panfrancofone cultuur in zijn hart maar was tegelijkertijd een overtuigd belgicist. Hij werd geboren in 1936 en woonde vele jaren in Tourinnes-la-Grosse, een dorp dat voor vandaag onze eindbestemming zal worden op de TBW. De moord op zijn levenspartner in 1975 door een gestoorde heeft zijn kunstexpressie deels getekend. Bij de dood van Koning Boudewijn zong hij op diens begrafenisceremonie en in 2002 kreeg hij de adellijke titel van ridder. Julos Beaucarne overleed in 2021.

> Beaucarne was een overbekende artiest in Wallonië, in Vlaanderen daarentegen is hij zowat geheel onbekend. De teksten op de grote toeristische borden langs de E 411 (Brussel - Aarlen) zijn door hem bedacht. De zogenaamde 'post-industriële pagoda's' die Julos Beaucarne hier in 1999 in een veld bij de hoeve van Wahenges plaatste, waren gevormd uit gerecupereerde kabelrollen die zijn gestapeld. De vervallen restanten werden verbrand begin 2021. Julos Beaucarne overleed eind 2021.

Gobertange
> Dit kleine dorpje (eigenlijk een gehucht van Mélin) is beroemd geworden vanaf de middeleeuwen omwille van zijn mooie zandsteen. Er zijn sporen die wijzen op exploitatie sinds de Romeinse periode. Met de mooie witte, kalkhoudende zandsteen uit de groeven van Gobertange, zijn nogal wat voorname gebouwen in Waals-Brabant en omliggend gebied opgetrokken.

> Vanaf de 15de tot begin 20ste eeuw was de steen zeer gegeerd en waren er dan ook talrijke open groeven rond Mélin en Gobertange. In de mooiste en voornaamste gebouwen van het oude hertogdom Brabant zit Gobertangesteen: De stadhuizen van Brussel en Leuven, de kathedralen van Brussel en Mechelen. Uiteraard werd de steen ook ter plaatse gebruikt, in de dorpen Mélin en Gobertange en ook in Jodoigne bvb zie je veel burgerhuizen in Gobertange-steen, hoewel het vaak om ruwer afgewerkte bouwsteen gaat.

> Om de mooiste lagen van de Gobertangse luxesteen te bereiken, moest men 10 à 15 meter diep graven en dan werd de steen uit galerijen gesleept. Er waren tientallen kleine mijnen op het hoogtepunt van de ontginningsperiode. Met de modernisering van de ontginningstechnieken, waardoor men makkelijker dieper kon gaan, ontstonden grotere en open mijnen. In de middeleeuwen werden de steenbrokken ter plaatse bewerkt en vlak geschaafd, voor ze werden uitgevoerd. Mogelijk zal je ook merken dat op sommige oude paden die de Tour du Brabant Wallon volgt, verharding is gebeurd in het verleden met puinsteen die uit de groeven afkomstig is.

> Vandaag is nog enkel één groeve open in de omgeving van Gobertange. De steen die er nu wordt gedolven dient vooral om restauraties uit te voeren. We passeren over de Tour du Brabant Wallon niet langs het dorp of langs de nog enige bestaande steengroeve.

Ferme de Wahenge
> De schitterende kwadraathoeve van Wahenges was in de 12de eeuw een cijnshoeve van de abdij van Averbode. De huidige gebouwen zijn opgetrokken tussen 1718 en 1785. De homogeniteit van het complex, met een enorme schuur, is mooi bewaard. Er werden amper wijzigingen aangebracht de voorbije 200 jaar. De hoeve is privé-bezit en geniet hoge bescherming. In 2013 kregen de hoevedaken (3000 m²!) nieuwe leisteenbedekking, wat meer dan 1 miljoen € kostte (90 % betaald door de Waalse overheid).

Beauvechain (Bevekom)
> De meeste gebouwen rond het gekasseide gemeenteplein zijn de voorbije jaren opgekocht door de gemeente Beauvechain. Behalve het gemeentehuis horen daar ook de voormalige jongensschool, meisjesschool en een gesloten café bij. Alles is nogal streng gerestaureerd. De gemeente Beauvechain groepeert de dorpen Beauvechain, La Bruyère, L'Ecluse, Tourinnes-la-Grosse, Nodebais en Hamme-Mille.

> De militaire luchthaven heeft een pilotenleerschool en ook Meteowing werkt er. Het met de luchthaven verbonden militaire museum 'First Wing Historical Centre' is gelegen in het dorpje Bruyère, wat afgelegen van het tracé van de TBW. Het museum is ingericht in de schuur van de 19de eeuwse vierkantshoeve 'de Waersegger', die tijdens de oorlog gedeeltelijk werd verwoest. Je ziet er de geschiedenis van de militaire luchthaven van 1935 tot op vandaag aan de hand van oude vliegtuigen, motoren en ander militair materiaal van de luchtmacht.

Kapel St Corneille
> De site van de St-Corneliuskapel ademt eeuwen geschiedenis uit. Ooit lag de kapel langs belangrijke verkeerswegen, waaronder de weg tussen Leuven en Namen. Mogelijk had de plek dus al tijdens de Romeinse periode enige betekenis. De geschiedenis van de kapel zelf gaat terug tot de 15de eeuw. Het gebouwtje onderging de daaropvolgende eeuwen verbouwingen en restauraties. Binnenin vind je in de beschermde pelgrimskapel vandaag ondermeer keramiekversiering van Max van der Linden. De kapel is slechs uitzonderlijk geopend voor bezoek. Jaarlijks vindt nog een processie plaats. Ook het nabijgelegen 17de-18de eeuwse Hof ter Cammen is een geklasseerd geheel.

> Vandaag doorkruisen we de streek waarin de beroemde Gobertange-kalkzandsteen werd gewonnen. Enkele van de mooiste Waals-Brabantse dorpen liggen dan ook langs deze etappe van GRP 127 - Tour du Brabant Wallon, waaronder Mélin, Bevekom en eindpunt Tourinnes-la-Grosse. Imposante landelijke gebouwen, zoals de enorme kwadraathoeve van Wahenges herinneren ook aan de agrarische rijkdom van de streek. Kunstenaars zoals Julos Beaucarne en Max Van der Linden voelden zich thuis in deze mooie landelijke omgeving met vaak weidse uitzichten. Afsluiten doen we bij de bonkige maar binnenin eenvoudig mooie Romaanse kerk van Tourinnes-la-Grosse.

---