Startpagina
> Wandelen > Entre Lesse et Lomme
>Daarnaast heb je ook nog het gratis Roadbook van Entre Lesse et Lomme. 16 lusvormige, niet-bewegwijzerde dorpsverbindingen worden hierin beschreven. Ze verbinden telkens één van de acht deeldorpen van Libin met de hoofdroute van Entre Lesse et Lomme. Per luswandeling is er telkens een detailkaart, zeer gedetailleerde padbeschrijving en referentiepunten bijgevoegd. In verkapte vorm kun je dus ook het hele traject van de hoofdroute er in terugvinden maar daarvoor is de NGI-kaart toch wel handiger. Verder staat in het Roadbook ook aangegeven per dorp of er restaurants, winkels en overnachtingsmogelijkheden zijn.
> De officiële topografische kaart met het volledige traject van Entre Lesse et Lomme werd in de lente van 2019 gepubliceerd. De kaart werd opgemaakt door het Nationaal Geografisch Instituut (NGI)op een schaal van 1:25000. Aan de ene zijde het volledige traject van Entre Lesse et Lomme, inclusief alle verbindingstrajecten naar de omliggende dorpen van de gemeente Libin. Aan de andere zijde van de kaart alle plaatselijke (eveneens bewegwijzerde) luswandelingen en MTB-trajecten van de gemeente Libin. Ook alle rustbanken en referentiepunten langs het ELL-traject staan aangegeven op deze NGI-kaart. De tussenafstanden is men echter vergeten weer te geven, die staan ter plaatse aangegeven op de referentieborden.
> De nieuwe NGI-wandelkaart over Libin (inclusief het ELL-tracé) is te verkrijgen bij het Office du Tourisme de Libin te Redu of in La Maison du Tourisme de la Forêt de Saint-Hubert in het centrum van Saint-Hubert voor 8 €. Het gratis roadbook is eveneens beschikbaar bij hen.
> GPS-tracks kun je gratis downloaden vanaf een website van La Grande Forêt de Saint-Hubert. Ook alle dorpsverbindingen zijn op de site terug te vinden als GPS-track. Via de Sity Tour-app kun je onderweg ook alles offline gebruiken.
> GPS-tracks kun je gratis downloaden vanaf een website van La Grande Forêt de Saint-Hubert. Ook alle dorpsverbindingen zijn op de site terug te vinden als GPS-track. Via de Sity Tour-app kun je onderweg ook alles offline gebruiken.
Entre Lesse et Lomme Trekkingverslag
Wandelinfo
Bewegwijzering & Tussenafstanden
> De bewegwijzering van Entre Lesse et Lomme is in één richting, in wijzerzin! Met de klok en de zon mee dus. De padmarkering is volgens een systeem dat wordt erkend (en gesubsidieerd) door de Waalse overheid. Een rechthoek op witte achtergrond. Als kleur voor de rechthoek werd groen gekozen, soms valt dat minder goed op in een natuurlijke omgeving. Er zijn geen geverfde tekens aangebracht op bomen en paaltjes, enkel bordjes, die al of niet gepijld zijn.
> Op plaatsen waar het moeilijker is om het juiste pad te vinden, is extra aandacht besteed voor de markering, je treft er met korte tussenafstanden intensievere bewegwijzering aan. De bewegwijzering was nog nieuw toen we de hele route liepen. Ze was uitstekend aangebracht.
> Op plaatsen waar het moeilijker is om het juiste pad te vinden, is extra aandacht besteed voor de markering, je treft er met korte tussenafstanden intensievere bewegwijzering aan. De bewegwijzering was nog nieuw toen we de hele route liepen. Ze was uitstekend aangebracht.
> Inherent aan het feit dat het bewegwijzering betreft die bijna volledig in bosgebied is aangebracht, is het feit dat er 's winters al eens een bos wordt gekapt, waarbij ook de bewegwijzering sneuvelt. Hou er ook rekening mee dat 's zomers door groenuitbreiding al eens een markeringsteken door het lover wordt bedekt! Wandel dus niet zomaar enkel op de bewegwijzering maar gebruik een back-upmiddel voor extra oriëntatie (roadbook, GPS, detailkaart) en vergewis je steeds van je locatie onderweg door te volgen op welk punt je je ergens bevindt "Entre Lesse et Lomme".
> Dit systeem van markering met gekleurde rechthoeken wordt ook gebruikt voor lokale wandelroutes en laat het nu zo zijn dat in de bossen rond Libin al langer een rist van korte luswandelingen bestaat, waaronder, jawel, enkele met een gelijkaardige groene rechthoek. Het verschil is dat er voor de langeafstandsroute "Entre Lesse et Lomme" steeds het logo van van "La Grande Forêt de Saint-Hubert" (LGFSH) bijstaat, een burlend hert. Let er dus steeds op dat het logo bij het teken staat, want het valt meermaals voor dat het traject van Entre Lesse et Lomme over korte afstand samenvalt met zo'n lokale 'groene' wandelroute.
> Dit systeem van markering met gekleurde rechthoeken wordt ook gebruikt voor lokale wandelroutes en laat het nu zo zijn dat in de bossen rond Libin al langer een rist van korte luswandelingen bestaat, waaronder, jawel, enkele met een gelijkaardige groene rechthoek. Het verschil is dat er voor de langeafstandsroute "Entre Lesse et Lomme" steeds het logo van van "La Grande Forêt de Saint-Hubert" (LGFSH) bijstaat, een burlend hert. Let er dus steeds op dat het logo bij het teken staat, want het valt meermaals voor dat het traject van Entre Lesse et Lomme over korte afstand samenvalt met zo'n lokale 'groene' wandelroute.
> Bij LGFSH is men zich bewust van de mogelijke verwarring met de lokale 'groene rechthoek-wandelingen'. Daarom werden er extra bordjes geplaatst op punten waar zo'n lokale 'groene' wandelroute afsplitst van Entre Lesse et Lomme (zie foto's).
| Bewegwijzering | ||
 |
 |
 |
Standaardmarkering |
Padverandering. |
|
Kaart, Roadbook & GPS-tracks Kruisende wandelroutes  |
GR 14 Parijs - Monschau meer dan 800 km lang. Loopt soms te samen met Entre Lesse et Lomme, vooral op de trajecten langs de Lesse, ook te Marsolle. Verslag. |
 |
GR 17 Lesse Grande Randonnée die de loop van de Lesse en de Lomme volgt, van de brondgebieden tot de riviermondingen. GR 17 |
 |
GR 151 Tour du Luxembourg Belge. 232 km lang GR-pad in lusvorm door de provincie Luxemburg. Kruist Entre Lesse et Lomme niet maar loopt soms vlakbij, met name in de Lommevallei. |
 |
GR 129 573 km lang pad van Brugge tot Arlon, dwars door België. Even te samen met Entre Lesse et Lomme ten zuiden van Maissin en langere tijd van de Pont de la Justice bij Maissin tot het gehucht Lesse. Verslag. |
 |
GR 161 Lange rondwandeling van 186 km door het Land van Bouillon aan de Semois. Grotendeels andere GR-paden volgend. In het spoor van GR 161 tussen de Pont de la Justice (bij Maissin) en het gehucht Lesse (bij Redu). |
 |
Sentier GR des Abbayes Trappistes de Wallonie (SAT) 290 km. Verbindt de trappistenabdijen van Chimay, Rochefort en Orval met elkaar. Loopt in het spoor van andere GR-paden, waaronder GR 129. Het apart teken voor dit pad is dan ook slechts sporadisch aangebracht. |
 |
Transardennaise® Pad van GTA met een lengte van 153 km tussen La Roche-en-Ardenne en Bouillon. Eén van de populairste langeafstandspaden in de Ardennen. Kruist Entre Lesse et Lomme ter hoogte van het verdwenen dorp Marsolle. Verslag. |
95 % onverharde paden ! Bereikbaarheid met bus / trein Bevoorrading Georganiseerd op tocht Wild & Jacht Overnachten Etappe-indeling 
> Gateway per trein is het treinstation van Poix-Saint-Hubert, bediend minstens één keer per twee uren in elke rijrichting. Het is zeer waarschijnlijk dat je onderweg 1 of 2 x van trein moet wisselen, bvb in Jemelle of Libramont. Dit treinstation ligt niet onmiddellijk langs het traject van Entre Lesse et Lomme maar wel binnen wandelafstand (1 km).
> Vanaf treinstation Poix naar Entre Lesse et Lomme: Volg de verkeersweg naar Smuid in noordwestelijke richting (in het spoor van de witrode tekens van GR 151). Je wandelt over deze Rue des Ardennes tussen het spoortalud (linkerzijde) en de Lomme (rechterzijde) en gaat na 1 km via een kleine tunnel onder de sporen door. Onmiddellijk daarna kun je aan je linkerzijde de bewegwijzering van "Entre Lesse et Lomme" oppikken. Het is ook mogelijk om vanaf het treinstation via bospaden op het traject van Entre Lesse et Lomme te geraken, gebruik dan een goeie topografische kaart.
> Vanaf Entre Lesse et Lomme naar treinstation Poix: Verlaat ter hoogte van referentiepunt 13 (Pont Bozeau) het traject van Entre Lesse et Lomme en wandel op dat punt door de kleine spoortunnel. Daarna gewoon deze Rue des Ardennes 1 km blijven volgen tot het station van Poix.
> Andere treinstations in de regio maar veel verder van de wandelroute zijn Libramont, Bertrix, Paliseul en Grupont.
> Bustransport van TEC. Kan handig zijn als je slecht een deel van de route wil wandelen of om een of andere reden transport nodig hebt onderweg. Maar...aangezien je niet door dorpen wandelt, zijn er onderweg weinig verbindingsmogelijkheden per bus. Op een paar plaatsen kruis je wel een verkeersweg met in de buurt een (schaars bediende) bushalte.
> Vanaf Entre Lesse et Lomme naar treinstation Poix: Verlaat ter hoogte van referentiepunt 13 (Pont Bozeau) het traject van Entre Lesse et Lomme en wandel op dat punt door de kleine spoortunnel. Daarna gewoon deze Rue des Ardennes 1 km blijven volgen tot het station van Poix.
> Andere treinstations in de regio maar veel verder van de wandelroute zijn Libramont, Bertrix, Paliseul en Grupont.
> Bustransport van TEC. Kan handig zijn als je slecht een deel van de route wil wandelen of om een of andere reden transport nodig hebt onderweg. Maar...aangezien je niet door dorpen wandelt, zijn er onderweg weinig verbindingsmogelijkheden per bus. Op een paar plaatsen kruis je wel een verkeersweg met in de buurt een (schaars bediende) bushalte.
> Het gehucht Lesse, theoretisch startpunt van Entre Lesse et Lomme, heeft geen bushalte. Eventueel TEC-bus 61 (Libramont - Redu) en wandel dan vanuit Redu naar Lesse (2 km). Bus 61 biedt de interessantste mogelijkheden, vanaf het treinstation van Libramont bedient deze lijn nogal wat dorpen van de gemeente Libin 2 à 6 x per dag maar niet op zondag. Neem je Lesse als het nulkilometerpunt, dan kom je op km 47 bij het domein Gerbaifet langs bushalte Ochamps Gerbaifet voor buslijn 61. Nog een halte: Te Pont de Libin (op km 37,5), bus 5/3 enkel op schooldagen en 1 x per dag, uren gericht op scholieren. Andere bushaltes liggen op minstens 1 km verwijderd, vaak in dorpskernen en de frequentie is meestal laag.
> Plan goed op voorhand gezien de meestal lage frequentie van busritten en tijdens het weekend is er nog minder of geen openbaar busvervoer.
> Plan goed op voorhand gezien de meestal lage frequentie van busritten en tijdens het weekend is er nog minder of geen openbaar busvervoer.
> Voor langeafstandswandelaars over Entre Lesse et Lomme, zijn er drie bivakzones langs het hoofdtraject van Entre Lesse et Lomme beschikbaar. Twee ervan liggen onmiddellijk langs het traject. De bivakzone in het gehucht Lesse werd in 2020 gesloten en vervangen door bivakzone Virée à Chêne (op 2 km van het gehucht Lesse). Eind 2021 kreeg de bivakzone van Bois de Bané een andere locatie, op 250 meter van de route. Exclusief voor wandelaars op het Entre Lesse et Lomme-circuit, ze liggen in de buurt van referentiepunten 11, tussen 21 en 22 en tussen 32 en 33-T. Of in kilometerafstand gerekend met het gehucht Lesse als nulpunt en in wijzerzin: Op kms 25,5 / 48,3 / 76 .
> Reservatie vooraf is een vereiste voor een overnachting sinds 20 juni 2021. Reservatiesysteem. Je kunt gratis reserveren vanaf 3 maanden voor je geplande overnachtingen langs je tocht. Zie ook bivakzone.be.
> Enkele officiële afspraken om misbruik te voorkomen: Je mag op elke bivakzone één nacht bivakkeren, maximum 2 niet opeenvolgende nachten per maand op dezelfde bivakzone. Bivakkeren toegelaten tussen 17 u en 9 u. Je bivakkeert enkel binnen de gemarkeerde zone. Maximum 10 personen, indien een grotere groep is vooraf toelating vereist van de kantonoverste DNF Libin. Je mag een houtvuurtje aanmaken enkel met gevallen sprokkelhout op de daarvoor voorziene plek en enkel van de maanden oktober tot april tussen 17 en 24 u en tussen 7 en 9 u, niet bij aanhoudende droogte. Van mei tot en met september is vuur maken verboden. Gebruik van alcohol is verboden. Rust moet worden gerespecteerd. Respect voor reinheid: geen enkel afval mag worden achtergelaten, met uitzondering van toiletpapier dat moet worden begraven (breng een schopje mee). Bij overtredingen van een of meerdere regels wordt gerechtelijke vervolging ingesteld door de terreineigenaar of -beheerder, ook voor het beschadigen van bomen. Lees bij je aankomst het reglement nog eens door om zeker te zijn dat je geen overtredingen begaat, als je je tent plaatst wordt er automatisch van uitgegaan dat je de geldende regels hebt aanvaard. Meer informatie over deze bivakzones die exclusief zijn voorbehouden voor wandelaars over Entre Lesse et Lomme op bivakzone.be.
> Enkele officiële afspraken om misbruik te voorkomen: Je mag op elke bivakzone één nacht bivakkeren, maximum 2 niet opeenvolgende nachten per maand op dezelfde bivakzone. Bivakkeren toegelaten tussen 17 u en 9 u. Je bivakkeert enkel binnen de gemarkeerde zone. Maximum 10 personen, indien een grotere groep is vooraf toelating vereist van de kantonoverste DNF Libin. Je mag een houtvuurtje aanmaken enkel met gevallen sprokkelhout op de daarvoor voorziene plek en enkel van de maanden oktober tot april tussen 17 en 24 u en tussen 7 en 9 u, niet bij aanhoudende droogte. Van mei tot en met september is vuur maken verboden. Gebruik van alcohol is verboden. Rust moet worden gerespecteerd. Respect voor reinheid: geen enkel afval mag worden achtergelaten, met uitzondering van toiletpapier dat moet worden begraven (breng een schopje mee). Bij overtredingen van een of meerdere regels wordt gerechtelijke vervolging ingesteld door de terreineigenaar of -beheerder, ook voor het beschadigen van bomen. Lees bij je aankomst het reglement nog eens door om zeker te zijn dat je geen overtredingen begaat, als je je tent plaatst wordt er automatisch van uitgegaan dat je de geldende regels hebt aanvaard. Meer informatie over deze bivakzones die exclusief zijn voorbehouden voor wandelaars over Entre Lesse et Lomme op bivakzone.be.
> Er is ook een camping langs het wandeltraject, Camping Trois Fontaines. Ter hoogte van referentiepunt 30-A. Sinds kort zijn ook trekkers met tent weer welkom op deze rustige camping. Je bent er ook voor één nacht welkom. Overnachting met gebruik van sanitair en douche vanaf 25 € per nacht.
> Wildkamperen is eigenlijk uit den boze, aangezien er toegewezen bivakzones ter beschikking worden gesteld. In een aantal dorpen van Libin heb je mogelijkheden voor onderdakovernachting. Niet alle aanbieders aanvaarden echter wandelaars die maar één of twee nachten blijven. Een aantal adressen vindt je in het roadbook, contacteer eventueel Tourisme Libin voor een lijst. Of boek een package via touroperator Europ'Aventure, waardoor je indien gewenst zelfs bagagevrij kunt wandelen.
> Wildkamperen is eigenlijk uit den boze, aangezien er toegewezen bivakzones ter beschikking worden gesteld. In een aantal dorpen van Libin heb je mogelijkheden voor onderdakovernachting. Niet alle aanbieders aanvaarden echter wandelaars die maar één of twee nachten blijven. Een aantal adressen vindt je in het roadbook, contacteer eventueel Tourisme Libin voor een lijst. Of boek een package via touroperator Europ'Aventure, waardoor je indien gewenst zelfs bagagevrij kunt wandelen.
> Lijst van referentiepunten (en -borden) onderweg:
| 1-R | Lesse | 0 | 0 |
| 2 | Passerelle de Chafté-Louis | 1,11 | 1,11 |
| 3-R | Pont des Barbouillons | 3,42 | 4,53 |
| 4 | La Buche Haie | 2,54 | 7,07 |
| 5 | Ry des Glands | 3,84 | 10,91 |
| 6 | Les Hougoulles | 2,04 | 12,95 |
| 7-R | Les Sartais | 3,17 | 16,12 |
| 8 | Bestin | 3,65 | 19,77 |
| 9-T | Sainte-Fontaine | 1,49 | 21,26 |
| 10-S | Grand Campe | 2,93 | 24,19 |
| 11 | Biolin | 1,35 | 25,54 |
| 12-S | Spinet | 0,91 | 26,45 |
| 13 | Pont Bozeau | 3,57 | 30,02 |
| 14-L | Randour Vicinal | 2,05 | 32,07 |
| 15 | Maison Blanche | 1,14 | 33,21 |
| 16 | Les Chipteuses | 2,32 | 35,53 |
| 17 | Pont de Libin | 2,08 | 37,61 |
| 18-L | Aux Tachenires | 1,76 | 39,37 |
| 19-G | Sapins Pelzer | 3,18 | 42,55 |
| 20-G | La Haie-Courbôle | 1,55 | 44,1 |
| 21-O | Ronfè-Gerbéfè | 2,57 | 46,67 |
| 22 | Source de la Lesse | 4,38 | 51,05 |
| 23 | La Goutelle | 2,47 | 53,52 |
| 24-O | Colonel Detrie | 1,97 | 55,49 |
| 25 | Route de Jéhonville | 3,08 | 58,57 |
| 26-A | Vieille Rochette | 1,64 | 60,21 |
| 27 | Haie du Wez | 1,75 | 61,96 |
| 28 | Franc Bois | 1,67 | 63,63 |
| 29 | Cimetière Militaire Bruyère | 4,8 | 68,43 |
| 30-A | Trois Fontaines | 1,92 | 70,35 |
| 31-V | Pont de la Justice | 1,74 | 72,09 |
| 32 | Fau Mayau | 2,51 | 74,6 |
| 33-T | Moulin de Molhan | 2,7 | 77,3 |
| 1-R | Lesse | 1,34 | 78,64 |
> Behalve bewegwijzering zijn er onderweg nog eens 33 referentiepuntborden geplaatst. Ze geven telkens de afgelegde afstand en de nog af te leggen afstand weer over de hoofdwandelroute vanaf / naar punt 1 (gehucht Lesse) en de afstand tot het volgende referentiepunt, waar weer zo'n bord staat.
> Soms staat er naast het referentienummer nog een letter. Die verwijst naar een onbewegwijzerde aftakking naar het centrum van een dorpje dat BINNEN de grote lus ligt en dus tot de gemeente Libin behoort (R = Redu, T = Transinne, S = Smuid, L = Libin, G = Glaireuse, O = Ochamps, A = Anloy, V = Villance). De dorpen zijn vanaf de hoofdroute te bereiken via onbewegwijzerde luswandelingen. De afsplitsing van de hoofdroute en de afstand tot het dorp staat ook nog eens aangegeven op extra bordjes (zie foto linksonder) maar verder zijn deze wandelverbindingen niet bewegwijzerd, wel gedetailleerd weergegeven met kaarten en beschrijving in het papieren roadbook.
> Er zijn nog een aantal theoretische verbindingen voorzien naar dorpen BUITEN de lus van de hoofdroute maar aangezien deze dorpen niet tot Libin behoren, zijn de verbindingen niet verder uitgewerkt met een beschrijving of met enige bewegwijzering.
> Soms staat er naast het referentienummer nog een letter. Die verwijst naar een onbewegwijzerde aftakking naar het centrum van een dorpje dat BINNEN de grote lus ligt en dus tot de gemeente Libin behoort (R = Redu, T = Transinne, S = Smuid, L = Libin, G = Glaireuse, O = Ochamps, A = Anloy, V = Villance). De dorpen zijn vanaf de hoofdroute te bereiken via onbewegwijzerde luswandelingen. De afsplitsing van de hoofdroute en de afstand tot het dorp staat ook nog eens aangegeven op extra bordjes (zie foto linksonder) maar verder zijn deze wandelverbindingen niet bewegwijzerd, wel gedetailleerd weergegeven met kaarten en beschrijving in het papieren roadbook.
> Er zijn nog een aantal theoretische verbindingen voorzien naar dorpen BUITEN de lus van de hoofdroute maar aangezien deze dorpen niet tot Libin behoren, zijn de verbindingen niet verder uitgewerkt met een beschrijving of met enige bewegwijzering.
> Voorbeeld van een referentiepuntbord:
> Entre Lesse et Lomme heeft een officieel startpunt, het gehucht Lesse, van waaruit ook de kilometertelling op de referentiepuntborden begint. Het is op dat punt sinds 2020 echter niet meer mogelijk te bivakkeren of op de parking een auto meerdaags te parkeren (parkeerverbod tussen 22 en 6 u). Lesse is echter een theoretisch startpunt, aangezien het een circulaire tocht is met zelfde begin- als aankomstpunt, kun je de tocht eender waar aanvangen.
> Wandel best in wijzerzin, de padmarkeringen zijn in die richting aangebracht. Je tochtindeling hangt samen met hoe je je naar je beginpunt verplaatst, hoeveel wandelkilometers per dag je aangenaam vindt en waar je wil overnachten.
> Wandel best in wijzerzin, de padmarkeringen zijn in die richting aangebracht. Je tochtindeling hangt samen met hoe je je naar je beginpunt verplaatst, hoeveel wandelkilometers per dag je aangenaam vindt en waar je wil overnachten.
> Kom je met de trein dan is je ideale startpunt de halte van Poix-Saint-Hubert. Kom je per auto dan kun je ook op andere punten instappen. 78 km, dat betekent voor de gemiddelde wandelaar een drietal dagen stappen met een dagafstand van telkens rond 25 km.
> Het projectteam van La Grande Forêt de Saint-Hubert stelt 3 mogelijkheden voor om op zelfstandige basis de hele tocht of delen ervan af te leggen:
1° Hoofdroute in 2, 3 of 4 dagetappes + overnachting op de bivakzones onderweg.
2° Hoofdroute of delen + verbindingsroutes naar de dorpen om daar te overnachten of er gebruik te maken van andere faciliteiten (zie roadbook).
3° Aparte lusvormige dagwandelingen op basis van het roadbook en vanuit de dorpen van Libin met telkens een stukje van de hoofdroute inbegrepen.
> In ons wandelverslag richten we ons verder in de eerste plaats op wandelaars die de hele hoofdroute willen afleggen.
1° Hoofdroute in 2, 3 of 4 dagetappes + overnachting op de bivakzones onderweg.
2° Hoofdroute of delen + verbindingsroutes naar de dorpen om daar te overnachten of er gebruik te maken van andere faciliteiten (zie roadbook).
3° Aparte lusvormige dagwandelingen op basis van het roadbook en vanuit de dorpen van Libin met telkens een stukje van de hoofdroute inbegrepen.
> In ons wandelverslag richten we ons verder in de eerste plaats op wandelaars die de hele hoofdroute willen afleggen.
> Hoe deden we het zelf? We maakten er 4 dagen van, waarbij de dagafstand van etappe 1 en 4 wat minder was, wat de mogelijkheid biedt de tijd te nemen om de startplek rustig te bereiken en op tijd weer te vertrekken. Of om nog iets te bezoeken in of rond Libin, zoals boekendorp Redu (best tijdens het weekend). We bereikten Libin per auto en parkeerden op de ruime parking van vakantiehuis (voormalig hotel) Ry des Glands (referentiepunt 5).
We bivakkeerden de eerste dag in de buurt van referentiepunt 11 (15 km). Tweede dag bivak in de omgeving tussen referentiepunt 21 en 22 (23 km).
Derde dag bivakkeren in de buurt van referentiepunt 32 (28 km).
Laatste dag wandelden we weer naar het beginpunt Ry des Glands (12 km).
Deze etappe-indeling volg ik ook in dit wandelverslag.
We bivakkeerden de eerste dag in de buurt van referentiepunt 11 (15 km). Tweede dag bivak in de omgeving tussen referentiepunt 21 en 22 (23 km).
Derde dag bivakkeren in de buurt van referentiepunt 32 (28 km).
Laatste dag wandelden we weer naar het beginpunt Ry des Glands (12 km).
Deze etappe-indeling volg ik ook in dit wandelverslag.
> Langs het traject ligt in de buurt van Maissin ook nog Camping Trois Fontaines (niet op de kaart aangegeven), ideaal voor wie tussendoor wat meer comfort wil en je hebt extra mogelijkheden voor een alternatieve etappe-indeling.
> Eén van de geweldige aspecten van deze 78 km lange tocht is dat je onderweg "Entre Lesse et Lomme" maar liefst over 95 % over onverharde of slechts licht verharde paden wandelt. Dat moet een record zijn voor een langeafstandsroute in België! Er is ook geen enkele "Grande Randonnée" (GR) die in de buurt komt van zo'n hoog aandeel aan onverharde ondergrond. Dat heeft natuurlijk voor een deel te maken met het feit dat Entre Lesse et Lomme echt op bosbeleving is georiënteerd, dorpen worden vermeden op de hoofdroute.
> Het is ook zo dat het traject is uitgewerkt door echte terreinkenners, waarbij grondig werd uitgezocht waar behalve publieke paden ook gebruik kan worden gemaakt van passages over privé-terrein en waar ook enkele nieuwe paadjes werden ingelast of discreet bestaande paadjes, waarvan sommige zelfs niet op gedetailleerde topografische kaarten voorkomen!
> Daar waar het om licht verharde paden gaat, zijn ze meestal wat verhard met steenslag, bv om passage door bos van dienstvoertuigen mogelijk te maken. Of het zijn oude wegen, uit de tijd dat er nog geen asfalt bestond. Het feit dat er soms weinig gebruikte of discrete paden zijn ingelast kan ook al eens betekenen dat ze wat overgroeid raken tijdens de late lente en 's zomers. Zoek dan een parallel alternatief als netels of bramen te hoog staan of bunk er gewoon door als deel van je bosbeleving!
> Best een stevige wandelschoen aantrekken, zeker in nattere tijden of hoge waterstanden, als er meer drassige passages kunnen bij zijn.
> Het is ook zo dat het traject is uitgewerkt door echte terreinkenners, waarbij grondig werd uitgezocht waar behalve publieke paden ook gebruik kan worden gemaakt van passages over privé-terrein en waar ook enkele nieuwe paadjes werden ingelast of discreet bestaande paadjes, waarvan sommige zelfs niet op gedetailleerde topografische kaarten voorkomen!
> Daar waar het om licht verharde paden gaat, zijn ze meestal wat verhard met steenslag, bv om passage door bos van dienstvoertuigen mogelijk te maken. Of het zijn oude wegen, uit de tijd dat er nog geen asfalt bestond. Het feit dat er soms weinig gebruikte of discrete paden zijn ingelast kan ook al eens betekenen dat ze wat overgroeid raken tijdens de late lente en 's zomers. Zoek dan een parallel alternatief als netels of bramen te hoog staan of bunk er gewoon door als deel van je bosbeleving!
> Best een stevige wandelschoen aantrekken, zeker in nattere tijden of hoge waterstanden, als er meer drassige passages kunnen bij zijn.
> Stockeer best op voorhand voor je hele tocht! Er zijn geen winkels langs de 78 km lange wandelroute om te bevoorraden, ook geen cafés, brasseries, restaurants of frituren! In het centrum van Libin (niet langs de wandelroute) heb je alle winkels als je ter plaatse nog wil inkopen doen. Bij de kerk van Ochamps (op 1,8 km van bivakzone Bois de Bané) is er de slagerij / kruidenier / streekproductenwinkel Cornü. De Proxy Delhaize van Maissin sloot definitief in nov 2020! Er is wel nog bakkerij Donchy (donderdag gesloten) op 1,3 km van de Pont de la Justice bij Maissin of op 250 meter voorbij de kerk van Maissin langs de verkeersweg Rue de la France. Bij het treinstation van Poix-Saint-Hubert zijn geen winkels, wel horeca. Te Redu (op 2 km stijgen) is horeca en ook bakkerij Le Millefeuille, uitgebaat door Nederlanders (open vrijdag-, zaterdag-, zondagmorgen + broodautomaat donderdag tot zondag).
> Check steeds openingsuren en vakantietijden van winkels vooraf online indien passage buiten de route voor eten en drank noodzakelijk is, teneinde niet voor een gesloten deur te staan na een omweg.
> Check steeds openingsuren en vakantietijden van winkels vooraf online indien passage buiten de route voor eten en drank noodzakelijk is, teneinde niet voor een gesloten deur te staan na een omweg.
> Het toerismekantoor van Libin is gelegen in het centrum van boekendorp Redu. Je kunt er terecht voor alle lokale info, wandelkaarten en brochures van de streek. Ze kunnen je tevens helpen om bijvoorbeeld accommodatie te vinden indien je graag onderdak slaapt. Office du Tourisme de Libin.
> Op je tocht over Entre Lesse et Lomme heb je haast de garantie dat je wild te zien zult krijgen. Herten, reeën, everzwijnen, vossen: waarschijnlijk passeren ze allemaal de revue tijdens je tocht. Dat was althans het geval toen we zelf onderweg waren. Voorwaarde is natuurlijk dat je stil bent om zoveel mogelijk wild waar te nemen. Onderweg in een groep met veel lawaai & kabaal krijg je helemaal niks te zien.
> Al dat wildleven is in principe ongevaarlijk. Als everzwijnen jongen hebben is het even opletten om niet terecht te komen tussen de moeder en haar jongen maar gewoonlijk gaan everzwijnen al snel wegrennen als ze je waarnemen. Idem voor herten. Eind augustus en in september gaan de mannetjesherten burlen en al eens in gevecht met andere mannetjes, blijf dan uit de buurt en laat de hormonenbommen die de mannetjes dan zijn met rust. Het burlen van de herten is trouwens een bijzonder spektakel, de oergeluiden die de mannetjes dan maken, dringen diep door de Ardense wouden en klinken angstaanjagend, zeker 's avonds of als je in die periode bivakkeert. Soms hoor je ook geluiden die wat lijken op hondengeblaf, ze zijn afkomstig van reeën.
> Vanaf oktober is het uit met de pret. Dan verschijnen de drijfjagers. Als je over Entre Lesse et Lomme wandelt tussen 1 oktober en 31 december, is de kans reëel dat je met drijfjagers wordt geconfronteerd die grote bosdelen of halfopen gebieden afsluiten. Ze vallen het bos in met hun 4x4 monsters en gaan er dan 'wild tekeer' met geweer en geclaxonneer om met veel lawaai everzwijnen en reeën naar een bosrand of wegrand op te jagen, waar de in de val gelokte dieren de dood met de kogel krijgen.
> Doorgang is in principe verboden bij drijfjachten. Mogelijk moet je zelfs enkele kilometers omwandelen als de voorzitter van de jachtpartij je geen toestemming geeft. Entre Lesse et Lomme loopt voor het overgrote deel over het grondgebied van één gemeente: Libin. Op het westelijke en zuidwestelijke deel vertoef je wel even op de rand van andere gemeenten of even over de gemeentegrens. Dat zijn Saint-Hubert, Bertrix en Paliseul. Controleer via de toeristische dienst van Libin wanneer er "dates de battues" (= data van drijfjachten) gepland zijn of mail hen vooraf. Officieel zijn delen van het Entre Lesse et Lomme-circuit tijdens deze drijfjachtperiode niet toegankelijk!
> Doorgang is in principe verboden bij drijfjachten. Mogelijk moet je zelfs enkele kilometers omwandelen als de voorzitter van de jachtpartij je geen toestemming geeft. Entre Lesse et Lomme loopt voor het overgrote deel over het grondgebied van één gemeente: Libin. Op het westelijke en zuidwestelijke deel vertoef je wel even op de rand van andere gemeenten of even over de gemeentegrens. Dat zijn Saint-Hubert, Bertrix en Paliseul. Controleer via de toeristische dienst van Libin wanneer er "dates de battues" (= data van drijfjachten) gepland zijn of mail hen vooraf. Officieel zijn delen van het Entre Lesse et Lomme-circuit tijdens deze drijfjachtperiode niet toegankelijk!
> Bij afsluiting van een jachtgebied moeten op elke toegangsweg tot dat gebied volledig en correct ingevulde ROODkleurige verbodsborden staan (de gele zijn enkel adviesborden), anders zijn de jagers in overtreding en is de jacht illegaal. Vaak zie je ook gele adviesborden die niet over drijfjacht gaan maar over "approche et affût" (loer- en bersjacht). Dit laatste soort jachten kan het hele jaar plaats vinden, gewoonlijk rond de uren van zonsopgang en zonsondergang. Meestal zijn het solitaire jagers en de doorgang is niet verboden, wel niet echt aangeraden. Wees altijd voorzichtig met jagers in de buurt.
> Oktober is omwille van de herfstkleuren één van de mooiste maanden om over Entre Lesse et Lomme te wandelen. Zonde om die maand te mijden omwille van jacht, informeer je gewoon goed op voorhand.
> Oktober is omwille van de herfstkleuren één van de mooiste maanden om over Entre Lesse et Lomme te wandelen. Zonde om die maand te mijden omwille van jacht, informeer je gewoon goed op voorhand.
> Tot slot nog iets over ander wild van een heel ander formaat. Afhankelijk van seizoen, weer en moment van de dag kun je op sommige plaatsen te maken krijgen met vervelende insekten, met name dazen, agressieve muggen en teken en knutten . We spreken hier uit ervaring... Op andere plekken heb je er dan weer niks last van. Moeilijk te voorspellen in welke mate het vervelend kan zijn, dat hangt ondermeer af van seizoen, vochtigheid, windsterkte enz. Tenzij je in volle winter op stap bent, neem je best voorzorgen met bvb sprays, rollers, tekentang en andere middeltjes. Extra aandacht ook voor de benen als je met korte broek wandelt.
