Startpagina > Wandelen > Gaume Buissonnière
Landkaartje
> Marbehan is het verkeersknooppunt van de streek, het ligt op de belangrijkste spoorverbinding door zuidelijk België (Brussel - Luxemburg). Aan het treinstation waaieren busverbindingen uit naar een aantal plaatsen op de G.B., waaronder Habay-la-Neuve (van waaruit dan weer (schaarse) bussen rijden naar Anlier, Vlessart en Louftémont, dorpen langs deze etappe). Eindpunt Wisembach heeft geen treinstation, maar is ontsloten met een schaarse bus vanuit Martelange.
> Campings zijn er in Marbehan (Alaska, geen aanrader) en in Wisembach (langs G.B.).
> Bevoorrading langs de route vind je in Marbehan (kleinhandelszaken langs de hoofdweg) en te Anlier is er streekproduktenzaak La Fée Verte (check openingsuren vooraf). Cafés onderweg in Marbahan (café) en Marbehan-station (stationscafé + resto, Rulles van het vat, ander café-resto vlakbij het station) en dan pas te Wisembach (resto l'Etoile).
> We zetten koers naar het meest noordelijke punt op La Gaume Buissonnière, deze etappe verloopt dan ook bijna constant in noordoostelijke richting. Voor het overgrote deel volgen we daarbij asfalt- en brede steenslagwegen. Hoewel we door de uitgestrekte wouden van Rulles en Anlier lopen zitten er enkel bij het het etappebegin en -einde ook wat echt onverharde paden bij.
> Dit is een etappe van La Gaume Buissonnière die volledig door de Ardennen loopt. Via verkeersknooppunt Marbehan zullen we een tijdje door het woud van Rulles wandelen. Voorbij het dorp Anlier lopen we verder over asfalt, klimmend naar een antennemast bij Vlessart die een flink stuk van de dag het richtpunt is. Eens de antenne gepasseerd volgt nog meer bos, tot we uiteindelijk tegen de Luxemburgse grens Wisembach bereiken en de vallei van de Sûre.
> Het dorpje Vlessart is net zoals Suxy (vorige etappe) uit een woudnederzetting is gegroeid. In Vlessart dus links, langs de kerk en rechts naar de zendmast. Zo'n 250 meter voor de mast moet je bij de laatste huizen links over een wegje dat al snel in een steenslagweg overgaat en door gedeeltelijk gekapt bos loopt. We zijn nu op een hoogte van net geen 500 meter. Daarna daalt het pad als steenslagweg een tijdje. Het bereikt opnieuw een asfaltweg die we naar rechts gaan volgen. Op het kruispunt dat dadelijk volgt, gaan we rechtdoor. In de omgeving liggen verborgen ruïneresten. Hierover dit merkwaardige verhaal:
> Vanuit het centrum van Marbehan zoeken de witblauwe tekens van La Gaume Buissonnière zich een weg naar het trein-en busstation. Daar is ondermeer ook een stationscafé waar je even aan hét bier van de streek kan nippen, een donkere Rulles. Vanaf het station van Marbehan tot in Anlier, zal La Gaume Buissonnière de witrode tekens van GR 151 volgen.
> Vanop het stationsplein gaat het dus verder over een weg in noordelijke richting (Rue de Courtel) en door het groen om dan na zowat 800 meter rechts via een tunneltje onder de spoorlijn door te draaien. Bij een splitsing nog kort rechtdoor volgen om dan dadelijk links af te slaan op een steenslagweg. Even later kruisen we een macadamweg om kort daarna het woud van Rulles binnen te wandelen.
> We kruisen de Mandebras-beek en zullen nu bijna 2 km de beboste beekvallei volgen, tot de GR-tekens ons op een plek met de naam 'Astori' rechts over een kleiner pad omhoog sturen uit de vallei.
> We gaan op het autolawaai van de E411 af om vlak bij de snelweg dan rechts een parallel pad te volgen. Na 500 meter langs de snelweg nemen we rechts een bospaadje dat naar een merkwaardige leidt, de Eik van de Vierheemskinderen.
De Mandebras-beek
> La Gaume Buissonnière gaat bij de weg Habay Léglise (busstation)even links en neemt dan dadelijk de weg rechts, richting Vlessart. G.B. volgt hier een geasfalteerde weg die iets directer loopt dan de drukkere weg over Louftémont. Onderweg naar Vlessart stond een G.B.-teken dat de verkeerde richting uitwees, een veldweg in. De boer heeft hier blijkbaar de afspanning rond zijn veld veranderd en alle palen (met bijhorend G.B.-teken) verplaatst. Dit was een van de zeldzame plaatsen langs de hele Gaume Buissonnière waar een foutje zat in de padmarkering, wellicht is het inmiddels weer rechtgezet. De richting is echter duidelijk: recht op de grote RTBF-antenne af die boven het gehucht Vlessart uittorent.
> Tijd voor een picknick in de schaduw van de vierstammige boom. Daarna veder langs de eik tot we een brede asfaltweg bereiken die van Rulles komt. We nemen hem naar rechts om de E411 te kunnen kruisen onderdoor. Het asfalt gaat over in steenslag. Deze weg kruist een tijd later een asfaltweg en vervolgt nog steeds in dezelfde richting. Onderweg zie ik de padrand ondermeer brede wespenorchis en het minuscule smalsporig wimperzwammetje. De gids van La Gaume Buissonnière vertelt ons ook dat we op een plek met de naam 'Tête Olivier' een opmerkelijk en biologisch waardevol elzenbos passeren.
> Kort voor Anlier gaat de bosweg weer over in asfalt. Helaas, helaas vanaf hier tot aan de RTBF-zendmast die je heel in de verte ziet zal het traject van de Gaume Buissonnière weer volledig over asfalt lopen, zijnde zo'n 6 km, toch wel wat onaangenaam veel.
Gaume Buissonnière maakt tesamen met GR 151 (ex-GR Ardennen-Eifel) een bocht van 180° onder de spoorlijn Brussel - Luxemburg
Boslathyrus
Loflied voor Anlier op de gevel van een huis langs de Gaume Buissonnière
Vlessart
> Het antennenpark ligt op een hoogte van 500 meter. De hoogste antenne is 185 meter hoog en werd in 1996 opgetrokken. Hij vervangt een oudere (en iets hogere) antenne die in 1990 bij hevige storm tegen de

> Het oprichten van de mast was biezonder spectaculair. In plaats van het gevaarte verticaal op te bouwen werd de Eiffeltoren van Vlessart helemaal op de grond horizontaal in elkaar gezet, waarna de hele constructie rechtgetrokken werd in verticale stand! Zowel TV-uitzendingen van de RTBF als radio-uitzendingen van oa. VivaCité, Classic 21 en Pure FM worden van hier uitgestraald. De lagere betonnen toren met de 2 platforms is van Belgacom en is 91 meter hoog. Hij werd net voor de nieuwe RTBF-antenne gebouwd, begin jaren '90.
> De eik van de 4 heemskinderen heeft behalve het getal 4 verder niks te maken met het beroemde karolingische ridderepos. Overal in de Ardennen kom je plaatsen tegen die genaamd zijn naar de vier heemskinderen. Zie ook bij de etappe die langs Buzenol - Montauban passeert voor meer details. Toen de 4 heemskinderen op hun beroemde ros Beiaard hun reuzensprongen maakten bestond deze eik nog lang niet. Zijn leeftijd mag men denk ik niet ouder dan 200 à 250 jaren schatten. Zijn omtrek is ongeveer 5,20 meter. Ook op andere plaatsen in de Ardennen kom je eiken tegen met een grote omtrek. Soms zijn dit aanplantingen waarbij verschillende jonge bomen dicht bij elkaar zijn geplant en die dus eigenlijk niet uit één boom bestaan. Een zeer mooi exemplaar van zo'n kunstmatige meerstammige eik kom je langs GR573 tegen op het grondgebied van Jalhay (zie elders op trekkings.be). Bij de eik waar je nu staat, gaat het NIET over zo'n soort groepje eiken. Als je goed de stam bekijkt dan zie je dat er één moederstam is. Vermoedelijk zijn op de afgeknakte of gevelde resten van een oude eikenstam jonge scheuten ontwikkeld. Ondertussen heeft "1 van de vierheemskinderen" de tijd niet overleefd. En toen waren ze nog met 3...
> Back on track. Weer lopen we een tijd over asfalt. De vrij kaarsrechte weg moet je over bijna 2 km door bos volgen. Als je de top van een heuvel bereikt moet je rechts het asfalt verlaten voor een graspad. Aan een vorksplitsing links aanhouden. Dit pad kan er behoorlijk nat en modderig bij liggen, maar eigenlijk is het wel fijn wandelen door deze noordelijke uithoek van het Forêt d’Anlier, zalig na al het asfalt sinds de kruising met de E411.
> Check met je kompas af en toe of je in de juiste richting loopt, aangezien de blauwe tekens van de G.B. wat uit elkaar staan. Het Forêt d'Anlier is één van de grootste wouden van België en niet de gemakkelijkste plek om je weg terug te vinden als je verloren loopt. Aan een volgend kruispunt van bospaden rechts. Hier en daar is weinig padmarkering, maar de richting is duidelijk: Noordoostelijk. Even loop je door meer open gebied met een paar weiden. Het pad gaat dalen (weinig padmarkering) en komt na een bosje uit bij huizen die tot het dorp Wisembach horen.
Smalsporig wimperzwammetje
Onderweg naar Anlier
Oprichten antenne in 1996 (krantenfoto)
> Het houten mariabeeldje in een wegkapel bij een wegkruising was blijkbaar te mooi om losse handen er van af te houden. 2 jaar nadat ik hier eerder passeerde is er dan maar een plastieken Mariabeeld in de plaats gezet.
> Door Anlier passeer je eerst langs de laaggelegen molen en vijver, waarna je even klimt naar de dorpskern, langs enkele mooie huizen. Het dorp lijkt geen cafés meer te hebben, wel een winkel met artisanale eetwaren. Bij de kerk verlaat La Gaume Buissonnière het traject van GR 151. Die laatste draait rechts aan de kerk om verder naar Habay-la-Neuve te lopen. Vanaf nu en tot in Martelange volgen we dus weer de eigen G.B.-tekens.
> Bij de eerste huizen van Wisembach links de asfaltweg op, naar het centrum toe. Bij de hoofdweg (kort bij de kerk), in de vallei van de Sûre even links. Café-restaurant l’Etoile is een afstempelpost van de Gaume Buissonnière. Ik ging in dat café vooral binnen om mijn keelgat te controleren op de vochtigheidsgraad. Na zo’n lange bospassage plakte mijn tong aan mijn gehemelte en ik had al een tijdje geen druppel water meer in mijn drinkfles.
> Voilà, hier bij de Sûre eindigen we deze etappe. Na dit noordelijk uitstapje kiezen we bij de volgende etappe weer resoluut voor het zuiden en de Gaume!
> Vlessart heeft zijn inwonersaantal de laatste 100 jaar zien teruglopen met 40%. Momenteel wonen er ongeveer 160 mensen. De kerk dateert uit 1874.
> Paul de Saint-Hilaire publiceerde in de jaren '70 en '80 een reeks ophefmakende en vlot verkopende boeken over allerlei mysteries en merkwaardige geschiedenissen in België. In zijn boek 'Raadselachtige Ardennen' lezen we onder het hoofdstuk 'fantastische en verdwenen Ardennen' het volgende over het verdwenen dorp 'La Vieille Eglise':
"Ligging: Op de weg naar Fauvillers, iets na de kruising Martelange - Leglise, ongeveer 50 meter voor de brug over het riviertje de Misbour, linksaf een pad inslaan en langs het riviertje lopen tot aan de landtong waarop Viel-Léglise gelegen was.
Het betreft hier een verdwenen, vroeger bloeiende stad in het bos van Anlier, die Viel-Eglise heette. Opgravingen in 1870 onder leiding van pastoor Sulbout, leidden tot de blootlegging van de funderingen van de kerk, een zeer oude, driebeukige basiliek, waar de bewoners uit de omstreken traditiegetrouw de mis kwamen bijwonen. Op de andere oever van de Misbour ligt de plaats waar de lakenkooplui vroeger hun grote markt hielden. Bij de opgravingen vond men ook enkele voorwerpen, waaronder een bronzen plaat met een onverklaarbare beeltenis."


> De wijze waarop de Saint-Hilaire dit verhaal vertelt heeft iets van een zoektocht naar een vergeten Incastad in de jungle van Peru, maar dan op zijn Ardens. Alles wijst er echter op dat de Saint-Hilaire nooit ter plaatse is geweest maar de tekst over Misbour gewoon heeft geresumeerd en zelfs wat heeft aangedikt uit een 40 jaar ouder boek van Maurice Cosyn. Zo lezen we in het verslag van Cosyn niks over een stad, enkel over de aanwezigheid van de fundamenten van een kerk en de hierboven vermelde lokatie van een oude lakenmarkt. Volgens Cosyn bestonden er rond 1930 nog verhalen onder de ouderlingen in de streek die door overlevering vernomen hadden dat de kerk intensief gefrequenteerd werd door de inwoners van alle omliggende dorpen. Het erg eenvoudige basisplan van de basilica wijst op een constructie die moet worden gedateerd in de eerste periode van christianisering, nog steeds volgens Cosyn. We vernemen ook wat meer over die bronzen plaat met een 'onverklaarbare beeltenis'. (afbeelding hieronder) Het gaat over een vergulde bronzen plaat die werd gevonden binnen de muurresten in een dikke laag van asse waarin ook nagels zaten. De plaat is afkomstig van een verbrand meubel (wat er ook op wijst dat het gebouw door brand in ruïne veranderde) en stelt een triomferende Christus voor met uitgestrekte armen en gehuld in een kleed. Zijn hoofd is omgeven door een stralenkrans. Specialisten dateren de afbeelding ergens in de 6de eeuw, een andere bron geeft de 4de eeuw op.
Plaat waarop een geaureoolde christusfiguur (afbeelding Cosyn)
> Interessant is ook dat Cosyn een iets meer gedetailleerde beschrijving geeft hoe de site te vinden. Dit is wel een (vertaalde) beschrijving van 80 jaar geleden! "50 meter voor de brug over de Misbour linksaf gaan. We lopen zo langs weiden die bevloeid worden door de jonge Wisembach. Na enkele minuten eindigt de weg. Je moet hier door het kreupelhout verder er op lettend dat je parallel blijft lopen met de beek. Je vindt dan in het bos een vaag zichtbaar pad op zo'n 20 à 30 meter van de rand van het bos. Zo kom je uiteindelijk aan de uithoek van de weiden aan de rand van hoog bos. We zijn nu in Misbour. Steek het beekje over dat een bocht beschrijft rond een niet zo hoge, uit-stekende oppervlakte waarover we omhoog moeten. Dit is de site van Vieille Eglise, waarvan er enkel wat fundamenten resten. Op de tegenovergelegen oever bevond zich een open ruimte waar de lakenmarkt werd gehouden (hennep en linnen). "
> Helaas had ik niet de tijd om op zoek te gaan naar de verdwenen en vergeten 'stad' Misbour. Wat er nu in werkelijkheid te zien zou zijn zijn gerestaureerde fundamenten van een kerk uit de 9de-10de eeuw. Meer recente archeologie zou de kerkfundamenten weer hebben bloot gelegd nadat de natuur hier decennia lang weer zijn gang had kunnen gaan. Er blijven natuurlijk een pak vragen over. Waarom hier zo afgelegen in de bossen een lakenmarkt en kerk? Hoe lang bestond de site? Was er hier een dorp en indien niet waarom heeft er zich geen dorp ontwikkeld rond de markt en de kerk? Hoe kwam de plaats aan zijn einde en waarom werd de site verlaten? Heb je hierin inspiratie gevonden om zelf even te gaan speuren wat er nog van rest of antwoorden op de vragen te zoeken laat mij dan zeker weten wat het resultaat is!!
Plan van de primitieve basilica gebaseerd op de opgravingen van pastoor Sulbout in 1870.
Onderweg naar Wisembach
Gaume Buissonnière (225 km)