De meeste regels spreken in feite een beetje voor zich als je van de natuur houdt. Behalve voor de wandelaar zijn er uiteraard ook richtlijnen uitgevaardigd voor andere bosbezoekers zoals mountainbikers en skiërs. Het decreet vereist ook een constante bijsturing. Zo is er bvb het recente kwaad van quads en 4 X 4-voertuigen waarvoor geen aangepaste richtlijnen bestonden. Wat betreft het kampeerverbod ben ik het niet helemaal eens met de 'gedragscode'. Er zou moeten een onderscheid worden gemaakt tussen bivakkeren ( = functioneel kamperen tussen zonsondergang en zonsopgang) en het eigenlijke kamperen (langer dan 1 nacht verblijven). Als bivakkeren op kleine schaal gebeurt, discreet en met volledig respect voor de omgeving zou dit moeten kunnen. Een ander punt betreft de jacht op dieren en de afsluiting van bos door jagers, een aanfluiting van elk respect voor de natuurlijke omgeving. Hierop komen we verder nog op terug.
Padmarkering
Herfsttijloos in september
Officieel verbod om een stuk natuur te betreden (ecologische redenen)
Ritselen door gevallen bladeren en een prachig kleurenspectrum
Gekleed in de juiste la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl - kleur!
Een rups van een meriansborstel (Calliteara pudibunda) - een nachtvlinder - op de Transardense route,
onderweg naar Bouillon. Met een lange afstand achter de rug is de motor achteraan al wat rood aangelopen...
> Begeleidend bij de route bestaat een uitstekende wandelgids.
Rode vlek (7 x 11 cm) ongeveer 3 weken na een tekenbeet, duidend op besmetting door de bacterie die de ziekte van Lyme kan veroorzaken.
> Over de Transardense route wandelen stelt geen bijzondere eisen. De paden zijn meestal goed ingelopen. Ook de hoogteverschillen zijn beperkt. Bij de start en het einde van de route gaat het pad stevig omhoog/omlaag, telkens om uit of in een riviervallei te komen. Meestal wandel je over glooiende paden, met af en toe een kort venijnig klimmetje tussenin, kwestie van niet te vergeten dat je in de Ardennen loopt!
> De ondergrond van de paden is vaak onverhard: bosgrond, veldweg, grind, gras, turfachtig veen, schiefer of halflos rotsgesteente. Voor zowat 35 % van het traject loopt de Transardennaise® over asfalt of beton, vooral bij het binnenkomen van dorpen of op rustige landwegen waar amper gemotoriseerd verkeer passeert. Helaas zitten er een paar langere asfaltstroken tussen (3 à 7 km).
> Het traject is al 35 jaar amper gewijzigd, misschien zijn er hier en daar inmiddels betere alternatieven door bos of veld om het percentage asfaltstroken verder te doen dalen.
> La Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl heeft over de Transardense route een zeer goede wandelgids laten schrijven. Auteur is Françoise Lempereur, docent Waalse tradities en volkskunst aan de univ van Luik, voordien 30 jaar lang journaliste. De gids is niet geschreven vanuit een stoffige bibliotheek maar de auteur is zelf op pad geweest met de rugzak en heeft tijdens en na haar tocht heel wat opzoekingswerk verricht. Zo kom je bvb te weten wat de bijnaam is van de inwoners in dorpen langs het pad. Ze verklaart de herkomst van plaatsnamen uit het 'koeterwaals', diept legendes op en vertelt talloze 'petites histoires' van de gehuchten langs de Transardennaise®. Aanvullend ook tekst en info door de route-initiator zelf, Denis Jusseret.
> De gids bestaat zowel in een franstalige als nederlandstalige versie. Kaarten in het boek zijn niet topografisch, onvoldoende om je te oriënteren, daarvoor dient de aparte wandelkaart die niet bij de gids is inbegrepen. Zelf vond ik dat de gids en de markering volstonden om zonder problemen de tocht af te leggen. Als je moet kiezen voor de kaart of het boek dan zou ik zeker voor het boek gaan. Laatste druk (met aanpassingen) is van 2021.
Een van de opvallendste zwammen in de Ardennen, de grote stinkzwam
Gids en kaart
De Transardense route tijdens de herfst
Zou er hier iets staan te gebeuren?
> Het hele pad is prima gemarkeerd met geverfde geelwitte streepjes. In de dorpen worden ook geelwitte zelfklevers gebruikt met daarop het logo van la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl. Soms is er ook bewegwijzering met borden. De markeringswijze van la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl is officieel erkend door het Waalse Commissariaat van Toerisme.
> De 153 kilometer lange Transardennaise® is in één richting gemarkeerd, van La Roche naar Bouillon. Het is niet onmogelijk om in tegengestelde richting te wandelen, maar je eindigt zonder twijfel met een stijve nek van om te kijken...
> Ik vond de bewegwijzering over het algemeen goed en duidelijk.
> Het witte golfje dat vaak boven de standaard markering van la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl opduikt, is het symbool van het Rijn-Maaspad. Dit is een internationaal pad - naar een idee van de Europese Vereniging Eifel-Ardennen (EVEA) - dat door 4 landen loopt en zowat 700 km lang is. Het verbindt Andernach in de Eifel met Monthermé in de Franse Ardennen.
> Het Belgische deel van het Maas-Rijnpad wordt van de Luxemburgse grens tot Bouillon gemarkeerd door la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl. Tussen Sprimont en Bouillon loopt het traject samen met de Transardennaise®. Aan de Belvédère d'Auclin, net voor de afdaling naar Bouillon, loopt het Rijn-Maaspad verder in het spoor van GR 15 en het Ardennen-Eifelpad richting Monthermé. Contacteer la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl voor meer info.
> Er bestond ook een wandelgids over het deel tussen Saint-Hubert en Gerolstein, eveneens geschreven door Françoise Lempereur. Deze gids dateert alweer uit 1998 en is uiteraard niet meer update. Alternatief kun je bij Maison de la Randonnée een kaartenpakket bestellen, wel een dure optie. Wandelarrangementen zijn mogelijk via Europ'aventure®.
We gaan hier niet verder in detail in op het Rijn-Maaspad.
GEDRAGSCODE
voor de wandelaar

1. Blijf op de openbare wegen en paden.
2. Gemotoriseerde verkeer enkel op open wegen.
3. Houd je hond aan de leiband.
Gevaar verstoring broedsel of opjaging dieren.
4. Vermink geen bomen. Pluk zo weinig mogelijk en blijf van beschermde soorten.
5.Geen vuur maken. Gevaar bosbrand.
6. Kamperen in het bos is verboden. Er zijn genoeg campings in de buurt.
7. Wees voorzichtig in het jachtseizoen. Let op verbodsborden.
8. Geen vuil achterlaten.
9. Rivieren zitten vol leven (planten en dieren), respecteer ze.

Startpagina > Wandelen > Transardennaise®
Aard van de paden
> Er is ook nog ook een beschrijving van een andere tocht opgenomen in dezelfde gids: De Transfamenne, een 57 km lang circuit dat naast een eigen deeltraject ook delen van de Transardennaise® combineert met GR 57 (Ourthe).
> De wandelgidsen van de Transardennaise® zijn te vinden in de betere boekhandel of anders rechtstreeks bij La Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl, 41 Sprimont, B-6680 Sainte-Ode. Bestelling online.
> Er is ook een topografische kaart beschikbaar met het verloop van de hele Transardense Route + de Transfamenne, laatste editie is van 2020. De kaartachtergrond van het NGI is op schaal 1:50.000. Te bestellen via het adres hierboven.
Zelfklever Markering 'la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl'
Standaard
(geel/wit).
Aankomende richting- of padverandering. Richting- of padverandering. Verkeerd pad
La Roche-en-Ardenne Beth Roumont (Chaussée Marie-Thérèse) Tonny
> Korte delen van de Transardennaise® kunnen wat overgroeid zijn, vooral ’s zomers. Een wandelstok is handig om uitgewassen braamstruiken en opgeschoten netels uit de weg te werken.
> Wandel je de Transardennaise® in een droge periode dan kun je overwegen om gewoon sportschoenen te dragen, afhankelijk van hoe gevoelig je bent voor een ‘omgeslagen voet’. Beter is een wat verstevigde ‘hybride’ schoen die het vlotte van een sportschoen en het stevige van een trekkingschoen combineert. Buiten het zomerseizoen is een goed geprofileerde hybride schoen of een iets hogere trekkingbottine het betere schoeisel. De paden kunnen dan immers modderig of drassig zijn. Gevallen bladeren en microscopische mossen kunnen vanaf oktober paddelen soms een stuk gladder en verraderlijker maken. Best draag je ook schoeisel dat goed waterafstotend is. Niet enkel ’s winters of in de tussenseizoenen is dat aangeraden, maar ook ’s zomers kun je tijdens de vroege uren al vlug natte voeten oplopen door te wandelen over bedauwd gras.
Wandelen door Ardense bossen
> Teken komen ook in de Ardennen voor, ze zijn in opmars de laatste jaren. Behalve lichaambedekkende kledij en het gebruik van een insektenwerend middel is er weinig tegen te doen. Controleer minstens 2 X per dag je lichaam op de mogelijke aanwezigheid van zo'n minuscuul kreng, zeker als je over paden liep door dicht struikgewas of hoog gras.
> Liep je een beet op panikeer dan niet. Meestal zal het geen gevolgen hebben. Controleer de plek waar je gebeten bent wel de volgende weken. Een kleine ontsteking is altijd mogelijk maar als er zich binnen de daarop volgende maand een grote rode vlek ontwikkelt kan dit wijzen op een vroeg stadium van de ziekte van Lyme. Zoek doktersadvies in zo'n geval of bij twijfel.
> Een aanzienlijk deel van de Transardense route loopt dus door woud. Soms is dat (aangeplant) dennenbos, meestal gemengd loofwoud (veel beuk en eik). Het is belangrijk een paar dingen te weten als je door de Ardense wouden trekt. We besteden er daarom in dit verslag een beetje meer aandacht aan.
> Eeuwenlang werd er zonder enig ecologisch inzicht door de mens naar believen gebruik gemaakt van wat de bossen te bieden hadden. Dat resulteerde halfweg de 19de eeuw in een sterk verstoord landschappelijk evenwicht. Het bosareaal van de Ardennen was rond die tijd 200.000 hectaren (30 % !) kleiner dan wat er nu is, hoofdzakelijk het gevolg van ongebreidelde boskap.
> Een eerste algemeen beheersplan (code forestier) drong zich op en werd in 1854 een feit. Sindsdien is het Ardense woud weer sterk uitgebreid. De laatste 150 jaar zien we echter ook een verdubbeling van de bevolking in de Ardennen en mede daar door een constant stijgende economische druk. Bosareaal werd en wordt nog steeds vaak wat beschouwd als ‘braak terrein’ en dus interessant gebied voor economisch meer lucratief gebruik, zoals verkaveling, verkeersinfrastructuur, toerisme of landbouw. Gelukkig is in de laatste decennia ook het ecologische waardebesef en de nood tot meer bescherming van het woud en zijn natuurlijke aspecten gestaag gestegen. In 1996 werd door de Waalse overheid een belangrijk bosdecreet goed gekeurd, als aanvullling op de algemene ‘code forestier’ van 1854. La Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl onderhandelde mee.
> Dit decreet heeft vooral betrekking op de doorgang van mens en voertuig in de bossen, het betreft dus ook de wandelaar. De letterlijke tekst van dit decreet evenals een uitleg in meer verstaanbare taal over hoe dit decreet moet worden geïnterpreteerd is te vinden in een brochure. De Waalse overheid stelt deze brochure in ondermeer de VVV’s van de Ardennen ter beschikking voor de bosbezoeker. Het is een interessante en zeer informatieve brochure die je zeker eens moet lezen.
> De Vlaamse vertaling van de brochure is zeer summier en bevat weinig meer dan een 'gedragscode' voor de wandelaar. Deze ‘gedragscode’ is een kernachtige samenvatting van de belangrijkste decreetregels. Ik geef de 9 punten van die ‘gedragscode’ hierbij evenals een korte kritische commentaar.
> Tussen half augustus en eind oktober ploppen massaal paddenstoelen op in de Ardense bossen. Afhankelijk van de vochtigheidsgraad in het bos kan de variatie en hoeveelheid aan soorten zeer groot zijn. Vooral in de late zomer/vroege herfst tonen de meest spectaculaire soorten zich, waaronder zo'n 20 verschillende soorten boleten. Sommige zijn eetbaar en het is niet verboden ze te plukken als je het beperkt houdt en vooral als je weet wat je doet. Bij twijfel niet opeten, je vindt hier namelijk ook de meest giftige paddenstoel ter wereld, de groene knolamaniet. Beter is om de boleten en andere paddenstoelen gewoon gerust te laten en te genieten van hun korte, prachtige verschijning.
Jacht
> De vroege herfst is ook de periode bij uitstek om onderweg rijpe bessen of klein fruit te plukken. Vooral bramen kom je wel elke dag tegen. Pluk ze best niet kort bij de grond omwille van de mogelijke aanwezigheid van ziektekiemen overgebracht door vossen.
> Tijdens de tweede helft van oktober bereikt de herfst haar visueel hoogtepunt, als de bladeren van de loofbomen door afsterving het meest schitterende kleurenpalet vertonen. Wandelen in dit decor tijdens een late nazomerse zonnige dag is adembenemend mooi. Stevige wind waait de laatste bladeren weg begin november, waarna de Ardense wouden in een diepe winterslaap gaan om vanaf april weer in frisse lentekleuren op te fleuren.
> Belangrijk om weten is dat tijdens de periode van het burlen bepaalde bossen of stukken bos mogelijk tijdelijk worden afgesloten, ook op de Transardennaise®. Dit is bijvoorbeeld het geval voor het Woud van St Michel, tussen St Hubert en Fourneau St Michel. Het bos was verboden toegang tussen 15 en 30 september, van 17 uur tot 9 uur. Bedoeling is uiteraard om de dieren ongestoord hun gang te laten gaan. In het woud van St Michel was het burlen trouwens zeer intens.
> Als je de kans hebt om het burlen mee te maken moet je dat zeker eens doen. Het burlen werd de voorbije jaren trouwens een echte toeristische attraktie. Natuurverenigingen en toeristische organisaties organiseren gegidste avondwandelingen om het burlen (in het frans 'le brame') van de herten te horen en te zien, zo ook in het woud van St Michel bijvoorbeeld. Voor het burlen hier kan je de VVV van St Hubert contacteren of het infocentrum van Fourneau St Michel. Hopelijk helpt deze nieuwe attraktie ook een beetje om meer respect bij te brengen voor het leven van grootwild in de Ardense bossen, waar herten en ander wild vooral worden beschouwd als schietschijven.
> Van half september tot begin oktober vindt in de Ardense bossen 's avonds en 's nachts een boeiend natuurspektakel plaats: Burlende herten. De mannelijke herten produceren dan een door een merg en been dringend oergeluid dat ver door de bossen weergalmt. Het is paartijd. Het burlen door het mannetjesdier gebeurt niet om de wijfjes te lokken, maar om de suprematie over zijn territorium (en bijhorende vrouwtjes) te bevestigen tegenover andere mannelijke dieren. Daarbij gaat het er tussen de mannetjes soms nogal gewelddadig aan toe.
> Zeer storend voor wandelaars op de Transardennaise® en algemeen in de Ardennen, zijn klopjachten op grootwild. Niet enkel omdat dit soort bedenkelijk plezier plaats vindt in het mooie herfstseizoen maar vooral omdat het een aanfluiting is tegen elke beschaafde en ecologisch verantwoorde omgang met het bos en zijn bewoners. Dat zo'n drijfjachten nog kunnen in de 21ste eeuw wekt wellicht verbazing.
> Er zit een machtige en rijke lobby achter deze klopjachten en het verpachten van stukken bos voor jacht vormt een verleidelijke inkomstenbron voor boseigenaars en gemeenten. Met een doortocht door Saint-Hubert, de zelfverklaarde 'Europese hoofdstad van de jacht' krijg je langs de Transardennaise® in de herfst onvermijdelijk met jacht te maken. Het wettelijk toegestaan jachtseizoen voor drijfjacht op groot wild (hert, everzwijn, reebok) loopt van 1 oktober tot 31 december. Daarbij mogen hele bossen worden afgesloten en de toegang volledig worden verboden voor alle niet-jagers.
> Tijdens mijn tocht over de Transardense route had ik behoorlijk wat problemen met afgesloten bos door jacht, wat onverwacht lange omwegen tot gevolg had. Ik heb er wat uit geleerd, hier wat tips, ik probeer het wat eenvoudig voor te stellen.
> Er zijn verschillende soorten jachten in de Ardennen, het onderscheid zit hem vooral in het soort dieren waar op wordt gejaagd en de wijze van jacht. Voor de wandelaar zijn 2 'soorten jacht' belangrijk: de drijf- of klopjacht (in het frans 'battue') en de loer- en bersjacht (in het frans 'approche-affût').
1. Drijfjachten (Battues)
2. Loer- en bersjacht (Approche-Affût)
> Dit soort jacht wordt meestal uitgevoerd door een solitaire jager of door slechts een paar man. De jager stelt zich verdekt op, vaak op een houten toren en wacht af (loerjacht) of hij besluipt zijn slachtoffer (bersjacht). De periode waarbij loer-en bersjacht kan plaatsvinden is niet strikt beperkt tussen 1 oktober en 31 december.
>De bosbezoeker wordt net zoals bij drijfjacht vooraf geadviseerd aan de ingang van het bos met een wit-zwart-GEEL pamflet. Bij dit soort jacht wordt het bos gewoonlijk niet de hele dag gesloten. Meestal gaat het telkens over een aantal uren rond zonsopgang en rond zonsondergang.
> Er moeten RODE borden hangen als de toegang op die uren effectief wordt verboden. Meestal zie je echter voor dit soort jacht enkel gele adviesborden. De toegang is dus vaak niet strikt verboden, maar voorzichtigheid is geboden en het wordt officieel afgeraden om dan door het bos te lopen.
> Het met honden en lawaai opdrijven van grootwild naar een groep jagers. Drijfjachten mogen enkel plaats vinden tussen 1 oktober en 31 december. Het aantal dagen binnen deze periode van 3 maanden waarbij er effectief wordt gejaagd varieert van bos tot bos, van pakweg 2 tot 20 dagen voor 1 gebied. De populairste dagen in de week om drijfjachten te organiseren zijn zaterdag en zondag, maar er kan evengoed worden gejaagd op een weekdag. Vaak wordt ook het bos gesloten voor een periode van 2 of 3 opeenvolgende dagen.
> De jachtdata worden meestal weken vooraf aangekondigd aan de toegangswegen tot een jachtgebied door middel van wit-zwart-GELE pamfletten. De gele borden zijn louter informatief. Op de dag van de drijfjacht of enkele dagen ervoor kom je ook wit-zwart-RODE pamfletten tegen aan de ingang van het jachtgebied. Op de dag(-en) aangegeven zelf is de toegang wettelijk verboden als wandelaar ('passage interdit').
> Meestal duurt de slachting maar enkele uren of een halve dag. Kom je voor een officieel afgesloten bos te staan dan kun je alsnog overwegen om er door te trekken indien de jacht afgelopen zou zijn en er geen jagers meer aanwezig zijn. Wettelijk gezien ben je echter in overtreding en loop je mogelijk gevaar voor rondvliegende kogels. Voor onregelmatigheden ivm jachtregulering op het terrein kun je de naam van de verantwoordelijke vinden op de officiële borden of via DNF.
Officieel verbodsbord voor toegang tot een gebied waar een drijfjacht plaatsvindt
Officieel aankondigingsbord van een loer- of bersjacht (bovenaan) en drijfjachten (onderaan)
Officieel verbodsbord voor toegang tot een gebied waar een loerjacht plaats heeft.
Overnachten
> Om de hele Transardennaise® te voet af te leggen heb je 5 à 8 dagen nodig. Hoewel het traject vaak door afgelegen stukken bos loopt zijn er onderweg wat slaapmogelijkheden. Volledige vrijheid heb je als je vrij kampeert of bivakkeert. Officieel is het echter verboden om in de Ardense bossen te kamperen of bivakkeren, uitzondering zijn bivakzones maar dat is beperkt tot Les Traqueurs Nassogne, zie bivakzone.be).
> Goedkope verblijfsinfrastructuur: Er zijn enkele campings langs of in de buurt van de Transardense route. Niet mogelijk om op de hele route een camping te vinden, vooral het meer zuidelijke deel is slecht bedeeld. Link erkende campings prov. Luxemburg. Er zijn ook onofficiële plaatsen waar je mogelijk je tent kan prikken, zoals op het terrein van het provinciaal centrum te Mirwart. In Bouillon is een jeugdherberg. Voor andere goedkope overnachtingsmogelijkheden (22 € of minder) kun je ook Gilbert's List raadplegen. Je kunt ook via Europ'aventure® een campingarrangement boeken voor de hele tocht.

Campings*
Km 0,8 La Roche-en-Ardenne Le Vieux Moulin Pasen - eind oktober op 0 m
Km 25 Sainte-Ode Domaine de Wachirock 1/4 -31/10
di, woe, do dicht, behalve in juli-aug
op 0 m, net voor Sprimont
Km 34 Tonny Tonny april - oktober op 500 m als je aan de Ourthe komt.
Km 48 Saint-Hubert Europacamp hele jaar behalve februari op 1,5 km, verlaat TA 500 m voor centrum Saint-Hubert
Km 72 Nassogne Fontaine Monseu april - oktober op 0 m, ingang Nassogne
Km 120 Porcheresse Domein Les Moines ??? op 200 m, centrum Porcheresse
Km 148 Vivy / Mogimont Le Rhodes ? 2 km ten NO van Mogimont, langs Rue de Dinant
Km 157 Bouillon Halliru 1/4 - 30/9 op 800m, volg de Semois stroomafwaarts langs GR14 (linkeroever)
* Het campingforfait van Europ'aventure® sluit niet aan bij deze lijst. Enkel campings erkend door het CGT worden opgenomen in het aanbod van Europ'aventure®.
Bivakkeren in het het Woud van Saint-Michel
> Voor zij die niet zo kampeerlustig zijn is er een hele rist aan andere mogelijkheden, variërend van gîtes over gastenkamers tot comfortabele hotels.
> Ik ga hier niet dieper op in op deze overnachtings-mogelijkheden, maar één fijn adresje vermeld ik hier toch: 'La Pommeraie' in Sprimont (einde van de eerste etappe en langs de route). Je kunt hier logeren in het gastenverblijf van Geneviève en Denis Jusseret, de grondleggers van de Transardense route zelf. Tegelijkertijd kan je dus extra info inwinnen over je tocht of genieten van de culinaire toverkunsten van Geneviève. De kamers zijn zeer smaakvol ingericht, het thema heeft alles te maken met appels, 'la pommeraie' betekent 'appelboomgaard'. De overnachtingsprijs is ook rechtvaardig tegenover solo hikers, het komt je niet duurder uit. Ter plaatse kan je ook de la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl-gidsen en kaarten kopen tegen een voordelige prijs. Meer info over La Pommeraie
Bevoorrading
> Winkels onderweg zijn er in:
La Roche-en-Ardenne (km 0) Alles
Lavacherie (km 30) AD Delhaize, bakker, slager
Saint-Hubert (km 49) Alles, oa GB Contact
Nassogne (km 73) Spar
Redu (km 106) Bakkerij zaterdagmorgen, zondagmorgen, ook automaat weekend
Paliseul (km 133, op 2,5 km van TA) Alles oa Spar
Carlsbourg (km 142, op 2 km) Bakker, Louis Delhaize
Bouillon (km 160) Alles oa Colruyt.
Water
> In de meeste kleinere dorpen en gehuchten onderweg zijn er geen cafés meer, hoewel: In Our is dankzij de aanwezigheid van een groot bedrijf in de buurt nog een restaurant-café en in Hives is ook nog een dorpscafé. In de steden en grotere dorpen waar je winkels hebt (zie hierboven) kun je uiteraard drank kopen in de winkels. Vooral 's zomers kunnen bronnen onderweg zeer goed van pas komen om te veel vochtverlies te vermijden.
> Zo passeert de Transardense route bronnen ('source' of 'fontaine') in oa de volgende kleinere dorpen en gehuchten: Lavaux, Masbourg, Awenne, Transinne, Mogimont en Sensenruth (bij de kerk). Niet altijd produceren die bronnen officieel drinkbaar water.
Een frisse bron kortbij de Lesse, opwellend in het woud van Daverdisse... Spa Naturelle! Transinne staat vol oude dorpspompen, helaas moeten ze het afleggen tegen de modernere waterleiding Séchery, zoals in veel dorpen werd ook hier de oude wasbak met dorpspomp veranderd in een bloemenbak In Awenne is men trots op de 8 gietijzeren fonteinen (1886), waarvan enkelen nog water produceren
> Soms staat er ook specifiek aangegeven dat het water niet drinkbaar is ('eau non-potable'), daarmee is de lokale overheid meteen ook ingedekt. Je moet voor jezelf uitmaken of je er van drinkt.
> Je kunt uiteraard ook altijd vragen aan een inwoner om even je drinkfles bij te vullen ('Est-ce que vous pouvez remplir ma bouteille SVP?), meteen heb je ook een aanleiding om een praatje te slaan met de inwoners uit de afgelegen gehuchten.
> Een andere manier om aan water te geraken: op kerkhoven vind je meestal een waterkraantje (robinet), bedoeld in de eerste plaats om zerken te verzorgen en bloemen te wateren. Laat het water even lopen voor je er van zou drinken, want het zit mogelijk wat lang in de buizen. Dit water komt soms uit een put en niet van het waterleidingnet. Opnieuw is de keuze aan jou of je dit water wil drinken of niet. .
In Transinne is de vroegere wasplaats (lavoir) mooi gerestaureerd. De bron binnenin produceert massa's drinkbaar water
Awenne, stokoude bron en wasplaats. Hygiënische hiërarchie: Binnenin kan fris drinkwater worden geschept. In de eerste bak dronk vee en in de meest 'stroomafwaartse' bak werd kledij gewassen
Openbaar vervoer
Kruisende langeafstandspaden
Transfamenne
57 km lang, loopt in lusvorm voor meer dan de helft in het spoor van de Transardennaise® (30 km tussen La Roche - St-Hubert -Nassogne), de andere helft wordt GR 57 en een eigen traject gevolgd.
Paden van de Ourthe en de Laval
Eveneens een route van La Maison de la Randonnée® GTA Belgique. Eigenlijk geen langeafstandspad maar een stervormig netwerk van stevige dagtochten (16 à 26 km) in en rond de gemeente Sainte-Ode. Opgelet voor de eveneens geelwitte tekens oa in de omgeving van Sprimont en Lavacherie.
Rijn-Maaspad
Gemarkeerd met een wit golfje. Europees pad dat de valleien van Rijn en Maas verbindt over 700 km, loopt van Sprimont tot Bouillon in het spoor van de Transardennaise®.
Escapardenne Eislek Trail
Ardennenpad van het Luxemburgse Kautenbach naar La Roche-en-Ardenne over 106 km. Bekroond met het Europees kwaliteitslabel. Kruist niet echt de Transardennaise® maar komt ook aan of vertrekt in La Roche-en-Ardenne. Verslag.
GR14
GR 14 loopt tussen Parijs en Monschau via de streken Brie, Champagne, Argonne en Ardennen over meer dan 800 km. Loopt langere tijd met de Transardennaise® te samen of kruist de route. Verslag.
GR16
GR 16, het pad van de Semois, van Arlon tot Monthemé, 209 km. Passeert net zoals de Transardennaise® in Bouillon. Verslag.
GR 57
GR 57 maakt contact op het meest noordelijke punt van de Transardennaise®, te La Roche. Volgt ruwweg de loop van de Ourthe en Luxemburgse valleien over 300 km. Verslag.
GR 129
573 km lang pad van Brugge tot Arlon, dwars door België. Even te samen met de Transardennaise® in de omgeving van Daverdisse. Verslag.
GR 151
Tour du Luxembourg Belge. 232 km lang GR-pad in lusvorm, loopt soms wat langer tesamen met de Transardennaise®, zoals in de omgeving van Mirwart, Nassogne en Tenneville.
GR 161
Lange rondwandeling van 186 km door het Land van Bouillon aan de Semois. Grotendeels andere GR-paden volgend. Ontmoet de Transardennaise bij Bouillon.
Entre Lesse et Lomme
78 km lange rondwandeling door de uitgestrekte bossen rond Libin. Kruist de Transardennaise® ter hoogte van het verdwenen dorp en de hoogoven van Marsolle. Verslag.
Via Arduinna
Gemaakt voor Santiagowandelaars. Loopt van Malmédy of het Luikse naar Vitry-le-François (Fr) over 400 km. Kruising of een tijd te samen te La Roche-en-Ardenne en zuidelijk van die stad. Verslag.
> Belangrijkste treinstation in de regio is Libramont, omdat er enkele lijnen te samen komen. Libramont ligt echter wat zuidelijk. Raadpleeg de sites van NMBS en de Waalse vervoersmaatschappij TEC voor detailinformatie.
> Veel busdiensten in landelijke regio's zijn op de eerste plaats afgesteld op het leerlingenvervoer. Ze rijden dus vaak maar 1 of 2 keer per dag en soms zelfs helemaal niet tijdens het weekend of vakantieperiodes.
> Een zorgvuldige planning is dus echt nodig, zeker ook als je wenst gebruik te maken van het openbaar vervoer tussen 2 etappepunten. Bussen rijden gewoonlijk op tijd en het personeel van TEC is meestal erg behulpzaam. Het busknooppunt voor het zuidelijke deel van de Transardense Route ligt te Menuchenet (tussen Paliseul en Bouillon). Veel kans dat je via halte Menuchenet Depôt TEC moet om daar van bus te wisselen.
Transportverbindingen
La Roche-en-Ardenne via treinstation Marloie (lijn Brussel-Namur-Marloie-Libramont ofwel Luik-Marloie-Libramont) + frequente busaansluiting.
Sainte-Ode (Lavacherie, Sprimont, Tonny, Aviscourt) De dorpen en gehuchten van Ste-Ode zijn nogal moeilijk bereikbaar per openbaar vervoer. Via de treinstations Marche-en-Famenne, Marloie, Libramont + schaarse busverbinding of de schaarse busverbinding via Saint-Hubert TEC.
Saint-Hubert via treinstation van Poix (lijn Brussel-Luxemburg) + frequente busaansluiting.
Nassogne via treinstation Jemelle of Grupont (lijn Namur-Luxemburg of Luik-Luxemburg) + schaarse busaansluiting of via Saint-Hubert TEC.
Masbourg, Awenne en Mirwart via treinstation Grupont (lijn Namur-Luxemburg of Luik-Luxemburg) + schaarse busaansluiting.
Transinne en Redu via treinstation Poix (lijn Brussel-Luxemburg of Luik-Luxemburg) + schaarse busaansluiting.
Lesse Geen bus, te voet vanuit Redu.
Daverdisse schaarse buslink.
Porcheresse via treinstation Gedinne of Paliseul (lijn Namen-Bertrix-Luxemburg) + schaarse busaansluiting.
Our, Beth, Opont via treinstation Paliseul (lijn Namen-Bertrix-Luxemburg) of Poix (lijn Brussel-Luxemburg of Luik-Luxemburg) + schaarse busaansluiting.
Carlsbourg De Transardennaise® loopt langs het treinsstation van Carlsbourg (lijn Namen-Bertrix-Luxemburg).
Mogimont, Sensenruth, Curfoz via treinstation Paliseul (lijn Namen-Bertrix-Luxemburg) + frequente busaansluiting.
Bouillon via treinstation Paliseul of Bertrix (lijn Namen-Bertrix-Luxemburg) + frequente busaansluiting of via treinstation Libramont (lijn Brussel-Luxemburg of Luik-Luxemburg) + frequente busaansluiting of internationaal via treinstation Sedan (Frankrijk) + schaarse belbusaansluiting RDTA Transport.
Transardennaise® (153 km)
La-Roche-en-Ardenne - Bouillon