Overzichtskaart VIP
Overzichtskaart VIP
1. Sint-Kwintens-Lennik
> Even op een rustbank genieten van de omgeving rond de Saffelbergkapel om dan weer te dalen over een prettig pad naar een woonwijk. Daar een klein paadje tussen weiden op. Buurtbewoners hadden me gewaarschuwd op te passen verderop, want de beek staat buiten de oevers. Blijkbaar hebben ze daar al kinderen moeten uit trekken die met hun laarzen waren vast gezogen in de modder. Nu, dat viel best mee. Het waterniveau van de beek stond inderdaad boven de oevers, ze is blijkbaar al lang niet meer uitgediept. Het is inderdaad wat verraderlijk om er in weg te zakken maar het is een korte passage.
> Het volgende deel van de Voettocht in Pajottenland is ook erg mooi. Langs een grassig pad, afgezoomd met knotwilgen, een bosrand en een kapel kom je in de Katteklauwstraat. De VIP volgt dit slingerwegje een hele tijd, oa langs 's zomers opgeschoten maïsvelden. Zo bereik je een mooi gelegen St-Barbarakapelletje, gelegen op een splitsing van wegen.
> Ik herinner me de plek van de splitsing nog van de GR 512. Even opletten hier want net voor je de Barbarakapel bereikt moet je links wegdraaien. Dus de meest linkse weg nemen, Oude Geraardsbergsestraat. Die kruist de drukke weg Asse-Edingen en loopt aan de overkant verder, licht stijgend naar gehucht 't Nelleken.
Startpagina > Wandelen > Voettocht in Pajottenland
> 0 km De VIP vertrekt dus vanop het gemeenteplein van Sint-Kwintens-Lennik, bij het standbeeld van 'Prins'. Aangezien de VIP in 2 richtingen is gemarkeerd kan je dus ook 2 kanten op. In de wandelgids is de beschrijving maar in één richting opgenomen, makkelijkst om ook die richting te volgen. Ik had nochtans geen perenjenever gedronken maar je kan het al raden: Ik was de VIP gestart in de verkeerde richting. Flink zo, pas na een kleine kilometer kwam ik tot de vaststelling dat één en ander niet met de padbeschrijving overeenstemde! Het stond nochtans duidelijk in de gids: Vanop het plein moet je je in een steegje wringen tussen de huisnummers 8 en 9. Het is echt wel een klein onopvallend steegje tussen hoge muren.
> We lopen aanvankelijk samen met GR512 Vlaams-Brabant en nog enkele lokale wandelpaden. Smal pad tussen muren dat overloopt in een graspaadje achter typische Vlaamse 'koterij'. Via een woonwijk wandelen we het centrum van Sint-Kwintens-Lennik uit. Op de grens van de gemeenten Gooik en Lennik neemt het pad dan voor het eerst een mooi grassig veldwegje langs populieren, door typisch Pajots landschap van licht golvende groene weiden en velden. Het begon even te regenen maar daar bleef het bij. Een drukkere weg over en de VIP loopt dan lichtjes omhoog naar de Saffelbergkapel.
JF de Gronckel
Sint Kwinten
Start van de VIP
> Klaar voor de start van de 205 km lange Voettocht in Pajottenland (VIP) te Sint-Kwintens-Lennik. Hier, in het hart van het Pajottenland, kijkt een bronzen Prins, de stamvader van het Belgische trekpaard, trots uit over het Marktplein van Sint-Kwintens. Op het moment dat ik hier start is het hier echter één puinhoop. Prins staat er in het gezelschap van graafmachines en bergen zand en kasseien. Het hele plein wordt ingrijpend heringericht, evenals alle omliggende centrumstraten. Blijkbaar wordt alles hier in één keer aangepakt. Rond het marktplein vind je alle winkels en diensten indien je proviand moet inslaan bij de start.
Sint-Kwintens-Lennik
> Tot de gemeente Lennik behoort ook vlakbij gelegen Sint-Martens-Lennik. Dit dorp zullen we helemaal op het einde van de 205 km lange tocht passeren. Gaasbeek, met zijn rijke geschiedenis, behoort nu ook tot Lennik. Dit dorp verloor zijn onafhankelijkheid pas bij de gemeentefusies in de jaren '70. Het dorp Eizeringen (waar we niet passeren) is nooit onafhankelijk geweest als gemeente en hoorde altijd bij Sint-Kwintens-Lennik.
> Sint-Kwintens-Lennik heeft een oeroude geschiedenis. Al zeer vroeg (978) verkreeg het dorp het recht van de Duitse keizer Otto II om een markt te organiseren. Hierdoor groeide Lennik uit tot een aantrekkingspool in de streek. Hoewel later in de 13de eeuw het machtscentrum werd uitgebouwd rond nabijgelegen Gaasbeek en zijn kasteel, zou het economisch hart toch steeds in Lennik blijven kloppen. De mobiele markt zelf is vandaag herleid tot slechts een paar kramen maar rond het marktplein vind je ook vandaag nog zowat alle diensten en inkoopmogelijkheden.

Sint-Kwintenkerk

> Als je vanop het marktplein naar de kerk kijkt, dan geeft het kerkgebouw een wat in de breedte 'gedrongen' indruk, geaccentueerd door de kerktoren die steil in de hoogte piekt. In tegenstelling tot veel kerken staat de klokkentoren hier immers niet op het oostelijke of westelijk einde van de hoofdbeuk maar midden op de kruising van hoofd- en kruisbeuk, een vieringtoren dus. We zullen verder op de VIP een gelijkaardige kerk passeren waarvan de vieringtoren de hoofdtoren is, te Sint-Martens-Bodegem. Er is vooral kalkzandsteen gebruikt als bouwmateriaal. Ga je wat nauwkeuriger naar de bouwsteen kijken dan merk je allerlei soorten steen in verscheidene maten: Het resultaat van bouwen, herbouwen en bijbouwen over alle eeuwen heen sinds de 13de eeuw of vroeger, waarbij wellicht nogal wat steen telkens werd herbruikt.
> Op 17 september 1858 werd de kerk sterk getroffen door brand, veroorzaakt door spelende kinderen die een rieten dak van een naburig huis per ongeluk in de fik staken met zwavelstokjes. De monumentencommissie adviseerde toen - tegen de wens van de meeste Lennikenaren in - om niet een volledig nieuwe kerk te bouwen maar om de kerk op te trekken uit de bestaande ruïnes. De volgende jaren kreeg ze zo grotendeels haar huidige uitzicht. Ze werd toen nogmaals vergroot en verhoogd. Tijdens de werken stortte de toren echter in, die moest bijna volledig worden herbouwd. De lokale kroniek vertelt dat de heren van Lennik dan van de gelegenheid gebruik maakten om een veel hogere torenspits te laten bouwen. Eeuwenlang moesten ze immers uitkijken op de hogere kerktoren van het nabijgelegen Sint-Martens-Lennik. En zo kreeg Sint-Kwintens-Lennik een torenspits die maar liefst 68 meter de hoogte in priemt.
> De kerk is overdag meestal toegankelijke voor bezoek. Je ziet er oa werk van barokschilder Gaspar de Crayer, die patroonheilige Sint-Kwinten als martelaar afbeeldt. Deze Heilige werd hier aanbeden als 'Patroon der watersuchtige en pyn in armen en beenen' In de zgn 'kunstkapel' kan je oa enkele oude religieuze beeldwerken zien.
Frans-Jozef de Gronckel
> Tegen de kerkmuur kan je ook 3 gelijkaardige eenvoudige kruisen zien. Eén daarvan herdenkt Frans-Jozef de Gronckel, die onder zijn schrijverspseudoniem FJ Twyfelloos het Pajottenland 'uitvond'. (Zie inleidende tekst over de VIP.) Nog meer de Gronckel kan je zien in de raadszaal van het gemeentehuis. Hij kijkt er in portretvorm (geschilderd door zijn broer) uit over de schouder van de vergaderende gemeenteraadsleden van Lennik.
Prins, de Trots van Brabant
> Je kan er niet naast kijken, Prins, Trots van Brabant, in een fors bronzen beeld gegoten. Bij het krachtigste trekpaard ter wereld hoort ook een krachtig monument moeten ze in Lennik hebben gedacht. Onder de talloze Brabantse monumenten ter ere van het Belgische trekpaard (oa Vilvoorde, Grimminge, Vollezele,...) is dat van het Lennik het zwaarste. Prins, ook bekend als Orange I, is zowat de stamvader van het Belgische trekpaard, het resultaat van allerlei kruisingen van Belgische rassen. De bloedlijn van Orange I zorgde voor Belgische wereldfaam tussen 1880 en 1910. Het bronzen beeld is maar liefst meer dan 4 meter hoog, weegt 2 ton en is van de hand van Koenraad Tinel. Prins werd hier geplaatst in 1992 en is oa gesponsord door de Steenhuffelse brouwerij Palm, die wel niet in het Pajottenland ligt maar het trekpaard als logo gebruikt.
VIP-aperitiefje...
> Hoog tijd om nu echt de Voettocht in Pajottenland aan te vangen, van 'pyn in armen en beenen' hebben we nog geen last. Misschien eerst nog een aperitiefje om de 205 km lange tocht feestelijk te starten: Een typisch Lenniks perenjeneverke; Lenniks poireke wordt gemaakt door Huis Vossen (eigenlijk een wijnhandel), gelegen vlak bij de markt, in een schitterende oud burgerhuis met geleide perelaars tegen de gevel. De peren voor het Lenniks poireke zijn afkomstig van een oude perenvariëteit, die nog wordt gekweekt op het domein van Gaasbeek. Op het einde van je tocht kan je trouwens als afscheid pralines meenemen met Lenniks poireke- vulling.
Saffelbergkapel
> Volgens de legende is de kapel gebouwd in 1333 door een Vlaamse ridder die ternauwernood aan het slagveld op 't Nelleken (iets verder langs de VIP) kon ontsnappen. Na de vreselijke slag daar tussen Brabanders en Vlamingen, kon de ridder zich hier op de Saffelberg verschuilen. Hij beloofde een kapel te bouwen ter ere van OLV als hij weer heelhuids thuis geraakte. Zo geschiedde en de ridder hield zijn belolfte. Het huidige gebouwtje is echter niet zo oud, het dateert van 1879 en werd in neogotische stijl opgetrokken.
De kapel is omgeven door linden. In de meimaand wordt de kapel vaak bezocht door bedevaarders. 'Saffelberg' betekent 'Zavelberg'. De verhoging waarop de kapel staat ligt op 80 meter hoogte en domineert de weg Asse - Edingen, een oeroude weg die minstens terug gaat tot de Romeinse periode. Het is dus niet onmogelijk dat op de Saffelberg voor de middeleeuwen nog een heidense constructie stond.
Ook het landschap rond de Saffelbergkapel is beschermd als uitzicht
Kapel uit 1790
Modderige passage
Eén van de mooiste plekken van Sint-Kwintens-Lennik, kapel van St Barbara,
patrones van de brandweerlieden. Gerestaureerd in 1988.
Kapel uit 1882
VIP
205 km