Orchideeën Gerendal
> Niet op Via Gulia maar zeer de moeite waard als je hier bent tussen pakweg 10 mei en 5 juni is het natuurreservaat van het Gerendal. Je kan er nogal wat wilde orchideeënsoorten zien en je moet er niet vruchteloos naar zoeken, je zal ze gegarandeerd zien. Het Gerendal is (enkel te voet!) te bereiken vanuit Schin-op-Geul of vanuit Oud-Valkenburg. Het ligt ongeveer 1,8 km ten zuiden van de hoofdweg door het Geuldal. Op een extra pagina over het Gerendal geven we je meer uitleg hierover.

Julianakanaal
> Het kanaal dankt zijn naam aan ex-koningin Juliana, die te Limmel in 1925 de eerste spadesteek gaf voor dit parallel met de Maas lopend kanaal. Het verbindt over 35 km Maasbracht en Maastricht en loopt nooit meer dan 1 km verwijderd van de Maas. Dat hier langs Nederlandse zijde van de grens een kanaal kwam was gedeeltelijk het gevolg van aanslepende strubbelingen tussen België en Nederland over economische verkeersontsluiting.

> Dit kanaal werd van bij de opening in 1935 vrij druk gebruikt, aanvankelijk vooral om steenkool uit de Limburgse mijnen te vervoeren. Er was in de jaren '60 ook een plan tussen Nederland en België om het Albertkanaal te verbinden methet Julianakanaal door een nieuw te graven Cabergkanaal. Dat kwam er nooit, het plan werd pas enkele jaren geleden definitief opgeborgen.

Voulwames
> Het gehucht Voulwames ligt wat verloren tussen Maas en Julianakanaal. De plek ligt in een zone die gevoelig is voor overstroming. Voulwames is nochtans een oude nederzetting. De plaatsnaam betekent 'moerassig gebied'. Er zijn ook sporen die wijzen op menselijke aanwezigheid tijdens het neolithicum.

Geulle
> Kijk op een streekkaart en je zal er wat meer noordelijk het mooie, oude dorpje Geulle op ontdekken. De plaatsnaam heeft duidelijk iets te maken met de Geul, maar het is de Maas die kortbij loopt. Wat is er gebeurd? De Maas zou rond 1410 haar bedding herlegd hebben door overstroming en blokkering met ijsblokken. Daarbij zou ze de bedding van de Geul hebben ingenomen ter hoogte van Voulwames. Vroeger lag Geulle dus echt wel bij de Geulmonding.

Schin-op-Geul
> Schin-op-Geul moet erg oud zijn, zeker al sinds de Frankische tijd is hier een nederzetting. 'Schin' verwijst wellicht naar een doorwaardbare plaats in de Geul. Achtervoegsel 'op-Geul' is om verwarring met gelijkaardige plaatsnamen te vermijden. In het erg katholieke Zuid-Limburg is pelgrimeren populair, zo ook te Schin-op-Geul waar relieken van St-Kornelius wordt vereerd.

Valkenburg
> Tijdens het weekend en in vakanties is het hier 'koppenlopen' door de straatjes van Valkenburg, die zijn afgelijnd met restaurants, cafés en souvenirshops in wisselende volgorde. Ik vond het allemaal weinig aantrekkelijk maar dat is uiteraard persoonlijke smaak. De stad straalt een soort versletenheid en vermoeidheid uit na 130 jaar toerisme. Generaties toeristenstromen krasten hun initialen in de zachte mergelsteen van vestingen, mergelrotsen en -muren.
> In het centrum ligt ook een VVV-kantoor, goed voorzien van streekgidsen en -kaarten en streekprodukten. In Valkenburg werd zelfs het eerste VVV-kantoor van Nederland geopend, dat was in 1885. De jaren daarna ontwikkelde het toerisme zich snel, waarbij de mergelgrotten hét aantrekkingspunt waren. Valkenburg moet met zijn bergachtige omgeving voor toeristen echt hip geweest zijn in die tijd. Het Limburgse plaatsje werd zelfs aangepraat als kuuroord - 'gezonde berglucht' - in die tijd. Ook de Wilhelminatoren, die we daarstraks passeerden, dateert uit die eerste grote toeristische periode (begin 20ste eeuw).

> Valkenburg heeft echter een veel oudere geschiedenis. Al tijdens de Romeinse periode en nog veel vroeger werden de mergelgrotten en -groeven in de streek intensief geëxploiteerd. De Romeinse weg Via Belgica liep ook in de buurt. De kern van middeleeuwse heropleving lag mogelijk in een eerste fase niet in de huidige stad maar in het plaatsje Oud-Valkenburg, waar we eerder passeerden. Van de middeleeuwse stadsomwalling met poorten en torens (14de - 15de eeuw) zijn nog heel wat resten over, meest opvallende zijn de Berkelpoort, de Grendelpoort en de burchtruïnes. Vooral tijdens de vele oorlogen van de 17de eeuw viel Valkenbrug ten prooi aan verwoestingen.

> Een andere attraktiepool zijn de Valkenburgse mergelgrotten met hun uitgebreid ondergronds net aan gangen. De bekendste zijn de Gemeentegrot en de Fluweelengrot, allebei te bezoeken. Verder zijn er nog afgeleide attrakties, zoals een kopie van de Romeinse catacomben (we komen er langs verder op Via Gulia) en 'pretparkachtige' infrastructuur. In het eerder genoemde VVV-kantoor vind je informatie om de stad meer in detail te exploreren.

> Tegenover de Drie Beeldjes loopt een prachtige beukendreef naar Oud-Valkenburg. Via Gulia gaat niet door die dreef maar als je er even door loopt, heb je aan je rechterzijde kasteel Schaloen (800 jaar geschiedenis maar de huidige neogotische gebouwen zijn uit eind 19de eeuw) en de Sjloens watermolen. Links zie je kasteel Genhoes (mogelijk was dit het eerste ridderkasteel van Valkenburg, huidige gebouwen zijn 17de-18de eeuw en nu bezit van Natuurmonumenten. Niet te bezoeken).

> Opgelet even verder voor onduidelijke padmarkering. Je moet bij een speeltuin naar links tot de Geul om deze over te steken naar de andere oever. Hier ben ik wat verkeerd gelopen. Je loopt dus eigenlijk niet door tot kasteel Oost. De beschrijving van de VAV kan je helpen.

> Interessant is de hoge mergelwand aan de linkerzijde van de weg. Binnenin deze mergelberg is het wellicht één labyrint van gangen. Overal zijn immers nog (meestal gesloten) grotingangen op te merken. Verderop zijn sporen van mijnontginning uit de preromeinse en romeinse periode, met name vuursteenmijnen. Infoborden wijzen je op de interessantste zaken.

> In Valkenburg-centrum passeer je langs de VVV en onder een poortje verder over het gekasseid wegje langs kasteel Den Halder. Einde even rechts op een drukke weg en na 50 meer links (Oranjelaan). 60 meter verder vervolg je rechtdoor (nog steeds Oranjelaan), het Geulkanaal over en dadelijk links een wegje op langs 2 monumentale platanen in het Odapark.

> De padmarkering was hier wat onduidelijk. Je kan als volgt wandelen: Verder door het Odaparkje, langs een parking en dan even rechtdoor de Prins Bernardlaan op. Dadelijk eerste straat links (Polfemolen), de Geul over en op het einde van de straat rechts (Plenkertstraat).
> We zijn nu 40 km ver over Via Gulia Vanaf nu steeds maar rechtdoor langs de oude brouwerij van Leeuw Bier en je zou al snel weer tekens van Via Gulia moeten zien.

Geulke & Meerssenderbroek
> De Geul krijgt er het Geulke bij, eigenlijk een kunstmatige beek, gegraven lang geleden om watermolens te voeden te Rothem. We lopen niet langs die molens. De Oude Watermolen of Oliemolen is van oorsprong middeleeuws. De molenraderen brandden af in 1945, door brandend water (!). Amerikaanse bevrijders hadden immers een grote hoeveelheid brandstof in het Geulke geloosd. Die vatte vuur en vernielde het molenhuis. De tweede molen op het Geulke is de Nieuwe Molen, gebouwd rond 1850, ook de Rothemer Molen of IJzeren Molen genoemd. Het houten waterrad werd immers in de jaren '20 van de 20ste eeuw al vervangen door ijzeren raderen.

> In het natuurgebied Meerssenderbroek wordt getracht om weer een nat overstromingsgebied te maken. Geul en Geulke mogen het gebied onderzetten bij hoog water en hun meanderende loop moet er weer alle ruimte krijgen. Op geïntegreerde oude stukken akkerland mag de natuur weer zijn gang gaan. Om de natte zones van elzenbos en struweel niet helemaal te laten evolueren naar dicht bos worden Gallowayrunderen ingeschakeld. Hierdoor blijven delen ook meer open wat de biodiversiteit ten goede komt.

> Om de monding van de Geul te bereiken zijn er nog enkele onvermijdelijke verkeershindernissen te nemen. Ik volg vanaf nu weer een tijdje de beschrijving van de VAV en niet Via Gulia. Ik neem dus het veldwegje links dat richting autosnelweg loopt en op de T-kruising neem ik een breder pad naar rechts, parallel met de snelweg. Bij een driesprong rechtdoor. We komen op asfalt. Niet onder de snelweg lopen maar rechtdoor vervolgen. Zo wandelen we Rothem binnen en nemen links, 'Klinkenberg'.

> 150 meter verder rechts 'Aan de Gapert'. De weg loopt naar de spoorweg en daar kwartdraai links in de Koning Lodewijkstraat. 200 meter verder de sporen over en links de Molenweg in.
> Wat verder onder een wegviaduct en onder de snelweg E25/A2. Het asfaltbaantje blijven volgen als het naar rechts draait dadelijk na de tweede brug. Nog een spooroverweg nemen en rechtdoor tot een T-kruispunt bij een ijzeren wegkruis. Daar rechts en we lopen langs een kasteel in rococo-stijl. Links nog een vervallen kasteeldomein.

> Hier komen we weer op het gemarkeerde traject van Via Gulia, dat via het treinstation van Meerssen liep. Voorbij het Weerterhof links over een veldweg, die geleidelijk overgaat in een pad waarvan de zoom sterk begroeid is met fluitekruid in de lente. Het pad versmalt tussen akker en de Geul, waarvan de oevers soms afgekalfd zijn.
> We zijn nu 50 km ver op Via Gulia, nog 3 km tot de monding. Je kruist een asfaltweg en vervolgt rechtdoor, even door een bosje. Dit pad kan nogal overgroeid zijn met netels langs de geërodeerde oevers van de Geul. Je komt bij het Julianakanaal. De Geul loopt zowaar onder dit kanaal door.

> Voorbij een caféetje wandelen we langs de grote papierfabriek 'Meerssen Papier'. Het bedrijf is gegroeid uit een oude 18de eeuws papiermolen op de Geul. Bij een grote Mariakapel rechts, dadelijk de Geul over en onmiddellijk links langs het Weerterhof, een 17de eeuwse vierkantshoeve, vandaag omgebouwd tot wooneenheden.

> Via Gulia komt voorbij café-chalet Tivoli nu weer helemaal in het groen als je weer bij de rivier Geul komt. Hier begint een prachtig onverhard pad langs de Geul met massa's sterk geurend daslook in mei. Echt overweldigend. In juni en juli zie je misschien wel éénbes, een kalkminnende plant die welgeteld één zwarte (giftige) bes produceert. Onderweg ook andere bloemen zoals grote muur, koekoeksbloem, gele dovenetel, boterbloemen, Robertskruid, gevlekte aronskelk, paarse dovenetel,enz. mergelminnende flora!

> Het houten brugje verderop laat je rechts liggen en je vervolgt over een pad dat is afgeschermd met een houten leuning. We passeren een kruising met het Pieterpad en het Pelgrimspad maar Via Gulia blijft te samen met het Krijtlandpad langs de Geul. Het kan richting Geulhem op dit deel van Via Gulia nogal vrij druk zijn, je wandelt hier tijdens het weekend zeker niet alleen.

> We komen op een asfaltwegje en even later passeer je café Brakke Berg. Begin van Geulhem. Linksboven een hotelletje en andere gebouwen uit de oude glorieperiode van het verblijfstoerisme hier tijdens het interbellum. Aan de rechterzijde een schreeuwlelijk hotel-congrescentrum. Via Gulia bereikt de grotere weg Houthem - Berg. Picknickbanken. Links die weg op tot het centrum van Geulhem bij de Geulemmermolen (café/hotel).

Geulhemmerberg
> Geulhem is bekend in het wielermilieu voor de Geulhemmerberg uit de wielerklassieker Amstel-Goldrace. De helling is met 900 meter relatief lang maar de gelijkmatige stijging met een hoogteverschil van 60 meter maakt hem eigenlijk niet bijzonder moeilijk voor de renners. Als je even de eerste 100 meter van de helling opwandelt, dan zie je op linkerzijde zowaar rotswoningen! Tot 1912 werden ze permanent bewoond. Ze waren tevens een toeristenattraktie. Nu zijn ze als museum ingericht en slechts uitzonderlijk te bekijken.

> Langs camping Geuldal. Aan je linkerzijde verscheidene afgesloten mergelgrotingangen. Langs de Bronsdaelgroeve. Deze grotten en gangen werden in 1944 ingericht door de Nazi's om er oorlogsmaterieel in onder te brengen, ter bescherming voor de geallieerde bombardementen. Sommigen grotingangen zijn nu ingericht voor vleermuizenpopulaties.
> We zijn nu 45 km ver over Via Gulia, nog slechts 7,5 km resten er tot de monding van de Geul. Wat verder passeren we een wildrooster en komen in het natuurgebied De Meerssenderbroek. Het wildrooster ligt er omdat het natuurgebied begraasd wordt door Gallowayrunderen.

> Via Gulia loopt niet de berg op maar blijf bij de molen trouw aan de Geulvallei. Rechtdoor over de asfaltweg, tesamen met de geelrode tekens van het Krijtlandpad (voor nog even). Het Krijtlandpad neemt ietsje verder links een paadje omhoog, terwijl de Via Gulia rechtdoor blijft vervolgen. Ik zag hier weinig padmarkering.

> De final run van de Geul naar de Maas! We wandelen dwars door Valkenburg met zijn beroemde mergelgrotten. Het bloemrijke pad richting Meerssen loopt tussen hoge mergelwanden en de Geul. Te Meerssen ontmoeten we twee 'afgeleiden' van de Geul: Het Geulke en de Kleine Geul. Via Rothem en grassige oeverpaden botsen we wat verder op het Julianakanaal. De Geul loopt er onder door, aan de overzijde gaan we op zoek naar de plek waar het Geulwater verglijdt in de brede Maas ten noorden van Maastricht.

> Op het talud van het Julianakanaal heb ik weer de keuze: Ofwel de beschrijving van het VAV volgen, dat betekent links gaan en de zuidelijke Itterenbrug gebruiken om het Julianakanaal te passeren, ofwel het Via Gulia-traject, dat via de brug van Bunde loopt. Omdat het al laat is ga ik niet de VAV-beschrijving volgen maar blijf ik ditmaal Via Gulia trouw.
> Rechts dus over het jaagpad langs het Julianakanaal. Een dikke kilometer verder op de brug geklauterd en aan de overkant van het Julianakanaal dadelijk links. Over een asfaltwegje tot het gehuchtje Voulwames. Hier bij grenspaal 109 eindigt Via Gulia dus officieel. Er zijn Infoborden en een rustbank bij de oude grenspaal. Eigenlijk moet de grenspaal midden in de Maas staan, daar ligt de grens tussen België en Nederland.

> Maar waar is dus de Geulmonding? Niet waar het laatste bord van Via Gulia staat. Via een trapje kom ik op de Maasoever. De avond valt en ik moet me dus wat haasten. Door netels en andere overgroeiing ga ik nog even snel op zoek naar de precieze plek van de Geulmonding.
> Een roze avondgloed strooit haar licht over de brede Maas. Een kleine 10 minuten later zie ik hoe de Geul als een brede en nu zeer rustige rivier stil overvloeit in de Maas. Op haar 58 km loop lag ze er nog nooit zo rustig bij.

> Bij uitspanning De Nachtegaal (café-speeltuin sinds 1949) komen we op een V-splitsing. We gaan hier rechts. Dadelijk voorbij het café kruisen we via een brugje het Geulke. De snelweg A79 snijdt als een litteken door dit mooie natuurgebied, we wandelen er onder door. Broekweg wordt Veeweg en we lopen over een aangenaam zijpaadje langs deze weg, dat is afgelijnd met een massa fluitekruid in de lente.
> We bereiken een brug over de Geul. Van hier zie je gotische basiliek van Meerssen.

> We steken de Geul niet over, tenzij je even de basiliek van Meerssen wil bekijken of de trein wil nemen in Meerssen. Net voor de Geulbrug links het wandelpad langs de Geuloever op. We komen onmiddellijk bij alweer een waterafsplitsing. Hier takt de Kleine Geul af van de Geul en in die Kleine Geul zie je een stuw.
> Het is een aangenaam, slingerend paadje. Via Gulia volgt het tot Rothem, maar ik wijk er eerder van af. Na 5 minuten kom je bij een wegje dat links richting autosnelweg loopt. Hier verlaat ik tijdelijk Via Gulia omdat het traject verderop volgens de kaart door bebouwing en langs drukke wegen zal lopen. Een ideaal wandeltraject bestaat hier niet.

> Terug in Schin-Op Geul, bij de Sint-Mauritiuskerk. Langsvoor deze hoog gelegen kerk en rechtdoor (Graafstraat). Aan een ijzeren wegkruis verder rechtdoor, voorbij hotel Geulzicht en een café en steeds maar rechtdoor, over een asfaltwegje om dan even te klimmen naar de Heuvellandspoorlijn toe. Deze oversteken op niveau via de voetgangerspassage en parallel langs de spoorweg vervolgen over een graspaadje.

> Ongeveer 400 meter verder weer de spoorweg over op een identieke overweg voor voetgangers. ! In juli 2019 werden de twee voetgangersoverwegen over de spoorlijn afgeschaft, in de plaats kwam één tunneltje onder de sporen. Daarom blijf je voor Via Gulia in het verlengde van de Graafstraat best het onverharde pad volgen en kruis je niet de spoorlijn. De bewegwijzering is mogelijk nog niet aangepast naar aanleiding van de afschaffing van de overwegen. Op dit punt ligt rechts het natuurgebied Schaelsberg. Met een beetje geluk zie je hier in de maand mei de grote keverorchis bloeien.

> In de omgeving van de spoorlijn lopen we even met een LAW tesamen, het Pelgrimspad ('s Hertogenbosch - Visé). Links in de vallei zie je het kleine Oud-Valkenburg met zijn erg oude kerk liggen. Oud-Valkenburg wordt wel eens als de eerste kern van Valkenburg vernoemd. Het pad langs de spoorweg gaat over in een snel dalend en prettig bospad. Onder indrukwekkende bomen (waaronder rode beuk) vervoegen we weer de Geul.
> Bij een brugje over de Geul komen we bij de Drie Beeldjes, een calvariegroep bestaande dus uit een gekruisigde Kristus, een rouwende Maria en Johannes de Doper. Er is ook een beeldje van de populaire Heilige Sint-Rochus aan toegevoegd. De nissen zijn 17de eeuws, de beelden zelf 20ste eeuws.

Schaelsberg
> De Heuvellandspoorlijn is aangelegd op de helling van de Schaelsberg. De hogere delen zijn bebost en dicht bij de top ligt in een bijzonder schilderachtige omgeving op een open plek een oude kluizenaarswoning met kapel en kruisweg. De kluis werd in 1688 gebouwd en werd tot 1930 zowat onafgebroken bewoond, 16 kluizenaars volgden elkaar op. De gebouwen raakten in verval midden 20ste eeuw maar werden in 1975 gerestaureerd onder het statuut van beschermd monument.
> De kluis ligt op een paar honderd meter (klimmen) van Via Gulia. Je kan gewoon de witrode tekens van het Pelgrimspad volgen om er te geraken. Voorbij de kluis volg je de witrode tekens verder en bij de Drie Beeldjes sluit je weer aan op Via Gulia. De kapel is open op alle namiddagen van juli tot oktober. In mei en juni ook maar enkel op weekendnamiddagen.
> Op de Schaelsberg vindt natuurbeheer plaats door Natuurmonumenten. Kleine landschapselementen werden hersteld, zoals amfibiepoelen, voor kikkers en salamanders. De zuiders georiënteerde mergelgronden van de Schaelberg trekken ook een aantal zeldzame planten aan, zoals orchideeënsoorten.

Meerssen
> De naam Meerssen heeft uiteraard te maken met het natte 'delta'-stroomgebied van de Geul, dat al eens onder water komt te staan. De naam is een afgeleide van het Latijnse 'Marsana', waar je ook het woord 'moeras' in herkent.
> Bouwkundig is het pronkstuk van Meerssen ongetwijfeld de basiliek van het Heilig Sacrament of Bartholomeuskerk, gebouwd in zogenaamde 'gotische maasgotiek', misschien wel het mooiste voorbeeld van die bouwstijl in Nederland. De parochiekerk werd al in 1938 door de paus tot basiliek verheven.

Dit opvallend rijkelijk bouwwerk kon hier in de 14de eeuw worden gebouwd door de toevloed van pelgrims (en hun offers) in de middeleeuwen. In 1222 had er immers een bloedwonder plaats gevonden. De pastoor was toen vergeten wijn in zijn kelk te doen maar bij het breken van de hostie tijdens de consecratie stroomde er spontaan water en bloed van de hostie in de kelk. De tentoongestelde wonderkelk trok de volgende eeuwen drommen bedevaarders.
> Meerssen heeft ook een Natuurhistorisch en Heemkundig museum, gelegen bij het mooie Proosdijpark. De Heuvellandspoorlijn heeft een treinhalte in Meerssen.

Natuurpark Ingendael
> De Geul (en Via Gulia) lopen hier ook een tijdje door het in 1997 gecreëerde Natuurpark Ingendael. Eén van de belangrijkste doelstellingen van dit natuurpark is om de Geul opnieuw 'haar gang' te laten gaan. Geen menselijke bijsturing door plaatselijke afdamming of kanalisering van de loop. Gevallen bomen blijven in de rivier liggen bvb. Dat heeft tot gevolg dat de Geul weer vrij de oevers kan afkalven, de stroom verbreedt, eilandjes ontstaan enz... Dat leidt tot een grotere variatie in fauna en flora. Bos moet zo ongestoord mogelijk kunnen ontwikkelen op de linkeroever. Op graslanden wordt aan gecontroleerde begrazing gedaan door Koniks en Highlanders om ook hier de biodiversiteit zo groot mogelijk te maken.

'Romeinse Catacomben'
> Je komt ook voorbij de 'katakomben van Valkenburg', ooit één van de belangrijkste toeristische attrakties van Valkenburg. Het betreft hier eigenlijk een soort namaakcatacomben van die in Rome. Ze werden gemaakt tussen 1908 en 1912, in een tijd dat het voor de gewone man niet evident was om de echte catacomben van Rome te bezoeken. Die Romeinse catacomben waren bij de christelijke bevolking toen ook erg bekend in die tijd: de eerste christenen werden er in het geheim begraven en de catacomben gingen een eigen geromantiseerd leven leiden in allerlei heldenverhalen over de 'ondergrondse christenen'.

> De eigenaar van deze Valkenburgse grotten, de jonge Jan Diepen, was steenrijk en zag wellicht in het project van de catacomben ook een persoonlijk prestigeproject. In een periode van sterk opkomend toerisme probeerden eigenaars van grotten ook toeristen te lokken door hun grotten een bijzonder cachet te geven en ze zo te onderscheiden als attraktiever dan andere mergelgrotten. In 1910 werd het eerste deel geopend, in 1912 de rest.
> Dit was ongetwijfeld decennia lang een populaire attraktie 100 geleden, zowel voor scholen als recreatieve toeristen, maar sinds de jaren '70 kalft het bezoekersaantal systematisch af. Momenteel komen er nog tot 10.000 bezoekers per jaar de catacomben bezoeken. Net genoeg om de zaak draaiende te houden maar niet voldoende om het project een moderner élan te geven. De toegangsgebouwen stralen wat vergane glorie uit. Misschien zie je het als kitsch zonder historische waarde. Toch is dat wellicht niet helemaal waar. De catacomben werden immers met oog voor detail natuurgetrouw nagebouwd en ingericht en bovendien ligt alles hier geconcentreerd, terwijl je in Rome op verschillende, verspreid gelegen locaties moet zijn. Onderwijzend personeel ziet in de catacomben van Valkenburg dus nog vaak een interessant educatief project voor leerlingen. En uiteindelijk worden de Valkenburgse catacomben zelf stilaan geschiedenis na meer dan 100 jaar...
> Helaas waren de catacomben gesloten op het moment dat ik er passeerde, ik had anders best wel eens een kijkje willen nemen. Check dus best de openingsuren op voorhand.

> Verder over Via Gulia langs de Geul. Je neemt dus niet de dreef naar de kastelen en ook niet het pad rechts omhoog naar De Kluis. Steeds rechtdoor (Oosterweg) langs de schaduwrijke rechteroever van de Geul.
> Bij het negentiende eeuwse neoclassicistische Kasteel Oost passeer je een oude kalksteengroeve. De kalksteen werd waarschijjnlijk al voor de komst van de Romeinen gebruikt, voor het bemesten of 'mergelen' van akkers en weilanden. Vanaf de Romeinse tijd werd de kalk vooral gebruikt als bouwmateriaal bij metsel- en bepleisterwerk. Fossielen uit dit soort kalksteenlagen kan je bewonderen in het streekmuseum van Valkenburg.