> Tegen 7u30 moest ik de gîte verlaten van de conciërge, dat lukte nog ook. Die vroege start kwam me nog goed uit ook, want zo kon ik het maximum uit deze lange dagtocht halen. De ochtendschemering hield de wolken laag aan de grond. Daardoor miste ik wat uitzichten op de imposante citadel met Vaubanversterking van Montmédy. Het pad liep dwars door enorme velden op een hoogplateau. Na een uur komt de Transgaumaise® langs een eenzame picknickplek : La Croix Cassée. Er staat inderdaad een kruis met daar rond natuurstenen rustbankjes onder 2 kleine lindes. Misschien wel een goede kampeerplek maar enkel bij rustig weer, want je staat hier open en bloot overgeleverd aan de weerselementen.
> Vlakbij, op 200 meter naar rechts, zijn 3 bunkerkoepels in een wei. Ze behoren tot de beruchte Maginotlinie. Deze bunkers liggen in dezelfde lijn van diegene die ik gisteren al passeerde op de Ramonette-heuvel. 100 meter verder is een nog groter bunkercomplex. Van hieruit werd in mei 1940 Avioth,bezet door de Duitsers, onder vuur genomen door de Fransen.
> Even later doemt 'de basiliek' van Avioth op uit de velden. Enkele natte paden leiden naar het dorp aan de voet van het imposante kerkgebouw.
> De Gaumeroute loopt na Avioth door bos omhoog over één van de oude Romeinse wegen die door Avioth liepen. André Pierlot vertelt in zijn gids over de Gaumeroute over dit traject en over de volgende dorpen weer de meest sappige en merkwaardige verhalen. In het bos rechts een bemost stenen houthakkerskruis. In een haakse bocht gaat de tocht verder naar Breux.
> Er is een bron bij het binnenkomen van het dorp. Nog een opvallende kerk hier, gebouwd op een kruisvormig grondplan met koepel. De pastoor –bouwmeester- van deze kerk vond zijn inspiratie in het 19de eeuwse Rusland. Hier in dit 170 zielen tellende dorp was tot enkele jaren geleden zowaar nog een bakker. Ze overleven door ook een 7-tal dorpen in de omgeving te bedienen waaronder Avioth. Ik kocht er een verse baguette en rustte even op een picknickbank schuin tegenover de bakkerij. Er is ook een picknicktafel 500 meter na Breux. (Noot: vandaag bestaat deze dorpsbakkerij niet meer)
Avioth
> Dé attraktie op deze wandeldag is deze opvallende basiliek van Avioth. Meteen rijst de vraag wat zo’n schitterend en trots bouwwerk doet in een verloren boeregat van 150 inwoners. Daarvoor moeten we ver terug gaan in de geschiedenis.
Orval
> De site van Orval vindt zijn oorsprong in de 11de eeuw, toen Benedictijnen er een nederzetting oprichtten en de omgeving ontgonnen. In 1131 werd er een Cisterciënzerabdij opgericht. Een brand verwoestte de gebouwen grondig in 1252. In 1637 zijn het de Franse troepen die de gebouwen in de as leggen. Pas vanaf 1759 wordt nogmaals aan de heropbouw van de abdij begonnen; naast de oude ruïnes. Helaas hebben de Cisterciënzers de tijdsgeest tegen als enkele jaren later de Franse Revolutie uitbreekt en hun eigendommen verbeurd worden verklaard en geplunderd. Opnieuw wordt Orval verlaten. Pas na de Eerste Wereldoorlog wordt er weer aan heropbouw gedacht. In 1948 wordt de abdijkerk gebouwd, in een stijl die voor die tijd redelijk revolutionair is. Aan de ingang bevindt zich een 17 meter hoog Mariabeeld.
> Het is de ligging van de site, de mooie combinatie van de romantische ruïnes en de ‘nieuwe’ abdijgebouwen in gele steen die het geheel zo prachtig maken. Voeg daarbij nog de vervaardiging van ambachtelijke producten (kaas en bier) en meteen ook is de populariteit voor een bezoek aan de site verklaard. De abdijruïnes met museum, kruidentuin en oude apotheek zijn dagelijks te bezoeken voor enkele euro's.
> Aan de bron van Mathilde kan je je watervoorraad bijvullen. Aan deze bron, die al van in de Merovingische periode het middelpunt van de site vormt, is een legende verbonden. Toen Mathilde van Toscane in het dal haar trouwring verloor riep zij door gebed de hulp van God in. Spontaan sprong er aan de bron een forel uit het water met de bewuste gouden ring in zijn bek. Mathilde riep verrukt uit dat deze plaats voorwaar een gouden dal is (Val d’Or), vanwaar de naam Orval ontsproot. De forel is het logo van het abdijbier.
> In de 12de eeuw groeide Avioth uit tot bedevaartoord, na een verschijning van Maria. Bedevaartgangers naar Santiago de Compostela passeerden door Avioth, evenals historische figuren, zoals St-Bernardus (stichter van de Cisterziënserorde). Avioth bloeide en in het zog van de grote Franse kathedralen werd ook hier besloten tot het oprichten van een groot kerkgebouw passend bij de uitstraling van het dorp als bedevaartsoord. In de 13de eeuw werd de zandstenen kerk voltooid.
> Avioth groeide echter niet verder uit tot een stad, in tegendeel: was Avioth in de 14de eeuw nog een levendig dorp met 400 inwoners, markten en een bloeiende nijverheid, in 2007 is het even anders. Het dorpje laat een wat doodse indruk na. Geen winkels of café’s meer of andere bedrijvigheid, nee, enkel nog de imposante basiliek.
> Hoewel, ook met die kerk gaat het niet zo goed. De pastoor van Avioth is ondertussen al enkel jaren op pensioen en de wekelijkse mis werd herleidt tot één maandelijkse. Daarvoor komt dan een pater uit Montmédy afgezakt. Die misviering wordt bijgewoond door een 20-tal gelovigen en een koortje van 7 man. Er is sprake om de wintermissen ook af te schaffen omdat het gewoon onbetaalbaar is om de basiliek tijdens de winter te verwarmen. De ‘roekoekoe’-duiven zijn dezer dagen talrijker dan het aantal gelovigen.
> Het kerkgebouw zelf verkeerd in redelijke toestand hoewel het moeilijk is om in een land dat uitpuilt van historische monumenten voldoende fondsen bijeen te schrapen voor de noodzakelijke herstellingswerken. In 1993 nog verhief paus Johannes-Paulus II de kerk tot basiliek na veel lobbywerk. Een kopie van deze bul hangt uit in de kerk.
> De basiliek is werkelijk een pareltje van gotische religieuze kunst. De portalen en timpanen zijn rijkelijk versierd met gebeeldhouwde figuren. Biezonder zijn ook de waterspuwers (gargouilles) rond de kerk in de meest monsterlijke voorstellingen. Binnenin is er meer mooi beeldhouwwerk, schitterende glasramen en enkele gepolychromeerde beelden. Het Mariabeeld van Avioth bevindt zich links in het koorgedeelte. De meeste kunstwerken hebben gelukkig woelige periodes zoals de Franse Revolutie en de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog overleefd. In feite is deze basiliek niet zoveel groter dan een gewone kerk. Het feit dat de basiliek is gebouwd op een heuvel, gebouwd is in een stijl van (vertikaal gerichte) hooggotiek en omringd is met lage huizen ipv hoogbouw maakt haar verschijning zo markerend als je naar het dorp toestapt.
> Naast het kerkgebouw staat nog een opvallend klein gebouwtje: La Recevresse. Dit rare gebouwtje (een torentje in vlamgotiek) is oorspronkelijk een rechtplaats maar deed later vooral dienst als
> Dankzij cameratoezicht en sociale controle kan je basiliek bezoeken, open vanaf 9 uur elke dag. Op 16 juli herleeft Avioth even de de gouden pelgimagetijd bij de jaarlijkse bedevaartfeesten. Als je rond de kerk wandelt, vind je sanitaire voorzieningen, evenals een picknickbank achter de kerk.
Startpagina > Wandelen >Transgaumaise®
> Door een kleine vallei omhoog door meer bos om dan weer af te zakken naar Herbeuval. Water vind je in de vorm van een kraantje op het dorpsplein. Weer klimmen en dalen, dit maal naar het gehucht Le Quinze. Het pad loopt rechtdoor volgens de gids, maar de markering gaat naar links, die volg ik dus. Een brugje over een beek over en meteen kom ik weer aan in België en in het dorp Villers-devant-Orval. ’t Wordt echt mooi weer nu. De zon komt er flink door.
> Nog een mooie boswandeling en dan Orval. Dankzij het bekende bier trekt de abdij nog dagelijks volle autocars toeristen. De ruïnes die in de schaduw van de moderne abdij liggen zijn zeer de moeite waard om te bezoeken. Regelmatig vinden er ook gidsbeurten plaats. De brouwerij zelf is slechts uitzonderlijk te bezoeken. Bier en kaas zelf kun je ook kopen in de abdijwinkel, maar om te eten en te drinken moet je in één van de tavernes zijn die langs de toegangsweg naar de abdij liggen. In het kortst bij de abdij gelegen café heb ik een stevige omelet met Orvalkaas gegeten. Lekker, je kan hier trouwens uit een keuze van gerechten kiezen waarin het Orvalbier of de kaas zijn verwerkt, tesamen met Orvalbrood.
> Om 15 uur weer verder. Een mooie bostocht volgt, deze loopt te samen met GR 129 -'Dwars door België" hier. Op een moment splitsen beiden paden even. Hier is een goeie plek om bij heet weer even in het water van het wilde beekje Ruisseau de Williers te duiken. Hier ook is het misschien beter om even GR 129 te volgen want de Gaumeroute volgt een half weggespoeld pad hier. 100 meter verder lopen beide paden weer te samen. De Ruisseau de Williers is een echt wildwaterbeekje met watervallen, stroomversnellingen en grillige bochten.
> In Chameleux splitsen GR 129 en Gaumeroute weer. Je kan hier in de buurt de ruïnes van een oude Romeinse pleisterplaats bezoeken. De Transgaumaise® draait verder Frankrijk in en er volgt een stevige stijging door bos, af en toe is het pad overgroeid. Dan volgt een lang stuk door hoge graspollen, die passage kan erg nat zijn aan de voeten bij regenweer of ‘s morgens bij dauw. Daarna even kort dalen naar Mogues. De beste bron in dit dorp ligt bij het verlaten van Mogues. Over asfalt naar het volgende dorp : Tremblois-les-Carignan. De drukke D981 over en aan een calvariekruis voor het kerkhof linksaf.
Notre Dame d'Avioth
Frontzijde van de kerk
De recevresse
De kerk heeft heel wat fijn beeldhouwwerk
Bunkercomplex Maginotlinie
'Veldbasiliek' van Avioth
Bunkers Maginotlinie
> 't Wordt tijd om uit te kijken naar een wildkampeerplek. Die vind ik 2 km verder op een stukje gras langs een verharde weg, aan de rand van het dichte Bois du Banel waar ik morgen doortrek. Je kunt ook overnachten op Camping Le Banel, gelegen op 400 meter van de Transgaumaise, net voor je een haakse bocht neemt om het Bois de Banel in te trekken.
Ruisseau de Williers
Orval wandelbrandstof
Orval ruïnes oude abdij
Oval
Onderweg naar Breux : Houthakkerskruis
Transgaumaise® (140 km) Belgisch/Frans Lotharingen