> Bij het uitstippelen van de route werden zoveel mogelijk onverharde paden uitgezocht en daarin is la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl behoorlijk geslaagd. Er zit slechts een 30 % asfalt of beton tussen, meestal in de buurt van dorpen. Een langer geasfalteerd stuk loopt van Fontenoille via Sainte Cécile en Chassepierre naar Azy (8 km). Waar het pad over asfalt gaat is dat meestal over rustige landwegen, met uitzondering van enkele honderden meters over de drukke weg Longuyon-Montmédy.
> De Gaume is een stuk minder bergachtig dan de Ardennen. Als het over ‘bergruggen’ gaat spreekt men in de Gaume over ‘cuesta’s’, in feite overblijfselen van differentiële erosie tussen hardere en zachtere bodemlagen. De Gaumeroute trekt er enkele over, maar het gaat hier over hoogteverschillen van maximaal 50 à 70 meter. Aan de rand van zo’n cuesta loopt meestal een rivier. Aan de meest noordelijke (1ste) cuesta is dat de Semois, verder zuidelijk ontmoet de Gaumeroute 2 andere cuesta’s met aan de voet ervan de rivieren Ton en Vire. Over de Franse grens steekt de Gaumeroute meer cuesta’s over, met de rivieren Chiers en Othain.
> In drogere periodes kun je de tocht ook best met gewone sportschoenen wandelen ipv met boots. Waterdichte schoenen zijn echter altijd handig, zelfs bij zonnig weer, omdat dauw op een vroege morgen met gras bedekte paden voor een natte start kunnen zorgen.
> Er zijn onderweg geen noemenswaardige hindernissen of gevaarlijke passages.
> 's Zomers kan de temperatuur aardig oplopen in de Gaume. Het is hier enkele graden warmer dan in de Ardennen, wat verklaard wordt door de lagere hoogten, de meer zuidelijke ligging en de snel opwarmende bodemsamenstelling kalk/zand.
> Gelukkig is de Gaume een bronrijk gebied. In de meeste dorpen vindt je nog lavoirs (oude wasplaatsen) met een vaak nog functionerende bron voor de watertoevoer. In de bossen kom je ook regelmatig wilde bronnen tegen, die beekjes voeden. De Gaumeroute trekt enkele malen voor langere tijd door bos (schaduw) maar zeker niet de hele tijd, er zijn ook kilometerslange schaduwloze trajecten, bijvoorbeeld door open veld, bronnen zijn dus welgekomen 'tankstations'.
Torgny, wijngaard
Beste wandelperiode
Jacht
Ca pousse bien en Gaume !
Gewone vleugeltjesbloem
Peervormige stuifzwam
Montmédy en zijn Vaubanversterking,
> De Gaumeroute is het hele jaar toegankelijk. Zelf heb ik een voorkeur voor de lente en de herfst.
> De lentemaanden april en mei en zijn ideaal om de ontluikende lenteflora te ontdekken. Op de velden bloeit hier en daar koolzaad en tal van wilde bloemen zomen de paden kleurig af. Door de aparte bodemsamenstelling en klimaat verschilt de vegetatie hier van deze in de Ardennen. Zo kun je in de Gaume enkele bijzondere orchideeënsoorten ontdekken in de lente en vroege zomer. In Torgny is het de moeite waard om in de lente even het kleine natuurreservaat (bij het binnenkomen van het dorp) te verkennen. Ook aangenaam is de lange lichtperiode in deze tijd van het jaar.
> In de herfst is het dan ritselen door de herfstbladeren. Doordat meer dan 90 % van het bomenbestand langs de Transgaumaise® bladverliezend is, kleuren de bossen fel tijdens de herfst. Oktober is de beste maand om dit spektakel te zien, het is werkelijk schitterend wandelen op een zonnige herfstdag. De nachten zijn wel lang als je vrij kampeert in de bossen en er is nog een ander gebeuren waar je terdege rekening moet mee houden: De jacht.
> Zeer storend voor wandelaars in Wallonië en dus ook op de Gaumeroute, zijn de georganiseerde klopjachten op grootwild, niet enkel omdat dit soort bedenkelijk plezier plaats vindt in het mooie herfstseizoen maar vooral omdat het een aanfluiting is tegen elke beschaafde en ecologisch verantwoorde omgang met het bos en zijn bewoners. Dat zo'n drijfjachten nog kunnen in de 21ste eeuw heeft te maken met het feit dat er een machtige lobby achter zit en dat het verpachten van stukken bos voor jacht een verleidelijke inkomstenbron is voor boseigenaars die naast boskap weinig economisch profijt uit bosareaal kunnen puren.
> Het zijn vooral 'drijfjachten' (battues) die het probleem zijn. 'Loer- of bersjachten' (aproche-affût), zijn meestal geen probleem aangezien ze veelal rond schemertijden plaats vinden.
> Opgelet, langs de Franse zijde van de grens is het in theorie niet verboden je route te vervolgen door jachtgebied tijdens jacht maar het is uiteraard niet zo veilig en je wordt wellicht onder druk gezet door de jagers om het niet te doen.
> Het wettelijk toegestaan jachtseizoen in Wallonië voor drijfjacht op groot wild (hert, everzwijn, reebok) loopt van 1 oktober tot 31 december. Daarbij mogen hele bossen worden afgesloten en de toegang volledig worden verboden voor alle niet-jagers. De jachtdata worden meestal weken vooraf aangekondigd aan de toegangswegen tot een jachtgebied door middel van wit-zwart-GELE pamfletten. De gele borden zijn louter informatief. Op de dag van de drijfjacht of enkele dagen ervoor kom je ook wit-zwart-RODE pamfletten tegen aan de ingang van het jachtgebied. Op de dag(-en) aangegeven zelf is de toegang wettelijk verboden als wandelaar ('passage interdit'). Je kunt de jachtdata te weten komen via de gemeenten of hun toeristische diensten waarlangs je passeert.
St Rémy, Le Tour Carré,
langs de Transgaumaise®
Transgaumaise® over een oude trambedding nabij Pont de Soye, naast het spoor Florenville - Virton
Wandelinfo
Wandelgids
> Over de Gaumeroute is een parel van een boekje geschreven. Auteur is André Pierlot. Uit het boek blijkt al snel dat het enkel kan geschreven zijn door een man met een grote liefde voor de Gaume, die de streek door en door kent. André Pierlot woont dan ook in de Gaume. Hij weet de meest merkwaardige en boeiende verhalen te vertellen over de streek. Veel van de verhalen die André optekende komen uit eerste hand van de inwoners zelf.
> De meest recente editie (2022) verscheen enkel in het Frans, oudere versies werden ook in het Vlaams vertaald door Ann Jooris en Serge Renson die hiervoor zelf de route aflegden. In 198 pagina’s leer je alles over het Gaumse leven, geografie, culinaire geneugten (recepten!), geschiedenis, natuur en uiteraard de etappebeschrijvingen, alles doorspekt met anekdotes en een beknopte dorpsgeschiedenis. Een hoofdstukje praktische informatie maakt de wandelgids volledig.
> Het boek beschrijft ook 11 luswandelingen in de Gaume (tussen 7 en 15 km) voor zij die een vaste stek of een dagcircuit verkiezen. Geen topografische kaarten in het boek maar wel enkele geschetste overzichtkaartjes van de dagetappes. Eventueel kunnen kaartjes worden gekocht bij la Maison de la Randonnée® GTA Belgique asbl, evenals de gids met een bijhorende NL-vertaling in Word-doc. Adres: Route des Courts Champs 4, B-6680 Sprimont, Sprimont 6680 Sainte-Ode.
> Er zijn ook aparte kaartjes voor zij die de tocht willen fietsen. Dat traject (175 km) is anders dan de wandelroute en wordt in 7 etappes ingedeeld. In feite zijn kaarten niet echt noodzakelijk. Een overzichtskaart van de Gaume kun je ook gratis verkrijgen in de toeristische diensten. Wil je meer weten over andere aspecten van de Gaume, dan kun je terecht bij de uitstekend uitgeruste streek-VVV (Maison du Tourisme) te Virton.
> Er bestaan geen officieel vrijgegeven GPS-tracks van de Gaumeroute.
> Het hele pad is gemarkeerd met geverfde geel/witte streepjes. Een gepijlde geel/witte streep of een dubbele geel/witte streep duiden een belangrijke richtingverandering aan. Een geel/wit kruis duidt aan dat dit niet de goede richting is. In de dorpen worden ook geel/witte zelfklevers gebruikt met daarop het logo van de G.T.A. De 140 kilometer lange Transgaumaise® is in één richting gemarkeerd, in wijzerzin. Update 2023: de padmarkering is op sommige trajectdelen niet recent onderhouden! Sommige paden kunnen ook overgroeid zijn.
> Het gidsje over de Gaumeroute laat de tocht beginnen aan het recreatiecentrum van Rabais, een paar kilometer van Virton. Een gemakkelijker beginpunt is het treinstation van Florenville. Florenville ligt ook al niet op de Gaumeroute maar het treinstation ligt in feite korter bij Lacuisine en als je de trein verlaat in station Florenville (Lacuisine) stap je uit de trein recht de Transgaumaise® op. Als je met de trein komt is dat de beste optie. Dezelfde trein rijdt nog verder naar Virton, maar dat betekent een paar kilometer extra stappen, van Virton naar Rabais.
> Zelf vertrok ik in Martué, een dorpje op minder dan 2 kilometer van Florenville.
> Info over de treinverbindingen vind je op de website van de NMBS en voor bussen op de site van de Waalse vervoersmaatschappij TEC. Bussen rijden vooral in functie van de schooluren, behalve op de grotere lijnen zoals Florenville-Virton en Virton- Aarlen. Busvervoer tussen Frankrijk en België is zo goed als onbestaande met een sporadische verbinding tussen Montmédy en Virton als uitzondering.
Onderweg naar Izel
Montmedy
Openbaar vervoer
Winkels en restaurants
Km Plaats Voorziening
0 Rabais Café/restaurant aan het recreatiecentrum.
Campingwinkeltje ’s zomers (op 30 min van de Gaumeroute).
Delhaize en frituur op de weg naar Virton (op 40 min van de Gaumeroute, ook vanuit de camping te bereiken via een pad en op 15 min van de camping)
5 Ethe Winkels
27 Torgny Café/Restaurant
38 Marville Winkels (beperkt) /Restaurants
52 Montmédy Alle voorzieningen in de benedenstad
71 Villers-devant-Orval Winkel /Restaurant
73 Orval Restaurants
93 Sainte-Cécile Café
96 Chassepierre Café/Restaurant
108 Martué Op 2 km Florenville (alle voorzieningen, Super GB in het centrum, Delhaize en Intermarché op 500 meter van het centrum)
109 Lacuisine Bakker, di - zo 's morgens, zaterdag hele dag, maandag gesloten.
113 Izel Bakker langs de route, "Pin d'Izel"
116 Jamoigne Spar. Bakker op 500 m.
117 Valansart Bakker, (dinsdag gesloten)
135 Meix-devant-Virton Winkel, bakker.
> Ondanks het feit dat de Gaume een erg rustige en niet dicht bevolkte regio is, zijn er wel wat overnachtingsmogelijkheden in alle categorieën: Campings, gîtes en hotels. Zelf had ik een tent mee waarmee ik overnachtte op de campings van Jamoigne en Rabais en de camping ‘à la ferme’ van Torgny. Helaas kun je in Jamoigne en Torgny inmiddels niet meer kamperen. Eén maal heb ik vrij gekampeerd, in het Bois de Banel. Vrijkamperen (of wildkamperen) is officieel niet toegestaan, maar als je discreet bent en het bij bivakkeren houdt is er weinig kans dat je in de problemen komt. In het etappeverslag vermeld ik enkele keren goede vrijkampeerplekken. Er zijn geen officiële bivakzones.
Padmarkering
> Deze lijst is zeker niet volledig en de info is onderhevig aan veranderingen.
Kruisende langeafstandspaden
Gaume Buissonnière
225 km lang pad door 'le grand sud' van de provincie Luxemburg. Het andere pad dat wandelen in de Gaume als thema heeft + een stukje Ardennen. Kruist de Gaumeroute dan ook talloze malen. Verslag.
Lorraine Gaumaise itinéraire
Zeven gemarkeerde wandellussen van 44 tot 68 km die ook samen een langeafstandsroute vormen van 232 km. Valt vaak te samen met de Gaumeroute, zowel in Frankrijk als in België.
Via Arduinna
Gemaakt voor Santiagowandelaars. Loopt van Malmédy of het Luikse naar Vitry-le-François (Fr) over 400 km. Kruist de Gaumeroute tussen Florenville en Orval en ook op het Franse deel, zoals te Avioth. Verslag
GR16
GR 16, het pad van de Semois, van Arlon tot Monthemé, 209 km. Loopt met de Transgaumaise soms te samen in de omgeving van Florenville, Martué, Lache, Chassepierre, Ste-Cécile. Verslag.
GR 129 Dwars door België
GR 129 loopt over 573 km van Brugge naar Aarlen en eindigt bij de bron van de Semois. Kruist de Gaumeroute kort, oa bij Torgny. Verslag.
GR de Pays aux Marches de Meuse.
Of Chemin Dagobert. Frans streekpad in lusvorm. Op ontdekking door een wat vergeten gebied net over de Franse grens. Loopt korte tijd te samen met de Gaumeroute oa in de omgeving van Montmédy en Marville. Verslag.
Orval : Bron van Mathilde
Vrij kamperen in het Bois de Banel
voorbij Tremblois-les-Carignan
Water
> Ik bracht ook een nacht door in de gîte de randonnée van Montmédy. Voor meer budgetvriendelijke accommodatie raadpleeg Gilbert’s List (lijst voor een kleine vergoeding per post te verkrijgen). Gilbert Bastiaensen heeft de route trouwens zelf 2 X gelopen. Voor overnachtingen in hogere prijscategorieën raadpleeg de toeristische diensten of de touroperator Europ'aventure®.
> Voilà, rugzak omgegespt. Op de volgende pagina een tochtverslag van de Gaumeroute.
> De volgende campings liggen aan de Transgaumaise® (meer info op de campingsites) :
Startpagina > Wandelen >Transgaumaise®
Zelfklever Geschilderde markering 'la Maison de la Randonnée® GTA Belgique'
Standaard-markering (geel/wit). Richting- of padverandering. Richting- of padverandering. (Niet de officiële markering maar wel vaak gebruikt.) Verkeerd pad
Aard van de paden
Onderweg naar Saint-Rémy
Overnachting
Km Plaats Afstand in meter van de Transgaumaise® Naam
0 Rabais 1300 Colline de Rabais****
54 Montmédy 100 (citadel) Camping municipal La Citadelle**
89 Bois de Banel 400 Camping Le Banel***
97 Sainte-Cécile 600 (gehucht La Mécanique) Camping La Rochette*
98 Sainte-Cécile 200 (richting Chassepierre) Camping de la Semois**
100 Chassepierre 0 Camping Les Cabrettes**
111 Martué 100 Camping à la ferme
113 Florenville 1000 Camping Le Florenville***
Transgaumaise® (140 km) Belgisch/Frans Lotharingen