> Het is even uitkijken in Eupen om de juiste GR te nemen bij het verlaten van de stad, want Eupen is een kruispunt van GR-paden. GR 15 verlaat Eupen door in de benedenstad de Haasstrasse over te steken en een straatje te nemen dat over de oude Vesderbrug loopt. Dadelijk links daarna tot bij de invalsweg N68. Op dit punt verlaten we GR 573, die aan de langste stijging begint van alle Belgische wandelpaden (helemaal tot Botrange).

Stuwdam Gileppe
> Het kunstmatige meer en de stuwdam zijn de oudste van België in zijn soort en een van de oudste in Europa. De dam werd al in gebruik genomen in 1878, onder Leopold II. Rond 1970 werd de dam gemoderniseerd en verhoogd met 10 meter. De watermassa is groter dan 25 miljoen m³. Het meer was vooral bedoeld om de textielindustrie van Verviers van goed en voldoende water te voorzien. Het water van de Vesder volstond niet meer. Nu is het meer vooral op drinkwatervoorziening gericht. Een enorm leeuwbeeld van 130 ton domineert de dam. De toren is gratis te bezoeken. Er is een lift die in het verleden zo vaak defect was, dat de vorige eigenaar van het restaurant er de brui aan gaf. Sinds 2012 is er weer een dynamische ondernemer gevestigd. Je kan er genieten van het uitzicht bij een maaltijd maar ook een fiets huren.

> Het thermaal toerisme stokt weer volledig bij het uitbreken van WO I. De Duitse keizer Wilhelm II richtte er zijn oorlogskwartier op. Sommige gebouwen kregen een militaire functie, zoals het casino dat een hospitaal werd. Na de oorlog is Spa de plaats waar wordt onderhandeld over de Duitse herstelbetalingen.

> Spa verliest uitstraling in de 20ste eeuw, hoewel de stad een populaire bestemming blijft die vooral dagjestoeristen aantrekt. Modernisering van de stad is niet altijd even smaakvol gebeurd. Veel elementen in de huidige stadsarchitectuur vloeken nogal met elkaar. Ontdek het zelf. In het centrum, langs GR 15, vind je de VVV van Spa, waar je ondermeer een brochure voor een korte stadswandeling kan oppikken.

> We steken dus de N68 niet over maar gaan rechts en nemen dadelijk een wegje rechts tussen de N68 en industrie langs de Vesder. In het verlengde lopen we over een variatie aan paden, waartussen ook een doorsteek over weide - via hekjes - in zit. We komen langs een kruis en een arduinen 19de eeuwse grenspaal. Hij markeert de oude grens tussen Pruisen en het België van voor 1920. Even later duikt GR 15 het uitgestrekte Westhertogenwald in. We klimmen door een gemengd woud van den en loofwoud. Waar het bladerdak het bos 's zomers niet sterk verdonkert, is een dichte ondergroei van adelaarsvarens met daarin hier en daar enorme burchten van bosmieren. Na 4 kilometers door dit woud zetten we een sterke daling in naar het oudste stuwmeer van België.

> De wandeling over GR 15 loopt verder langs nog een hotel-restaurant en dan stijgend door de vallei van een beek, de Borchène. Iets verder loopt GR 15 langs een kruis voor een zekere JP Malay (1858-1885), God weet hoe de man hier omgekomen is. Na de kruising met een een paar verharde wegen ter hoogte van Vervierfontaine, wordt een punt op 390 meter bereikt, gemarkeerd met een antenne. Dadelijk daarna loopt het pad verder over een schitterende veldweg met 's zomers veel veldbloemen langs het pad. Enkele ruiters hebben ook voor dit pad gekozen. Eén van de paarden steigert bij het zien van mijn wandelstok. Even de stok in de struiken gooien kalmeert hem en de paarden passeren probleemloos.

> Uit de donkere hemel valt een korte maar stevige regenbui. De zon die dadelijk terug is zet het pad aan het stomen. Meer bloemen en holle veldwegen in de buurt van Croix du Petit-Jean, waar we aan het kruis links gaan.
> Schitterende paden hier, we dalen naar de diep ingesneden beekvallei van de Ruisseau du Trou Colas. Hier moet het bospad links door de vallei worden gevolgd, tot je uitkomt aan de rivier Hoëgne.

Polleur
> Er lag waarschijnlijk al een brug over de Hoëgne hier ten tijde van de Romeinse bezetting of zelfs eerder. De Romeinse heerweg van Tongeren naar Trier kruiste hier de rivier. Zoals nogal wat oude dorpen is Polleur dus wellicht gegroeid rond deze brug.
> Het riviertje Hoëgne had vroeger als naam Poleûr of nog ouder ‘Poleda’ en dat zowel op de bovenloop als de benedenloop, vandaar dus ook de naamsoorsprong van dit dorp.
> Polleur wordt ook in verband gebracht met een vergeten middeleeuwse route naar Santiago de Compostela. Niet alleen verwijst de patroonheilige, Sint-Jacob, ernaar maar ook de aanwezigheid van de oude heerweg en de oversteekmogelijkheid van de Hoëgne. De route liep dan verder zuidelijk naar Marteau, het Croix Brognard, Creppe (waar we de vergeten pelgrimsroute tijdens de volgende etappe kruisen) en zo naar La Roche-en-Ardenne en verder. De oude pelgrimsroute zou dus ook kunnen worden gerelateerd met de in de middeleeuwen tot ver buiten de grenzen bekende bedevaarten naar het graf van Saint-Hubert. Maar dat laatste is een denkpiste van mezelf.

> De mooie brug van Polleur vormt nog om de 2 jaar het decor van een kleurrijk volksfeest hier, La fête du Coucou. Lang geleden dwaalde er door het nabijgelegen woud van Staneux een gevaarlijk monster. De mannen van Polleur besloten op een dag om met vereende krachten het monster onschadelijk te maken en trokken het woud in. De jongst gehuwde van het dorp verkoos er echter voor om de strijd te voeren in het bed van zijn kersverse bruid. De mannen overwonnen het monster dat er uit zag als een centaur: Half vrouw, half paard en met een leeuwenstaart. Terug in het dorp rekenden ze daarna af met hun asociale dorpsgenoot door hem een lesje te leren: vanop de brug gooiden ze de jonge bruidegom in de Hoëgne. Deze legende, die terug gaat tot minstens de 15de eeuw, is uitgegroeid tot een volkse traditie waarbij ieder jaar in een folkloristische optocht de jongst gehuwde van Polleur in de Hoëgne wordt gegooid.

> We zijn nu 40 km gevorderd sinds de start van GR 15 te Monschau. De GR-route ontmoet hier weer GR573 , we vervoegen deze GR naar rechts en steken de Hoëgnebrug over. We wandelen nu een tijdje door de Hoëgnevallei en komen langs een boerderij van het gehucht Neufmarteau. GR 15 en 573 nemen voorbij de boerderij onverwachts een onopvallend paadje rechts. Nogmaals de Hoëgne over. Door een hekje een veld diagonaal oversteken. Het pad aan de andere kant wordt al snel een asfaltstrook, loopt door een wijk om een druk kruispunt te bereiken op de weg Verviers – Spa kort bij Polleur. Naar het centrum van Polleur.

Spa
> De geschiedenis van Spa is nauw verweven met de vermeende heilzaamheid van haar waterbronnen. Vanaf de 16de eeuw ontwikkelt Spa zich echt tot een thermaal station, hoewel de Romeinen de bronnen al kenden. Personaliteiten uit zowel de culturele als de politieke wereld kwamen graag naar Spa om er zich tussen de diplomatieke contacten en salonbabbels door te laten verwennen. Peter De Grote, Descartes, de broers Grimm tot de Engelse adel gaven Spa élan. De stadsnaam werd een zelfstandig naamwoord: 'Spa' werd een algemene omschrijving voor kuuroord, nu nog staat het woord in Engelse woordenboeken.

> In Polleur staat ook nog een standbeeld voor de mensenrechten. In de tuin bij het beeld kan je bijhorende teksten lezen. Een inwoner van Polleur maakt er mij op attent dat ik eens achterom moet kijken. De hemel achter mij is blauwzwart geworden van de zwangere wolken. Daar komt ongetwijfeld zware regenval uit, maar ik ben gewapend met een paraplu. Bij de kerk van Polleur splitst GR 15 weer af van GR 573 en we lopen over de historische Pont. Daarna dadelijk rechts, er volgen nog een paar wegsplitsingen en we lopen onder het 500 meter lange viaduct van de snelweg Verviers - Bitburg (E42).

> Tijd om door te stappen want de hemel wordt nu echt blauwzwart en er zijn nog 7 km af te leggen tot Spa. We stijgen stevig door het Bois de Staneu over een goede stenige piste. Geen centaur te zien hier maar boven het bos gaan plots toch de hemelsluizen open. Bakken regen. Mijn brede paraplu komt goed van pas.
> Hogerop kruisen we een brede bospiste en gaan kort daarna rechts verder. We zijn inmiddels op een hoogte van 350 meter, bijna 150 meter zijn we gestegen sinds Polleur. De weg wordt weer pad en we lopen door een zone waar enkele beken ontspringen. Na nog een paar snelle padwissels bereiken we zo een mooie picknickplek (bij droog weer) midden in het bos en gelegen bij de vijver van Chawion. Een tijdje lopen we over een pad parallel met enkele vijvers om tenslotte het Bois de Staneu uit te komen waar we bij het kerkhof van Spa nogmaals GR 573 kruisen.

> Langs het bungalowpark Sol Cress en een thermaal oord komen we op de rand van een crête. Onder ons ligt Spa, aan dat thermaal station begint een sterk dalend zigzagpad naar Spa, af en toe de raillift kruisend. Het gaan snel nu, even later staan we beneden in het centrum van Spa.

> Gearriveerd in het mondaine Spa, de volgende etappe laat ons weer een ander bruisend beeld van de Ardennen zien...

> De voorbije jaren werd hard gewerkt aan het imago van de stad met stadsvernieuwing, restauraties, en culturele evenementen (oa muziekfestival Francofolies), die Spa een meer sexy uitstraling moeten geven. Een andere belangrijke realisatie is het nieuwe thermale centrum (Thermes de Spa) uit 2004, bereikbaar via een raillift die je eigenlijk boven Spa brengt. We kwamen er langs over GR 15. Een deel van de nieuwe thermen is ook voor dagrecreanten toegankelijk.

> Met al dat bourgeoisiegeld aanwezig is het geen verrassing dat hier in Spa in 1764 het eerste casino van Europa zijn deuren opende. De uitstraling van Spa kreeg een dreun toen in 1807 een flink deel van de stad verwoest werd door een grote brand. Het duurde decennia lang voor Spa herstelde van de opgelopen schade.
> Na 1850 beleefde de stad een climax in populariteit. Spa was weer hot onder de belle epoque-bourgeoisie die door haar parken en boulevards flaneerde. Vele gevels en gebouwen die je nu ziet, dateren uit die revivalperiode (1860-1900). Theaters, termen, parken en galerijen verrezen en de grote namen van die tijd (zoals Alexandre Dumas en Victor Hugo) kwamen langs.

> Spa is onlosmakelijk verbonden met de wandelgeschiedenis van de Ardennen. Een pompeus monument brengt eer aan de ontwikkelaars van de eerste 'promenades' rond Spa ut eind 18de, begin 19de eeuw. Jean d'Ardenne, schrijver van de eerste echte reisgidsen voor de Ardennen, was ook uit Spa afkomstig, hij kreeg er een monument in het Parc de 7 heures. Vandaag is er een heel net aan lokale paden, evenals een knooppunt van lange paden. Zowel GR 5, GR 15 (ex-AE) als GR 573 kruisen hier. Spa vormde eveneens het decor voor de viering van 50 jaar Waalse GR-paden op 25 / 26 april 2009.