Startpagina > Wandelen > GR15 Hoge Ardennen
> Deze eerste etappe steekt alvast vol afwisseling. Twee hoogtepunten: het bijzonder mooie Eifelstadje Monschau en de passage over de Hoge Venen langs de Getzbach. Letterlijk ook een hoogtepunt, want op een hoogte van 655 meter passeren we meteen ook het hoogste punt van de hele GR 15 Monschau - Aarlen.
> In Monschau begint GR15. Vroeger was deze GR nog bekend als GR AE, sinds 2005 werd hij afgekoppeld van het Duitse AE-pad te Monschau als GR 15. De eerste kilometers zullen nog over Duits grondgebied lopen.
> Even zoeken. Kort bij de brug over de Roer, in het centrum van het oude stadje, moet je bij een trappenpad een eerste GR-teken vinden op een regenpijp. Verzeker je ervan dat je wel start op GR 15 en niet op de eveneens met witrode strepen gemarkeerde GR 56. Hoewel we hier in Duitsland zijn lopen hier immers twee Waalse GR-paden. Langs dit trappenpad ga je Monschau uit, niet vooraleer nog een paar keren om te kijken naar het mooie Monschau.
Monschau
> Vakwerkhuizen getooid met daken van Ardense schalie domineren het zicht van dit door Eifelbergen omringde stadje. Laat je meedrijven met de toeristenstroom langs vakwerkgevels en vitrines met streekprodukten, antiek, kunst en kitch. Er rijdt hier zelfs een 'toeristentreintje' rond.
> De geschiedenis van Monschau gaat terug tot de late 12de eeuw: 'Montjoie' wordt dan voor het eerst vermeld in geschriften. Er ontwikkelde zich de volgende decennia vrij snel een dorp rond de burcht. De stad werd pas echt florerend met de ontwikkeling van de textielnijverheid in Montjoie vanaf de 16de eeuw. Het 'Rote Haus' dat nu is ingericht als museum was het huis van de succesvolle textielbaron Scheibler en dateert uit de 18de eeuw. In 1918 werd de naam 'Montjoie' verduitst naar Monschau. Het is vooral de harmonieuze architectuur van goed bewaarde vakwerkgevels en de schitterende ingesneden ligging van Monschau die vandaag zoveel toeristen lokt, met name uit B en NL.
> De GR loopt dus die trappen op, ontmoet een kleine asfaltweg, gaat even rechts en dadelijk weer links, verder omhoog over meer trappen. Onder een brug door en aan een kleine splitsing naar rechts. Ga je daar naar links dan kan je de burchtomwalling binnen wandelen. Er zijn van op die wallen een paar mooie uitzichten over Monschau.
> Maar GR 15 draait dus naar rechts. Op de asfaltweg naar links. Na enkele honderden meters wordt de weg Monschau-Eupen overgestoken. Daarna loopt het pad door een mooi valleitje omhoog. Het beekje Klein Laufen is overgroeid in de zomer door groot hoefblad. Het pad wordt nog mooier, loopt hogerop tesamen met de Eifelsteig langs weiden die afgezoomd zijn met opgeschoten haagbeuk in grillige vormen, dan door een tunnel van de oude Vennbahn.
> We bereiken Mützenich en wandelen er door wat wijkstraten. Het Eifeldorpje pikt een graantje mee van de toeristische stroom door de ligging tussen Monschau en de Hoge Venen. Je passeert langs een hoeve waarvan de ingang wordt gevormd door een enorm gat in een zeer hoge haag.
> De witrode streepjes leiden ons weer Mützenich uit en we blijven maar verder stijgen. We komen op een T-kruising met een steenslagweg die krak op de Duits-Belgische grens loopt en gaan er naar links. Even later bereikt GR 15 het allerhoogste punt op het hele traject: de Stelingsheuvel topt af op 655 meter. Let ook op de vele grenspaaltjes hier in de omgeving.
> We blijven de grenslijn volgen en komen langs een grote blok steen, beter bekend als Kaiser Karls Bettstatt, zeg maar 'de bedstede van Keizer Karel'. Er is hier ook een schuilhut.
Windhagen
> Typisch voor Höfen en omliggende dorpen is de massale aanwezigheid van aangeplante haagbeuk. Ze dienden in het verleden vooral voor sprokkelhout maar ook als omwalling en bescherming tegen koude wind van de hooggelegen hoeven, we zijn hier immers boven 500 meter. De hagen zijn tot 5 meter hoog en kunstmatig gevormd door ineenvlechting. Dit historisch-cultureel waardevol landschap geniet biezondere bescherming. Eigenaars van zulke heggen worden zowel financieel als raadgevend ondersteund. Een uitstekende kennismaking met dit 'Monschauer Heckenland' krijg je door de 5 km lange Höfener Heckenweg te wandelen ter plaatse.
Kaiser Karls Bettstatt
> Het Kaiser Karl Bettstatt is een enorm kwartsietblok. Volgens de legende hield Karel de Grote hier halt met zijn leger. Een variante versie heeft het over Karel de Grote die verdwaalt raakte tijdens een jachtpartij hier en van deze grote steen noodgedwongen zijn bed voor de nacht maakte. Met wat verbeelding zie je in het rotsoppervlak zelfs een menselijke supergestalte. De volksfantasie gaat nog verder: Een bediende bood Karel een muts aan als bescherming tegen de kou maar Karel riep uit 'Mütze nicht!' en zo was het dorp Mützenich geboren... Er bevinden zich een infobord, zitbank en schuilhut hier op deze plek die krak op de Belgisch-Duitse grens ligt.
> Het pad passeert na de dikke kwartsietsteen nog enkele grenspalen ('bornes') en kiest dan definitief voor België. Door een gedeeltelijk bebost Hoge Venen-landschap bij Brackvenn over een grassige brandweg. De hemel trekt samen en uit de zware wolken valt even later regen. We wandelen over het dak van België.
> Twee kilometer verder vervoegt GR 15 een geasfalteerde weg naar rechts, de Nahtsiefweg. Helaas, asfalt hier midden in de Hoge Venen en we zullen er bijna 2 km over wandelen. Mag het GR-pad omwille van de toegankelijkheidsreglementering in het natuurpark niet zomaar over alle onverharde paden lopen? Heb je de tijd neem dan zeker de kans om af en toe kort af te wijken door over knuppelpaden een paar stukjes van het uitgestrekte Allgemeines Venn te exploreren. Neem om veiligheidsredenen een detailkaart mee of fotografeer de kaart op het infobord ter plaatse en vergewis je er steeds van waar je je precies bevindt.
> De Getzbach (beek), die in het Brackvenn ontspringt, komt korter bij de weg lopen. Ze vormde in de middeleeuwen de grens tussen het Hertogdom Limburg en het Prinsbisdom Luik. We steken de Gezbach over ter hoogte van het veenkruis voor Christian Jansen. De man was bosarbeider en kwam door eigen onvoorzichtigheid op 27 juli 1872 om het leven bij een bosbrand. Oorspronkelijk stond er een houten kruis maar dat brandde op door alweer een veenbrand in 1947. Het huidige gietijzeren kruis is van 1964 en werd in 1974 hersteld door padvinders na vandalisme. Deze plaats draagt nog steeds de naam 'verbrande brug'.
> Nu we terug over onverharde paden wandelen gaan we meer kronkelen over een vrij vlak gebied. We lopen in westelijke richting langs het veen om ongeveer 2 km na het Christian-Jansenkruis plots scherp links door bos te dalen naar de murmelende Getzbach. GR 15 zal nu een tijdje een ruw pad boven de vallei van de Getzbach volgen, bezaaid met rotsblokken en uitstekende boomwortels. Een Duitse wandelaarster verongelukte hier begin 2013 na een val. Voorzichtig aan dus, zeker bij nat weer.
> We dalen stevig van het Hoge Venenplateau en komen uiteindelijk uit bij een stuw op de Getzbach. Daar steken we de beek over via een passerelle om aan de andere zijde de rechtse asfaltweg te nemen. Even later lopen we over de oeverweg langs het stuwmeer van Eupen, dat wordt gevoed door de Getzbach, de Hill en vooral door de Weser (Vesder).
> We steken de dam over en nemen aan de andere kant de linkse verkeersweg over 100 meter. Dan een pad links en achter de waterzuiveringsinstallaties. Een tijdje later vervoegen we weer de Weser die net zoals wij richting Eupen uitgaat. Een aangenaam bospad voert ons weer ietsje verder weg van de Weser, waarna we wat verder GR 563 vervoegen.
> We zijn nu 20 km ver sinds de start van GR 15 te Monschau. Langs een aantal woningen bereiken we zo een ringweg rond de benedenstad van Eupen, de N68. We steken deze snelle verkeersweg voorzichtig over en aan de overzijde wisselen we het gemeenschappelijke traject met GR 563 in voor dat van GR 573. We nemen kort daarna een paadje dat uitloopt in een steeg van stadsdeel Haas en arriveren kort daarna in het centrum van deze wijk. Genoeg voor deze eerste etappe. Het centrum van Eupen ligt zowat 1,5 naar rechts, het station op 2 km.
> Wat je van deze eerste etappe niet kan beweren is dat ze niet vol afwisseling zat! De tweede belooft alvast meer van dat...
Weserstuwmeer
> De dam op de Weser of stuwdam van Eupen werd gebouwd tussen 1936 en 1950. Dat het zo lang duurde heeft alles te maken met de oorlogsjaren die de werkzaamheden onderbraken. De Weser (Vesder) en de Getzbach voeden het stuwmeer rechtstreeks, de Hill onrechtstreeks. Om extra water in het stuwmeer te krijgen werd het water van de Hill gedeeltelijk afgeleid uit een zijvallei via een 1,2 km lange pijp die de waterscheidingslijn doorbreekt. Zowat al het water uit het stuwmeer (rond 25 miljoen m³) is afkomstig uit de Hoge Venen. Ze voorziet in drinkwater voor een groot deel van de provincie Luik maar werd ook gebouwd om het water van de Vesder te reguleren voor de vele (vervuilende) industrieën in de stadjes langs de Vesder verder stroomafwaarts. De lengte van de dammuur is 410 meter, de hoogte 66 meter.
> In het centrum van Eupen valt vooral de Sint-Niklaaskerk op met haar dubbele torens die getopt zijn met 'groene' spitsen. Nogal wat oude patriciërswoningen in de omgeving zijn gebouwd in de periode dat hier de lakennijverheid bloeide, in de 18de eeuw. Kort bij de kerk bevindt zich ook het van oorsprong 18de eeuwse regeringsgebouw, opgetrokken in U-vorm rond een binnenplein. Het historisch stadsmuseum vlakbij is zeker een kort bezoekje waard. Tussen de carnavalsmaskers en andere folkloristische parafernalia hangen er ook prenten en kaarten van het oude Hertogdom Limburg waartoe Eupen bijna 800 jaar lang behoorde.
> Ben je geïnteresseerd in de geschiedenis van Eupen en het oude Hertogdom Limburg dan raad ik je zeker aan om het 140 km lange Hertog Limburgpad te wandelen. De recentere geschiedenis van Eupen was 'woelig'. De stad werd ingelijfd bij Pruisen na de nederlaag van Napoleon in 1815. In 1920 werden Eupen en andere duitstalige gemeenten bij België geschoven als 'de Oostkantons', ter compensatie van de Duitse oorlogsschade.
Eupen
> GR 15 komt enkel door het benedendeel van de stad, ontwikkeld rond de Vesder. Het hart van de stad ligt een stuk hogerop. Dit is 'de meest Duitse' van de Belgische steden, een minderheid franstaligen heeft er 'faciliteiten'. In de hoofdstad van Duitstalig België vinden we ondermeer het parlements- en regeringsgebouw van de Duitstalige Gemeenschap en ook de vestiging van de enige Duitstalige krant van België, Grenz-Echo. Deze uitgeverij publiceert trouwens ook heel wat wandel- en ontdekkingsgidsen over de Oostkantons, Hoge Venen en bredere Euregio.
Start GR 15 te Monschau
Monschau aan de Rur, 'postkaart-Eifel'
Steling
Allgemeines Venn 's winters
Eerste kilometer GR 15 op Belgisch grondgebied, in de buurt van Brackvenn
Getzbach
Eupen, regeringsgebouw
Eupen, Nikolaskirche
Ruw pad door de Getzbachvallei
Veenkruis Christian Jansen
Mützenich, windhaag
Kaiser Karl Bettstatt
De bedding van de Kleine Laufbach is 's zomers haast
helemaal overgroeid met groot hoefblad
Diep gelegen Monschau met zijn vele vakwerkhuizen
Steling
Getzbach
Veenkruis Christian Jansen
Vallei Getzbach
Stuwdam Weser
Eupen
Eupen
Brackvenn
Allgemeines Venn
Mützenich
Kleine Laufbach groot hoefblad
Monschau
Monschau
Kaiser Karl Bettstatt
GR 15
Hoge Ardennen
(220 km)