> Door de statige en kaarsrechte dreef gaat het verder en ook op een steenslagpad tussen dubbele afboordingen van Amerikaanse eik, gaat het verder rechtdoor. Op het einde volgt Les Sentiers d'Art tesamen met de witrode streepjes van GRP 575 een pad links dat in bochten sterk gaat dalen naar de vallei van de Somme. Dit hol pad ligt er meestal vrij modderig bij.

> Mogelijk werden er nog meer veroordeelden opgehangen aangezien ze niet in gewijde aarde mochten worden begraven, duiken die namen ook niet op in oude parochieregisters. Of de eik ook effectief werd gebruikt als galg wordt door sommigen in twijfel getrokken. Dat zou niet zijn gebeurd aan de eik zelf maar aan een galg die was opgesteld in de buurt.

> Op de kaart van Graaf Ferraris (1778) zie je op de grens tussen La Ramezée (Luxemburg) en Barvaux-Condroz (Luik) inderdaad een galg opgesteld. Misschien werd voor de eik geen boomsymbool getekend maar enkel een galgsymbool of ook niet. Afgaande op de leeftijd van de eik moet hij bij de veroordeling in 1708 zowat 100 jaar oud zijn geweest, dik genoeg dus om iemand aan op te hangen.

> Het kasteeldomein is dendrologisch niet oninteressant met zijn vele gewone en rode beuken, kastanjelaars, een boomgaard met oude fruitsoorten en ook enkele oude taxusbomen. Bovendien liggen rond het domein nog tientallen hectaren bos. Daarin ondermeer de merkwaardige eik, waar we daarnet langs kwamen.

> Ramezée vormde in de middeleeuwen een Luxemburgse enclave in Luiks gebied. In de 18de eeuw wordt het eigendom van Pierre Grégoire de Vivario, burgemeester van Luik van 1769 tot 1779. Tot WO II zou het domein in handen blijven van de familie de Vivario. Het centraal gebouw is in U-vorm in een klassieke stijl tijdens de 18de en 19de eeuw met aanpassingen en toevoegingen in de 20ste eeuw. Op het domein liggen verder nog 18de eeuwse agrarische gebouwen.

> Het kasteeldomein werd daarna opgekocht door Henri Borel de Bitche (Belgische ambassadeur, overleden in 1953) en zijn Britse echtgenote Anne. Zoon Robert en Anne Borel hebben het domein op een ecologisch vriendelijke wijze verder gerund en delen van het kasteel worden geselecteerd opengesteld voor privé-evenementen en toeristische accommodatie. Na de dood van moeder Anne (1997) verkochten de kinderen het domein in 1999 aan Vincent Berghmans. De familie Berghmans beheert nog steeds het domein dat niet te bezoeken is.

> Even opletten nu, niet dalen tot aan het brugje over de Somme bij een chalet. Nee, we splitsen af van de witrode GR-streepjes en gaan daarvoren rechts een smal bospaadje volgen door het beboste Sommevalleitje, dat pas 10 minuten later links de Somme zal oversteken. Leuk pad, dat de medewerkers van de GR-paden wellicht nog niet hebben ontdekt.
> Aan de overzijde van de Somme-beek loopt het pad uit in een asfaltwegje tussen wat huizen van het gehucht La Foulerie. We houden rechts aan en na 300 meter nogmaals rechts, een wed over en klimmen door het Bois de Plènesse. Wat hogerop gaan we rechts op hoogte een zuidelijke koers aannemen om al snel weer kort te dalen. Daarna draaien we mee met de valleiwand om links te blijven en zo rond een domein met vijvers te wandelen.
> Ongemerkt hebben we zo het grondgebied van de gemeente Havelange verlaten, de volgende uren zijn we in Somme-Leuze. Ons bospad komt uit op een asfaltweg, die we naar rechts nemen om zo dadelijk langs het indrukwekkende hoevekasteel van Somal te wandelen.

> Voorbij de legendarische boom gaat het op een kruispuntje bij een rustbank links naar het mooi gelegen kasteeldomein van La Ramezée. Langs imposante beuken en langs een mooi geschoren 'charmille' van gewone en rode beuk waar het verharde domeinpad een rechts-linksbocht volgt.

> Door het mooi onderhouden kasteeldomein en weer de Somme over. We beginnen aan een stijging maar een vijftigtal meter verder over de asfaltweg kiezen we links voor een steenslagpad. Dat stijgt nog even stevig door uit de Sommevallei om zo naar een landbouwplateau te draaien. We verlaten tijdelijk de Condroz en zijn nu op de grens met de Famenne. Steeds rechtdoor tot bij een boerderij van het gehucht Vieille-Leuze, waar we op asfalt komen, niet ver van de drukke verkeersweg N63.
> We slaan rechts af bij een OLV van Lourdeskapel. De plek draag de naam "Croix St Roche", lang geleden moet hier dus een veldkruis hebben gestaan ter ere van de populaire volksheilige Sint-Rochus. Sinds 1933 staat hier dus een Lourdeskapel. De eigenares die de kapel liet bouwen, had blijkbaar de gewoonte om elk jaar een plaasteren beeld van een heilige toe te voegen op het altaar. Op den duur was Maria met een hele schare heiligen omringd waardoor het meer op een museum ging lijken en men niet meer wist tot welke heilige eerst te bidden. Vandaag oogt het oratorium weer wat eenvoudiger...
> We gaan hier dus rechts en wandelen langs de paar huizen van Vieille Leuze. In een bocht van de Rue Vieille Leuze is in 2018 een kunstwerk geplaatst van La Fête de Mai, "6 portes sensorielles" van de Franse kunstenaar Valère Le Dournier". We kwamen al langs een ander werk van deze kunstenaar te Jallet, de omgekeerde boom in de velden. Dit keer is het een eerbetoon aan elk van onze zintuigen, bijeengebracht rond een mooie schietwilg. Tijd voor een picknick in de schaduw van deze mooie solitaire boom.

> Bij het bruggetje een kunstwerk van La Fête de Mai. "Les nids" of "de nesten" van Valérie en Thierry Teneul. Jammer genoeg was het voor Valérie haar laatste werk, ze overleed bij een auto-ongeluk kort nadat ze dit werk realiseerde. Er werd hier enkele dagen na de plaatsing van haar werk al een herdenkingsmoment gehouden.

> Opgelet hier, "Les Sentiers d'Art" loopt niet verder over het asfaltwegje maar neemt achter het land art-kunstwerk een ruw en weinig onderhouden graspad dat zompig kan zijn. Het loopt langs weiden naar een vochtig bos, waarbij je ongeveer dezelfde richting aanhoudt. Het pad verbetert wat als je stilaan een geasfalteerd wegje nadert. Op die bosweg die de gehuchten Vieille-Leuze en Bosseret met elkaar verbindt, ga je rechts en te Bosseret links.

> We hebben hier weer een Grande Randonnée vervoegd. De witrode streepjes zijn echter niet van GRP 575 maar van GRP 577, Tour de Famenne. Wat verder en hogerop neem je tesamen met het GR-pad niet het eerste maar het tweede pad rechts. Dit bijzonder aangename veldwegje met mooie zichten, neemt over een schistige ondergrond langzaam dalend geleidelijk een zuidelijke richting aan. Voorbij een rustbank komen we op asfalt.

> Verder langs een paar huizen, deze Rue Nou Pré eindigt op een T-kruising waar we links richting Heure-en-Famenne wandelen. Bij het binnenkomen van het dorp kiezen we linksvoor een verder dalend kleiner straatje, de Rue des Cabus. Dit eindigt op de verkeersweg N929. Aan de overzijde vinden we een straat die links weg loopt. Dan na 200 meter rechts een mooi buurtpad volgen door de beekvallei van de Ruisseau d'Heure. Na een bocht steken we dat beekje over.

> Een eind lager laten we het gehucht Moressée links liggen om scherp rechts een stenige veldweg te nemen. We blijven een tijd op dit wegje dat even later door een licht bebost beekvalleitje loopt.
> opvallende vlinder, het bleek om de kleine weerschijnvlinder te gaan. Pas de tweede maal dat ik zo'n vlinder zie, de eerste keer was in Houyet, toen op het GR-pad 577, dat hier niet zover vandaan loopt. Waaw, even wat geduld, want de vlinder gaat steeds hoog in een boom rusten om dan weer af te dalen en rond te fladderen op en rond het valleiwegje. Ik slaag er in om hem te fotograferen maar dan vooral met zijn vleugels dicht.

Kasteel Somal
> Somal is een stokoud gehucht. Vermoedelijk was hier al een versterking in de middeleeuwen. De oudste delen van de huidige gebouwen van voornamelijk kalk-zandsteen, gaan wellicht terug tot midden 16de eeuw. De volgende eeuwen zijn talrijke aanpassingen gebeurd. Oorspronkelijk was de herenboerderij of het kasteel ongetwijfeld versterkt met wallen waarrond Sommewater stroomde. Het watervalletje waarlangs je over de weg wandelt, is nog een restant van de bijhorende maar verdwenen watermolen op de Somme. Vandaag is het domein een onderhouden privé-bezit dat slechts uitzonderlijk voor publiek wordt opengesteld.

La Ramezée
> Nog verrassender dan de omgeving rond Ramezée te ontdekken is het feit dat er over dit kasteeldomein zo weinig bekend is. De eigenaars blijken de hele geschiedenis door er in geslaagd te zijn om onder de radar te blijven van alle belangstelling rond hun domein. Je vindt er amper iets over terug op internet of in dikke boeken over Belgische kastelen. Nochtans wandel je niet langs een gesloten bastion langs het Sentier d'Art. In tegendeel, de onderhouden dreven lijken haast naadloos over te lopen in bos aan de ene zijde en in de parkgronden van het domein aan de andere zijde.

Galgenboom Barvaux-Condroz
> Deze zomereik is naar schatting zo'n 400 jaar oud. Hij is niet bijzonder hoog, zo'n 18 meter. De stamdikte evolueerde van 4,92 meter in 1917 over 5,44 in 1977 tot 5,63 in 2000. Indien je de stamdikte opmeet ter hoogte van de dikke knoest dan kom je aan nog een kleine meter meer. De eik is echter vooral opvallend omwille van het verhaal dat er 'aan vast hangt'.
> Op 8 juli 1708 werd Gilles Sinsin, de priester-kapelaan van het kasteel van Barvaux-Condroz vermoord terug gevonden in een tarweveld. Gedood wellicht met een kogel uit een pistool. Op 23 november 1709 werd een zekere Lambert Dehaix voor de moord veroordeeld tot de dood. Hij werd opgehangen aan de eik en ter plekke begraven.

> Het buurtpad breng ons in een bocht op een straat, die we rechtuit volgen. Het centrum van Heure ligt wat verborgen maar vlakbij. De Rue Nos Cisses verlaten we alweer in een bocht om een stevig stijgend schistig pad rechtdoor te nemen. Het brengt ons een eind hoger op een geasfalteerd wegje bij een rustbank. We gaan hier naar rechts wandelen met aan onze rechterzijde mooie zichten over de vallei van de Ruisseau d'Heure.
> Het vlakke wegje dat over de graat van 'een tige' loopt, komt op een wegenkruispunt bij een bosrand. Even opletten want er komen verschillende wegen tesamen. We kruisen dus een weg die naar Heure loopt en draaien daarna pas links over de nu licht dalende weg (Rue de la Louve). Verderop dalen we sterker over de steenslag en maken we een grote bocht naar de voet van het Bois d'Heure.
> Bij het binnentreden van dit bos steken we een beekje over en gaan daarna niet recht de heuvel op maar dadelijk rechts over een meer geleidelijk stijgend hol pad dat vaak zompig is. Bij een splitsing verderop gaan we links nog wat hoger klimmen en bovenop een eerste heuvel in het Bois d'Heure vinden we aan onze linkerzijde een volgend kunstwerk van Sentiers d'Art. Dit is ook een 'abri' (schuilhut) voor wie de nacht wil doorbrengen langs het pad.
> De Franse kunstenaars Isabelle Aubry en Pierre Guilloteau hebben hier 'l'artbri cubique' gebouwd, een kunstwerk van houten balken rond een dikke eik en waarin ook een slaapberrie is aangebracht. Met dat hooi erin was het wel allemaal heel vochtig. Hoewel het van buitenaf nogal groot lijkt, is het eigenlijk maar geschikt voor één persoon. De dikke eik die midden tussen de muren van gestapelde boomstammetjes staat moet immers ook nog wat licht, lucht en water krijgen! Mooie woordspeling ook: abri - art-bri - arbre. .

> Door het Bois d'Invie en waar dat bos aan de linkerzijde ophoudt, kom je langs de Chêne au Gibet, 'de Galgeik'.

> Met de zon op vandaag. Heerlijk geslapen in mijn houten cocon, "Tout Encoquillé". Een koffie en een licht ontbijt later ben ik weer weg over Les Sentiers d'Art. Makkelijk dat je geen bedauwde tent moet opplooien. De dauw kruipt wel in mijn wandelschoenen. De afdaling naar het dorpje Barvaux-Condroz loopt immers over een graspad dat zo vroeg op de dag nog verzadigd is van dauwdruppels. We arriveren op de verkeersweg N938, die we over 200 meter naar rechts volgen, richting Barvaux-Condroz.
> Langs het dorpscentrum passeren we niet. Barvaux-Condroz is een straatdorp zonder bijzondere voorzieningen zoals een café of winkel. We gaan links, tesamen ook met het Grande Randonnée-pad 575/576 en volgen een pad dat langs de beek Somme en enkele vijverpartijen loopt. We dalen nog licht maar de mooie grassige veldweg wordt al snel stijgend, we gaan gespreid vlotjes boven 300 m.

> Rechts langs het afdalend pad een kunstwerk van La Fête de Mai, 'Iron Fruit' van de Brit Bob Budd. Het symboliseert metaal en fruit, twee sterke symbolen van Wallonië, het ene uit de grond, het andere rijpend in de lucht en dat alles wordt afgebeeld in de vorm van een metalen klok die vrij ronddraait en zelfs klepelt op de willekeur van de wind. Ik zie er eerder een grote sacoche in. Maar bon, wel leuk.