Startpagina > Wandelen > GR14 Parijs - Malmedy
> Vooraleer aan de 800 km lange GR 14 te beginnen ben ik nog even langs het kantoor van de FFRP gewandeld. Dat kantoor was in 2006 nog in een heel ander deel van Parijs gelegen. Hier kocht ik de IGN-wandelkaarten waarmee ik de eerste 300 kilometer van de tocht wil afleggen. Ook hier kon ik het 'witte produkten'-gidsje van GR14 door de Argonne kopen (een tip van wandelcollega Tom). Dan de metro ingedoken, want het was al middag voorbij, hoogtijd om er vol goede moed in te vliegen. Naar het Parijse metrostation Porte Dorée, waar GR14 officieel begint.
> Aan die afslag het eerste wit/rode teken. Ik zit goed! De GR loopt een bomenlaan op en gaat links voor een pretpark het park in. Na 500 meter wandelen ook de eerste bevestiging op een boom dat de wit/rode tekens wel degelijk van GR14 zijn. Hier loopt het pad tesamen met GR2.
Parijs - Sucy-en-Brie / Sucy-en-Brie - Gretz-Armainvilliers / Gretz-Armainvilliers - Mortcerf / Mortcerf - Coulommiers / Coulommiers - Nogent-l'Artaud / Nogent-l'Artaud - Château-Thierry / Château-Thierry - Dormans / Dormans - Reuil / Reuil - Ay / Ay - Condé-sur-Marne / Condé-sur-Marne - Châlons-en-Champagne / Châlons-en-Champagne - Vitry-en-Perthois / Vitry-en-Perthois - Trois-Fontaines / Trois-Fontaines - Louppy-sur-Chée / Louppy-sur-Chée - Ermitage Saint-Rouin / Ermitage Saint-Rouin - Varennes-en-Argonne / Varennes-en-Argonne - Briquenay / Briquenay - Chémery-sur-Bar / Chémery-sur-Bar - Sedan / Sedan - Bouillon / Bouillon - Naomé / Naomé - Lesse / Lesse - Grupont / Grupont - Saint-Hubert / Saint-Hubert - Champlon / Champlon - Odeigne / Odeigne - Reharmont /Reharmont - Malmedy / *** Variante Saint-Pierremont - Noyers-Pont-Maugis***
Op slechts een paar kilometers van de start van GR14 ligt het informatiekantoor van de Féderation Française de la Randonnée Pédestre (FFRP). Voor je Parijs verlaat kan je eventueel in hun kantoor nog aanvullende topografische kaarten van de IGN-serie 1:100.000 of topografische gidsen kopen of advies vragen. Sinds 2007 huist FFRP niet zo ver van GR14 in het 13de arrondissement, 64, rue du Dessous des Berges, 75013 Parijs. Per metro te bereiken via lijn 14 (Bibliothèque François Mitterrand). Te voet van het FFRP kantoor is het ongeveer 2 km tot de start van GR14 bij de Porte Dorée, of neem de metro. Je kan ook naar de Porte Dorée wandelen vanuit Parijs-centrum via stads-GR Traversée N° 1 (geelrode strepen).
> Na de creatie van het Bois de Boulogne wou Napoleon III ook een park creëren voor de Parijzenaars aan de oostelijke kant van de stad. Dat vond hij in een domein dat eeuwenlange een koninklijk jachtterrein was. Er werd in de tweede helft van de 19de eeuw een park ontworpen naar engels model, met vijvers, watervalletjes, (kunstmatige) rotspartijen en golvende wandelpaden.
>
Het park is bijna 1000 hectaren groot en uitgerust voor een maximum aan diverse recreanten zoals ruiters en fietsers. Het meer open deel van het park, kort bij de Parijse binnenring, lijdt nogal onder de recreatieve druk. Bij dit deel van het park hoort de vijver van Daumesnil, daarin 2 eilandjes met parkbrugjes, geboetseerde rotsen en enkele tempeltjes. Het geheel oogt nogal kitscherig, bekeken door een bril van de 21ste eeuw. Het bos telde tot 1999 bijna 200.000 bomen. Bij de kerststorm van 1999 sneuvelde bijna de helft van de bomen, waaronder vele oude en zware bomen. Een ware ravage. Vanaf eind 2000 werd aan herbebossing gedaan. Verrassend is ook dat het Bois de Vincennes, ondanks de nabijheid van de stad, een grote variatie aan vogels herbergt, zo’n 150 soorten hebben er een habitat.
> Gedurende het hele traject is het opletten om het juiste pad te volgen. De bewegwijzering is algemeen gezien wel OK, maar in een stadsomgeving heb je te maken met constante wegsplitsingen en verdwijnt er al eens sneller een witrood teken. Bovendien wordt GR14 hier gevoed met een aantal gemarkeerde aanlooproutes die naar de RER-stations lopen. Hierdoor heb je ook de mogelijkheid om terug te sporen naar Parijs of elders als je niet langs het pad overnacht. Je wandelt hier dus geen 4 of 5 km per uur. Ik was iets minder ver geraakt dan ik oorspronkelijk had gepland.
> Joinville-le-Pont is gegroeid rond de oevers van de Marne. Het plaatsje werd in de eerste helft van de 20ste eeuw zelfs vermaard als een heuse badplaats met stranden. Ook watersporten waren erg populair, vooral roeien. De dijk was afgelijnd met restaurants en cafés waarlangs het belle-epoquevolk flaneerde. Ook de nabijgelegen hippodroom van Vincennes lokte de bourgeoisie naar Joinville. De roeisport in Joinville was voor dit dorp te vergelijken met de faam die Chamonix tegenwoordig heeft voor wintersport. Na de Tweede Wereldoorlog verloor het dorp grotendeels zijn uitstraling. De druk van urbanisatie, stadsspoornet en wegenaanleg ontnam wat van de glans en baden werd zelfs verboden vanaf 1970. Er zijn nog enkele roeiclubs gevestigd aan de oevers. GR14 zoekt hier niet echt de Marne-oevers op, dat is voor over een uurtje. Het centrum van Joinville heeft nog iets van een dorpscentrum, maar langs alle kanten is de druk van de grootstad in de vorm van blokkenwoningen en verkeersaders onuitwisbaar aanwezig.
> GR14 werkt zich even later haast ongemerkt omhoog door een flessenhals in een grote Marnemeander en passeert het plaatsnaambord St-Maur-des-Fossés. Als ik even later langs de St Nicolaskerk van St-Maur-des-Fossés loop verlies ik de tekens, ze zijn niet meer te bespeuren. Vlak in de buurt liggen ruïnes van een oude abdij. De GR moet echter de andere kant uitlopen.
> Als je de kerk van St-Maur-des-Fossés open vindt wandel er dan even binnen. Het gebouw is een mengeling van stijlen uit verschillende eeuwen. Oorspronkelijk werd het kerkgebouw opgericht voor de schippers op de Marne, gewijd aan hun patroonheilige Sint Nicolaas. Architecturaal het interessantste deel is misschien het koor, grotendeels gotisch. Mooie glasramen geven het geheel sfeer. Opmerkelijk is een ongedateerd beeld van ‘Notre-Dame-des-Miracles’. De eenvoudige lijnen van het gestileerde beeld duiden op Romaanse stijlelementen.
> Het plezierigste tijdverdrijf tegenwoordig in St Maur is wandelen langs de Marne (die zowat de hele stad omringd) en dat is net wat GR14 met ons van plan is. In de buurt van het RER station van St Maur vind ik het pad weer. De Marne over om langs de andere oever te wandelen. Een brug te vroeg verwissel ik wat verder weer van oever. GR14 komt er even later terug bij. De drukte van de Parijse banlieu is er nog wel maar er komt toch wat meer ruimte. De huizen worden ook luxueuzer. GR14 loopt ongeveer 5 km langs de Marne. De eerste kilometers loopt die oevertocht door het residentiële Maisons-Alfort om daarna terug over te steken naar St-Maur-des-Fossés.
> De groene zones en ruime buitenverblijven zijn een verademing na de stadsdoortocht. Deze plaats beleefde gouden tijden tot de jaren ’50, toen plezierboten (bateaux mouches) hier aanlegden aan de oevers van de Marne. De vele staketsels van aanlegsteigers zijn ook nu nog zichtbaar. Er was recreatie in de vorm van een zandstrand langs de Marne.
> Je kunt langs de straatkant lopen of vlak aan de oever van de Marne. Na een winter niet meer te hebben gestapt begin ik nu al de vermoeidheid te voelen. Ik vrees dat ik ook niet meer in Ozoir zal geraken, dat is te ver gegokt. Niet ver van de afslag naar de Villa Médicis moet ik rechts een verkeersbrug over.
> De villa Médicis dateert uit de 17de eeuw. De naam heeft niks te maken met de beroemde familie uit Firenze. In 1976 wordt het vervallen gebouw geklasseerd en daardoor gered van verval. Na restauratie wordt het gebouw in 1983 ingericht om er een stedelijk museum in onder te brengen. De collectie bestaat vooral uit kunstwerken van 20ste eeuwse kunstenaars.
> We verlaten de Marne hier maar we zullen deze rivier terug tegenkomen 150 kilometers verder om haar over langere tijd te volgen op haar tocht door de Champagne.
> GR14 loopt plots omhoog over een trappenpad en daalt dan even later terug af langs de RER-lijn. Aan een kleine tunnel terug omhoog het Marnedal uit en dan zigzaggen door woonwijken van Sucy-en-Brie, oplettend voor de GR-markering. Ik kom wat later aan een vijvertje. Hier loopt een variante van de GR14 naar het RER-station van Sucy-Bonneuil. Ik loop bovendien nog even in een cirkeltje. Ik besluit om het hier bij te laten voor vandaag, want het is al zessen voorbij en Ozoir ligt nog uren verwijderd.
Eerste GR14-markering
op een verkeerspaal.
> Eens opgedoken uit de Parijse ondergrond moest ik me even oriënteren. Je moet hier de Boulevard Poniatowski 100 meter afwandelen om dan het eerste GR-teken te zien verschijnen. Zoals dat vaak gaat bij een GR-traject is de start op een anoniem punt, hier verzwolgen in de stadsdrukte. In casu staat het eerste teken geplakt op een verkeerslicht. Hier moet je links af slaan om iets verder aan de ingang van het parkdeel van het Bois de Vincennes op een boom de bevestiging te vinden dat je effectief de start van GR14 hebt gevonden.
> Deze eerste etappe begint aan de Porte Dorée, gelegen aan de rand van de Parijse binnenring. Al dadelijk duik je een groene long in, het Bois de Vincennes. De rest van de tocht gaat door een gebied van verstedelijkte dorpen, in feite uitgegroeid tot Parijse satellietsteden: Joinville, Saint-Maur-des-Fossés. Hier en daar toch groene plukken om even adem te halen. Vanaf Maisons-Alfort volg je de brede loop van de Marne om kilometers later door te steken naar Sucy-en-Brie.
Lac Daumesnil
> Zo, we zijn definitief vertrokken. Het pad loopt langs de vijver ‘Lac Daumesnil’. Veel recreanten hier, dit park is wellicht een favoriet uitje van de Parijzenaren. De narcissen staan in bloei. ’s Nacht is dit een favoriete plek voor rondhangende hoeren, nu is het hier rustig met enkele picknickende families.
>
1 km verder een brugje aan het meer en daarna steekt het pad een asfaltweg over. Aan de andere kant volgt een veel wilder stuk van het Bois de Vincennes. Het pad volgt een beekje dat talloze malen kunstmatig is afgedamd met rotspartijen waardoor miniwatervalletjes ontstaan. Even zie ik hier zowaar een ijsvogeltje over het water flitsen.
> Na 5 km komt het pad zo via de politieschool van Parijs uit aan de grens van Joinville-le-Pont. Er is een variante van GR14 die langs het RER-station in de buurt loopt. GR14 loop dwars door deze ‘banlieu’. Mijn GPS-toestel waarmee ik probeer de wandelafstand op te meten heeft wat moeite met de ontvangst tussen de hoge appartementsblokken. Het is hier ook uitkijken naar GR-tekens. Hier en daar ontbreekt er eentje.
Bois de Vincennes
> Volgens de legende hoorde de houwer van dit beeld op een gegeven moment stemmen. De man ging kijken waar die stemmen vandaan kwamen en toen hij even later terug kwam was zijn blok hout helemaal getransformeerd in een prachtig Mariabeeld. Veel meer was er niet nodig vooraleer Notre-Dame-des-Miracles bedevaarders begon aan te trekken.
> St-Maur-des-Fossés is in feite een door verstedelijking aan elkaar geklonterd geheel van 8 dorpen, allen gelegen in een brede meander van de Marne. Die meander ontstond doordat de rivier (net voor ze in de Seine mondt) zich een weg moest banen rond een rotsige uitloper. De kerk van St Nicolas, waarlangs GR14 loopt, is het hart van het oude St Maur, dat verder nog werd gevormd door de abdijruïnes op 150 meter links.
> De vondst van talrijke prehistorische gebruiksvoorwerpen bewijst dat het gebied al duizenden jaren bewoond is. De plek kreeg echter pas uitstraling vanaf 639 n/C, jaar waarin de abdij werd gesticht. Oorspronkelijk had de abdij de naam St-Pierre-des-Fossés. De landeigendommen van de monniken in die tijd waren enorm. Zowat het hele gebied waardoor we tot nu toe wandelden, van het bos van Vincennes tot Joinville-le-Pont behoorden tot de abdij. In 868 vestigden zich door de Noormannen verdreven monniken uit Saint-Maur-sur-Loire. Zij brachten de relieken mee van Saint-Maur. De cultus rond St Maur was een feit toen de relikwieën van de heilige - in een wanhoopspoging om de aanhoudende droogte te stoppen – in processie werden rond gedragen. Het begon zowaar te regenen. Dat was in 1137.
> In de 13de eeuw ontstonden bedevaarten naar St Maur omdat de relikwieën de reputatie hadden gekregen jicht en epilepsie te kunnen genezen. Een tijd later kreeg de abdij haar definitieve naam: St –Maur-des-Fossés.
> Met de verwoesting van de abdij en de verjaging van de monniken kwam er in de periode van de Franse Revolutie een einde aan de aktieve rol die de abdij ook in het openbare leven vervulde. In de 19 de eeuw vormen de ruïnes van de abdij in feite een steengroeve voor de plaatselijke bevolking. De wraak van St Maur komt in 1910 als de Marne een groot deel van de stad onder water zet. 2 maanden lang moeten duizenden inwoners zich zien te beredderen door middel van bootjes, want in de straten staat tot 2 meter water.
> In het moderne St Maur zijn nog een 28 hectaren groene ruimte, maar huizenbouw overheerst toch het landschappelijke karakter zo kort bij Parijs. St Maur is gejumeleerd met La Louvière in Wallonië. Van de eens zo glorierijke abdij zijn enkel nog wat muren en een donjon over. Het wandelpark rond die ruïnes geeft een idee van de oppervlakte die het abdijcomplex destijds in nam. Vele huidige dorpen en domeinen waardoor GR14 de volgende dagen zal lopen waren ooit afhankelijk van de de abdij van St Maur. Het was in de vroege middeleeuwen een machtscentrum.
Abdijruïnes St-Maur-des-Fossés
Notre Dame des Miracles
Kerk Saint-Maur-des-Fossés
> Een wat vergeten nieuwsfeit is dat in Maisons Alfort de eerste succesvol gelanceerde V2 bom viel, door de Nazi’s gelanceerd op 8 september 1944. Deze bom werd afgeschoten vanuit een gehucht in de buurt van Gouvy (Wallonië) (GR57) en was uiteraard gericht op Parijs. Ze deed er ongeveer 2 uren over om dan in de buurt van Maisons-Alfort neer te storten. Daarbij vielen 6 doden en tientallen gewonden.
Langs de Marne
GR 14 Parijs - Malmedy (800 km)