> Volop afwisseling tijdens deze eerste etappe op GRP 575. Vanuit de 'Hoofdstad van de Naamse Condroz', Ciney, wandelen we via het kasteel van Leignon naar het hoogste punt van de westelijke Condroz bij Ychippe. Te Conneux komen we langs de dikste lindeboom van België en ook één van de mooiste dorpen van Wallonië, Celles ligt langs dit traject. Er is nog veel meer om je onderweg niet te vervelen: De vervallen kunstgrotten van Conjoux of Foy-Notre-Dame, een bedevaartsoord. De paden die we volgen zijn gevarieerd: Open veld wisselt met bos in een rollend landschap.

> Overigens ervaart niet iedereen deze plaats als iets moois, laat staan kunst. Sommigen vinden dit ronduit een toonbeeld van slechte smaak dat beter in Plopsaland thuis hoort. In de Castermangids van België schrijft de auteur het volgende: 'De 18 grotten van pastoor Laloux zijn in competitie met het interieur in schreeuwerige kleuren van de romaanse kerk van Bého (bij Gouvy) voor de prijs van het meest kitscherige monument van België'. 't Is maar hoe je het bekijkt...
> Het loont alvast de moeite om er eens langs te lopen. Achter de grotten vindt je overigens een goede rustplaats om even uit te blazen over de groene vallei waarin Conjoux ligt.

> De Place Monseu was eeuwenlang de ontmoetingsplaats voor boeren om hun vee te verhandelen. Meerdere keren per jaar vond er een veemarkt plaats, tot 1956. Ciney is nog steeds bekend om 'zijn koehandel'. Tegenwoordig vindt deze plaats in overdekte hallen, 2 km ten NW van het centrum. Er worden vooral melkkoeien verhandeld, daarvoor is het zelfs de belangrijkste veemarkt van België. Schokkende beelden van mishandeling en foltering van koeien, gefilmd door GAIA in 2000, bezorgde de markt van Ciney een kwalijke reputatie.

> Ciney is goed ontsloten met zowel een treinstation als een busterminal naar bestemmingen die uitwaaieren over de hele streek. Er is ook een treinstation te Leignon (maar minder frequent bediend dan Ciney). Begin- en eindpunt van deze etappe zijn zeer vlot met elkaar verbonden: TEC-bus 43/1 rijdt tussen Dinant en Ciney en komt langs de bushalte Tige de Taviet, gelegen langs de N936. Een busrit van amper een kwartiertje. In Ciney stopt deze bus zowel bij het treinstation als aan de Place de Monseu (centraal plein en startpunt GRP 575). Voorzieningen onderweg: Ciney (alles), Leignon in de Rue de la Gare (café/resto, superette), Celles (horeca), Foy-Notre-Dame (café/resto).

Ciney
> Ciney was in de 13de eeuw betrokken bij een merkwaardige oorlog, 'de oorlog om de koe'. (We vertellen over deze oorlog meer in detail bij de etappe van Andenne naar Huy.) Het was de baljuw van Ciney die zonder veel plichtplegingen, laat staan een proces, de dief van een koe opknopen. Dat was de aanleiding van een oorlog die een paar jaren aansleepte vanaf 1272. Ciney lag in die tijd in het machtsgebied van het prinsdom Luik. De oorlog had zich na een tijd sterk uitgebreid. Zo vormde de graaf van Vlaanderen en Namen, Gwijde van Dampierre, een coalitie met het graafschap Luxemburg. De Luxemburgers gingen in Ciney wel hard tekeer. Ze moordden er de bevolking uit en zij die zich in de kerk hadden verschanst, werden uitgeroeid door de kerk in brand te steken.
> Overigens is Ciney tijdens de daaropvolgende eeuwen ook vaak geplunderd en verwoest door talloze oorlogen, opstanden en strooptochten van legers. Al die tijd was Ciney het centrum van de streek met oa een baljuw die voor een groot gebied recht sprak. Die verwoestingen verklaren voor een deel waarom er eigenlijk - globaal bekeken - weinig historische gebouwen zijn overgebleven in Ciney.

> Meest opvallende monument is uiteraard de kapittelkerk, met zijn hoge toren die is opgetrokken uit Condruzische kalksteen. Er zijn sporen aan het gebouw die wijzen op een constructie uit de gallo-romeinse periode. In dit monument zit minstens 1500 jaar geschiedenis.
> Op 14 juli 2010 lag Ciney midden in een gebied waar een zware storm lelijk huis hield. De torenspits stortte daarbij neer op het kerkschip, waardoor het gebouw aanzienlijke vernieling onderging. In 2016 startten de restauratiewerken aan de kapittelkerk met oa de plaatsing van een nieuwe torenspits, twee jaren later werden de werken afgerond.
> Op het kerkplein, de Place de Monseu, valt ook de muziekkiosk op, één van de mooiste van België wordt wel eens gezegd. De vorm is octagonaal en hij werd gebouwd door een smederij uit Verviers in 1896 naar het voorbeeld van een kiosk in Spa. Je kan er 16 namen op lezen van historische musici. In de jaren '80 werd hij laatst gerestaureerd.

> Op de Place Monseu in Ciney start GRP 575 bij het toerismekantoor. Er hangt daar een officiële plaat aan de gevel die het startpunt aanduidt en herinnert aan de officiële opening van de vernieuwde route op 4 juni 2013. Hier begint dus GRP 575.
> In de buurt van de toeristische dienst nemen we het onopvallende straatje Rue du Midi. We volgend deze beklinkerde 'achterstraat' met eenvoudige huizen licht dalend over enkele honderden meters. Enkele zijstraten negeren en verder rechtdoor in de Rue des Stations. Op de kruising met de gekasseide Rue Sainte-Barbe gaan we links richting Carrefour Market. Op de winkelstraat, Rue du Commerce rechts verder dalen en op een volgend kruispunt bij een houten bouwconstructie links (niet scherp links), de Rue des Capucins in. 100 meter verder links aanhouden (niet dalen), langs de Capucijnenkerk en daar door het poortje het park in.

> We lopen nu door een dreef van kastanjelaars en lindebomen en negeren de zijpaden rechts. Op het einde komen we bij het kasteel Saint-Roch in een parkje met een beeld van vrouwelijk naakt van beeldhouwer Georges Grard (1901 -1984).

> Links bij het kasteel, door een andere poort en rechtdoor over een geasfalteerd weggetje dat tussen dubbele rijen lindenbomen loopt. Hogerop komen we op een verkeersweg. Kort links, oversteken en schuin tegenover verder in de Rue Verte Voie. Na 200 meter rechts de Rue des Jurés in. Een zigzag verder lopen we onder de N97 door.

Kasteel Saint-Roch
> Het kasteeltje in kalksteen en met een aardig parkje bij werd gebouwd als kasteel Sainfon rond 1906 in opdracht van notaris Joseph Bosseret. Het verving een oude boerderij waarvan je nu nog de schuur kan zien (wel sterk aangepast). Lord Montgomery verbleef er kort tijdens het Von Rundstedt-offensief in december 1944. Tegenwoordig is het kasteel eigendom van de gemeente Ciney. Het gebouw wordt sinds 1981 ondermeer gebruikt als muziekschool en kunstacademie. Het nabijgelegen mooie park van Saint-Roch, waar we door wandelden, is geklasseerd sinds 1997.

> We zijn nu Ciney definitief uit. Een asfaltstreepje slingert over de golvende velden. In de verte is de wegwijzer al te zien die aanduidt dat GRP 577 en GRP 575 vanaf hier een eind te te samen lopen. Die GRP 577 - Tour de la Famenne volgt dit traject eigenlijk al sinds 1978. Het is pas sinds 1998 dat ook GRP 575 dit pad naar Leignon neemt.
> Even door een bosje, langs een herdenkingskruis voor een zekere Marie Renard, om dan rechts Leignon binnen te lopen. In Leignon staat een opvallend maar nogal kitscherig uitziend kasteel. Het dorp telt ook een aantal mooie huizen in typische Condrozsteen.

Kasteel Leignon, kalenderkasteel!
> Het heeft iets van het kasteel van Disneyland. Dat is het resultaat van de herbouwingen door de Gentse architect Auguste van Assche in opdracht van de (eveneens Gentse) diplomaat Isidoor Eggermont. Het vroegere kasteel bouwden ze tussen 1895 en 1900 om tot wat je nu ziet.
> Torens, trapgevels en veel vensters werden toegevoegd in een stijl die aansluit bij Vlaamse neorenaissance. Er zou ook heel wat symboliek in verwerkt zijn. 4 torens (4 seizoenen), 12 trappen (12 maanden), 52 kamers (52 weken), 365 ramen (één voor elke dag van het jaar!). Het totale domein beslaat zowat 60 hectaren.

> In 1953 kwam het kasteel in eigendom van de NMBS, ten dienste van op rust gestelde werknemers. Sindsdien heeft het kasteel ook een functie voor sociaal toerisme. Verscheidene organisaties organiseerden in een gedeelte van het kasteel oa kampen voor jongeren. Tot vandaag heeft Topvakantie er een manège voor poney- en paardenvakanties.
> Het grootste deel van het kasteel werd echter in 1989 verkocht aan de wat schimmige Belgische zakenman en diplomaat van Assyrische oorsprong, Albert Karaziwan. Behalve CEO van de beveiligingsfirma Simtex heeft Karaziwan ook nogal een sterke poot in de bananenrepubliek Komoren.
> Nog een pikant detail uit de geschiedenis. Rond 1897, in volle bouwperiode van het huidige kasteel, werkte een uitgeweken jonge Franse man op het domein. Zijn naam was Edouard Degrelle. Hij naturaliseerde zich, week uit naar Bouillon waar hij een brouwerij begon en huwde een Belgische. Uit dat huwelijk kwam de beruchte REX-leider Léon Degrelle voort.

> GRP 575 kruist een beek en gaat dan links de spoorweg over. Links vervolgen langs de Rue de la Gare. Je komt langs de Supra-superette en neemt daarna de tweede straat rechts, Rue Somlette.
> Verderop linksvoor een stijgende veldweg op. Op de T-kruising in de velden rechts en volgende kruising (bij enkele huizen) links. GRP 575 loopt op de V-splitsing die volgt rechtdoor de veldweg op, het gaat nu gestaag omhoog, voorbij een Croix d'occis en een bosje steeds maar rechtdoor tot bij de linde van Ronvaux.

> Bovenaan staat een mooie linde, de 'Tilleul de Ronvaux' een referentiepunt in het landschap. Ik schat deze linde op 200 jaar oud. Net niet dik en oud genoeg om in de lijstjes van merkwaardige bomen te komen. Boven heb je een mooi uitzicht over een deel van de Condroz en de Famenne. Aan de andere zijde van de boom nodigt een rustbank uit om even de rugzak te droppen.

> Aan de linde loopt GRP 575 rechts verder over asfalt. 700 meter verder, op een grotere asfaltweg, even links-rechts en daarna een hele tijd rechtdoor. Aan de rand van een bos, bij een oude beuk bereikt GRP 575 een kruising van paden.

> Onderweg merk je wellicht de zeshoekige plaatjes van het lange afstandswandelpad 'Sentier Notre-Fame-de-Foy'. De grassige veldweg stijgt naar een kruispunt van oude verbindingswegen, Baraque de Conjoux. Bij dit kruispunt gekomen, kan je niet naast de enorme linde kijken die dit punt markeert. Het is een fantastische boom, wat een kanjer.

> Hier splitst GRP 577 weer af van GRP 575 (GR-wegwijzers) door richting Custinne of Chevetogne te lopen. Dat is sinds 2010 zo, toen ook GRP 577 werd hertekend. De hoofdroute van GRP 577 bij die oude beuk loopt rechtdoor, richting Custinne (zie pijltjesschets), links takt een variante af naar Chevetogne.
> De GRP 575 loopt echter rechts hier en daalt door een bos met ondermeer veel tamme kastanjelaars naar de beekvallei van Fond de Reux. In de vallei passeer je langs de oever van een vijver om daarna snel te klimmen naar de boerderij 'la Grijoûle'. Je blijft dezelfde richting volgen voorbij de boerderij, dit maal over een grassig pad langs elektriciteitspalen, dat licht stijgt.

De dikke linde van Conjoux (Conneux)
> Monumentale lindes zijn terug te vinden op dorpspleinen, bij kerken en kapellen, in kasteelparken en op kruispunten van oude wegen. Op zo'n kruispunt is ooit de zomerlinde van Conjoux geplant. Het is een recordboom.

> Tot 2007 stond hij op de tweede plaats van dikste linden in België. Sinds in 2007 op het kerkhof van Arc-Ainières (Henegouwen) de 9 meter dikke zomerlinde daar is gesneuveld ten gevolge van stormwind, heeft de linde van Conjoux de eerste plaats veroverd. In het park Vordenstein te Schoten staat een linde van meer dan 9 meter dikte maar hier gaat het duidelijk om meerdere bomen die ooit tegen elkaar werden geplant. Gezien de lage opsplitsing van de linde van Conjoux is dat hier ook niet helemaal uitgesloten maar algemeen wordt de linde van Conjoux toch als één boom beschouwd.
> In de hitlijst van dikste éénstammige bomen van België - alle boomsoorten - staat hij ongeveer op een 3de plaats (minstens 2 bomen gaan hem vooraf: De eik van Liernu en een mammoetboom in Esneux). Gezien de grillige vorm van zijn stam verschillen de metingen van de dikte nogal, variërend tussen 8 en 9 meter.

> De boom ziet er gezond uit met zijn forse takken die 20 meter hoog oprijzen. Bekijk je hem van korterbij dan zie je dat uitholling van de centrale stam zich ook hier doorzet. De linde krijgt extra steun door kabels sinds 1987 en wordt gemonitord. Hij is dus eigenlijk op zijn retour, hoewel de stam nog verder kan uitzetten. De linde heeft de storm van 2010 die over de Condroz raasde zonder al te veel takkenverlies overleefd.
> Zijn leeftijd? Hij wordt geschat op 350 à 400 jaar. Oud dus maar niet in de top van oudste bomen van België. Het is in ieder geval een machtige boom die alle respect verdient.

> Bij de geweldige linde van Conjoux ging GRP 575 tot 2012 rechtdoor en de hele tijd over asfalt tot Conjoux. Sinds 2013 is daar verandering in gekomen. Het nieuwe traject is veel aangenamer. Ga op het kruispunt bij de linde links, de weg op die naar Celles wijst. Dit is een rustig asfaltweggetje. Onderweg enkele bospaden die naar rechts aftakken, negeer ze.
> Pas na 1,2 km ga je rechts een dreef-steenslagweg op. Die loopt langs een aflijning met ondermeer rode beuk en gaat dalen. Even opletten verderop: je komt langs een afgelegen huis en 50 meter daarna neem je een onopvallend paadje rechts, Sentier de Conjoux. Dit is een gerehabiliteerd buurtpad dat weer werd hersteld in 2010 door vrijwilligers ter gelegenheid van de dag van de Trage Weg. Het paadje slingert over meer dan 500 meter langs weiden, stukjes bos en achtertuinen.

> Je arriveert tenslotte op de hoofdweg door het centrum van Conjoux, ter hoogte van de kerk. De GR gaat daar links maar wil je de grotten van Conjoux bezoeken, ga dan rechts en wandel 100 meter omhoog.
> De site is sinds 3 jaren eigenlijk afgesloten voor het publiek omwille van instortingsgevaar. Eén grot is zelfs al ingestort. Het ligt er allemaal wat triest bij. De vraag is of het de moeite is om het allemaal een dure restauratie te laten ondergaan. Conjoux is echt iets van zijn tijd, in de 19de eeuw bestond er nog geen TV en waren er andere manieren voor visualisatie nodig. De site heeft misschien een enthousiaste vrijwilliger nodig die er veel tijd en energie wil instoppen

Grotten van Conjoux
> Vol wilde plannen moet pastoor Elisée Laloux van zijn bedevaart naar Lourdes zijn terug gekomen in 1883. Zoals overal elders in België wilde ook de pastoor van Conjoux een Lourdesgrot bouwen. En daar bleef het niet bij. Achter de grot bouwde hij een een reuzegrote rozenkrans uit, bestaande uit 18 kunstmatige grotten met daarin levensgrote plaasteren beelden die taferelen uit het leven van Jezus en Maria voorstellen.
> De bouw werd voltooid tussen 1890 en 1900. Pastoor Laloux wilde op deze wijze Lourdes bij zijn parochianen brengen en ongetwijfeld wou hij ook de gelovigen van heinde en verre aanspreken met zijn beelden. En die kwamen. Tijdens de eerste 3 decennia van de 20ste eeuw lokte de rozenkrans tot 30.000 pelgrims per jaar aan. Daarmee groeide Conjoux al zeer snel uit tot bijna het meest bezochte pelgrimsoord van de provincie Namen.

> Vanaf 1932 droogde de toestroom van gelovigen langzaam op, het nieuwe 'mekka' voor de pelgrims in de provincie Namen was immers Beauraing. De miraculeuze verschijningen daar en de officiële erkenning daarvan in 1949 zorgden ervoor dat Conjoux steeds minder werd bezocht. Vandaag komt er haast niemand meer. Dat heeft tot gevolg dat helaas de site ook niet echt meer grondig wordt onderhouden. Zo stortte in 2010 één van de grotten in.
> Een Maria-oord zoals Conjoux spreekt vandaag nog weinig katholieke gelovigen aan. Door de naïeve vormgeving van de taferelen met plaasteren beelden? Of het verdwijnen van beeldenverering?

> Het kasteel van Conjoux oogt indrukwekkend maar ook hier ben je niet gewenst. Rug er naartoe en langs de kerk dalen tot bij het kaatsplein. Dat plein passeren we aan onze rechterzijde en we vervolgen zo over GRP 575 A travers le Condroz. Een asfaltwegje volgen dat naar een beekvallei daalt. De weg gaat na de beek weer stijgen en loopt onder de E411 door verder omhoog.

Celles, mooi dorp
> Celles is opgenomen in de lijst van 24 mooiste dorpen van Wallonië. (Zie ook info over dat label op de volgende pagina bij Crupet). Dat heeft de toevloed van toeristen zeker aangewakkerd. Dit compact dorp is een populaire stop geworden voor autotoeristen om er even rond te flaneren en iets te eten of drinken op de terrassen. De rust van een oud Condruzisch boerendorp is dus wat weg. Toch ook een een nefaste invloed: De verkoopprijs van huizen in een dorp als Celles is omhoog geschoten, waardoor nogal wat eigendommen in handen komen van externe eigenaars die hier tijdelijk verblijven.

> Pas kort na een hoogspanningslijn verlaat je het asfalt voor een graspad links. Dat pad daalt wat verder door bos naar een lage, wat natte open plek in het bos, Trou Méria. Even links-rechts hier en dan een lang maar prettig bospad richting Celles.
> Onderweg ontdekte ik prachtige grote nevelzwammen, zo groot dat er een hele topogids in ging. Als het landschap zich weer opent en we het bos uit komen, lopen we al snel Celles binnen. Dit dorp is opgenomen in de lijst van allermooiste dorpen van Wallonië.

> Celles is een stokoud dorp. De heilige Hadelinus sticht er in de 7de eeuw een primitieve kloostergemeenschap. Hadelin trok zich eigenlijk terug in een kluis. Andere broeders vervoegden hem in 'cellen', vandaar dus ook de oorsprong van de dorpsnaam. Na zijn dood ontstond er een toeloop van bedevaarders.
> Veel later, in de 14de eeuw, bij de opkomst van de middeleeuwse landadel, ontstond onenigheid tussen hen en de plaatselijke kasteelheer. Als gevolg daarvan verlieten de monniken Celles. De familie Beaufort zwaaide eeuwenlang de plak in Celles. Ze waren trouwens nauw betrokken in de oorlog om de koe in 1273.

> De van oorsprong 11de eeuwse romaanse Sint-Hadelinkerk is de moeite waard om er even binnen te lopen. Er is ondermeer een oude crypte en nog ander oud kerkmeubilair te zien.
> Een gerestaureerde kruisweg achter de kerk leidt naar een voormalig 18de eeuws klooster. Na 1973 werden de gebouwen in gebruik genomen als dorpsschool en de bedoeling is ook dat hier een museum komt. Daarboven heb je ook een mooi uitzicht over Celles.
> Terug beneden vind je in het dorpscentrum een aantal typische huizen in Condruzische kalksteen.

> Aan de uitgang van het dorp staat een pantsertank opgesteld. Ze herinnert aan de confrontatie hier van het Duitse leger met de geallieerde Amerikaanse en Engelse troepen tijdens het Von Rundstedtoffensief op 24 december 1944. Het is hier dat de snelle opmars van de Duitsers kon worden geblokkeerd. De weg door Celles loopt naar de Maasvallei en de geallieerden troepen wilden absoluut vermijden dat de Duitsers de Maasvallei zouden kunnen veroveren. De Duitsers zouden na het verlies in Celles er niet meer in slagen nog verder noordelijk op te rukken.
> Op 2 km van Celles (niet langs GRP 575) ligt het kasteel van Vêves. Het is een schitterend voorbeeld van militaire burgerarchitectuur uit de 14de eeuw.

> GR575/576 vervolgt dwars door het dorpscentrum van Celles en klimt dan verderop rechts over asfalt het dorp uit. Aan een zeer mooie dikke eik (chêne des amoureux) ga je dan links een onverharde weg op, ongetwijfeld een zeer oude toegangsweg tot Celles. Hij loopt korte tijd later door bos en komt wat hogerop bij de kruising met GR 129 - Dwars door België. We gaan tesamen met GR 129 rechts langs de rand van het kasteeldomein van Boisseilles.

> In Boisseilles steken we de N94 over en nemen kort daarna rechtsvoor een pad dat naar de expressweg N97 loopt. Daar volgen we een onverhard pad naar rechts en parallel met de lawaaierige autoweg. Het voert hogerop naar de Ferme de Mahenne.

> Op een infobord kan je lezen dat de boerderij een strategisch uitzichtpunt vormde tijdens het Von Rundstedt-offensief. De Duitsers hadden er tanks gestationeerd die onder vuur kwamen van zowel de geallieerde vliegtuigen als de grondafweer. Ook de boerderij had zwaar te lijden onder die beschietingen. De Ferme de Mahenne was in de jaren '80 ook een kruispunt van Naamse langeafstandspaden, zoals je aan de markeringsporen wellicht nog kan zien.

> We gaan bij de boerderij haaks naar links en steken de N97 over. Tesamen met GR 129 lopen we over een asfaltwegje Foy-Notre-Dame binnen. Langs een mooi vakwerkhuis waaronder een weg aftakt, bereiken we de pelgrimskerk van Foy-Notre-Dame.

Foy-Notre-Dame
> Toen hier nog volop bos was ontdekte een houthakker een Mariabeeldje van 22 cm hoogte in de holle stam van een oude eik. Het bleek om een miraculeus beeldje te gaan. Dat was in 1609. Er werd aanvankelijk een kapel opgericht maar de toevloed aan pelgrims zorgde er voor dat - met toestemming van de kasteelheer van Celles - er in 1623 een rijkelijk versierde kerk werd gebouwd. Daar rond ontwikkelde zich het huidige dorpje dat al snel belangrijker werd in grootte dan het nabijgelegen en veel oudere Boisseilles, waardoor we daarstraks wandelden.
> De bedevaartsplaats heeft de wind vanachter in een tijd waar Jezuïeten aktief de contra-reformatie en beeldenverering terug promoten. In de 17de eeuw zaaien ziektes zoals pest en cholera ook dood over het platteland, wat de drang naar heil zoeken in aanbidding nog aanwakkert. Zo zou het Mariabeeld Dinant hebben bevrijd van de pest. De cultus van Notre-Dame-de-Foy verspreidt zich dan ook snel tot ver buiten de regio. Vanaf de 18de eeuw deemstert Foy-Notre-Dame weer weg als pelgrimsbestemming. Begin 20ste eeuw is er weer een tijdelijke heropleving van de bedevaarten maar in het tweede deel van de 20ste eeuw zijn het vooral wat sporadische toeristen die langs komen.

> Behalve de ingangspoort in renaissance-stijl, is het bakstenen kerkgebouw eigenlijk niet zo bijzonder. De verrassing zit hem op kunstvlak binnenin aan het plafond. Dat bestaat uit een verzameling van 145 eiken, beschilderde vakken. Toch wel uniek. Ze zijn beschilderd in de 17de eeuw door de Dinantezen Michel en Jaspard Stilmant. Ook elders in de kerk bevindt zich nog heel wat meubilair uit de prille periode van de kerk, 17de eeuws dus.
> Het calvariekruis dat naast de kerk staat, is 17de eeuws, je kan er '1633' op lezen. Het zou zijn geplaatst waar de holle eik stond. De kerk is omringd door een paar mooie oude bomen. Hier is ook een taverne. Hoewel Foy-Notre-Dame vlakbij het strijdgewoel lag toen op 24 december 1944 de Duitse opmars op geallieerde weerstand stootte, is de kerk wonderwel gespaard gebleven van verwoesting, haast een mirakel!

> Je zou er een stijve nek van krijgen om te lang naar het plafond in de kerk te staren. Bovendien is het nog steeds prachtig nazomerweer vandaag, dus nog even een paar kilometers GRP 575 wandelen. Buiten de kerk ontmoet ik zowaar 2 andere GRP 575-wandelaars, de topogids in de hand laat er geen twijfel over. Ze wandelen in de andere richting dan ikzelf. We verlaten in het centrum GR 129.
> GR575/576 loopt Foy Notre Dame uit over een veldweg, die verderop langs bos loopt en uitkomt bij de Ferme de Jauvelan. Daar even stijgen over een rechte veldweg naar de N936. Hier op een kilometer voor het dorp Taviet, neem ik de bus terug naar Ciney.