Startpagina > Wandelen > GR 129 Dwars door België
Pad naar Louise Marie
OLV van Loretokapel
Moulin du Cat Sauvage, Ellezelles
Verharde spoorbedding op het korte Vlaamse deel
Kruising GR-paden op de Muziekberg
> Hier komen we nogmaals bij een GR-wandelwijzer. Maar liefst vier GR-routes komen hier te samen: GR 122 (Hulst - Champagne), GR 5A (Vlaanderenronde), Streek-GR Vlaamse Ardennen en dus ook GR 129.
Hanske de Krijger
> Er volgen nu een aantal snel op elkaar volgende padwissels over veldwegels en -paden en korte straatpassages. Een kaarsrecht kasseiweggetje voert ons uiteindelijk naar een hoeve waar we een prettig maar soms wat ingesneden paadje oplopen dat ons uiteindelijk in het gehucht Louise Marie dropt. Even bijtanken in het cafeetje hier, een populaire stop trouwens voor de vele fietsers en de wandelaars die van hieruit het Muziekbos intrekken.
> Louise Marie is een verrassend jong dorp, gebouwd tijdens de beginjaren van het Koninkrijk België, de dorpsnaam werd dan ook ontleend aan de eerste koningin van België. Louise Marie had behalve een grote school en dorspkerk ook een treinstation.
> Louise Marie is dus de gateway tot het Muziekbos. Vlak voor de kerk gaan we er even links en dan rechts de Boekzittingstraat in. Die gaat al snel over in een steenslagweg en versmalt verderop in een mooi graspaadje dat naar het Muziekbos loopt. Je wandelt hier wellicht niet alleen, op een mooie lentedag kan het zelfs druk zijn op het pad. We stijgen door het Muziekbos tot bij de Boekzitting. Het gelijknamige restaurant-café bestaat hier sinds 1950 op een plek waar mogelijk vroeger recht werd gesproken of uitgevoerd onder een beuk ('beuk-zitting').
Donkere ooievaarsbek
Ladeuzemolen
Sint-Britiuskerk te Etikhove
Omgeving van de Muziekberg tijdens de herfst
Muziekbos
Villa Tynlon van Valerius de Saedeleer
Onderweg naar Louise Marie
> Niet veel later zetten we een snelle afdaling in door een omwille van wateruitschuring verruwd hol pad langs knotwilgen. Op een T-krusing nemen we dan het weggetje rechts dat ons dadelijk in de vallei van de Maarkebeek dropt. Op dat punt zijn we op korte tijd 50 hoogtemeters gedaald. We gaan in de vallei links een voetpad van betonplaten volgen.
> Een rechts-links uitwijking brengt ons bij de Ladeuzemolen. Deze watermolen op de Maarke werd wellicht gebouwd rond 1500 in opdracht van de heren van het (verdwenen) Ladeuzekasteel. Hij diende vooral als graan- en olieslagmolen. Kijk even om de hoek om het gerestaureerde waterrad te zien. Een weggetje dat is afgezoomd met Japanse kerselaars voert ons alweer naar een GR-wandelwijzer. Hier scheiden GR 129 en Streek-GR Vlaamse Ardennen weer. Voor GR 129 gaan we dus rechts het brugje over de Maarke over.
> Op de verkeersweg door het Maarkedal gaan we links-rechts om via de Gieterijstraat het dorpje Etikhove in te wandelen. Etikhove telt een kleine 3000 inwoners en is daarmee het grootste deeldorp van een gemeente die sinds 1977 de naam Maarkedal draagt. Een handvol gehuchten en dorpen tussen Oudenaarde en Ronse vormt de rest van Maarkedal, dat in totaal slechts 6500 inwoners telt. De bloeiende nijverheid van Ronse en Oudenaarde zorgde hier tot WO II voor plattelandsvlucht. Rond 1850 woonden er bijna 10.000 mensen.
> We wandelen verder rechtdoor over de flank van de Bossenareheuvel. Links in de verte zie je de eenzame Bossenaremolen, volop blootgesteld aan de weerselementen op een hoogte van 99 meter. Het weggetje loopt nog langs een paar fraai gerestaureerde huizen om dan links rond het villadomein Hof te Kattebeke te draaien. Let ook op de bijzonder fraaie boomstammen van een rij tamme kastanjelaars.
> De Bossenaarstraat daalt nu even, dat vormt een goeie aanloop voor de volgende beklimming: die van de Taaienberg, een helling die meestal ook op het parcours ligt van de Ronde van Vlaanderen. Eigenlijk volgen we over GR 129 eerder de flank van die helling en doen we niet echt de klim. Ter hoogte van het gehucht Poestem gaan we in een bocht van de weg tussen oude huizen rechts een veldpad nemen.
> Bij de GR-wandelwijzer gaan we 50 meter rechts en dan links langs De Boekzitting om te dalen over de asfaltweg. Net voor een boerderij nemen we links een steenslagweg die verder de Muziekberg afdaalt. Eigenlijk heet deze hellingkant 'Kanarieberg'.
> Helemaal beneden kruisen we de Trosbeek in de buurt van de wat zijlings gelegen kapel voor OLV van Loreto en bij alweer een GR-kruispunt. We gaan hier niet links richting vlakbij gelegen jeugdherberg De Fiertel maar wandelen rechtdoor over asfalt.
> Zo bereiken we al snel de verkeersweg N48 (Ronse - Ninove). We kruisen deze expresweg met dubbele vakken voorzichtig en aan de overzijde wijken we iets naar links uit om via een paadje (Slagkotstraat) voor het eerst Wallonië in te wandelen, meerbepaald provincie Henegouwen. De GR-bewegwijzering wordt vanaf hier overgenomen door de Waalse vereniging van GR-paden. Dat merk je ook aan de iets verschillende markering voor een afslag.
De Maarke
De oude bedding van spoorlijn 87 te Beaufaux
> Let hier even op de villa aan je linkerzijde. Dat is Villa Tynlon, hier woonde de bekende Etikhoofse schilder Valerius de Saedeleer (1867 -1941) tussen 1921 en 1937. De naam die de Saedeleer aan de villa - die overigens al rond 1900 werd gebouwd - gaf, herinnert aan zijn huis in Wales, waar hij een tijd verbleef. Valerius de Saedeleer schilderde vooral mystieke Vlaamse Ardennenlandschappen, hij behoorde qua stijl tot de zogenaamde Eerste Latemse School. In Villa Tynlon was het ook een komen en gaan van andere kunstenaars, sommigen vestigden zich eveneens in de streek.
> We gaan hier met de witrode streepjes als gids links de spoorweg over en dadelijk rechts door een straat of eerder een steeg met lintbebouwing van arbeiderswoningen. Over de Vlaamse Ardennendreef stijgen we de Scheldevallei uit. Eens boven op de Achterberg volgen al snel enkele mooie uitzichten aan onze rechterzijde. We wandelen er op het eerste kruispunt rechts langs enkele staties van een kruisweg over het plateau van de Ommeloze Boom.
> Onderweg fotografeer ik nog donkere ooievaarsbek, een bloemensoort die ik nog niet kende maar die zich hier op een paar plekken in de Vlaamse Ardennen lijkt thuis te voelen. Wellicht ooit uitgezaaid, een zogenaamde stinsenplant, oorspronkelijk Zuid-Europees. Misschien bloeit hij hier al 100 of 200 jaren, toonvoorbeeld van perfecte inburgering ahw.
Dalen in de Maarkevallei
Pamelekerk langs de Schelde
Paadje tussen Het Spei en Leupegem
Steeg in Leupegem
> We wandelen verder door Oudenaarde langs de Sint-Walburgakerk en het voormalige begijnhof om dan even later bij de Schelde te komen. Die steken we over en we wandelen langs de 800 jaar oude Pamelekerk, opvallend voorbeeld van een stijl die men vandaag Scheldegotiek noemt. Langs de Schelde wandelen we verder langs de site van de voormalige cisterciënzerabdij en onder een Scheldebrug. Daarna gaan we links natuurgebied Het Spei in, een groene long van Oudenaarde.
> Op de belforttoren van het stadhuis zwaait volksfiguur Hanske de Krijger de Oudenaardse vlag. De bloei van Oudenaarde hield zeker ook verband met de ligging aan de Schelde, waterwegen waren immers eeuwenlang het belangrijkste transportkanaal. Het stadje kende ook een bloeiende ambachten- en textielnijverheid, in het bijzonder de wandtapijten van Oudenaarde genoten grote faam. Een ander hoog en opvallend monumentaal gebouw is de Sint-Walburgakerk, opgetrokken vanaf half 12de eeuw.
> Tijd om op de Grote Markt van Oudenaarde op een terras nog even van een koffie te slurpen vooraleer we 'de bergen intrekken'. Eigenlijk verdient Oudenaarde een vol dagje exploreren, je kunt bijvoorbeeld ook flandrien Freddy Maertens eens opzoeken in het vlakbijgelegen Centrum Ronde van Vlaanderen. Oudenaarde is trouwens sinds enkele jaren aankomststad van deze wielertopper.
> In de verte zien we de Moulin du Cat Sauvage van Ellezelles al, het officiële einde van het Vlaamse deel van GR 129. Op een T-kruising draaien we naar links definitief Wallonië binnen. Het steenslagpad krijgt wat verder een asfaltlaag en komt uit op een wijkweg van Ellezelles. Naar rechts, tot bij de molen van Ellezelles. Hier eindigt dus na 120 km het Vlaamse deel van GR 129.
> Vanaf de molen wandel ik weer de vallei in naar Ronse, het treinstation ligt op 3,5 km van de Kattenmolen. Onderweg is het volop genieten van een ondergaande zon over de Vlaamse heuvelen.
> Al snel stijgt dit graspad verder door, achter ons krijgen we dan ook een mooi zicht over het Muziekbos en ontdekken we dat de naam 'Vlaamse Ardennen' hier toch echt niet gestolen is. En de bergen stoppen natuurlijk niet aan de taalgrens, we zijn hier nu in het 'Pays des Collines' of het 'Land van Heuvels'.
> Boven komen we ter hoogte van een paardenhoeve in het eerste Waalse gehucht, Beaufaux. We gaan er op de T-kruising rechts om 200 meter verder de eerste weg links nemen. Na 10 meter (onmiddellijk dus) rechts een graspad op dat al snel gaat dalen en hol wordt. We komen op een V-splitsing met de bedding van een voormalige spoorlijn.
Stadhuis Oudenaarde
Standbeeld Tacambaroplein Oudenaarde
> Terug in Oudenaarde. GR 129 neemt ons eerst nog mee voor een stadsverkenning door Oudenaarde. Zo wandelen we over de Beverestraat langs het Tacambaroplein. Een standbeeld van een liggende dame die richting Mexico kijkt, herinnert aan een vergeten oorlog in 1865 van een Belgisch legioen. Maximiliaan van Oostenrijk, die gehuwd was met de later gek geworden Charlotte van België (zus van Leopold II), werd op de troon geplaatst als Mexicaans keizer, zeer tegen de zin van de republikeinse meerderheid daar. Een legioen van tientallen Belgische vrijwilligers, veelal afkomstig uit de regio rond Oudenaarde, werd in de stad Tacambaro in de pan gehakt. Het plein en monument ter herdenking kwamen op de plek waar vroeger de noordelijke stadspoort van Oudenaarde was, de Beverepoort.
> Hier wandelen we dus rechtdoor de oude binnenstad van Oudenaarde in. De stad is gegroeid rond een versterking aan de Schelde, ongeveer bij het begin van het tweede millennium. Hoewel Oudenaarde in de loop der eeuwen vaak met oorlog, rampspoed en onlusten te maken kreeg, straalt van de gevels ook een rijk verleden af. Niet in het minst ook van het Oudenaardse stadhuis, dat werd opgetrokken in de 16de eeuw in Brabantse hooggotiek. Net zoals de stadhuizen van Brussel, Gent en Leuven was ook voor Oudenaarde het stadhuis van Brugge (startpunt van GR 129) het voorbeeld.
> Dit is een mooie groenmozaïek van struweel, poelen, houtwallen, inheemse bomen en struiken en natte lapjes weidegras. Een groen eilandje, gevangen tussen spoorlijn, expresweg en Schelde, dat enkel voor wandelaars toegankelijk is. Het werd aangelegd vanaf eind jaren '80 en is ongeveer 8 hectaren groot. Over een paadje langs knotwilgen bereiken we Leupegem in de hoofdstraat door het dorp.
> Bij de kerk van dit verstedelijkt dorp vinden we een GR-wandelwijzer, die de samenkomst aanduidt tussen GR 129 en Streek-GR Vlaamse Ardennen. Over GR 129 zullen we de Vlaamse Ardennen enkel dwarsen. Wil je graag dagenlang op verkenning over de toppen van de Vlaamse Ardennen langs vele snippers natuur, dan biedt Streek-GR Vlaamse Ardennen daarvoor een prima mogelijkheid.
> Onmiddellijk voorbij de kerk van Etikhove gaan we links, langs het kerkhof. Rechtdoor en het wijkstraatje versmalt uiteindelijk tot een stijgend voetpad dat naar een gebetonneerd weggetje tussen weiden leidt. We gaan daar rechts tot een volgende T-kruising waar we links een stijgend pad nemen van verbrokkelde verharding. Tussen struiken en bomen loopt het kronkelend pad tot op een hoger gelegen wegje (Bossenaarstraat) in de buurt van een mooie vierkantshoeve. Daar vervolgen we in het verlengde en komen al snel op een kruispuntje.
> We trekken tijdens deze laatste Vlaamse etappe over GR 129 - Dwars door België - de Vlaamse Ardennen in. Dit keer dus stevig wat golving in het landschap met onderweg fraaie landschapszichten en meer gevarieerde natuur. Via de Achterberg, de Bossenareheuvel en de Taaienberg trekken we naar de beboste top van de Muziekberg. Aan de andere kant wandelen we voor het eerst Wallonië binnen door een gelijkaardig landschap, Le Pays des Collines, provincie Henegouwen. Eindigen doen we na 20 km op en af bij de hoog gelegen Kattenmolen van Elzele ( Ellezelles).
> Oudenaarde is niet rechtstreeks verbonden met Ellezelles. Daal vanaf de Moulin du Cat Sauvage af naar het treinstation van Ronse (3,5 km via binnenwegen) en neem daar de trein naar Oudenaarde. Horeca onderweg te Oudenaarde, Etikhove, Louise Marie en Muziekbos. Jeugdherberg in de omgeving van het Muziekbos.
> Dit is de bedding van spoorlijn 87. De lijn werd tussen Lessen en Ronse opengesteld voor verkeer in 1883. In 1964 werd het reizigersverkeer volledig stopgezet en in 1975 werden de sporen ontmanteld. We volgen de spoorbedding naar rechts. Een mooi hol traject dat bewijst dat een oude bedding niet noodzakelijk een asfalt- of betonlaag moet krijgen voor fietsers. Hoewel, het is misschien een kwestie van tijd vooraleer ook hier jammergenoeg de asfaltmachines zullen passeren.
> Verderop gaan we links de bedding weer even uit. Niet het eerste paadje dat je tegenkomt maar een duidelijk pad, gedeeltelijk van trappen voorzien, na zowat 500 meter wandelen in de bedding. Boven nemen we het parallel asfaltpad rechts tot bij de plek van een verdwenen brug van de spoorlijn. Hier gaan we volgens de Vlaamse topogids niet rechts maar links. Klopt niet, want sinds 2007 werd het traject herlegd door de Waalse vrijwilligers van GR-paden. Deze trajectwijziging werd pas eind 2015 ook door de Vlaamse vereniging voor Grote Routepaden erkend.
> We gaan dus wel rechts over de brug en dadelijk links weer afdalen in de spoorbedding. En we zijn weer in Oost-Vlaanderen! Over de nu verharde bedding van spoorlijn 87 wandelen we rustig door. Voorbij een eerste barrière rechtdoor en bij de volgende, waar nog een ruïne staat van wat een oud wachthuisje lijkt, verlaten we de spoorlijn en nemen we links een stijgend graspad. We worden nogmaals getrakteerd op een mooi heuvelend panorama.
> Ter hoogte van een boerderij, op de top, nemen we rechts een veldweg die hier de grens tussen Wallonië en Vlaanderen vormt. Aan de rechterzijde ligt een natuurgebied dat wordt beheerd door Natuurpunt.
> Over de naamsoorsprong van 'Muziekbos' zijn historici het niet zo eens. Allerlei wilde muzikale en minder muzikale legendes bestaan daarover, van weerwolven tot rondzwervende muzes maar een echt sluitende verklaring is er niet. De Muziekberg heeft altijd met sterke menselijke tussenkomst te maken gehad. De flanken van deze getuigenheuvel werden aangevreten door zandgroeven, op de zuidelijk georiënteerde zijde bloeiden ooit wijnranken en zoals andere bossen in de Vlaamse Ardennen had ook het Muziekbos tijdens WO I sterk te lijden onder kaalslag door de Duitse bezetter.
> Het huidige bosbestand van hoofdzakelijk beuken is dan ook niet ouder dan 100 jaar. Het grootste deel van het Muziekbos is vandaag eigendom van de Vlaamse overheid en in beheer door Agentschap Natuur & Bos. Dat geldt ook sinds 2011 voor het aansluitende Sint-Pietersbos.
> Het bos staat onder sterke druk van overrecreatie, net zoals het Kluisbos bij Kluisbergen. Een rechtstreeks gevolg van te weinig grote groengebieden in Vlaanderen. Wat jammer is ook dat er zelfs op de top van de Muziekberg huizen staan en dat er verkeerstoegankelijke asfaltwegen lopen over de berg. Men heeft vooralsnog niet de moed opgebracht om deze huizen af te breken en verkeerswegen te sluiten.