GR AE / GR 15 -151 - 16
SENTIER ARDENNES-EIFEL / ARDENNEN-EIFEL-PFAD
ARDENNEN-EIFEL-RUNDWEG
GR AE
Startpagina > Wandelen > Ardennen-Eifelpad > Etappes
Ruisseau de Williers
> Het Ardennen-Eifelpad vertrekt van aan het wegenkruispunt nabij Orval. AE loopt hier tesamen met de Gaumeroute (geel/witte markering). Een mooie bostocht op de Franse grens volgt. Op een moment splitsen beiden paden even. Hier is een goeie plek om bij heet weer even in het water van het wilde beekje Ruisseau de Williers te duiken. De Ruisseau de Williers is een echt wildwaterbeekje met watervallen, stroomversnellingen en grillige bochten. De uitdrukking ‘zo recht als de Williers’ wordt spottend gebruikt om iets kroms te beschrijven.
> Er zijn een paar restaurants/tavernes langs de toegangsweg naar de abdij. In de taverne die het kortst bij de abdij ligt kan je gerechten eten die op basis van de Orvalkaas of het Orvalbier zijn bereid. Je kan er ook een soort ‘Orval-light’ drinken, een oplossing als je denkt dat het alcoholgehalte van Orval je met je zatte wandelbotten in de Williersbeek kan doen belanden. Meer info www.orval.be.
> Het is de ligging van de site, de mooie combinatie van de romantische ruïnes en de ‘nieuwe’ abdijgebouwen in gele steen die het geheel zo prachtig maken. Voeg daarbij nog de vervaardiging van ambachtelijke producten (kaas en bier) en meteen ook is de populariteit voor een bezoek aan de site verklaard. De abdijruïnes met museum, kruidentuin en oude apotheek zijn dagelijks te bezoeken tegen een kleine vergoeding.
> Aan de bron van Mathilde kan je je watervoorraad bijvullen. Aan deze bron die al van in de Merovingische periode het middelpunt van de site vormt is een legende verbonden. Toen Mathilde van Toscane in het dal haar trouwring verloor riep zij door gebed de hulp van God in. Spontaan sprong er aan de bron een forel uit het water met de bewuste gouden ring in zijn bek. Mathilde riep verrukt uit dat deze plaats voorwaar een gouden dal is (Val d’Or), vanwaar de naam Orval ontsproot. De forel is het logo van het abdijbier.
> Het is in bepaalde gevallen mogelijk om in het abdijcomplex te overnachten, voornamelijk in het kader van bezinning- of herbronningweekends. Het is hier dus helemaal geen hotel, anderzijds zal je in de christelijke geest niet naar de deur worden verwezen als je naar noodovernachting zoekt. Aan het abdijcomplex is ook een winkel waar je artisanale producten of literatuur kan vinden. Het eten van kaas of bier moet wel buiten de abdij plaats vinden. De brouwerij zelf wordt slechts uitzonderlijk voor het publiek opengesteld.
> De site van Orval vindt zijn oorsprong in de 11de eeuw, toen Benedictijnen er een nederzetting oprichtten en de omgeving ontgonnen. In 1131 werd er een Cisterciënzerabdij opgericht. Een brand verwoestte de gebouwen grondig in 1252. In 1637 zijn het de Franse troepen die de gebouwen in de as leggen. Pas vanaf 1759 wordt nogmaals aan de heropbouw van de abdij begonnen; naast de oude ruïnes. Helaas hebben de Cisterciënzers de tijdsgeest tegen als enkele jaren later de Franse Revolutie uitbreekt en hun eigendommen verbeurd worden verklaard. Opnieuw wordt Orval verlaten. Pas na de Eerste Wereldoorlog wordt er weer aan heropbouw gedacht. Tussen 1926 en 1948 worden de nieuwe gebouwen opgetrokken, in een stijl die voor die tijd redelijk revolutionair is. Aan de ingang bevindt zich een 17 meter hoog Mariabeeld.
Cisterciënzerabdij van Orval
> Vanuit Orval loopt een variant stuk GR16 van 9 kilometer naar Florenville. Ook dit deel draagt sinds 2005 niet langer de naam 'GR AE'. Meer zelfs, het veranderde in enkele jaren nog drie maal van GR-nummer. Eerst GR 15, daarna GR 16 en sinds 2012 is het volledig onderdeel van GR 129 Dwars door België. We nemen het nog op in dit GR AE-verslag als een variant, want sinds de jaren '60 maakte het deel uit van de oorspronkelijke GR AE, die op zijn beurt het Sentier d'Orval uit de jaren '30 van Touring Club recupereerde! Het kan niet anders dan dat dit een aangenaam wandelstukje is dus. We starten in Orval bij de abdij en wandelen zo naar Flornenville waar je aansluiting hebt op het hoofdtraject van GR AE (nu GR 16). Dit deel is dus vandaag bewegwijzerd als GR 129.
> Tussen Florenville en het kruispunt nabij de abdij van Orval rijdt tijdens schooldagen ongeveer 5 keer per dag een bus van TEC, nr 24. Het is een ritje van 10 minuten. Het Ardennen-Eifelpad begint zijn tocht naar Florenville ook vanaf dit kruispunt. Het is natuurlijk zonde om niet even tot de abdij zelf te wandelen, of nog beter, er minstens één uur voor uit te trekken (twee is beter) om de oude abdijruïnes te bezoeken. Dankzij het bekende Orvalbier trekt de abdij nog dagelijks volle autocars toeristen.
> In Chameleux splitsen AE en de Gaumeroute weer. De Transgaumaise® draait weer terug Frankrijk in, terwijl AE pas over 100 kilometer echt de Franse grens zal overschrijden. Om de ruïnes van Chameleux te vinden draai je gewoon mee met AE rond het café/restaurant (forel uit de vijver) dat zich hier in dit nauw punt van een vallei vindt. Al duizenden jaren is deze plek een knooppunt van paden. En toch is er hier nooit een grote nederzetting geweest, daarvoor is het landschap iets te grillig. In de 21ste eeuw is Chameleux weer een belangrijk knooppunt: Ruiter- en fietspaden en vooral lange wandelpaden. Naast AE (GR 129) en de Transgaumaise® lopen hier ook nog de Gaume Buissonière en een pelgrimspad naar Santiago de Compostela: Via Arduinna.
> Via Arduinna 'Le Chemin des Pèlerins de la Déesse Arduinna à Saint-Jacques de Compostelle' is een pad rond 2 thema's:
1° De pelgrimage naar Compostela in het spoor van middeleeuwse pelgrims.
2° De nog oudere pelgrimstocht naar het heiligdom van de Keltische godin Arduinna te Saint-Walfroy. Het pad (ingelopen op 11 sep 2005) loopt in een circuit tussen Suxy en Orval, AE kruist het dus vele malen. Bedoeling is om het pad ooit door te trekken noordelijk naar Liège en zuidelijk naar Vitry-le-François. Zie wandelverslag
> Wandelend dwars door de Ardennen is misschien de vraag al eens opgeborreld waar het woord Ardennen eigenlijk vandaan komt. Het heeft niks te maken met de dennenbossen waar het Ardennen-Eifelpad af en toe door slingert, maar alles met de cultus rond de Keltische godin Arduina. De Godencultus bij de Kelten was vooral gelinkt met natuurkrachten. Symbool voor Arduina was het everzwijn. De heilige berg getopt met een menhir waar Arduina werd vereerd ligt ongeveer 15 kilometer ten zuiden van Orval. Tijdens de Romeinse periode ging de aanbidding gewoon verder. Arduina werd geassocieerd door de Romeinen met een godin uit hun eigen 'collectie': Diana, godin van jacht en woud. Arduina was in die periode aanwezig op de berg in de vorm van een enorme menhir. Er zijn sporen dat er een pelgrimsweg bestond die liep van het noordelijke punt van de Ardennen (Gey in de buurt van Düren) via Malmedy, Amberloup en Pin naar de berg van Arduina. Bij de kerstening van de Ardennen vestigde een volgeling van Sint-Maarten, de heremiet Sint Walfroy, zich in de late 6de eeuw op de heuvel van Arduina. De 'heidense' cultus op de berg werd vernietigd. Walfroy verbleef er dag en nacht in een soort houten torenconstructie vanwaar hij de banvloek uitsprak over bijgeloof en zijn kerstenende boodschap verkondigde. Op zijn beurt werd hij het doel van bedevaarten. 14 eeuwen later is de berg van Arduina en Sint- Walfroy nog steeds een pelgrimsoord, een christelijk wel te verstaan. Er is een kerk en bezinnings-centrum. Het everzwijn is na al die tijd nog steeds het symbool bij uitstek van Arduina's Ardennen.
Chameleux, na 2000 jaar nog steeds een pleisterplaats, tegenwoordig voor zijn forelrestaurant
Chameleux, halverwege AE tussen Orval en Florenville. Het Romeinse relaisstation, ook nu nog een prima rustplaats, voor de AE-wandelaar.
> Chameleux. Om hun veroverde gebieden beter te ontsluiten en militaire bewegingen vlot te kunnen laten verlopen trokken de Romeinen snelle rechte wegen. De weg door Chameleux dateert uit ongeveer 44 na Christus, dat kon worden bewezen door de vondst in Montauban van een mijlpaal die uit Etalle afkomstig was. De weg door Chameleux was van primair belang, hij verbond Trier met Reims, via ondermeer Arel. Soms lagen de woonkernen langs de weg te ver uit elkaar voor paard en mens. Daarom werden om de 15 kilometer een soort tussenstations ontwikkeld waar paarden konden worden gewisseld of gelaafd, en waar een aantal basisvoorzieningen voorhanden waren. Chameleux is zo'n relaisstation, gelegen tussen de stations van Carignan en Etalle. De site was in functie van de 1ste tot de 5de eeuw.
> Met het verval van het Romeinse rijk verdween ook voor een stuk de functionaliteit van de weg. Opgravingen vanaf de 19de eeuw brachten ook interessante vondsten uit die Romeinse periode aan het licht, zoals munten, keramiek en objecten uit de plaatselijke smidse. Die zaken verdwenen naar de musea in de streek. Wat je nu ziet aan ruïneresten zal je misschien wat teleurstellen. Enkel de basisfundamenten zijn nog over. Als je echter goed kijkt ontdek je een bepaald patroon in de ruïnes. Het (verhoogde) wegdek van de weg Trier-Reims met aan de wegkant een kolonnenrij en de gebouwen voor facilitaire voorzieningen zijn duidelijk te ontwaren. Als het toch niet zo zichtbaar is verklaren de infopanelen op de site wel de lay-out voor jou. De weg Reims-Trier is op een kaart van Zuid-Luxemburg nog gemakkelijk te onderscheiden. Grote delen ervan zijn nu veldweg of een rustige landweg. Zoek naar 'Chaussée Brunehaut' of 'Chaussée Romaine' op je topokaart. Het AE-pad loopt er niet over maar Via Arduinna, Transgaumaise® en GR 16 doen dat wel. Nog prettiger is het om over deze oude Romeinse weg te fietsen.
> Aan de Romeinse ruïnes neemt AE een asfaltwegje dat door een beboste vallei loopt. Na ongeveer 2 kilometer moet je rechtsaf over een pad dat schuin de valleihelling oploopt. Even later ben je op het plateau waarop Florenville ligt. Het pad loopt dan tussen bos en wei en gaat over in een geasfalteerde wijkweg. Iets verder neem je een smal buurtpad dat nog even wordt doorsneden door een asfaltweg. Dit pad komt uiteindelijk uit op de Rue d'Orval waar je naar links weer in het centrum van Florenville komt, waar je weer kan aansluiten op het hoofdtraject van GR AE (nu GR 16).
Martelange > Liefrange / Liefrange > Wilwerwiltz / Wilwerwiltz > Gemünd / Gemünd > Vianden / Vianden > Beaufort / Beaufort > Echternacherbrück / Echternacherbrück > Bitburg / Bitburg > Kyllburg / Kyllburg > Brockscheid / Brockscheid > Nürburg / Nürburg > Freilingen / Freilingen > Schleiden / Schleiden > Woffelsbach / Woffelsbach > Monschau / 7 Etappen Monschau tot Martelange: Zie GR 15 / Martelange > Marbehan / Marbehan > Chiny / Orval > Florenville **variante** / Etappen tussen Florenville en Vresse-sur-Semois: Zie GR 16 / Naux > Haulmé / Haulmé > Montcornet-en-Ardenne
Ardennen - Eifel Pad (793 km)