©
Luc Selleslagh 2007 - 2024 Trekkings.be
> Vooraleer aan de 800 km lange GR 14 te beginnen ben
ik nog even langs het kantoor van de FFRP gewandeld. Dat kantoor was in
2006 nog in een heel ander deel van Parijs gelegen. Hier kocht ik de IGN-wandelkaarten
waarmee ik de eerste 300 kilometer van de tocht wil afleggen. Ook hier kon
ik het 'witte produkten'-gidsje van GR14 door de Argonne kopen (een tip
van wandelcollega Tom). Dan de metro ingedoken, want het was al middag voorbij,
hoogtijd om er vol goede moed in te vliegen. Naar het Parijse
metrostation Porte Dorée, waar GR14
officieel begint.
>
Aan die afslag het eerste wit/rode teken. Ik zit goed! De GR loopt een bomenlaan
op en gaat links voor een pretpark het park in. Na 500 meter wandelen ook
de eerste bevestiging op een boom dat de wit/rode tekens wel degelijk van
GR14 zijn. Hier loopt het pad tesamen met GR2.
Op
slechts een paar kilometers van de start van GR14 ligt het informatiekantoor
van de Féderation Française de la Randonnée Pédestre
(FFRP). Voor je Parijs verlaat kan je eventueel in hun kantoor nog aanvullende
topografische kaarten van de IGN-serie 1:100.000 of topografische gidsen kopen
of advies vragen. Sinds 2007 huist FFRP niet zo ver van GR14 in het 13de arrondissement,
64, rue du Dessous des Berges, 75013 Parijs. Per metro te bereiken via lijn
14 (Bibliothèque François Mitterrand). Te voet van het FFRP
kantoor is het ongeveer 2 km tot de start van GR14 bij de Porte Dorée,
of neem de metro. Je kan ook naar de Porte Dorée wandelen vanuit Parijs-centrum
via stads-GR Traversée N° 1 (geelrode strepen).
> Na de creatie van het Bois de Boulogne wou Napoleon
III ook een park creëren voor de Parijzenaars aan de oostelijke kant
van de stad. Dat vond hij in een domein dat eeuwenlange een koninklijk jachtterrein
was. Er werd in de tweede helft van de 19de eeuw een park ontworpen naar
engels model, met vijvers, watervalletjes, (kunstmatige) rotspartijen en
golvende wandelpaden.
> Het park is bijna 1000 hectaren groot en uitgerust
voor een maximum aan diverse recreanten zoals ruiters en fietsers. Het meer
open deel van het park, kort bij de Parijse binnenring, lijdt nogal onder
de recreatieve druk. Bij dit deel van het park hoort de vijver van Daumesnil,
daarin 2 eilandjes met parkbrugjes, geboetseerde rotsen en enkele tempeltjes.
Het geheel oogt nogal kitscherig, bekeken door een bril van de 21ste eeuw.
Het bos telde tot 1999 bijna 200.000 bomen. Bij de kerststorm van 1999 sneuvelde
bijna de helft van de bomen, waaronder vele oude en zware bomen. Een ware
ravage. Vanaf eind 2000 werd aan herbebossing gedaan. Verrassend is ook
dat het Bois de Vincennes, ondanks de nabijheid van de stad, een grote variatie
aan vogels herbergt, zo’n 150 soorten hebben er een habitat.
> Gedurende het hele traject is het opletten om het
juiste pad te volgen. De bewegwijzering is algemeen gezien wel OK, maar
in een stadsomgeving heb je te maken met constante wegsplitsingen en verdwijnt
er al eens sneller een witrood teken. Bovendien wordt GR14 hier gevoed met
een aantal gemarkeerde aanlooproutes die naar de RER-stations lopen. Hierdoor
heb je ook de mogelijkheid om terug te sporen naar Parijs of elders als
je niet langs het pad overnacht. Je wandelt hier dus geen 4 of 5 km per
uur. Ik was iets minder ver geraakt dan ik oorspronkelijk had gepland.
>
Joinville-le-Pont is gegroeid rond de oevers van de Marne. Het plaatsje werd
in de eerste helft van de 20ste eeuw zelfs vermaard als een heuse badplaats
met stranden. Ook watersporten waren erg populair, vooral roeien. De dijk
was afgelijnd met restaurants en cafés waarlangs het belle-epoquevolk
flaneerde. Ook de nabijgelegen hippodroom van Vincennes lokte de bourgeoisie
naar Joinville. De roeisport in Joinville was voor dit dorp te vergelijken
met de faam die Chamonix tegenwoordig heeft voor wintersport. Na de Tweede
Wereldoorlog verloor het dorp grotendeels zijn uitstraling. De druk van urbanisatie,
stadsspoornet en wegenaanleg ontnam wat van de glans en baden werd zelfs verboden
vanaf 1970. Er zijn nog enkele roeiclubs gevestigd aan de oevers. GR14 zoekt
hier niet echt de Marne-oevers op, dat is voor over een uurtje. Het centrum
van Joinville heeft nog iets van een dorpscentrum, maar langs alle kanten
is de druk van de grootstad in de vorm van blokkenwoningen en verkeersaders
onuitwisbaar aanwezig.
>
GR14 werkt zich even later haast ongemerkt omhoog door een flessenhals in
een grote Marnemeander en passeert het plaatsnaambord St-Maur-des-Fossés.
Als ik even later langs de St Nicolaskerk van St-Maur-des-Fossés loop
verlies ik de tekens, ze zijn niet meer te bespeuren. Vlak in de buurt liggen
ruïnes van een oude abdij. De GR moet echter de andere kant uitlopen.
> Als je de kerk van St-Maur-des-Fossés open
vindt wandel er dan even binnen. Het gebouw is een mengeling van stijlen
uit verschillende eeuwen. Oorspronkelijk werd het kerkgebouw opgericht voor
de schippers op de Marne, gewijd aan hun patroonheilige Sint Nicolaas. Architecturaal
het interessantste deel is misschien het koor, grotendeels gotisch. Mooie
glasramen geven het geheel sfeer. Opmerkelijk is een ongedateerd beeld van
‘Notre-Dame-des-Miracles’. De eenvoudige lijnen van het gestileerde
beeld duiden op Romaanse stijlelementen.
>
Het plezierigste tijdverdrijf tegenwoordig in St Maur is wandelen langs de
Marne (die zowat de hele stad omringd) en dat is net wat GR14 met ons van
plan is. In de buurt van het RER station van St Maur vind ik het pad weer.
De Marne over om langs de andere oever te wandelen. Een brug te vroeg verwissel
ik wat verder weer van oever. GR14 komt er even later terug bij. De drukte
van de Parijse banlieu is er nog wel maar er komt toch wat meer ruimte. De
huizen worden ook luxueuzer. GR14 loopt ongeveer 5 km langs de Marne. De eerste
kilometers loopt die oevertocht door het residentiële Maisons-Alfort
om daarna terug over te steken naar St-Maur-des-Fossés.
> De groene zones en ruime buitenverblijven zijn een
verademing na de stadsdoortocht. Deze plaats beleefde gouden tijden tot
de jaren ’50, toen plezierboten (bateaux mouches) hier aanlegden aan
de oevers van de Marne. De vele staketsels van aanlegsteigers zijn ook nu
nog zichtbaar. Er was recreatie in de vorm van een zandstrand langs de Marne.
> Je kunt langs de straatkant lopen of vlak aan de oever
van de Marne. Na een winter niet meer te hebben gestapt begin ik nu al de
vermoeidheid te voelen. Ik vrees dat ik ook niet meer in Ozoir zal geraken,
dat is te ver gegokt. Niet ver van de afslag naar de Villa Médicis
moet ik rechts een verkeersbrug over.
>
De villa Médicis dateert uit de 17de eeuw. De naam heeft niks te maken
met de beroemde familie uit Firenze. In 1976 wordt het vervallen gebouw geklasseerd
en daardoor gered van verval. Na restauratie wordt het gebouw in 1983 ingericht
om er een stedelijk museum in onder te brengen. De collectie bestaat vooral
uit kunstwerken van 20ste eeuwse kunstenaars.
>
We verlaten de Marne hier maar we zullen deze rivier terug tegenkomen 150
kilometers verder om haar over langere tijd te volgen op haar tocht door de
Champagne.
> GR14 loopt plots omhoog over een trappenpad en daalt
dan even later terug af langs de RER-lijn. Aan een kleine tunnel terug omhoog
het Marnedal uit en dan zigzaggen door woonwijken van Sucy-en-Brie,
oplettend voor de GR-markering. Ik kom wat later aan een vijvertje. Hier
loopt een variante van de GR14 naar het RER-station van Sucy-Bonneuil. Ik
loop bovendien nog even in een cirkeltje. Ik besluit om het hier bij te
laten voor vandaag, want het is al zessen voorbij en Ozoir ligt nog uren
verwijderd.
Eerste
GR14-markering
op een verkeerspaal.
>
Eens opgedoken uit de Parijse ondergrond moest ik me even oriënteren.
Je moet hier de Boulevard Poniatowski 100 meter afwandelen om dan het eerste
GR-teken te zien verschijnen. Zoals dat vaak gaat bij een GR-traject is de
start op een anoniem punt, hier verzwolgen in de stadsdrukte. In casu staat
het eerste teken geplakt op een verkeerslicht. Hier moet je links af slaan
om iets verder aan de ingang van het parkdeel van het Bois
de Vincennes op een boom de bevestiging te vinden dat je effectief
de start van GR14 hebt gevonden.
>
Deze eerste etappe begint aan de Porte Dorée,
gelegen aan de rand van de Parijse binnenring. Al dadelijk duik je een groene
long in, het Bois de Vincennes. De rest van de tocht gaat door een gebied
van verstedelijkte dorpen, in feite uitgegroeid tot Parijse satellietsteden:
Joinville, Saint-Maur-des-Fossés. Hier en daar toch groene plukken
om even adem te halen. Vanaf Maisons-Alfort volg je de brede loop van de Marne
om kilometers later door te steken naar Sucy-en-Brie.
Lac
Daumesnil
> Zo, we zijn definitief vertrokken. Het pad loopt
langs de vijver ‘Lac Daumesnil’. Veel recreanten hier, dit park
is wellicht een favoriet uitje van de Parijzenaren. De narcissen staan in
bloei. ’s Nacht is dit een favoriete plek voor rondhangende hoeren,
nu is het hier rustig met enkele picknickende families.
> 1 km verder een brugje aan het meer en daarna steekt
het pad een asfaltweg over. Aan de andere kant volgt een veel wilder stuk
van het Bois de Vincennes. Het pad volgt een beekje dat talloze malen kunstmatig
is afgedamd met rotspartijen waardoor miniwatervalletjes ontstaan. Even
zie ik hier zowaar een ijsvogeltje over het water flitsen.
>
Na 5 km komt het pad zo via de politieschool van Parijs uit aan de grens van
Joinville-le-Pont. Er is een variante van
GR14 die langs het RER-station in de buurt loopt. GR14 loop dwars door deze
‘banlieu’. Mijn GPS-toestel waarmee ik probeer de wandelafstand
op te meten heeft wat moeite met de ontvangst tussen de hoge appartementsblokken.
Het is hier ook uitkijken naar GR-tekens. Hier en daar ontbreekt er eentje.
Bois
de Vincennes
> Volgens de legende hoorde de houwer
van dit beeld op een gegeven moment stemmen. De man ging kijken waar die
stemmen vandaan kwamen en toen hij even later terug kwam was zijn blok hout
helemaal getransformeerd in een prachtig Mariabeeld. Veel meer was er niet
nodig vooraleer Notre-Dame-des-Miracles bedevaarders begon aan te trekken.
> St-Maur-des-Fossés is in feite een door verstedelijking
aan elkaar geklonterd geheel van 8 dorpen, allen gelegen in een brede meander
van de Marne. Die meander ontstond doordat de rivier (net voor ze in de
Seine mondt) zich een weg moest banen rond een rotsige uitloper. De kerk
van St Nicolas, waarlangs GR14 loopt, is het hart van het oude St Maur,
dat verder nog werd gevormd door de abdijruïnes op 150 meter links.
> De vondst van talrijke prehistorische gebruiksvoorwerpen
bewijst dat het gebied al duizenden jaren bewoond is. De plek kreeg echter
pas uitstraling vanaf 639 n/C, jaar waarin de abdij werd gesticht. Oorspronkelijk
had de abdij de naam St-Pierre-des-Fossés. De landeigendommen van
de monniken in die tijd waren enorm. Zowat het hele gebied waardoor we tot
nu toe wandelden, van het bos van Vincennes tot Joinville-le-Pont behoorden
tot de abdij. In 868 vestigden zich door de Noormannen verdreven monniken
uit Saint-Maur-sur-Loire. Zij brachten de relieken mee van Saint-Maur. De
cultus rond St Maur was een feit toen de relikwieën van de heilige
- in een wanhoopspoging om de aanhoudende droogte te stoppen – in
processie werden rond gedragen. Het begon zowaar te regenen. Dat was in
1137.
> In de 13de eeuw ontstonden bedevaarten naar St Maur
omdat de relikwieën de reputatie hadden gekregen jicht en epilepsie
te kunnen genezen. Een tijd later kreeg de abdij haar definitieve naam:
St –Maur-des-Fossés.
> Met de verwoesting van de abdij en de verjaging van
de monniken kwam er in de periode van de Franse Revolutie een einde aan
de aktieve rol die de abdij ook in het openbare leven vervulde. In de 19
de eeuw vormen de ruïnes van de abdij in feite een steengroeve voor
de plaatselijke bevolking. De wraak van St Maur komt in 1910 als de Marne
een groot deel van de stad onder water zet. 2 maanden lang moeten duizenden
inwoners zich zien te beredderen door middel van bootjes, want in de straten
staat tot 2 meter water.
>
In het moderne St Maur zijn nog een 28 hectaren groene ruimte, maar huizenbouw
overheerst toch het landschappelijke karakter zo kort bij Parijs. St Maur
is gejumeleerd met La Louvière in Wallonië. Van de eens zo glorierijke
abdij zijn enkel nog wat muren en een donjon over. Het wandelpark rond die
ruïnes geeft een idee van de oppervlakte die het abdijcomplex destijds
in nam. Vele huidige dorpen en domeinen waardoor GR14 de volgende dagen zal
lopen waren ooit afhankelijk van de de abdij van St Maur. Het was in de vroege
middeleeuwen een machtscentrum.
Abdijruïnes
St-Maur-des-Fossés
Notre
Dame des Miracles
Kerk
Saint-Maur-des-Fossés
>
Een wat vergeten nieuwsfeit is dat in Maisons Alfort de eerste succesvol gelanceerde
V2 bom viel, door de Nazi’s gelanceerd op 8 september 1944. Deze bom
werd afgeschoten vanuit een gehucht in de buurt van Gouvy (Wallonië)
(
GR57) en was uiteraard gericht op Parijs.
Ze deed er ongeveer 2 uren over om dan in de buurt van Maisons-Alfort neer
te storten. Daarbij vielen 6 doden en tientallen gewonden.
Langs
de Marne