> Aan de overkant van de E40 begint echt een leuk stuk Voettocht in Pajottenland. Van de volgende 8 km loopt zeer weinig over vlakke verharding. Als het autolawaai van de E40 uitsterft, komen we in een stil groen gebied met weinig bewoning in zicht. Bouwconstructies zijn vooral kapellen de volgende kilometers. De weg loopt bijna kaarsrecht en dat ongewoon lang. Eerst even door open veld om dan verder door een dreef te lopen.

> Rechts wat verscholen achter bomen ligt op het grondgebied van Sint-Ulriks-Kapelle (gemeente Dilbeek) kasteel Nieuwermolen. Het kasteel is niet toegankelijk en is vrij afgeschermd gelegen. Kasteel Nieuwermolen, dat sinds 1962 bescherming geniet, dateert grotendeels uit de 16de tot 19de eeuw.

> Steeds maar rechtdoor, langs 2 afgelegen hoevetjes van rijk volk, door bos, over de Nieuwermolenbeek, door een holle weg en over een gekasseid paadje langs weiden. Zo komen we in een afgelegen hoek van de gemeente Asse, het gehucht Terlinden. Van rechts komt de Muzeumstraat, die we niet inslaan. Aan dat museum, waarnaar de straatnaam verwijst, hangt een interessant verhaal vast.

> Nog even rechtdoor, tot bij een wat verhoogd gelegen oude, mooie hoeve. Hier gaan we links een veldweg in, het begin van één van de mooiste wandelstukjes van de hele Voettocht in Pajottenland, de historische Kruisborreweg. Wat verscholen tussen opgeschoten bomen ligt de Kruisborrekapel, waaraan een oude legende is verbonden.

> Bij de Sint-Antoniuskapel bereiken we de weg Asse - Edingen. En kijk, het doel van onze 21ste eeuwse bedevaart komt in zicht: een van de meest originele cafés in het Pajottenland: Café De Koekoek. De geuze lonkt na zoveel devote ijver. Niet te haastig echter, want het is even opletten voor het snelle verkeer op de weg Asse - Edingen.

> Teveel van het Pajotse gerstenat binnen kappen is misschien ook geen goed idee, want tijdens het volgende deel richting Essene draait het pad flink door bos en akker.

> Bij slecht weer tijdens je tocht kun je in het portaal van de Kruisborre wat opdrogen. Van de bron kun je echter geen gebruik maken omdat ze bedekt is. De VIP daalt achter de kapel en komt al snel bij een eerste kapelletje, we volgen hier nu een tijd de oude 'beeweg', de Weg-Oem.

> Van Fiels levenswerk blijft dus niks over, enkel nog warme herinneringen bij de oudere Assenaren. Zijn museum leeft nog voort in de straatnaam en ook een lokale wandelclub uit Asse is naar hem genoemd. Hij kreeg in 2009 te Terlinden een herdenkingssteen.

> Al voor WO II startte Fiel met zijn museum. Over vele jaren heen bouwde hij een betonnen constructie in merkwaardige vormen en voorzien van torentjes en trappen. Typisch waren ook de vele scherven die Fiel in het beton verwerkte tot soms hele mozaïeken. Kinderen uit Terlinden en Asse brachten die aan, eigenlijk is het museum voor een groot stuk opgebouwd uit scherven en kleine parafernalia. Ook de voorwerpen in zijn museum werden aangebracht door de bevolking. Het begon met wat oude munten en koperen knopen en groeide uiteindelijk uit tot een ongelooflijk rariteitenkabinet. Zowat alles kreeg een plaatsje bij Fiel, waardevol of waardeloos. Een paternoster, gemaakt uit stukken van een gevallen V2-bom, Congolese wapens, schilderijen, spinnewielen,...

> Fiels museum had op den duur aantrek tot ver buiten Brabant. Men kwam niet enkel voor het museum maar misschien nog meer voor de man er achter. Manke Fiel had ook de gewoonte om zijn bezoekers te onthalen met een liedje waarbij hij ook de 'trekzak' te voorschijn haalde. Hij leidde zijn bezoekers rond in zijn Brabants dialect waarbij altijd zijn aandacht vooral naar de kinderen uitging. Fiel verzorgde ook zijn PR! Hij ging tot ver in de streek wegwijzers naar zijn museum plaatsen, schreef scholen aan en liet zijn liedjes publiceren.
> De gemeenteambtenaren, die stilaan de toeristische waarde van Fiels werk begonnen te beseffen, gaven de straatnaam 'Muzeumstraat'. Theofiel Van Vaerenbergh, die niet getrouwd was, stierf in 1971 in het ziekenhuis te Asse. Fiels museum was dus in zijn laatste dagen onbewaakt en sommigen profiteerden ervan om op plundertocht te gaan. Bovendien werd ook geen overnemer gevonden van zijn museum. Alles werd dus openbaar verkocht om uit onverdeeldheid te raken voor een lange lijst erfgenamen. Kort daarna werd alles afgebroken.

Manke Fiel
> 'Manke Fiel' of Theofiel Van Vaerenbergh (1889 -1971), was in de tweede helft van de 20ste eeuw een begrip in Asse. Een volksmens pur sang die beroemd werd tot ver buiten Asse omwille van zijn museum. Van beroep was hij eigenlijk ziftenmaker.

Legende van het miraculeuze kruis van Asse
> Een oud vrouwtje wilde zich ter gelegenheid van Pasen op 'zijn paasbest' kleden en leende hiervoor geld bij enkele Joden. Ze kon later haar schulden niet aflossen en om haar te treiteren, eisten ze een gewijde hostie in de plaats. Door wanhoop gedreven ging de vrouw er één stelen in de kerk van Asse. Onderweg naar huis met de hostie kreeg de vrouw berouw en ze gooide ze onderweg in de holle stam van een halfdode els. De oude boom begon plots opnieuw te groeien en te bloeien. De Joden, die vlakbij woonden, werden opgeslokt door de aarde. Dat wonder lokte al snel een massa kijklustigen. De boer van het omliggende veld was daar helemaal niet mee opgezet, omdat de bezoekers zijn graanakker vertrappelden en hij besloot de boom om te hakken. De spaanders kleurden echter bloedrood en vielen kruisgewijs op de grond. De vrouw biechtte toen haar geheim op en uit het overblijvende hout werd een kruis gemaakt dat in de Sint-Martinuskerk van Asse werd geplaatst. Op de plaats waar ooit de boom stond, gelegen bij een bron (='borre') werd een kapel gebouwd. Het kruis kwam in de kerk van Asse terecht (foto rechts) die een bedevaartsoord werd.

Herberg De Koekoek
> Tot 2012 kon je hier terecht in een van de meest typische volkscafés van het Pajottenland. Maria, de café-bazin, stond tot hoge leeftijd zelf achter de toog, de laatste jaren waren het vooral haar zonen die De Koekoek draaiende hielden. In 2012 overleed Maria op 90-jarige leeftijd. Meteen ook het einde voor het volkse café na zowat 140 jaar. De Koekoek werd verkocht en heropende twee jaren later als een doorsnee brasserie, waar de menukaart meer centraal staat dan geuzeproeverij. Aan de buitenzijde is er weinig veranderd, het interieur onderging modernizering.

> Hoe ging er aan toe in De Koekoek voor 2015? Je kwam hier niet voor een kriek Belle-Vue of gelijkaardige gezoete bieren, nee, hier bestel je echte geuze, kriek of lambik en die is eerder zurig van smaak. Al even beroemd waren 'de planken' met daarop een boterham met 'plattekeis' of boerenhesp. Zelf gebakken brood, zelf gezouten ham. De doorkraste plankjes wezen er op dat klanten er al duizenden boterhammen op versneden hadden.
> De verlichting van het café, dat er als een gezellige huiskamer uitzag, was met TL-buislampen. Geen muzak op de achtergrond en eenvoudig meubilair dat, zonder het te willen, over de jaren heen antiek is geworden: tafels uit olmenhout en een snorrende stoof in de winter.
> Op een weekdag zag je hier de gewone man op café komen, vooral uit de wat oudere leeftijdsklasse. Tijdens het weekend kon het er druk worden door wandelaars die net 'De Weg Oem' hadden gevolgd over het Kruisborrewandelpad. Het internet lokte vanaf de jaren '00 ook vreemde vogels naar De Koekoek, die op hun bierpelgrimage door België moeilijk de Pajotse bieren en volkscafés kunnen overslaan. 's Zomers kon je ook plaats nemen op het erf. Zonde was het om hier tijdens je tocht over de VIP niet even binnen te wippen.

Kruisborre
> Het is niet onmogelijk dat aan de bron van de Kruisborre in de Galloromeinse periode al een zekere 'heidense' verering was, gezien de ligging van de site in de omgeving van de oude heerweg van Asse naar Bavay. De legende van het kruis zou dan perfect passen in het kersteningverhaal van vele oude plaatsen die bekend stonden voor heidense verering.

> De plek waar de middeleeuwse legende van het miraculeuze kruis zich had afgespeeld werd al snel een plaats van volksdevotie. In 1622 werd er de kapel van de Kruisborre opgetrokken, zoals een jaartal in het portaal je vertelt. Het torentje werd er 25 jaar later opgeplaatst. In 1724 werd de kapel zwaar beschadigd door blikseminslag. De Kruisborrekapel heeft gelukkig de woelige jaren van de Franse Revolutie overleeft op het einde van de 18de eeuw, doordat een boer ze in gebruik nam om zijn hopstaken te stockeren.
> De huidige kapel is nog grotendeels de originele, inclusief het portiek dat gedeeltelijk uit hout bestaat. In 2009 en 2010 werd de kapel flink opgeknapt. Oude taxussen die haar omringen zetten haar sterk in het lommer, zoals de legende echter vertelt is het geen goed idee om hier bomen te kappen...

> Als je even de stenen trap afloopt zie je op de rechterkant dekplaten waaronder de bron van de Kruisborre ligt. Vroeger namen gelovigen het water mee als wijwater of om hun woning te besprenkelen. Tegenwoordig loopt het water iets lager door om in een vijver te monden.

De Weg-oem
> 'De weg-oem' is een Zuid-Brabantse benaming voor een bedevaartsweg. Vanaf de Kruisborre volgt een schitterend wandeltraject van 1 km. Het leidt langs allerlei kapellen die er zijn gebouwd als dankbetuiging voor verkregen gunsten bij de bedevaart naar de Kruisborre. Vooral tussen de 2 Wereldoorlogen was de weg-oem sterk in trek, met name in de meimaand. Op zondag voor septemberkermis was het tijdens de processie zo druk dat - terwijl de eersten al aankwamen bij de Kruisborre - er nog moesten vertrekken op de Koudertaverent. Het moet één van de populairste bedevaartsplaatsen in Brabant zijn geweest. Die traditie is nu bijna volledig verdwenen. Tijdens de Weg-Oem ging men telkens 3 X rond elke kapel al biddend. De eerste kapel, in een bocht van het pad en tussen oude bomen gelegen, is de kapel voor OLV van Zeven Smarten, gebouwd door Suske Mol. Onderweg kom je langs de Jodenput, waar volgens de legende Joden woonden die in het verhaal van het miraculeuze kruis werden opgeslokt door de aarde. Wellicht stonden de Joden (of 'lombarden') enkel symbool voor de volksafkeer tegen de pandjeshuizen met hun hoge rente. Zowel deze als de volgende kapel (opgedragen aan Sint-Jozef en gebouwd door de familie van Nele van Trienes) zouden zijn opgetrokken als dank om van cholera gespaard te zijn rond 1860. Zo gaat het verder naar het kruis van Sjat. Die man was een wagenmaker uit Asse en liet het kruis hier plaatsen tijdens WO II. Kort sterk stijgen om verder aan de kapel voor OLV van Lourdes (van Baas zijn familie) te komen. Voor je de Edingsesteenweg bereikt, ligt rechts nog een recentere kapel voor Sint-Antonius, populaire heilige in de streek. De kapel van OLV van Waver is afgebroken. ook hier was alweer een legende aan verbonden.
> Het zal wel geen verrassing zijn om te vernemen dat de hele bedevaartweg + omgeving beschermd is als landschap. Kapotte wilgen worden vervangen door jonge exemplaren zoals je kan zien en eventuele nieuwe aanplanting gebeurt met streekeigen bomen en struiken.