> Bij de voormalige Romeinse weg Asse - Edingen - Bavay zijn we dus halfweg over de 205 km lange Voettocht in Pajottenland. We lopen even zuidelijk langs deze snelle weg om dan het eerste straatje rechts te nemen, de Warlokkestraat. Dat draait voorbij een omgebouwde, geelgeverfde boerderij. Daar rechts om licht te dalen in de vallei van de Tenbroekbeek. Beek over en dan links de Kromstraat in die we een lang volgen. Hoewel je over asfalt wandelt, is de omgeving leuk en afwisselend: Bos, weiden, kreupelhout en golvende velden wisselen elkaar snel af. Kleine en grotere boerderijen liggen verspreid in het landschap.

> De Grotestraat is een brede stijgende straat met nogal wat verkeer. We volgen ze helaas een tijdje, tot op het hoogste punt. Hier rechts de Hoogbaan volgen, tot deze in een bocht begint te dalen. Kort daarna komt de VIP op een veldweg die er bij nat weer modderig kan bijliggen. De ondergrond is afwisselend kassei, gras en kiezel. Rechts loopt een spoorlijn.
Na een tijdje gaat deze veldweg in een bocht wat stijgen.
> We komen hier in een uithoek van Herne terecht.

> In het centrum van Herne heb je vlakbij enkele winkels. Voorbij de kerk even rechts-links en bij het monument voor de Kartuizers van Herne ga je rechts de Grotestraat in.

> De VIP komt voorbij nog een kapel, tot je bij (jawel) nog een kapel komt, gelegen bij een mooie linde, tenminste... tot voor kort. De zomerlinde gedijde hier blijkbaar zeer goed, zo goed dat zijn dikke stam de kapel wat begon op te slokken, ze stond er wat scheef bij door de plaatszoekende linde. In 2008 viel bij een storm een deel van de linde op het aanpalende huis. Toen de boom werd verwijderd sneuvelde ook de kapel helemaal.
> Hier gaat de VIP rechts over een met gras begroeide kiezelweg, richting Herne. Voor je het kerkhof bereikt, neem je links een smaller pad dat naar het centrum loopt. Voorbij een bakstenen domeinmuur kom je zo op een geasfalteerd paadje dat je rechts volgt tot op een straat. Even links en snel weer links via de Kerkstraat tot aan de voet van de kerk van Herne.
> Die kerk is blijkbaar toegankelijk, tenminste toch het portaal. Binnenin hangen borden met geschiedkundige en artistieke uitleg.

> Rechts heuvelt het landschap stevig, links krijgen we het gezelschap van de Aerebeek en haar groene vallei. Verderop, in de Aerebeekstraat, is er dichtere bebouwing. Dit straatje komt bij een kruispunt waarop een kapel uit 1924 staat. Ze werd gebouwd door de familie de Corte. Links vervolgen over de Aerebeek. Rechtsvoor heb je een zicht op de brede kerktoren van Herne, ons volgende doel. Op de linkerkant, wat weggestoken, staat een oud herenhuis. We zijn inmiddels gestart met een kapellekenstocht, maar in feite stelt het aantal kapellen van Herne niks voor met wat ons verderop nog te wachten staat op het grondgebied van Bever.

De Hernse bijbel en de kartuizers
> De kartuizers hadden de naam de strengste en meest geïsoleerde geloofsgemeenschap te vormen binnen de kloosterorden. Ze leefden volgens de strikte regels van de H. Bruno, stichter van de orde in 1084. Eigenlijk was een kartuizerklooster bevolkt met kluizenaars die zich in afzondering binnen de kloostermuren volledig overgaven aan gebed, studie en gerelateerde godsdientige aktiviteiten.

> Het kerkmeubilair is grotendeels 17de en 18de eeuws, zoals het gepolychromeerde beeld van madonna met kind. Toen in de Oostenrijkse en Franse periode kloosters en abdijen werden opgeheven verhuisden hun kunstbezittingen vaak naar de omliggende kerken. Ook in Herne. Zo is het 17de eeuwse schilderij links in het portaal, waarop de Heilige Catharina van Bononieën is afgebeeld, afkomstig uit de kartuis van Herne.

> Kokejane: Misschien wel de vreemdst klinkende naam in het Pajottenland. De volksmond vertelt dat de naamsoorsprong te vinden is bij een koppel dat er een hofstede bewoonde: Zijn naam was Le Cocq en haar naam was De Haan. Door een samentrekking ontstond Coquiane (Fr) of Kokejane (Nl). Schitterende uitleg natuurlijk hier zo op de taalgrens maar deze volksverklaring is volledig uit de lucht gegrepen. Meer aannemelijk is dat de plaatsnaam een verbastering is van de oude beeknaam van de huidige Rifrafbeek. En zo bestaat er wellicht ook een mooie verklaring waarom de Rifrafbeek de Rifrafbeek is...

> In 1314 vestigde zich te Herne de eerste kartuizergemeenschap van de Lage Landen. Alles wijst er op dat het klooster zeer snel een bloeiend religieus centrum werd. Vanuit Herne werden immers al snel andere kartuizerkloosters opgericht in de Nederlanden, zoals in Antwerpen. Mysticus Jan van Ruusbroec bezocht het klooster van Herne in 1362, dat in die periode al uitgegroeid was tot een belangrijk centrum voor vertaling en kopiëring van religieuze teksten.
> Voorname wereldse personaliteiten, zoals Margaretha van York en Maria van Boergondië, bezochten het klooster van Herne. Tijdens de godsdienstonlusten in de 2de helft van de 16de eeuw krijgt het kartuizerklooster het zwaar te verduren: Plundering, vernieling, afbraak en wederopbouw. De kartuizers moeten zelfs een tijd op de vlucht. Eind 17de - begin 18de eeuw teisteren losbandige rondtrekkende legers het klooster met plundering. Bijna 500 jaar kartuizers in Herne eindigt definitief als in 1783 de Oostenrijkse keizer Jozef II bij decreet het klooster laat opheffen. De volgende 200 jaren volgt een stapsgewijze afbraak van het eens zo gerespecteerde domein van de kartuizers. Dat gaat door tot rond 1960.

> Pas in 2003 kreeg het domein van de kartuis de status van beschermd monument. Enkele gebouwen van het klooster staan er nog, zoals de tiendenschuur en de priorij met poort, daterend uit het begin van de 18de eeuw. Slechts een fractie van een veel groter domein dat sinds 1785 in stukjes werd verkocht. Wat over is gebleven van de kern is in privé-bezit en niet te bezoeken.

> Het kartuizerklooster van Herne schreef echter ook blijvend geschiedenis. Het was hier dat voor het eerst het grootste deel van de bijbel in het Nederlands werd vertaald. Kartuizer Petrus Naghel nam dit 'monnikenwerk' op zich en werkte er vanaf 1360 zo'n 25 jaren aan. Opdrachtgever was de Brusselse patriciër Jan Taye. De 'bijbel van Herne' zou nog vele jaren later worden gekopieerd of gebruikt. Voor het eerst was er in de Nederlanden een voor het brede publiek toegankelijke versie van de bijbel beschikbaar. In 2014 zal het 700 jaar geleden zijn dat de kartuizers naar Herne kwamen, een feit dat wellicht niet ongemerkt zal voorbij gaan dat jaar in Herne.

Sint-Pieter- en Pauluskerk
> De stoere toren van het Hernse kerkgebouw is al van ver zichtbaar. De oudste delen van de kerk zijn in Romaanse stijl opgetrokken, zoals het laagste deel van het kerkschip (11de eeuw). Het koor en de onderbouw van de toren zijn dan weer typisch voor vroege Scheldegotiek (13de eeuw).
> Zoals veel kerken in het Pajottenland ontsnapte ook het kerkgebouw van Herne tijdens zijn 1000-jarig bestaan niet aan tegenspoed, zoals brand (1440) en godsdienstoorlog (1566). Nogal ongelukkige verbouwingen uit de 19de eeuw werden weer verwijderd bij de laatste grote restauratie (1928), die het kerkgebouw zijn huidige uitzicht gaf.
> Boven de ingang staat een beeldje van Sint-Pieter, patroon. In het portaal is een glazen wandsluiting geplaatst, zodat je ook binnen een kijkje kan nemen. Bij de restauratie van 1928 werd de bepleistering van de natuurstenen muren gehaald. Daardoor krijg je wel een rustiek uitzicht maar eigenlijk werden kerken in Vlaanderen eeuwenlang bepleisterd. Een terugkeer naar een oorspronkelijke toestand was het dus niet.

Herne
> Als je goed kijkt herken je in het centrum van Herne, bij de Ninoofsesteenweg, ook de driehoeksvorm van een zogenaamde 'dries'. Ook de kern van Herne heeft dus wellicht een Frankische oorsprong, gelegen kort bij het riviertje de Mark.
> Het 'Hernegewoud' vormde een gebied waarin nu de dorpen Herne, Tollembeek en Sint-Pieters-Kapelle liggen. Net zoals het gelijkaardige Kestergewoud (Kester, Oetingen en Herfelingen) behoorde het Hernegewoud tot het land van Edingen. Eeuwenlang vielen deze dorpen dus onder Henegouwen. In 1211 verwierf Herne al zeer vroeg een vrijheidskeure. Hierdoor verkregen de burgers van Herne bepaalde vrijheden en voorrechten die voor die feodale tijd niet evident waren, zoals het recht om produkten te verkopen. De huidige gemeente Herne zal in 2011 de 800ste verjaardag van die vrijheidskeure herdenken met tal van festiviteiten.
> In de Napoleontische periode verschoven deze dorpen naar de nieuwe provincie Brabant. Sint-Pieters-Kapelle, vandaag een volwaardig ééntalig deeldorp van Herne, werd pas in 1963 overgeheveld van Henegouwen naar Brabant, toen de taalgrens werd vast gelegd. Behalve Sint-Pieters-Kapelle hoort ook het dorp Herfelingen tot de huidige gemeente Herne. Verspreid over deze dorpen wonen er ongeveer 6.500 inwoners in de gemeente Herne.
> Het belangrijkste historisch monument is het kartuizerklooster (ligt niet langs Voetttocht in Pajottenland). Verder heb je in de omgeving van Herne ook nog enkele watermolens op de Mark, waarvan de geschiedenis ook al honderden jaren terug gaat in de tijd.
> Slogan van Herne is 'Het groene kwadrant'. Daarmee wordt de landelijkheid van de gemeente beklemtoont. Misschien ook met een knipoog naar de talloze kwadraathoeven die de gemeente rijk is? Een kwadrant bestaat uit 4 delen. Behalve Herne, Sint-Pieters-Kapelle en Herfelingen is het gehucht Kokejane het 4de taartstuk uit dat kwadrant.
> Belangrijkste evenement in Herne is de jaarmarkt op Pinkstermaandag. Met meer dan 10.000 bezoekers is het de grootste jaarmarkt van het Pajottenland.