29. Vollezele
30. Herfelingen
31. Oetingen
32. Gooik
33. Leerbeek
34. Kesterheide
35. Elingen
36. Oudenaken &
St-Laureins-Berchem
37. Gaasbeek
38. Groenenberg
39. Sint-Gertrudis-Pede &
Schepdaal

40. Sint-Martens-Lennik

Overzichtskaart VIP
Startpagina > Wandelen > Voettocht in Pajottenland
36. Oudenaken & Sint-Laureins-Berchem
Oerpajotse fans langs onze passage over Voettocht in Pajottenland tussen Elingen en Oudenaken.
Een eenvoudig kapelletje aangeschurkt tegen een eenzame knoestige linde kort bij Oudenaken.
Sint-Pietersbandenkerk Oudenaken
Vallei en overstromingsgebied Molenbeek
Postweg
Sint-Laurentiuskerk Sint-Laureins-Berchem
> Langs de oude muur van de pastorietuin loopt de VIP over een met rode kiezel bestrooid kerkpad. De rode kiezel verraadt dat Oudenaken een deelgemeente is van Sint-Pieters-Leeuw, want die gemeente heeft blijkbaar de gewoonte de meeste wandelpaden met rode kiezel te bedekken. 150 km eerder hebben we ook over zulke 'rode paden' gelopen.
> Zoals de straatnaam al verraadt zetten we vanuit Elingen over de Oudenaakse Straat koers naar Oudenaken. Dat licht slingerende wegje maakt even een zigzag ter hoogte van een oud witgekalkt hoevetje.
> De rechte, geasfalteerde Elingenstraat waarover we nu lopen is een eeuwenoude verbindingsweg. Recht over de open velden torent alweer de enorme zendmast van Rukkelingen uit het landschap. In de rozige kleuren van een ondergaande zon tekent zich in de Elingenstraat het scherpe silhouet af van een linde waaronder een kapelletje staat. In een veld staan hoge staken die dienen voor staande wip schieting. We komen aan in Oudenaken.
> Achter de kerk van Sint-Laureins-Berchem loopt Voettocht in Pajottenland, tesamen met GR 512, verder over een aanvankelijk onverharde weg. Langs een boerderij kom je wat verder op de Postweg. Even naar rechts hier tot bij de bosrand.
> Deze oude verbindingsweg waarover nu een gladde asfaltlaag ligt, vormt hier de grens tussen Sint-Laureins-Berchem (en de gemeente Sint-Pieters-Leeuw) en Gaasbeek (gemeente Lennik). Vooraleer we met Voettocht in Pajottenland links een pad langs de bosrand volgen om zo de gemeente te betreden waar onze tocht bijna 200 km geleden begon, loont het de moeite om even die Postweg te blijven volgen in de richting Vlezenbeek. Na enkele tientallen meters wacht er immers een verrassing van formaat, zowaar een triomfboog 'in the middle of nowhere'.
> Even een paar stappen terug om dan het paadje te nemen langs de bosrand. Links van ons krijgen we een schitterend zicht over het oude Land van Gaasbeek, waaruit de kerktorens van Gaasbeek en 'de 2 Lenniken' pieken. We naderen een ingang van het schitterende kasteeldomein van Gaasbeek.
> Met Elingen achter ons zal Voettocht in Pajottenland de volgende kilometers langs 2 dorpjes lopen die vaak in één adem als tweelingdorpen worden genoemd: Oudenaken en Sint-Laureins-Berchem. Ze zijn in grootte met elkaar vergelijkbaar en hun dorpsgeschiedenis is ook nogal gelijklopend. Overigens wisselen we tijdens deze laatste 15 km van Voettocht in Pajottenland nogal wat van gemeente. Elingen behoorde tot Pepingen, terwijl de dorpen Oudenaken en Sint-Laureins-Berchem vandaag bij Sint-Pieters-Leeuw horen.
> Het lijkt alsof Voettocht in Pajottenland in deze eindfase na bijna 200 km ons langs een rist dorpen laat passeren die nog zijn 'overgeschoten'. Het blijft echter ongemeen boeiend wandelen en 'de pièce de résistance' moet er nog aankomen. Met de finish in zicht zullen we tijdens de volgende etappe immers nog langs het historische domein van Gaasbeek lopen.
> Een veldweg leidt naar de natte, moerassige Molenbeekvallei. Een klein paadje biedt de mogelijkheid om de vallei te kruisen met droge voeten. Aan de andere kant klim je naar en langs enkele oude hoeves. Het volgende dorp waar we nu naar toe wandelen is immers een paar tientallen meters hoger gelegen. Weer tussen bewoning loopt de VIP over asfalt naar de kerk van Sint-Laureins-Berchem. Het pad loopt hier even te samen met het Grote Routepad GR 512.
Oudenaken
> De Sint-Pietersbandenkerk van Oudenaken heeft in tegenstelling tot de meeste Pajotse kerken een jonge bouwgeschiedenis. Oorspronkelijk zou ze wat hebben geleken op de pittoreske kerk van St-Laureins-Berchem, waar we straks passeren, maar het huidige gebouw is neogotisch en werd opgetrokken in het begin van de 20ste eeuw. Een deel van meubilair en de kunstwerken binnenin komen uit de vorige kerk en zijn dan ook ouder (18de -19de eeuws). Er vinden geen erediensten meer plaats en aangezien de kerk geen beschermd monument is, staat het gebouw momenteel ter beschikking voor herbestemming en andere functies in overleg met de dorpsbevolking.
> Tussen de kerk en de pastorie liggen een aantal oude grafstenen die merkwaardig genoeg vandaag een geplaveid pad vormen tussen beide gebouwen. Verder heeft Oudenaken als ruraal dorp ook nog enkele oude kasteelhoeven en boerderijen.
Daan Vervaet wandelpad
> Daan Vervaet (1939 - 1990) was politiek aktief in het Pajottenland voor de partij Volksunie. Hij woonde in het kleine Sint-Laureins-Berchem maar was niet opgegroeid in het Pajottenland. Desondanks heeft hij veel betekend voor het Pajottenland, door zeer aktief op te komen voor het behoud van de schoonheid van het Pajotse landschap.
> Het is ondermeer door zijn politieke gewicht dat een megalomaan bouwproject op het huidige domein Groenenberg kon worden afgewend. In een tijd dat een groene partij nog maar net kiemde, behoorde hij tot de groene vleugel van de Volksunie. 'Groen en Vlaams' was zijn motto. Hij was ook graag gezien bij de boeren. Zo kwam de boerenmarkt van Gaasbeek er in 1981 mede onder zijn impuls. Ook het beroemde standbeeld van het Brabantse trekpaard op het Lennikse marktplein is te danken aan de inzet van Daan Vervaet. Zijn voor die tijd sterke betrokkenheid bij het plattelandsleven in het Pajottenland en zijn wat guitige blik en baard leverde hem in het Belgische parlement al snel de bijnaam op van 'de groene boskabouter'. In de dorpen van Sint-Pieters-Leeuw was men geschokt toen men in 1990 het nieuws vernam van zijn plots overlijden tijdens een jogging in Het Coloma-park. De Vlaamse werkgroep 'De Vrede' waarin Vervaet ook aktief was, stippelde in 1995 een wandelpad uit om hem te herdenken. In 2010 werd naar aanleiding van het 20 jaar overlijden van Daan Vervaet dit 9 km lang pad opnieuw ingewandeld en de kabouters langs het pad kregen een opfrisbeurt. Onderweg langs Voettocht in Pajottenland zulllen rond Gaasbeek en Berchem in het spoor lopen van het Daan Vervaetpad. Dit pad start immers in de buurt van de hoofdingang van het Gaasbeekse kasteel en komt oa langs domein Groenenberg, Sint-Laureins-Berchem en Oudenaken.
Triomfboog Gaasbeek
> De 'arc de Triomphe' ligt op de rand van het kasteeldomein van Gaasbeek. Het is een idee van de excentrieke Gaasbeekse baron Paul Arconati Visconti, die het kasteel bewoonde van 1796 tot 1821. Napoleon benoemt hem tot burgemeester van Brussel en als groot bewonderaar van Napoleon liet hij hier rond 1803 een triomfboog optrekken.
> Het was de bedoeling dat van hieruit een weg recht naar Brussel zou leiden en dat er er een kruispunt kwam met de weg naar Parijs dat zou worden getopt met een obelisk of piramide. Daar is allemaal niks van in huis gekomen maar de triomfboog staat er dus nog altijd verweesd bij. Een met hoge beuken geflankeerde dreef leidt van hieruit naar de achterkant van het kasteel.
Sint-Laureins-Berchem
> Tot voor de fusies van 1976 was Sint-Laureins-Berchem met een oppervlakte van amper 117 ha het kleinste dorp van het Pajottenland. Er zijn 8 straten. De 17de eeuwse Sint-Laurentiuskerk, op een lichte heuvel gebouwd, is één van de meest pittoreske van het Pajottenland. Delen ervan zijn zelfs nog verscheidene eeuwen ouder. Niet zo verwonderlijk dus dat de kerk in landelijke gotiekstijl al in 1938 als monument werd geklasseerd. Boven de ingang prijkt in een nis een beeld van St-Laurentius. Binnenin kunstwerken van de 15de tot 18de eeuw. De geschiedenis van Berchem is sterk vergelijkbaar met die van Oudenaken, zeker wat de parochiale ontwikkelingen over de eeuwen heen aangaat. Beide kernen van deze Leeuwse dorpen liggen amper 1 km uit elkaar.
VIP
205 km